GASTROLOJİ Flashcards
diyare nedir?
kronik diyare nedir?
*diyare, günde 3+ sulu dışkılama olmasıdır.
2 yaş altı: 10g/kg/gün+
2 yaş üstü: 200g/gün+
*bu durum 2 haftadan fazla sürerse kronik adını alır
SONUÇLARI:
*Yetersiz kilo alımı
*Kilo almada duraklama
*Kilo kaybı
*Malnutrisyon
*Büyümede gerilik
*Boy kısalığı
*vitamin-mineral eksikliklerine bağlı bulgular
kronik karın ağrısının organik nedenlere bağlı olduğunu düşündüren alarm bulguları ve bu yolda tanıya yaklaşım
ALARM BULGULARI
*5 yaş>
*ateş
*kilo kaybı
*kusma: safralı-kanlı
*gece uykudan uyandırması
*disfaji
*sağ üst-alt kadran ağrısı
*ailede ibh, pü, atopi öyküsü
*sırta, omuza, ekstremitelere yayılması
*büyüme geriliği
*puberde geriliği
*sarılık
*rebound - defans
*perianal bulgular: fissür, fistül
*CRP artışı
*sedimentasyon artışı
*albuminde azalma
*dışkıda gizli kan +
*dışkıda kalprolektin +
*alarm bulgusu yok
*fm normal
*lab bulgusu yok—> FONKSİYONEL KARIN AĞRISI
*alarm bulgusu+
*fm+
*lab+—–>ORGANİK KARIN AĞRISI MI ACABA DİYE TETKİK YAP
biliyer diskinezi nedir
*safra kesesi kontraktilitesinde azalma olur ve safra boşalması sekteye uğrar
ROMA III kriterleri
*kişide son 3 ayda, ayda minimum 3’er gün olmak üzere abdominal rahatsızlık varsa ve aşağıdaki ölçütlerden minimum 2 tanesini karşılıyorsa:
1-ağrının dışkılama ile hafiflemesi
2-ağrı başlangıcı ile dışkının görünümünün değişimi arasında korelasyon
3-ağrı başlangıcı ile dışkılama sıklığının değişimi arasında korelasyon
++++++
4-aşırı ıkınma / dışkılama aciliyeti / yetersiz dışkılama hissi / mukus çıkartma / karında gaz
olursa, FONKSİYONEL KRONİK KARIN AĞRISI’dır.
FONKSİYONEL KARIN AĞRISINDA
*inflamatuar
*anatomik
*metabolik
*neoplastik bir süreç YOKTUR.
fonksiyonel karın ağrısı nedir
ETİYOLOJİ: fiziksel / psikososyal stres
*visseral hipersensitiveye bağlı oluşur
1-fonksiyonel dispepsi
2-irritabl bağırsak sendromu
3-abdominal migren: EN NADİR
4-çocukluk çağı fonksiyonel karın ağrısı: MAX
çocukluk çağı fonksiyonel karın ağrısı tedavi
1-EĞİTİM ve DESTEK
*aileyi bilgilendir, sakinleştir: baş ağrısına benzeterek
*wc kullanımı; düzenli olmalı, tuvaletini tutmamalı
*ağrı günlüğü tutmak
*yaşam şeklinde değişimler
2-BESLENME
3-PSİKOLOJİK TEDAVİ
4-İLAÇ
*h2 reseptör antagonisti - ppi
*peppermint oil
*probiyotik
*antimigren tedavi
kronik ishal nedenleri ne olabilir
YENİDOĞAN
-doğumsal enzim eksikliği: primer laktaz eksikliği / sukroz-izomaltaz eksikliği
-konjenital klor/sodyum diaresi
-mikrovillus inkluzyon cisimciği
-tufting enteropati
-neonatal intestinal lenfanjiektazi
2-24 AY
-çölyak
-giardiasis
-besin allerjisi
-kistik fibrozis
-akrodermatitis enteropatika
-abetalipoproteinemi
-aşırı beslenme
-postenterit enteropati
2-18 YAŞ
-ab ilişkili
-sekonder laktaz eksikliği
-laktoz intoleransı
-huzursuz bağırsak sendromu
-ibh
-giardiasis
++++++++++++++++
