Ćwiczenia XII - diagnostyka laboratoryjna chorób trzustki Flashcards

1
Q

Jaka jest definicja ostrego zapalenia trzustki (OZT)?

A

Jest to ostry stan zapalny gruczołu związany z przedwczesną aktywacją proenzymów trzustkowych i uszkodzeniem w różnym stopniu:

  • sąsiadujących tkanek
  • odległych narządów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jaka jest zachorowalność i śmiertelność w OZT (epidemiologia)

A

Zachorowalność 20-70/100 000 osób rocznie

Śmiertelność ~10% (10/100 osób chorych umiera)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Do przyczyny OZT należą (etiologia OZT) :

A

W 80% jest to:

  • choroby pęcherzyka żółciowego
  • chorobt dróg żółciowych
  • alkohol

Idiopatycznie ostre zapalenie trzustki rozwija się w 10% przypadków.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Do objawów ostrego zapalenia trzustki należą:

A
  • Ból brzucha (95-100%)
  • Nudności i wymioty, nie przynoszące ulgi (80%)
  • Gorączka (50% w 1. tyg. OZT) - gorączak w 2-3 tyg. jest wynikiem zakażenia tk. martwiczych
  • Wysięk w jamie opłucnej (40%)
  • Żółtaczka (20-30%)
  • Bolesność w nadbrzuszu
  • Ołabienie lub brak szmerów perystaltyki
  • Wzmożone napięcie powłok brzucha
  • Wyczuwalny bolesny opór w nadbrzuszu
  • Tachykardia
  • Zaburzenia świadomości
  • Hipotensja, niekiedy dochodzi do wstrząsu
  • Zmiany skórne (zaczerwienienie twarzy, sinica twarzy i kończyn, podbiegnięcia krwawe wokół pępka/okolicy lędźwiowej)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie są postacie (rodzaje) ostrego zapalnenia trzustki (OZT)?

A
  1. Śródmiąższowe (80-90%)
  2. Martwicze (5-10%)
  3. Wczesne
  4. Późne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jaka jest charakterystykaca śródmiąższowego OZT?

A
  • NIE stwierdza się martwicy trzustki i tk. obwodowych w badaniach obrazowych
  • RZADKO widoczne rozlane powiększenie trzustki oraz zatarcie granic trzustki i tk. przytrzustkowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jaka jest charakterystyka martwiczego OZT?

A
  • Obecność martwicy miąższu trzustki i/lub tkanek oobwodowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jaka jest różnica pomiędzy wczesnym a późnym OZT?

A

Późne

  • kilka tygodni-kilka miesięcy (wystąpienie)

Wczesne

  • okokło 1 tygodnia (wystąpienie)
    • Miejscowe zaburzenie powodują zaburzenia układowe (przyczyna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie są kryteria rozpoznania OZT?

A
  • Ból w nadbrzuszu, o ostrym początku promieniujący do pleców (TYPOWY OBRAZ KLINICZNY)
  • 3-krotnie przekroczenie enzymów trzustkowych w surowicy
  • Wyniki badań obrazowych - typowe dla OZT (USG jamy brzusznej, TK, RM)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jaka jest kolejność diagnostyczna w przypadku OZT?

A
  1. USG jamy brzusnej (badanie pierwszego wyboru) - powiększnie trzustki, zatarcie granic i zmniejszona i niejednorodna echogeniczność miąższu - rzadko wychodzi (otyłość, gazy jelitowy)
  2. RTG jamy brzusznej
  3. RTG klatki piersiowej i EKG
  4. Badania laboratoryjne
    1. Lipazy, amylazy i inne enzymy trzustkowe
  5. TK jamy brzusznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Lipazy w diagnostyce OZT w surowicy krwi:

A
  • Szybki wzrost aktywności (4-8h)
  • Długi okres podwyższonej aktywności (10-14 dni)
  • Ciągły, podwyższony (5-6 krotnie) wzrost aktywności, niezależnie od moemntu zgłoszenia się pacjenta z OZT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Diagnostyka innych niż OZT chorób na podstawie lipaz:

