Geneeskunde 2B1 VO week 4 Flashcards
Welke micro-organismen veroorzaken bloederige diarree en welke juist niet?
- Wel: bacteriën (vaak acuut i.c.m. koorts), heel soms parasieten (vaak chronisch) en het kan duiden op een maligniteit
- Niet: virussen (vaak acuut maar geen koorts)
–> schimmels en gisten geven eigenlijk nooit diarree
Welke bacteriën kunnen er in de volgende voedingsmiddelen zitten:
- kipproducten
- water
- hamburgers
- rauwe melk
- varkensvlees
- zalm ?
- kipproducten: Salmonella, Campylobacter
- water: Shigella, vibrio cholerae, ETEC (enterotoxische E. coli)
- hamburgers: EHEC
- rauwe melk: Campylobacter
- varkensvlees: Yersinia
- zalm: Listeria
Wat is slim om te geven bij diarree en wat bij een Giardia lamblia infectie?
- diarree: niet meteen antibiotica, eerst met PCR het soort pathogeen aantonen
- Giardia lamblia: meteen metronidazol geven, zonder behandeling heel moeilijk om van de parasiet af te komen
Wanneer spreek je van diarree?
Normaal: 1x per dag-3x per week een fecesproductie van ong. 150-200g
Diarree: >3x per dag productie van dunne feces, kan zowel acuut (<14 dagen) als chronisch/persisterend (>14 dagen)
Wat zijn de belangrijkste virale, bacteriële en parasitaire veroorzakers van diarree?
- Viraal: norovirus, adenovirus, astrovirus, rotavirus
- Bacterieel: campylobacter, salmonella (gepaard met bacteriëmie (in bloedbaan)), shigella, yersinia en toxine producerende soorten (ETEC, EHEC (antibiotica maakt dit erger!), clostridium difficile (ziekenhuisbacterie), staphylococcus aureus, bacillus-soorten)
- Parasitair: giardia lamblia, cryptosporidium, entamoeba histolytica, cyclospora
Wat is kenmerkend aan een bacteriële infectie?
Kan zowel toxisch (voedselvergiftiging, acuut (binnen 6 uur), vaak braken, waterige diarree) als infectieus (vaak diarree); toxine productie in de darm –> beschadiging resorberend oppervlak (slijmerige waterige diarree) of invasieve infectie van de enterocyt (diarree met bloedbijmenging)
Hoe kunnen ziekteverwekkers worden overgedragen?
- persoon tot persoon
- via feco-orale opname: parasiet wordt met feces uitgescheiden en oraal opgenomen door volgende patiënt
- dier tot persoon
- via voedsel
- via water
Welke diagnostiek wordt gedaan om de identificeren welke ziekteverwekker de diarree veroorzaakt?
- verdenking op bacterie: faeces diagnostiek met 2 PCR’s; eerste SSYC (salmonella, shigella, yersinia, campylobactor) en tweede voor EHEC
- verdenking op iets viraals: moeilijk te kweken dus voor sommige varianten serologische testen
- verdenking op parasieten: moeilijk te kweken dus vooral DNA-amplificatie technieken (PCR) en lichtmicroscopie, bij snelle passage soms in vegetatieve stadia in de feces maar meestal cysten of oöcysten
Wat is een selectieve-electieve voedingsbodem?
Voor bacteriën om op te groeien, bevatten remstoffen die de groei van normale darmflora bijna onmogelijk maken (selectief) en zorgen dat kolonies van de pathogene bacterie soorten en residente darmbacteriën er verschillend uitzien (electief)
- je voorkomt dus dat niet-pathogene bacteriën uit de darm ook op de plaat gaan groeien en het niet meer overzichtelijk is
- bij salmonella en shigella
Hoe zijn Salmonella of Campylobacter aan te tonen of juist uit te sluiten met agarplaten?
- XLD-agar: bij aanwezigheid van zwarte puntjes sprake van Salmonella
- HEK-agar: bij aanwezigheid van zwarte puntjes sprake van Salmonella
- BSC-agar: bij aanwezigheid van roze puntjes (kleine gekromde S-vormige staafjes, grannegatief) sprake van Campylobacter
Met welke middelen kan de vochtbalans bij een patiënt worden hersteld?
- milde uitdroging: drinken van water
- matige uitdroging: drinken van Oral Rehydration Solution (ORS)
- ernstige uitdroging: intraveneus toedienen van vocht
–> pas starten met antibiotica als de soort verwekker bekend is, patiënt geen risico loopt op resistentie en de infectie niet limiterend is –> direct starten als de patiënt kans op uitdroging en sepsis heeft
Wat is een Rota-latex agglutinatie (Rotalatex)?