TÜM YAŞ GRUPLARI İÇİN
-kısa bağırsak sendromu
-ra
-kolestaz
-bakteriyel aşırı çoğalma
çölyak tanı
BİYOPSİ: patognımik değil
-villöz atrofi
-kript hiperplazisi
-iel artışı
-lamina propriada mononükleer infiltrasyon
SEROLOJİ:
*tTg IgA
*total IgA
*transaminaz
çölyak hastalarında tanı ve tedavide geç kalınırsa nasıl komplikasyonlar ortaya çıkar
-malnutrisyon
-osteoporoz
-otoimmunite
-malignite: t hüc lenfoma
ibh tedavi
BASANAK TEDAVİSİ
1-mesalamine+enteral beslenme
2-kostikosteroid
3-siklosporin - takrolimus
4-biyolojik ajanlar
wilson nedir
*bakırın seruloplazmine bağlanma aşamasında oluşan problem neticesinde ortaya çıkan ve başta karaciğer olmak üzere belli organlarda (beyin, göz, böbrek) bakır birikimi ile semptom veren KALITSAL bir hastalıktır
*karaciğerdeki ana mekanizmasında bakır birikimi neticesinde-> kc toksisitesi olması-> HEPATOSELLÜLER NEKROZ gerçekleşmesidir
*birikim önce kc’de olur-> kc bakır depolama kapasitesi azalınca bakır sistemik dolaşıma geçer-> bakır diğer organlara hücum eder
*otozomal resesif: ATP7B geni
*
wilson klinik
1-KARACİĞER: çocukluk döneminde
a)akut kc yetmezliği
b)kronik kc yetmezliği zemininde gelişebilir.
*siroz
*portal ht
*asit-ödem
*varis kanaması
*koagülasyon defekti / puberte gecikmesi
2-NÖROLOJİK: ergenlik-genç erişkin döneminde
*dizartri
*tremor
*koreiform hareketler
3-PSİKOLOJİK: yetişkin
*okul başarısında düşme
*depresyon
4-HEMATOLOJİK
*nonimmün hemolitik anemi
*hematüri
BÖBREK
*nefrokalsinozis-> taş
*aminoasidüri
*renal tübüler asidoz
KALP
*kardiyomiyopati
GÖZ: nörolojik tutulumu olanlara sıklıkla eşlik eder
*kayser fleischer halkası
*ayçiçeği katarakt
İSKELET
*rikets
*artropati
wilson tanı
BİYOKİMYA
seruloplazmin AZALIR***
*24 saatlik idrarda Cu>100
*ALP AZALIR (ani bakır deşarjı yüzünden)
D PENİSİLAMİN TESTİ
*idrar cu artışının gösterilmesi
BİYOPSİ: AS
*kc dokuda cu>250
HİSTOLOJİ
*steatoz: yağlı kc
*fibröz
*siroz
wilson tedavi
ÖMÜR BOYU devam etmelidir. iki ana amacı vardır: 1)dokuda birikmiş olan bakırı atmak 2)sonraki süreçte bakır emilimini engellemek
*D PENİSİLİNAMİN
*TRİENTİN
*DİYET: kuruyemiş, sakatat, kabuklu deniz ürünleri, çikolata yasak
*ZN
*NAKİL:
-tedaviye cevapsızsa
-tedavi kesimiyle ilerleyen kc yetmezliği
-fulminan kc yetmezliği
alfa 1 antitripsin eksikliği nedir
*karaciğerde üretilip akciğerde görev yapması hedeflenen alfa 1 antitripsin proteinaz inhibitörü, OTOZOMAL RESESİF kalıtsal hatsalıktan dolayı hatalı üretiliyor. hatalı olduğundan dolayı akciğere yollanmadan karaciğerde degrede edilmek isteniyor ancak edilemiyor ve kc’de birikiyor. iki komponent ortaya çıkıyor:
1-KC’de oluşan nekroz: hepatit, siroz, hcc–> yd, çocuk, erişkin
2-AC’de enzim eksikliği sonucu oluşan hastalıklar: koah, amfizem, astım–> yetişkin
alfa 1 antitripsin eksikliği tanı
İZOELEKTRİK ODAKLAMA İLE FENOTİP TAYİNİ:
*normal fenotip MM’dir.