(chodzi o to, że lipazy wtedy też są wysokie we krwi)

A
  1. Przewlekłe zapalenie trzustki
  2. Rak trzustki
  3. Niedrożność/zawał jelit
  4. Owrzodzenie dwunastnicy
  5. Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
  6. Niewydolność nerek
  7. Cukrzycowa kwasica ketonowa
  8. Uraz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Problemy w diagnostyce OZT za pomocą pomiaru amylaz w surowicy krwi:

A
  1. Niska czułość i swoistość - (20% przypadków OZT o etiologii alkoholowej nie wykazuje wzrostu tego enzymu w chwili przyjęcia)
  2. Prawidłowy poziom amylaz u chorych z postępującym OZT w przypadku:
    1. Całkowitego uszkodzenia trzustki
    2. Pomiar wykonany kilka dni po rozpoczęciu OZT
    3. Podwyższonego poziomu trójglicerydów (TG)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Diagnostyka innych niż OZT chorób na podstawie amylaz:

(chodzi o to, że amylazy wtedy też są wysokie we krwi)

A
  1. Perforacja wrzodu żołądka
  2. Perforacja wrzodu dwunastnicy
  3. Ostra niewydolność nerek
  4. Pęknięta ciąża pozamaciczna
  5. Urazy brzucha
  6. Niedrożność jelit
  7. Zapalenie wyrostka robaczkowego
  8. Makroamylozemia - kompleksy amylaz z IgA/IgG lub innymi białkami osocza - nieusuwalne przez nerki (wysoka masa)
  9. Indukowanie lekami (furosemid, estrogeny, preparty wapnia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Amylazy w diagnostyce OZT w surowicy krwi:

A
  1. Szybki wzrost aktywności (2-3h)
  2. Podwyższony poziom trwa przez kilka dni
  • Łagodne przypadki OZT
    • wolne tempo narastania (3-5 dni przed ostrymi objawami)
    • podwyższony poziom trwa 48-72h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jak rozróżnić OZT pomiędzy alkoholową, a żółciopochodną etiologią OZT?

A

Stosunek LIPAZY/AMYLAZY (L/A)

L/A < 2 - Żółciowa

L/A > 2 - Alkoholowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Amylazy w diagnostyce OZT w moczu:

A
  1. Wzrost aktywności po 12-48h po max wydzielniczym w surowicy
  2. Utrzymuje się znacznie dłużej niż w surowicy
  3. Możliwość oznaczenia stosunku klirensu amylazy do kreatyniny (Cam/Ckr)
  4. Cam rośnie po 1-2 dniach po wzroście aktywności w surowicy
  5. Stosunek Cam/Ckr - 9-15 (zdrowi 1-4)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Problemy w diagnostyce OZT za pomocą pomiaru (stusunek Cam/Ckr) amylaz w moczu:

A
  1. Pozyskanie moczu do badania
  2. Wzrost Cam/Ckr w innych schorzeniach:
    1. Szpiczak
    2. Niewydolność nerek
    3. Duże dawki kortykosteroidów
    4. Perforacja dwunastnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wymień izoenzymy amylazyiich zmianę występujące u OZT:

A
  1. Wzrost formy molekularnej P2 (91%)
  2. Wzrost formy molekularnej P3 (98%)
  3. Pojawienie się formy molekularnej P4 (NIE występuje u ZDROWYCH)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Przedstaw ocenę ciężkości i rokowanie w OZT oraz od czego zależy i jak się ją mierzy (skala):

A

Zależy od :

  1. Występowania
  2. Czasu trwania
  3. Niewydolności narządowej

Ocenia się za pomocą skali Marshala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wymień i krótko opisz postacie kliniczne OZT wg. klasyfikacji z Atlanty z 2012

A

Łagodne OZT

  • Nie występują niewydolności narządowe, ani powikłania miejscowe i układowe

Umiarkowane OZT

  • Występuje przejściowa (<48h) niewydolność narządowa oraz powikłania miejscowe i/lub zaostrzenie choroby współistniejącej z OZT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie są przyczyny przewlekłego zapalenia trzustki (PZT) wg. klasyfikacji TIGAR-O?

