Cwiczenia Ib - Zmienność analityczna Flashcards

1
Q

Czy każdy wynik laboratoryjny obciążony jest błędem?

A

Tak, każdy wynik laboratoryjny jest obciążony błędem.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czy można całkowicie wyeliminować błędy laboratoryjne?

A

Błędów nie można wyeliminować całkowicie, należy jedynie – znając ich rodzaje i źródła – starać się je zminimalizować.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co świadczy o jakości pracy laboratorium?

A
  • Wiarygodność wyniku badania
  • Czas wykonania badania
  • Koszt wykonania badania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie wyróżniamy błędy analityczne?

A
  • Omyłki czyli błędy trywialne
  • Błędy przypadkowe
  • Błędy systematyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Co to jest precyzja i za pomocą czego jest opisywana??

A

Precyzja jest to stopień zgodności pomiędzy niezależnymi wynikami badania otrzymanymi w ustalonych warunkach.

Precyzja pomiarów opisywana jest za pomocą odchylenia standardowego (standard deviation, SD).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Co to jest nieprecyzyjność?

A

Zgodnie z obowiązującą nomenklaturą metrologiczną, ilościowa informacja o precyzji, przedstawiona w postaci odchylenia standardowego, określana jest jako nieprecyzyjność (imprecision, I).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Czym także można posłużyć się do wyznaczania nieprecyzyjności?

A

Możliwe jest również posłużenie się współczynnikiem zmienności (coefficient of variation, CV), który stanowi miarę względną nieprecyzyjności (I%).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Na podstawie czego wyznaczany jest błąd przypadkowy - miara nieprecyzyjności?

A

Wyznaczany na podstawie analizy rozkładu wyników serii oznaczeń wykonanych w tym samym materiale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jaki jest optymalny CV (coefficient of variation, CV)?

A

Optymalnie: CV<5%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co to jest dokładność?

A

Zgodność wyniku badania z wartością rzeczywistą. Miarą dokładności jest różnica między wynikiem/wynikami pomiaru, a wartością odniesienia (nominalną) – obciążenie analityczne (bias), błąd systematyczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wzór na bezwzględną miarę błędu statystycznego (Δ, B-bias, Diff-difference):

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wzór na względną miarę błędu systematycznego:

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Dokładność i precyzja (na obrazku)

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Co to jest błąd całkowity (analityczny)?

A

Bł. Precyzji + Bł. Dokładności = błąd całkowity

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Co jest jedynym sposobem zapewnienia odpowiedniego poziomu usług laboratoryjnych (odpowiedniej precyzji i dokładności pomiarów)?

A

wprowadzenie skutecznego systemu kontroli jakości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Niezbędne wyposażenie laboratorium:

A
  1. TEA (całkowity błąd dopuszczalny)
  2. Materiał kontrolny
  3. 20 wyników
  4. Dwa obliczenia
  5. Karta kontrolna
  6. Reguła QC
17
Q

Co to jest TEA?

A

całkowity błąd dopuszczalny - maksymalny błąd pomiaru nie wpływający istotnie na znaczenie uzyskanego wyniku.

18
Q

Co to jest cv<em>I</em> i cv<em>G</em>?

A

cv<em>I </em>-współczynnik zmienności wewnątrzosobniczej

cv<em>G</em> -współczynnik zmienności międzyosobniczej

19
Q

Zalecenia co do błędu dopuszczalnego

A

Zalecenia:

  • dop. błąd precyzji
  • dop. błąd dokładności
20
Q

Wzór na dopuszczalny błąd całkowity:

A

TEA=1,65cvA+Δ%A

21
Q

Co pozwala na oszacowanie jakości używanej metody?

A

Obliczenie proporcji pomiędzy dopuszczalnym błędem całkowitym, a obserwowanym błędem precyzji i dokładności

22
Q

Jakie dwa obliczenia są wymagane?

A
23
Q

Jak dzielimy reguły stosowane do oceny czy badana metoda znajduje się w dopuszczalnych granicach bądź nie?

A

Reguły:

  • proste
    • 12s
    • 13s
  • złożone
    • reguły Westergarda (np. 12s/13s/22s/R4s/41s/10X)
24
Q

Czym różnią się od siebie reguły 12s i 13s?