*MZ-SS-SZ-ZZ hastalıklı formlardır.
*en ağır form: ZZ
ALFA 1 AT DÜZEYİ DÜŞÜKLÜĞÜ
alfa 1 antitripsin eksikliği tedavi
KC
*destek tedavisi
*ursodiol
*nakil
AC
*alfa 1 antitripsin infüzyonu
+
obezite-alkol-sigaradan sakın.
otoimmün hepatit nedir
*vücudun kendi hepatositlerine destrüksiyonuyla karakterize otoimmün inflamatuar bir hastalıktır.
*k>e
*diğer otoimmün hastalıklar ile korelasyon gösterir: behçet, çölyak, sle, ra, addison, hemolitik anemi, sjögren
TİP 1:
*daha sık, prognozu daha iyi
*ergenlik döneminde>
*HLADR3-4
*ANA+, ASMA+
TİP 2:
*süt çocukluğunda>
*daha nadir, prognozu daha kötü
*HLADR7
*antiLKM1+, antiLC1
otoimmün hepatit tanı
SEROLOJİ
*ANA+, ASMA+
*antiLKM1+, antiLC1+
BK
*transaminaz ARTAR
*IgG ARTAR
*bilirubin ARTAR
BİYOPSİ
HİSTOLOJİ
*portal alanlarda mononükleer hücre infiltrasyonu: ARAYÜZ HEPATİT
otoimmün hepatit klinik
!alevlenme-yatışma sekansları halinde seyreder
*halsizlik
*bulantı-kusma-anoreksi
*karın ağrısı
*tekrarlayan sarılık
*amenore
*splenomegali-hepatomegali
*özofagus varis kanaması
*asit
*spider nevus
*palmar eritem
*hepatik ensefelopati
*fulminan kc yetmezliği
otoimmün hepatit tedavi
1-PREDNİZOLON:
*4-8 hafta boyunca: 2mg/kg/gün(maks 60mg/gün)—–>AZALTMA EVRESİ——> geri kalan tedavi süresince 2,5-5 mg/gün
2-İMMUNSUPRESİF
*azatioprin
*mikrofenolat mofetil
3-NAKİL: bu seçenek bile küratif değil, tekrarlama riski var.
-fulminan kc yetmezliği
-siroz komplikasyonları
-tedaviye yanıt yoksa bx yapılır
TEDAVİ NE ZAMAN KESİLİR
-min 3 yıl tedavi
-son 1-2 yıldır transaminaz/IgG: N
-antikor-
-biyopsi: N
-ergenlik döneminde olmaması (relapslar sık oluyor)
hepatit b hakkında
*hepadnaviridae ailesi
*tek/çift sarmallı sirküler DNA genomu
*en küçük DNA virüsü
*tc’de maks: D genotipi
*aşısı vardır
*sitopatik etkisi YOKTUR, immun sistem üzerinden hepatosit hasarı yapar
*dünyada en çok görülen enfeksiyonlardan biridir (uzak doğu, afrika>)
*mutasyon sık görülür
*kronik hepatit->siroz->hcc gidişi vardır (ne kadar erken yaşta alınırsa kronikleşme ihtimali o kadar fazla oluyor
*erişkin döneminde siroz-hcc ile gelen hastaların çoğu yd döneminde hbv almış oluyor
BULAŞ: çok küçük dozu bile bulaştırır
*vertikal-dikey bulaş: %100 bulaş olur
*horizontal-yatay bulaş: yakon temas-sekresyon
*paranteral bulaş
hepatit c hakkında
*rna virüsüdür
*aşısı yoktur
*gelişmiş ülke sorunudur
*abd’de kc naklinin 1 numaralı sebebidir
*çocukta nadirdir
*hastalık seyrini kötü etkileyen faktörlerden çoğu çocuklarda bulunmadığı için, kronik HCVnin çocukta seyri daha iyidir–> SIKLIKLA SESSİZ (hcc ve siroz gelişimi çok nadir)
*enfeksiyon için ÇOK FAZLA miktarda virüs ile karşılaşmak gerekir
*hem sitopatik etkili hem de immun kompleks aracılı etkilidir.