A

T - toksyczno-metaboliczne

I - idiopatyczne

G - genetyczne

A - autoimmunologiczne

R - recurrent (nawracające)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Toksyczno-metaboliczne przyczyny PZT:

A
  1. Alkohol (65-95%)
  2. Palenie tytoniu
  3. Hiperkalcemia
  4. Hiperlipidemia
  5. Przewlekła niewydolność nerek
  6. Leki
  7. Toksyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Idiopatyczne przyczyny PZT:

A

~20% przypadków PZT

  1. Wcześnie pojawiające
  2. Późnopojawiające się (2/3 przypadków niealkoholowego PZT)
  3. Tropikalne
    • ​​Tropikalne wapniejące zapalenie trzustki
    • Cukrzyca związana z włóknieniem i kamicą trzustki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Genetyczne przyczyny PZT:

A
  1. Autosomalne dominujące (PRSS 1)
  2. Autosomalne recesywne
    • ​​CFTR (mukowiscydoza)
    • Mutacje genu inhibitora proteaz serynowych
    • Mutacje genu trypsynogenu
    • Niedobór alfa-1 antytryspyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Opisz diagnostykę i objawy PZT:

A

Objawy PZT

  1. Zaburzenie wchłaniania tłuszczy i lipidów spowodowane upośledzeniem wydzielania i inaktywacją (ph<7) lipazy trzustkowej.
  2. Nietolerancja glukozy i cukrzyca (jawna u 10-35% chorych)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jakie są badania diagnostyczne w PZT?

A
  1. Amylaza trzustkowa w surowicy krwi
  2. Tłuszcze w kale
  3. Elastaza w kale
  4. Badania czynnościowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Jak zmienia się poziom lipaz i amylaz w surowicy krwi w PZT?

A

Aktywność tych enzymów może być miernie podwyższona, ale zwtkle jest w normie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jakie informacje otrzymamy z oznaczenia tłuszczu w kale?

A
  1. Ewentualna niewydolność egzokrynna
  2. Prawidłowa ilość - 6%
    • Jeżeli więcej -> zaburzenie wydzielania enzymów lipolitycznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Jakie testy różnicują zaburzenia procesów trawienia i upośledzonego wchałaniania?

A

Testy z zastosowaniem znakowanych izotopów (14C, 3H)

31
Q

Jakie są testy na oznaczenie enzymów w kale?

A
  1. Pomiar elastazy 1 (zbiórka 24h)
    • w kale poziom 5-6x wyższy niż w soku trzustkowym
    • isteje związek pomiędzy wydzielaniem elastazy a aktywnością enzymów trzustkowych
  2. Pomiar chymotrypsyny (zbiórka 24h)
32
Q

Jakie są badania czynnościowe w ocenie aktywności trzustki?

A
  1. Test sekretynowo-cholecystokinowy
  2. Test Lundha
  3. Test NBT PABA
  4. Test pankreolaurynowy
33
Q

Na czym polega test sekretynowo-cholecystokinowy?

A

Jest to metoda bezpośredniej oceny wydzielania soku trzustkowego oparta na pomiarze objętości soku trzustkowego oraz zawartości w nim wodorowęglanów i enzymów trawiennych w warunkach podstawowych oraz po stymulacji sekretyną i cholecystokininą (dawniej zwaną pankrazeiną)

34
Q

Jaka jest charakterystyka testu sekretynowo-cholecystokinowego oraz w jaki sposób się go przeprowadza?

A

Jest to test czynnościowy polegający na neutralizacji soku trzustkowego.

