EGYPTALAND: Almennt

Question 1

Híeróglýfur

Answer 1

Myndletur Egypta. Það inniheldur yfir 700 tákn og tekur um 10 ár að læra.

Question 2

Rósettusteinninn

Answer 2

Er úrskurður skrifaður á þremur tungumálum. Jean Francois Champollion réði myndletrið.

Question 3

Skrifarar

Answer 3

voru skrautskrifarar, heimspekimenn, fræðimenn og vísindamenn og vernduðu þeir og mótuðu egypska menningu.

Question 4

Qenhikhopsef

Answer 4

var skrifari.

Question 5

Mastaba

Answer 5

(þýðir hús eilífðarinnar) er grafhýsi með flötu þaki og er undanfari hina frægu pýramída.

Question 6

Imhotep

Answer 6

Arkitekt og faðir læknisfræðinnar 2980 f.Kr.

Question 7

Hvað heitir þessi pýramídi?

Answer 7

Þetta er stallapýramídi Zósers faraós í Saqqarah. Hann var reistur af Imhotep um 2700 f.Kr.

Question 8

Hvað heitir þessi pýramídi?

Answer 8

Bent-pýramídinn í Dashur.

Question 9

Hvað heita pýramídarnir þrír í Giza?

Answer 9

Menkaure, Khufu og Khafre.

(Talið er að pýramídarnir hafi verið reistir af þremur kynslóðum faraóa: Khufu var faðir Khafre og Menkaure var sonur hans).

Question 10

Smíði pýramídanna

Answer 10

Pýramídarnir voru að mestu gerðir úr granít og voru hnullungarnir fluttir á prömmum tugi kílómetra úr grjótnámum handan við Níl. Þeir eru nákvæmlega höggnir sem er einstakt því einungis þekktust bronsáhöld á þessum tíma. Þeir voru líklega reistir af verkamönnum sem fengu í staðinn mat og húsnæði.

Það tók u.þ.b. 23 ár að byggja einn pýramída og voru þeir í lokin þaktir skjannahvítu kalki og gull sett á topp þeirra.

Question 11

Af hverjum er styttan sem um ræðir?

Answer 11

Menkaure og drottningu hans Khamerernebty

Question 12

Bók hinna dauðu

Answer 12

Oft skipt upp í fjóra hluta

1. Hinn látni fer inn í grafhýsið, niður í undirheima og líkaminn endurheimtir mátt hreyfingar og máls.
2. Útskýringar á goðsögulegum uppruna og staða. Hinir látnu lífgaðir við svo þeir geti endurlífgast með morgunsólinni.
3. Hinn látni ferðast þvert yfir heiminn með sólarvagninum.
4. Eftir að hafa verið veitt uppreist æru, öðlast hinn látni mátt til að vera einn af guðunum.

Question 13

Efni til múmíugerðar:

Answer 13

Lín, laukur, leir, trjákvoða og býflugnavax svo fátt eitt sé nefnt.

Question 14

Hvað tók líksmurning múmía marga daga?

Answer 14

um 40-70 daga.

Question 15

Canopic-krukkur

Answer 15

voru krukkur sem notaðar voru til þess að geyma líffæri faraóa. Lifur, garnir, magi og lungu fjarlægð. Heilinn ekki talinn mikilvægur svo honum var líklega hent.

Question 16

Hapy (bavíanahöfuð) á Canopic-krukkum

Answer 16

verndari lungnanna.

Question 17

Duamutef (sjakalahöfuð) á Canopic-krukkum

Answer 17

verndari magans

Question 18

Imsety (mannshöfuð) á Canopic-krukkum

Answer 18

Verndari lifrinnar.

Question 19

Qebekh Sennuef (fálkahöfuð) á Canopic-krukkum

Answer 19

Verndari garnanna.

Question 20

Shabti-styttur

Answer 20

litlar styttur sem áttu að tákna þjónustufólk faraóa í eftirlífinu.

Question 21

Hatseptsut

Answer 21

voldugasti kveneinvaldur í hinum forna heimi. Hún ríkti í 21 ár og lýsti sig faraó þegar bróðir hennar / eiginmaður Tuthmosis lést.

Question 22

Nokkur einkenni egypskrar listar:

Answer 22

1. “Dauðalist” þ.e. allt tengist dauða og trú á framhaldslíf
2. Unnið í varanleg efni, en verk þurftu að varðveitast af trúarástæðum.
3. Íhaldsemi, reglufesta og nákvæmni
4. Stærðfræðilegt yfirbragð, en verkin voru oft teiknuð út frá útreikningum og hnitakerfum.

Question 23

Reglur í egypskri myndlist:

Answer 23

1. Engin nýjungagirni; ströngum lögmálum og reglum ávallt fylgt.
2. Dæmigerðasta og skýrasta sjónarhornið valið hverju sinni.
3. List gerð í varanleg efni og sýnd út frá ákveðnum hlutföllum.
4. Höggmyndir af sitjandi fólki með hendur á hnjám.
5. Karlar málaðir dekkri en konur.
6. Stílhreinn einfaldleiki.

Question 24

Af hverjum er eftirfarandi stytta?

Answer 24

Styttan er af Rahotep og konu hans Nofret af fjórðu konungsætt. Úr kalksteini og kristal (augun).

Question 25

Óbelískur minnisvarði

Answer 25

er víðfræg gerð af minnisvarða sem er í formi einhvers konar ferkantaðrar súlu og með oddhvassan þríhyrning á toppnum.

Question 26

Af hverjum er myndin?