BULAŞ: fazla miktarda doz bulaş yapar
*vertikal-dikey bulaş: bulaş %5tir. anne sütü ile bulaş OLMAZ
*paranteral
*cinsel yol
hepatit b-c tedavi
HBV
*IFN
*lamivudin
HCV
*IFN
*ribavirin
siroz komplikasyonları
*malnutrisyon-büyüme geriliği
*hepatorenal sendrom
*hepatopulmoner sendrom
*hepatik ensefelopati
*koagülopati
*portal ht
*asit
siroz klinik
DEKOMPANSE:
*iştahsızlık
*halsizlik
*büyüme geriliği
*hsm
*kas güçsüzlüğü
*spider anjiom>-5
KOMPANSE
*dekompansedeki bulguların tamamı
*asit
*sarılık
*ensefelopati
*varis kanaması
*kaşıntı
—-
*asteriksis
*uyku hali-apati
*konfüzyon
*kişilik değişimi
*dtr artışı-yok oluşu / babinski+
*hiperventilasyon
—-
*hiperinsülinizm
*DM
*uygunsuz adh salınımı
*jinekomasti
*puberte gecikmesi
*osteoporoz
portal hipertansiyona bağlı varis kanaması tedavi
*beta blokör: propranol
*skleroterapi
*band ligasyon
*TIPS
yenidoğan patolojik sarılık tanı
*ilk 36 saatte geröekleşmesi
*10 günden uzun sürmesi
*herhangi bir zamanda TB>12mg/dl
*herhangi bir zamanda DB>2mg/dl
yenidoğan kolestazı nedenleri nelerdir
1-SAFRA AKIMI BOZUKLUĞU
*biliyer atrezi
*koledok kisti
*safra kanalı perforasyonu
*safra çamuru
*malignite
*kistik fibrozis
*caroli hastalığı
*allagille sendromu
2-HEPATOSİT DİSFONKSİYONU
*safra asiti sentez bozukluğu
*enfeksiyon
*galaktozemi
*gaucher hastalığı
*niemann pick hastalığı
sarılık nedenleri nelerdir
*alfa 1 antitripsin eksikliği - hemakromatozis - wilson
*gilbert/rotor/d-j
*viral hepatit - otoimmün hepatit
*kolesistit - kolelitiazis - koledok kisti
*sklerozan kolanjit
*caroli hastalığı
*neoplazma
*orak hücreli anemi - talasemi
*valproat - kt
*venookluziv hastalıklar
*kky
*siroz
gilbert sendromu hakkında
*otozomal dominant: UGT1 A
*indirekt bilirubin ARTAR (hafif)
*kc enzim-fonksiyon:N
*SARILIK: ergenlik sonrasında ortaya çıkar. enfeksiyon-açlık ARTTIRIR
*tedavi-izlem YOK
dubin johnson sendromu hakkında
*otozomal resesif: ABCC2
*direkt bilirubin ARTAR
*kc fonksşyon: N
*SARILIK: her dönem görülebilir. enfeksiyon-hamilelik ARTTIRIR
*oral kolesistografide safra kesesi görülmez
*HİSTOLOJİ: kcde pigmentasyon var
*tedavi-izlem YOK
rotor sendromu hakkında
*otozomal resesif
*direkt bilirubin ARTAR
*kc fonksiyon: N
*HİSTOLOJİ: N
*oral kolesistografi: safra kesesi görülür
*kcde pigmentasyon yok
*İDRAR: koproporfirin artar
*tedavi-izlem yok
hepatit a hakkında
*picornaviridae ailesi