Przprowadzanie testu sekretynowo-cholecystokinowego:

  1. Po 6-godzinnym/nocnym odpoczynku
  2. Założenie zgłębnika żołądkowo-dwunastniczego
  3. Pomiar kolejnych objętości wydzieliny trzustkowej (warunki podstawowe)
  • Podanie sekretyny - badanie: objętości soku trzustkowego oraz wydzielanie wodorowęglanów
  • 30 sekund po podaniu cholecystokininy - wydzielanie enzymów trzustkowych
35
Q

Na czym polega i co stwierdza test Lundha?

A
  • Ocenia czynność zewnątrzwydzielniczą trzuskti - bada:
  1. zawartość enzymów trzustkowych
  2. kwasów tłuszczowych
  3. tłuszczów
  4. soli kwasów żółciowych
  • Stwierdza spadek ilości enzymów i zmniejszoną lipolizę (upośledzona funkcja zew.wydzielnicza trzustki)
36
Q

Na czym polega test NBA PABA oraz test pankreolaurynowy?

A

Określa aktywność trawienną soku trzustkowego - szczególnie chymotrypsyny

  • Jeżeli spadek PABA o 50% - upośledzenie aktywności (test NBA PABA)
  • Jeżeli odzysk barwnika (Fluoresceiny) różny od 30% (test pankreolaurynowy)
37
Q

Jakie przeciwciała występują w zapaleniu trzustki (charakterystyczne)?

A
  1. IgG4
  2. Autoprzeciwciała
    1. Przeciwjądrowe (ANA)
    2. Anhydrazie węglanowej (ACA)
    3. Laktoferynie (ALF)
    4. Mięśniom gładkim (SNA)
    5. Przeciwmitochondrialne (AMA)
    6. Czynniki reumatoidalny (RF)
38
Q

Jakie choroby zaliczmay o chorób trzustki?

A
  1. Ostre zapalenie trzustki (OZT)
  2. Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT
  3. Torbiele trzustki
  4. Nowotwory trzustki
39
Q

Czym jest torbiel trzustki i na jakie rodzaje je dzielimy?

A

Torbiel trzustki - zbiornik płynu zawierający zwykle wydzielinę trzustkową, znajduje się wewnątrz lub na zewnątrz gruczołu.

  • Torbiele prawdziwe
  • Torbiele prozapalne
40
Q

Opisz epidemiologię torbieli trzustki? (statystycznie jakich ile jest)

A
  1. Torbiele nowotworowe (ponad 50%)
  2. Torbiele prozapalne (15-30%)
    1. po OZT (7-38%)
    2. po PZT (30%)
41
Q

Czym są prawdziwe torbiele trzusktki i jakie są ich podtypy?

A

Torbiel prawdziwa - ściana wyścielona nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym lub walcowatym

  1. Zastoinowe retencyjne - powstają w wyniku poszerzenia przewodu trzustkowego
  2. Pasożytnicze - tasiemiec bąblowiec, glista ludzka
  3. Skórzaste-wrodzone
  4. Potworniaki
  5. Nowotworowe
42
Q

Jaka jest definicja torbieli prozapalnej trzustki?

A

Różnego rodzaju zbiorniki treści płynnej, mogące powstać w wyniku zapalenia trzustki. W badaniach obrazowych mogą przypominać torbiel trzustki.

43
Q

Jakie są objawy przy torbielach trzusktki?

A
  1. Wywiad wskazujący na przebycie OZT lub PZT
  2. Uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej
  3. Pobolewania, czasami ostry ból
  4. Niekiedy nudności, wymioty, osłabienie, brak łaknienia, spadek masy ciała, gorączka
  5. Niekedy wyczuwalny opór w nadbrzuszu lub śródbrzuszu
44
Q

Na jakie inne choroby mogą wskazywać objawy przy torbielach trzustki?