A

szerokością przedziału, w którym powinny zawierać się wyniki pomiarów, ażeby metodę pomiarową można było uznać za wiarygodną

25
Q

Reguła 12S

A
26
Q

Reguła 13S

A

reguła 13s zakłada, że metoda pomiarowa znajduje się poza kontrolą, kiedy przynajmniej jeden wynik kontrolny uzyskany w serii pomiarowej wykracza poza granice trzech odchyleń standardowych.

27
Q

Reguła 22S

A

. Zgodnie z tą regułą metoda pomiarowa znajduje się poza kontrolą w sytuacji, gdy dwa kolejne wyniki przekraczają wartość dwóch odchyleń standardowych po tej samej stronie wartości średniej. Regułę ta stosuje się zarówno do wyników kontrolnych w jednej serii pomiarowej, jak również w przypadku wyników uzyskanych w tym samym materiale kontrolnym w dwóch kolejnych seriach.

28
Q

Reguła 41S

A

Cztery kolejne wyniki tej samej próbki kontrolnej (lub ostatnie cztery wyniki różnych próbek kontrolnych) leżą poza +1s lub poza -1s: błąd systematyczny. Należy sprawdzić serie pomiarową.

29
Q

Reguła 10x

A

Ostatnie 10 wyników tej samej próbki kontrolnej (lub dwóch próbek Kontrolnych) leżą po jednej stronie wartości średniej: błąd systematyczny.

30
Q

Na co powinna pozwolić stosowana reguła intepretacyjna?

A

Stosowana reguła powinna pozwolić na wykrycie co najmniej 90% ważnych analitycznie błędów systematycznych oraz 80% błędów przypadkowych

31
Q

Reguł Westgarda (Shewharta)

A

reguła złożona

13s /22s /R4s /41s /10x

32
Q

Kryterium 7T

A
  • Opisane reguły proste i złożone pozwalające wykryć błąd systematyczny, wskazują na równoczesne przesunięcie wszystkich wyników kontrolnych w tym samym kierunku.
  • Reguła 7T zakłada, że metoda pomiarowa znajduje się poza kontrolą, jeśli 7 kolejnych uzyskanych wyników wykazuje stałą tendencję wzrostową lub malejącą. W takiej sytuacji mówi się o wystąpieniu trendu.
  • Reguła 7T wskazuje na stopniowo nasilające się zmiany w układzie pomiarowym, które mogą wynikać na przykład ze stopniowego rozkładania się stosowanych odczynników lub zmiany w materiale stosowanym do kalibracji układu pomiarowego

Reguła 7T stosowana jest pomiędzy seriami.

33
Q

Zewnątrzlaboratoryjna kontrola jakości:

A
  • Porównania międzylaboratoryjne są najbardziej rozpowszechnioną formą kontroli zewnątrzlaboratoryjnej
  • Eksperyment – grupa laboratoriów analizuje tę sama próbkę
  • Porównania międzylaboratoryjne organizowane przez jednostki państwowe lub komercyjne
  • W zależności od obszaru lub kraju, w jakim są one prowadzone, uczestnictwo laboratoriów może być obowiązkowe lub dobrowolne
  • Zewnętrzna ocena kontroli dokładności (poprawności) prowadzona przez organizatora programu
  • Porównanie międzylaboratoryjne
  • Próbki z programu porównania mędzylaboratoryjnego powinny być analizowane w laboratorium rutynowym z seriami próbek badanych
  • Uzyskane wyniki wprowadza się do dostarczonych przez organizatora formularzy
34
Q

Co to jest Quality Control Service - QCS?

A
  • Program zapewnienia jakości opracowany przez firmę Roche
  • Prowadzony w ponad 18 krajach
  • Polega na analizie wyników kontrolnych uzyskanych w poszczególnych miesiącach
  • Porównania dotyczą ponad 300 różnych metod badań
  • Czas opracowania danych (wprowadzenie wyników, obliczenia statystyczne, wydruki opracowanych raportów) wynosi 2-4 dni
  • Opracowania są natychmiast wysyłane do laboratoriów