*rna virüsü
*sitolitik-immün aracılı
*kronik formu YOKTUR
*taşıyıcılık YOKTUR
*korkulan komp: FULMİNAN HEPATİT
*BULAŞICI SARILIK olarak geçer
BULAŞ
*fekal-oral: kontaminasyon
hepatit a klinik
*halsizlik
*anoreksi
*karın ağrısı
*baş ağrısı
*sarılık
*idrar renginde koyulaşma
*hepatomegali
*ishal
IMMUN KOMPLEKS SONUCU:
*nefrit
*artrit
*vaskülit
*kolestatik hepatit
*aplastik anemi
*guillian barre sendromu
hepatit a tedavi
KENDİNİ SINIRLAR
ÖZGÜN TEDAVİ YOK
*istirahat
*el yıkama
*temas varsa Ig/aşılama
akut kc yetmezliği nedir
*hepatik ensefelopati
*koagülopati ile karakterize, altta yatan kronik kc hastalığının bulunmadığı ve maks 8 haftada gelişen durumdur
-sarılık
akut kc yetmezliği etiyoloji
YD
*enfeksiyon: HBV-HSV-ECHOV-ADENOV
*familyal hemafagositik sendrom
*galaktozemi
*trizonemi
*neonatal hemakromatozis
*mitokondrial hastalıklar
BÜYÜK ÇOCUK
*enfeksiyon: HAV-HBV-HSV
*otoimmün hepatit
*ilaç: asetominofen - valproat - halotan
*reye sendromu
*toksin: mantar
*wilson hastalığı
*herediter fruktoz intoleransı
*otoimmün hepatit
çocuklarda maks allerji oluşturan tehlikeli 8 nedir
*inek sütü
*soya
*yumurta
*yer fıstığı / fıstık - fındık - ceviz
*buğday
*balık
*kabuklu deniz hayvanları
kistik fibrozis nedir-klinik-tedavi
*vücut sekresyonların yapışkan ve kıvamlı oluşturulmasına sebep olarak kayganlaştırıcı görev yerine tıkayıcı görevle karakterize kalıtsal bir hastalıktır.
*gis tutulumunda, pa’dan ib’ye taşınması gereken enzimler, geçilmesi gereken tüpü koyu sekresyonlar tıkadığı için geçemez-> EKZOKRİN PA YETMEZLİĞİ
KLİNİK:
*bol - yağlı - pis kokulu ishal
*gelişme geriliği
TEDAVİ:
*yüksek kalorili diyet
*pankreatik enzim replasmanı
*adek replasmanı
intestinal lenfanjiektazi nedir / klinik
*intestinal damarların genişlemesi ve lenfin bağırsak lümeni / peritona akması sonucu klinik oluşur
KLİNİK:
*protein kaybettiren enteropati
*lenfopeni
*hipoalbuminemi-> ödem
*yağ malabsorbisyonu
*şiloz asit
intestinal lenfanjiektazi tanı
KAN
*lenfopeni
*hipoalbuminemi
*ıgG düşük
DIŞKI
*alfa 1 antitripsin yüksek
*yağ oranı yüksek
BİYOPSİ
intestinal lenfanjiektazi tedavi
*orta zincirli yağ asidi ile düşük yağlı beslenme
*rezeksiyon
abetalipoproteinemi nedir - KLİNİK
*nadir
*otozomal resesif: MTP genindeki defekte bağlı olarak VLDL ve şilomikron toplanmasından görevli protein işlevini yapamaz hale gelir..