A
  • Śluzowe nowotwory torbielowate
  • Surowicze torbielakogruczolaki
  • Wewnątrzprzewodowe brodawkowe nowotwory śluzowe
45
Q

Jakie są kryterai rozpoznania torbieli trzustki?

A
  1. Badania obrazowe (najczęściej USG j. brzusznej)
  2. Badania laboratoryjne
    1. wzrost aktywności amylazy w surowicy i w moczu
    2. wzrost aktywności lipazy w surowicy
    3. leukocytoza i wzrost CRP w surowicy (może pojawić się okresowo)
    4. wzrost fosfatazy zasadowej oraz hiperbilirubinemia przy ućisku zewnątrzpochodnych przewodów żółciowych (niektórzy chorzy)
  3. Badanie płynu z torbieli (nakłucie torbieli)
    1. Kolor,przejrzystość- klarowny/wodojasny, żółty, brązowy
    2. Wzrost aktywności amylazy i lipazy
    3. 20-50% - dodatni posiew
46
Q

Jak przedstawia się procentowy rozkład nowotworów trzustki?

A

95% nowotworów trzustki dotyczy cz. zewnątrzwydzielniczej

  • 85% rak trzustki
  • 10% nowowtwory torbielowate
  • 5% guzy z komórek cz.endokrynnej trzustki
47
Q

Jak przedstawia się zapadalność na raka trzustki z rozdziałem płciowym?

A

5,8/100 000 rocznie mężczyzn

4,0/100 000 rocznie kobiet

48
Q

Jakie są czynniki ryzyka raka trzustki?

A
  1. Palenie papierosów - (25-29% przypadków)
  2. PZT - (15-25x wyższe ryzyko)
  3. Predyspozycje genetyczne - (5-10% przypadków)
  4. Otyłość - (BMI wyższe o 5kg/m2 zwiększa ryzyko o 6% u mężczyzn i 12% u kobiet)
  5. Cukrzyca - czynnik predysponujący - wczesny objaw raka trzustki
49
Q

Jakie są wczesne objawy guza trzustki?

A
  1. Dyskomfort w j. brzusznej
  2. Wzdęcie brzucha, brak łaknienia
  3. Zmniejszenie masy ciała
  4. Biegunka
  5. Nudności
50
Q

Jakie są objawy guza trzustki, gdy ten ma już duże rozmiary?

A
  1. Żółtaczka
  2. Świąd skóry
  3. Ból w nadbrzuszu lub ból pleców
  4. Wymioty
  5. Cukrzyca
  6. OZT
  7. Osłabienia
  8. Inne typowe dla nowotworów
51
Q

Jakie są rokowania przy nowotworach trzustki?

A

Agresywny guz szybko rośnie miejscowo, daje przerzuty do węzłów chłonnych oraz wątroby

  • 80-90% - w momencie rozpoznania, guz zaawansowany, nieoperacyjny
  • Średni czas przeżycia - 6-10 miesięcy, w razie przerzutów - 3-6 miesięcy
52
Q

Na czym opiera się rozpoznanie raka trzustki?

A
  1. Badania obrazowe
  2. Badania morfologiczne (biopsja aspiracyjna cienkoigłowa)
    1. Wyniki we wczesnym stadium zwykle prawidłowe lub niecharakterystyczne
53
Q

Czym charakteryzują się badania laboratoryjne w późnym stadium raka trzustki?

A
  1. Cholestaza (hipernilirubinemia sprzężona, zwiększona fosfataza alkaliczna i gammaglutamylotranspeptydaza)
  2. Niedokrwistość
  3. Hipoalbuminemia
  • Wzrost amylazy i lipazy u 10% pacjentów (chyba w surowicy???)
54
Q

Jakie markery oznacza się w celu diagnostyki raka trzustki?