Snelle test gebaseerd op een latex agglutinatie
- uitgevoerd om Rotavirus in fecesmonster aan te tonen bij acute gastro-enteritis
- op testkaart zijn latexbolletjes met antistoffen gericht tegen Rotavirus gecoat en het fecesmonster wordt hiermee in contact gebracht –> bolletjes gaan agglutineren als het antigeen bindt aan de antistof
- ook een testkaart met niet-gecoate latexbolletjes waarmee de niet-specifieke reactie van feces met de bolletjes zelf wordt getest
Wat is een eosine preparaat?
Om aanwezigheid van cysten in feces vast te stellen
- waterige 2% eosine oplossing met feces –> dode elementen nemen eosine op en worden roze, levende cysten niet –> ongekleurde rondjes in een roze achtergrond
- morfologische details van de cysten zijn beter zichtbaar met jodium (JKJ)-preparaat; cysten zijn geelbruin met donkere kernen, ook interne structuren worden aangekleurd
- 3 keer onderzoeken met bij voorkeur 3-5 dagen tussenpauze omdat de uitscheiding van cysten niet continu is
Wat zijn veel voorkomende klachten bij Giardia lamblia?
- verstoorde resorptie van nutriënten (met name vetoplosbare vitaminen) –> brijige ontlasting
- diarree met slijm
- winderigheid
- misselijkheid
- buikkrampen
- moeheid
- algehele malaise
- anemie
–> 5-10 dagen behandeling met metronidazol en vochtbalans herstellen
Wat zijn de functies van het bloed en lymfe?
Lymfe = filter van het bloed
Bloed = filter van het lymfe
- verschillen en overeenkomsten: LK, milt, plaques van Peyer
- milt: verschillende compartimenten hebben verschillende functies
- niet elk contact met een Ag zorgt voor een immuunrespons (tolerantie)
- een verstoring van tolerantie leidt tot een respons tegen ‘onschuldige’ Ag (bijv. ziekte van Crohn)
Op welke 2 manieren stroomt het bloed in de milt?
- open circulatie: via a. lienalis komen antigenen/lymfocyten de milt binnen –> deze vertakt in trabekel arteriën die bindweefsel trabekels in de rode pulpa binnendringen –> trabekels worden minder en er ontstaan centrale arteriolen omgeven door witte pulpa –> hieruit ontspringen dunne capillairen (penseelarteriën) die loodrecht op de centrale arteriolen staan en eindigen op een open wijze in de marginale zone (grensgebied losmazig bindweefsel tussen rode en witte pulpa) –> bloed wordt niet meer omsloten door een vaatwand en komt in direct contact met macrofagen –> bloed stroomt via strengen in rode pulpa naar veneuze sinussen –> sinussen sluiten aan op v. lienalis
- gesloten circulatie: bloed blijft omsloten door een vaatwand en het stroomt sneller door de milt, gevormd door terminale arteriolen die een shunt tussen centrale arteriolen en veneuze sinussen vormen
Hoe is de morfologie van de milt?
- milt wordt omgeven door een bindweefselkapsel dat bekleed is met mesotheel, op enkele plaatsen dringen trabekels, bindweefseltussenschotten, het parenchym van de milt binnen –> trabekels begeleiden de grotere vaten die doordringen in de rode pulpa, gekenmerkt door de afwisseling van sinusoïden en strengen
- in de witte pulpa liggen lymfocyten dicht opeengepakt, follikels met follikelcentra duidelijk te onderscheiden. Net als in de lymfeklier worden follikelcentra omgeven door een krans van kleinere lymfocyten, de corona. De meer amorfe gebieden tussen de follikels zijn peri-arteriolaire lymfocytenschedes (PALS); deze omgeven de centrale arteriolen
- tussen de corona en de rode pulpa vind je de marginale zone die als een band om de witte pulpa heenloopt
- structuur van de rode pulpa bevat sinusoïden, bekleed met endotheel, en de strengen met daarin veel macrofagen –> sinusepitheel bestaat uit langgerekte, rolvormige en geactiveerde endotheelcellen die niet aaneensluiten (langwerpige spleten voor goede uitwisseling van bloedcellen)
Waardoor denken we dat Crohn wordt veroorzaakt?
- Overmatige immuunstimulatie door defect in NOD2-gen: normaal leidt NOD2 tot IL-10 activatie waardoor inflammatie wordt geremd, maar nu zit er geen rem op de innate immuunrespons die via TLR2 NF-kappaBèta activeert, is bij 10-15% v.d. patiënten
- Defecten in primaire innate respons: ATG16L1 remt inflammasoom en zorgt voor minder remming van IL-1Bèta, hierdoor geen goede adaptieve immuunrespons en negatieve feedbackloop is verstoord waardoor de ontsteking niet wordt opgelost –> het zorgt ook voor en verlate vorming van autofagosomen, secretie van cytokinen en antimicrobiële factoren wat leidt tot autofagie (naast eigen cel onderdelen worden ook lichaamsvreemde stoffen en bacteriën afgebroken)