*doğumdan itibaren AĞIR yağ ve ADEK malabsorbsiyonu vardır
KLİNİK
*yağlı-kötü kokulu ishal
*gelişme geriliği
*dtr-
*ataksi-tremor:çocuklukta
*retinitis pşgmentoza:ergenlikte
abetalipoproteinemi tedavi
*uzun zincirli yağ alımı
*ADEK replasmanı
abetalipoproteinemi tanı
PERİFERİK YAYMA
*akantozis
KAN
*kolesterol<50 mg/dl
*trigliserid<20
*şilomikron-
*vldl-
akrodermatitis enteropatika nedir - klinik
*nadir
*otozomal resesif: ZIP4(çinkoya özgü gen)
KLİNİK
-ishal
-dermatit: ağız-anal bölgede
-alopesi
akrodermatitis enteropatika tanı
SERUM
*zn DÜŞÜK
*alp DÜŞÜK
BİYOPSİ: ib
*paneth hücrelerinde inklüzyon
akrodermatitis enteropatika tedavi
1-2 mg/kg/gün elementel zn
kronik ishale yol açan hastalıklar
fonksiyonel ishal
çölyak
*ibh
*immün yetmezlik**
*besin allerjisi
*laktoz intoleransı
*kistik fibrozis
*intestinal lenfanjiektazi
*abetalipoproteinemi
*akrodermatitis enteropatika
kronik karın ağrısı nedir
*2ay<
*kız>
*
1-ORGANİK NEDENLİLER: %5
2-FONKSİYONEL OLANLAR: %95
kc transplantasyonu endikasyonlar
*akut fulminan yetmezlik
*tedaviye yanıtsız son dönem kc hastalığı
*siroz komplikasyonu
kronik hbv’nin doğal gidişi nasıldır
1-İMMUN TOLERAN DÖNEM
*çocukluk döneminde ilk 10-15 yıl
*HBV DNA yüksek
2-İMMUN KLİRENS DÖNEMİ
*vücut virüsü yabancı olarak algılıyor ve bağışıklık sisteminde aktivasyon gelişiyor
*kc enzim alevlenmeleri
*kc destrüksiyonu
*HBV DNA yüksek
3-İNAKTİF TAŞIYICILIK DÖNEMİ
*HBV DNA düşer-> anti HBe + oluyor
HBV aşısı yapılmış biri ile HBV enfeksiyonu geçirip iyileşen birinin serolojisi
AŞI
anti HBs+
ENFEKSİYON
anti HBs+, anti HBc IgG+
HBs ag- , HBV DNA-,
ALT normal
hepatit b kronikleşmiş dememiz için gereken belirteç şart nedir, diğer bulgular nelerdir?
immuntoleran? inaktif taşıyıcı?
***HBs ag+ > 6AY OLMALIDIR
+++++++
HBe ag+
ALT artmış
HBV DNA artmış
*İMMUNTOLERAN hastanın bu tablodan farkı, ALT’sinin normal olmasıdır
*İNAKTİF TAŞIYICI hastanın bu tablodan farkı, ALT’sinin normal ve HBV DNA’sının düşük olmasıdır
kimlerde hbv - hcv arayalım
HBV
*alt-ast yüksek
*hbv+ kişinin aile bireyleri
*toplu bakımdaki çocuklar
*hamileler
*diyaliz hastaları
*HBs ag+ anneden doğan bebekler
*sağlık çalışanları
*tx yapılacak hastalar/vericileri
*immunsupresif tedavi uygulanacak hastalar
HCV
*alt yüksek
*hcv+ anneden doğanlar
*sık kan transfüzyonu yapılanlar
*hemodiyaliz hastaları