A
  • Brak specyficznych markerów narządowych
  • Oznaczanie niespecyficznych Ca 19.9 oraz CEA

Ca 19.9 - marker (antygen) nowotworowy, obecny w różnych rakach oraz łagodnych zmianach przewodu pokarmowego)

CEA - marker nowotworowy, antygen karciembrionalny. Występuje w chorobach nowotworowych i nienowotworowych, a także w tkankach części zdrowych ludzi (jelita, trzustka, wątroba).

55
Q

Jakie choroby zaliczamy do najważniejszych schorzeń przełyku?

A
  1. Choroba refluksowa
  2. Zaburzenia motoryki
  3. Choroby infekcyjne
  4. Nowotwory
56
Q

Diagnostyka choroby refluksowej przyłyku:

A
  1. Wywiad
  2. Badanie endoskopowe
  3. pH-metria przełyku
  4. Manometria
57
Q

Diagnostyka raka przełyku:

A
  1. Badania endoskopowe z pobraniem wycinka
  2. EUS (badanie głębokości zmiany)
  3. RTG przełyku z kontrastem (u osób z przeciwwskazaniem do endoskopii)
  4. TK (ocena zaawansowania)
  5. PET
58
Q

Jaka jest etiologia zapalenia żołądka oraz choroby wrzodowej żołądka?

A
  1. Zakażenie helicobacter pylori
  2. Leki (NLPZ)
  3. Długotrwałe zażółcenie organizmu
  4. Czynniki autoimmunologiczne
59
Q

Jakie są objawy oraz powikłania zapalenie żołądka oraz choroby wrzodowej żołądka?

A

OBJAWY:

  1. Ból brzucha, zwykle po posiłkach
  2. Nudności, niekiedy wymioty

​​POWIKŁANIA:

  1. Perforacja wrzodu
  2. Krwotok
  3. Zwężenie odźwiernika
60
Q

Jaka jest diagnostyka w zapaleniu żołądka oraz chorobie wrzodowej żołądka?

A
  1. Wywiad
  2. Badanie endoskopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego
61
Q

Diagnostyka laboratoryjna w kierunku autoimmunologicznego zapalenia żołądka:

A
  1. Morfologia krwi (anemia makrocytarna)
  2. Obniżenie witaminy B12
  3. Przeciwciała przeciw komórkom okładzinowym
  4. Przeciwciała przeciw czynnikowi wewnętrznemu
  5. Brak kwasu solnego w żołądku
62
Q

Diagnostyka laboratoryjna w kierunku zapalenia żołądka i choroby wrzodowej żołądka związana z infekcją H. pylori:

A

W WYCINKACH ENDOSKOPOWYCH

  1. Szybki test ureazowy (czułość i swoistość 95%)
  2. Badanie histopatologiczne (barwienie hematoksyliną, eozyną oraz test Giemsy)
  3. Hodowla bakteryjna (czułość 50% i swoistość 100%)

TESTY NIEINWAZYJNE

  1. Mocznikowy test oddechowy (złoty standard(!)czułość i swoistość 95%)
  2. Oznaczenie przeciwciał przeciw H. pylori (IgG i IgA)
  3. Oznaczenie antygenów bakterii w kale (czułość i swoistość 90%) - ocena skuteczności eradykacji
63
Q

Pochodzenie nowotworów żołądka:

A
  • Rak żołądka
    • 3 najczęstszy wśrób mężczyzn, 7 wśród kobiet
    • 80% - indukowane przez H. pylori
  • Chłoniak nieziarniczy żołądka
    • pochodzenia limfatycznego B, MALT
    • H.pylori zwiększa ryzyko
64
Q

Jaka jest diagnostyka nowotworów żołądka?

A
  1. Badania endoskopowe z pobraniem wycinków histopatologicznych
  2. Badania obrazowe - USG, TK, EUS - ocena rozległości i głębokości nacieku zmiany
  3. Badania laboratoryjne
    • ocena następstw choroby - ​niedkrwistość
    • przeciwciała przeciw H.pylori i stężenia pepsynogenu I oraz II w surowicy (JAPONIA)
65
Q

Do jakiego typu chorób należy celiakia i jak często występuje w populacji?

