Cwiczenia IIa - Współpraca pomiędzy lekarzem i laboratorium diagnostycznym Flashcards
W czym pomocna jest informacja zawarta w wyniku badania laboratoryjnego?
- Rozpoznaniu choroby (potwierdzenie lub wykluczenie choroby rozpoznanej klinicznie);
- Badanie przesiewowe w celu wykrycia choroby u osób potencjalnie zdrowych;
- Monitorowanie leczenia; ocena skutków leczenia;
- Monitorowanie stężenia leków podczas terapii;
- Badania naukowe oraz próby kliniczne podczas wprowadzania nowych leków.
Zasady współpracy lekarza z laboratorium:
- Zlecenie każdego badania laboratoryjnego powinno zostać poprzedzone dobrze zdefiniowanym pytaniem lekarza prowadzącego danego pacjenta po przeprowadzeniu badania przedmiotowego i podmiotowego.
- Lekarz na podstawie starannie zebranego wywiadu i wyniku badania fizykalnego decyduje o wyborze badań laboratoryjnych i kieruje pacjenta do określonego rodzaju laboratorium.
Co to jest TAT (Turn-Around-Time)?
Najkrótszy dostępny czas oczekiwania na wynik badania
Pola współpracy lekarz - diagnosta
- Właściwy dobór panelu badań
- Najkrótszy dostępny czas oczekiwania na wynik badania – TAT (Turn-Around-Time)
- Optymalny sposób przekazywania wyników
- Faza przedanalityczna
- Wyniki fałszywe
- Analityczne aspekty oznaczenia
- (…)
Badania zlecane laboratorium cito i na ratunek
badania niezbędne do podjęcia natychmiastowej decyzji medycznej oraz interwencji
Ile powinien trwać TAT?
TAT powinien mieścić się w zakresie od 15-60 minut
Zlecanie wyników online
- Pozwala na eliminację procedury rejestracji próbki w laboratorium → wyraźne skrócenie TAT
- Pełna procedura powinna być akceptowana przez lekarza zlecającego (określenie rodzaju próbki, krótki czas analizy)
- Określenie panelu badań
- Panel badań powinien zostać sprecyzowany przed wysłaniem próbek do laboratorium
Raport wyników dostępny w trybie online
- Wynik badania generowany jest elektronicznie, walidowanie odbywa się poprzez złożenie podpisu elektronicznego
- Zostają one wysłane bezpośrednio po zwalidowaniu, skrócenie czasu TAT
- Lekarz ma dostęp do danych z każdego komputera włączonego do sieci szpitalnej lub poprzez Internet.
Czy laboratorium może uczestniczyć w interpretacji wyników badań?
TAK, CZASAMI
Każdy wynik uzyskiwany w laboratorium musi być walidowany przed wysłaniem go do lekarza.
Wynik może zawierać dodatkowe komentarze oraz uwagi, które są pomocne w interpretacji wyników.
Wartości referencyjne
zakres wartości utworzony w oparciu o dobrze scharakteryzowaną populację referencyjną (określaną jako „normalna”)
Wartości punktów odcięcia
umożliwia różnicowanie pomiędzy zdrowymi i chorymi lub spełniającymi określone warunki kliniczne
Wartości krytyczne
niezbędne do podjęcia interwencji medycznej (wartości do podjęcia działania, wartości krytyczne)
Ile wynosi zakres wartości referencyjnych dla stężenia sodu w surowicy?
135 – 145 mmol/L
Wartości referencyjne, wartości punktów odcięcia i wartości krytyczne dla sodu:
Wiele dostępnych testów immunochemicznych pozostaje słabo wystandaryzowanych, a ich wyniki nie są zharmonizowane. Co to oznacza?
Zakres wartości referencyjnych/wartości odcięcia może różnić się w zależności od wyników uzyskiwanych przy pomocy różnych testów.
Lekarze powinni być informowani, która metoda jest adekwatna do użycia oraz jak interpretować jej wyniki.
Co to przeciwciała heterofilowe?
- Przeciwciała heterofilowe to przeciwciała wytworzone przeciwko słabo zdefiniowanym antygenom, generalnie to są słabe przeciwciała o wieloswoistej aktywności.
- Najczęściej powstają w wyniku naturalnego procesu tworzenia się różnorodnych przeciwciał przeciwko różnorodnym antygenom.
O czym powinieneś być zawsze informowany przez laboratorium?
Powinieneś być zawsze poinformowany przez laboratorium na temat wielkości nieprecyzji oraz błędu dokładności zlecanych testów.
Taka informacja jest ważna kiedy uzyskiwane wyniki są ściśle związane z wartością punktu odcięcia.