Answer 26

Myndin er af háembættismanninum og lækninum Hesi-Re sem var uppi á valdatíma Zósers

Question 27

Voldugasti faraó miðríkisins

Answer 27

Khakaure Senwosret III

Question 28

Knumhotep II

Answer 28

var aðalsmaður sem reisti gröf fyrir sjálfan sig. Hann var m.a. “stjórnandi eyðimerkurinnar í austri, fursti af Menat Kúfú og einkavinur konungs”.

Á myndum sem túlkaðar eru af honum er hann alltaf stærstur og konur hans og börn túlkuð miklu minni en hann sjálfur.

Question 29

Gröf hvaða aðalsmanns má sjá á myndinni hér að neðan?

Answer 29

Gröf Knumhoteps II

Question 30

Nýríkið

Answer 30

1. eftir upplausn miðríkisins reis Egyptaland sterkara en nokkru sinni fyrr.
2. Gullna tímabilið í sögu Egyptalands
3. Konungar taka upp heitið faraó.
4. Hinn mikli kvenfaraó Hatsepshut.

Question 31

Hvað sést á myndinni?

Answer 31

Garður Nebamuns sem fannst í gröf hans sjálfs.

Question 32

Grafhýsi Hatsepshut

Answer 32

er eitt glæsilegasta grafhýsi sem fundist hefur.

líklegt þykir að hún hafi hannað bygginguna.

Question 33

Abu Simbel

Answer 33

eru tvö gríðarstór hof í S-Egyptalandi. Þau voru gerð á valdatíma Ramesses II og eiga að tákna hann og konu hans Nefertari.

Question 34

Ramesses II hinn mikli

Answer 34

er talinn dáðasti faraó Egyptalands. Hann ríkti í 66 ár og dó níræður að aldri. Ramesses átti 200 konur og frillur og yfir 100 börn. Hann er þekktur fyrir byggingarframkvæmdir og var mikill herleiðtogi.

Question 35

Cartouche

Answer 35

er eins konar rammi sem var settur utan um nafn konungs í egypsku híeróglýfri.

Question 36

Karnak

Answer 36

er samansafn margra hofa, kapella og annarra bygginga í Egyptalandi. Byggingarhófust á valdatíð Senusret I en voru flestar byggðar á Nýríkistímanum.

Question 37

Hypostyle

Answer 37

Súlnagöng

Question 38

Gata Sfinxanna

Answer 38

Var þriggja kílómetra gata sem tengdi hofin Luxor og Karnak og var skreytt með 1350 Sfinx-styttum.

Question 39

Kom Ombo

Answer 39

er bær í Egyptalandi. Í honum má finna súlnasal (hypostyle hall) og á vegg aðalhofsins má sjá mynd af Kleópötru VII.

Question 40

Amarna-tíminn

Answer 40

var á 14. öld f.Kr. og valdatíð Akhenatens farós (Amenófis IV). Á Amarna-tímanum urðu einu breytingarnar utan ramma hefðbundnar egypskrar listar en það kom í kjölfar þess að Akhenaten tók upp nýja trú og fékk fólk til þess að trúa á guðinn Aton, sem gekk þó ekki of vel. Hann rauf íhaldssemina og í list á þessum tíma gætir meiri mýktar og afslöppunar. Listamenn voru í meiri metum en áður og gæti hugsanlega hafa komið til krítverskra áhrifa.

Question 41

Akhenaten faraó

Answer 41

var faraó af 18. konungsætt. Hann tók við krúnunni 1353 f.Kr. og reis gegn fjölgyðistrúnni með því að boða eingyðistrú þar sem guðinn Aten, sólarguð, var sá eini sem mátti dýrka.

Hann stofnaði borgina Akhetaten og á valdatíð hans urðu fyrst breytingar á egypskri list þó hún hefði fallið að mestu aftur í sama horf eftir valdatíð hans.

Eiginkona hans var hin víðfræga Nefertiti sem er talin hafa verið jafnfögur og hann var ófríður.

Á myndum sýndist hann oft ófríður og sýndi fram á einkennilegan líkamsvöxt sinn.

Question 42

Múmíuportrett

Answer 42

Eru málaðar myndir sem hafa fundist í seinnitíma egypskum gröfum. Þær eru líklega undanfari portrettmynda.

Question 43

KV5

Answer 43

er stærsta gröfin í Konungadalnum. Hún var gerð fyrir syni Ramessesar II og hefur yfir 130 herbergi.

Question 44

KV62

Answer 44

gröf Tutankhamuns

Question 45

Howard Carter og Lord Carnarvon

Answer 45

Lord Carnarvon var maðurinn sem stóð á bakvið leiðangurinn sem varð til að gröf Tutankhamuns fannst. Þar var Howard Carter í forsvari.

Question 46

Tutankhamun

Answer 46

var sonur og eftirmaður Akhenatens. Hann ríkti frá 9 ára aldri og lést á milli 18 ára og tvítugs. Hann var fæddur um 1341 f.Kr. Hann giftist hálfsystur sinni Ankhesenamun og ríkti á tímum 18. konungsættarinnar. Árið 1922 fannst gröf hans í Konungadalnum sem er eina faraóagröfin sem fundist hefur heil og er enn einn stærsti fornleifafundur allra tíma.

Meðal hluta sem fundust í gröf hans voru skartgripir, hásæti, stríðsvagnar, legubekkir og kistur ásamt mörgu fleiru.

Question 47

?

Answer 47

Gríma Tutankhamuns. Hún er úr skíragulli og steininum lapis lazuli.

Question 48

Rishi-skreyting

Answer 48

er fjaðurskreyting sem var á neðri hluta einnar af innri líkkistum Tutankhamuns.

Question 49

“Því við erum elskendur fegurðarinnar, en samt einfaldleikans og við ræktum hugann án þess að tapa karlmennskunni, við erum skóli Aþenu.”

Answer 49

Pericles, herleiðtogi Aþenubúa.