A
  • Najczęstsze zaburzenie o podłożu genetycznym
  • Szcunki podają, że na tę chorobę cierpi do 3% populacji (10-15% jest niepoprawnie zdiagnozowana)
66
Q

Jakie objawy świadczą o celiaki?

A

Jeżeli wystepuje choćby JEDEN z:

  1. Przewlekła lub przewlekająca się biegunka
  2. Niedożywienie lub zmniejszenie masy ciała (dzieci)
  3. Utrzymujące się lub występujące bez znanej przyczyny objawy ze strony układu pokarmowego
  4. Uczucie zmęczenia
  5. Przewlekły ból brzucha, kurcze lub wzdęcia brzucha
  6. Gwałtowny, nieoczekiwany ubytek masy ciała

możemy zdiagnozować celiakię!

67
Q

Jakie choroby mogą świadczyć o wystąpieniu również celiaki?

A
  1. Autoimmunizacyjna choroba tarczycy
  2. Zapalenie opryszczkowe skóry
  3. Zespół jelita drażliwego
  4. Cukrzyca typu 1
  • A poza tym u krewnych I stopnia chorych na celiakię
68
Q

Jaka jest diagnostyka celiaki?

A
  1. Badania autoimmunologiczne
    • przeciwciała przeciw gladynie (AGA)
    • przeciwciała przeciw endomysium (EMA)
    • przeciwciała przeciw transglutynazie tkankowej (tTG)
  2. Badania genetyczne (od 2011 roku) - wykrywają obecność antygenów
    • HLA-DQ 2 (90-95% przypadków)
    • HLA-DQ 8 (5-10% przypadków)
    • wynik ujemny - wykluczenie z 99% prawdopodobieństwem
  3. ​​Kryteria histopatologiczne (można pominąć o ile wcześniejsze wyniki potwierdzą celiakię)
    • Biopsja jelita z badaniem histopatologicznym
69
Q

Jakie są nieswoiste choroby zapalne jelit?

A

Do nieswoistych chorób zapalnych jelit należą:

  1. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa)
  2. Choroba Leśniowskiego-Crohna
70
Q

Jakie badania laoratoryjne są brane pod uwagę w diagnostyce choroby zapalnej jelit i jakie mają one znaczenie?

A

Do badań laboratoryjnych zaliczamy:

  1. OB (przyspieszone opadanie krwinek)
  2. Morfologia (Leukocytoza)
  3. Morfologia (Liczba płytek krwi)
  4. CRP (podwyższone)
  5. Hb (obniżone)
  6. Albuminy, prealbuminy, transferyny (obniżone)
  7. Niedokrwistość z braku żelaza i utraty krwi z przewodu pokarmowego

Badania laboratoryjne mają tylko charakter pomocniczy, z racji tego, że są one nieswoiste, więc świadczą jedynie o stanie zapalnym. (Wykluczją inne choroby układu pokarmowego)

71
Q

Jaką diagnostykę przeprowadzamy w kierunku nieswoistej choroby zapalnej jelit?

A
  1. Badania laboratoryjne
  2. Badania serologiczne
  3. Badanie kału
72
Q

Jakie badania serologiczne mogą świadczyć o nieswoistych chorobach zapalnych jelit?

A
  1. Przeciwciała ANCA
  2. Przeciwciała ASCA
  3. Choroba Leśniowskiego-Crohna - (-)ANCAoraz(+)ASCA
  4. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) - (+)ANCAoraz(-)ASCA
73
Q

W jaki sposób badnie kału jest diagnostycznie przydatne chorobach zapalnych jelit?

A

Badanie kału umożliwia stwierdzenie cech jawnego bądź utajonego krwawienia z przewodu pokarmowego.

Dodatkowo pozwala na wykrycie obecności chorobotwrórczych szczepów bakterii (np. Shigella, Salmonella, Escherichia Coli, Clostridium Difficile)