Cwiczenia IX Diagnostyka zaburzeń krzepnięcia krwi i fibrynolizy Flashcards
Co to jest hemostaza?
Zespół mechanizmów obronnych organizmu, pozwalający na
utrzymanie płynności krwi krążącej i chroniący przed utratą
krwi w wyniku przerwania ciągłości naczyń krwionośnych.
Co warunkuje prawidłową hemostazę?
- naczynia krwionośne
- płytki krwi
- układ krzepnięcia
- układ fibrynolizy
- układ fagocytarny
Z czego składa się hemostaza?
Hemostaza jest procesem trójfazowym, złożonym z:
- hemostazy pierwotnej
- hemostazy wtórnej
- fibrynolizy
Co to jest hemostaza pierwotna?
Jest to wytworzenie czopu płytkowego, trwa od 3 do 5 minut
Co to jest hemostaza wtórna?
Jest to proces trwający 5-10 minut, wykorzystujący czynniki
osoczowe i czynnik płytkowy 3, zakończony wytworzeniem
fibryny wzmacniającej czop płytkowy (skrzep ostateczny)
Co to jest fibrynoliza?
Ograniczenie narastania czopu hemostatycznego i jego rozpuszczanie w celu przywrócenia przepływu krwi przez wygojone naczynie krwionośne, trwa od 48 do 72 godzin
fibrynoliza → rozpuszczenie skrzepu → ochrona przed zakrzepicą
Co obejmuje diagnostyka labolatoryjna zaburzeń układu krzepnięcia?
Obejmuje diagnostykę wrodzonych i nabytych skaz
krwotocznych oraz zaburzeń zakrzepowo-zatorowych.
Czym uwarunkowana jest wartość diagnostyczna w przypadku zaburzeń układu krzepnięcia?
Wartość diagnostyczna jest uwarunkowana:
- właściwym przygotowaniem pacjenta do badań układu krzepnięcia,
- prawidłowym pobraniem krwi,
- zastosowaniem właściwej metody analitycznej
- przestrzeganiem procedur kontroli jakości
Jakie są zalecenia dotyczące przygotowania pacjenta do badań układu krzepnięcia?
- pobranie materiału w godzinach porannych (7.00-9.00)
w warunkach nie wywołujących stresu, - powstrzymanie się od ćwiczeń fizycznych przez 24 godziny poprzedzające badanie oraz odpoczynek przez
20-30 min bezpośrednio przed pobraniem krwi, - lekkostrawna, niskotłuszczowa dieta
(w dniu poprzedzającym), powstrzymanie się od palenie papierosów (w dniu pobrania)
Jakie są zalecenia odnośnie pobierania krwi do badań układu krzepnięcia?
- krew żylna pobrana najlepiej bez stazy i po 15-minutowym odpoczynku,
- krew pobrana na cytrynian trójsodowy (objętość roztworu antykoagulantu do objętości krwi 1:9)
Czy badania dotyczące układu krzepnięcia powinny być wykonanywane bezpośrednio po odwirowaniu probówki z krwią?
TAK
Jakie jest postępowanie w przypadku braku możliwości wykonania badań bezpośrednio po odwirowaniu probówki z krwią?
Jeśli nie możemy wykonać badania bezpośrednio po odwirowaniu, osocze powinno być przechowywane w temp. 4°C do 2h lub zamrożone w -20°C przez okres kilku tygodni.
Kiedy można wykonać badanie układu krzepnięcia u pacjentów leczonych pochodnymi kwasu acetylosalicylowego?
po 7-10 dniach od odstawienia leków
Kiedy można wykonać badanie układu krzepnięcia u pacjentów leczonych NLPZ innymi niż kwas acetylosalicylowy?
po 2 dniach od odstawienia leków
Kiedy można wykonać badanie układu krzepnięcia u pacjentów leczonych preparatami krwiopochodnymi?
po 7-14 dniach od ostatniego przetoczenia
Kiedy można wykonać badanie układu krzepnięcia u miesiączkujących kobiet?
po 3-5 dniach od zakończenia miesiączki
Jak definiujemy czas krwawienia?
czas upływający od momentu wystandaryzowanego
zranienia skóry do chwili ustania wypływu krwi
Miarą czego jest czas krwawienia?
- zdolności naczyń krwionośnych do skurczu,
- ilości płytek krwi oraz ich funkcji adhezyjno-agregacyjnych
Z czym jest jednoznaczny czas krwawienia?
Z czasem trwania hemostazy pierwotnej
Czy czas krwawienia zależy od czynników krzepnięcia?
NIE
W jaki sposób wykonujemy badanie czasu krwawienia?
- czas krwawienia oznacza się po wykonaniu standaryzowanych nacięć na skórze przedramienia za pomocą nożyków (Simplate R Organon Teknika, głębokość nacięcia <1 mm) w czasie stazy żylnej (40-50 mmHg)
- krew usuwa się z brzegów rany za pomocą bibuły filtracyjnej, można zbierać krew do heparynizowanych kapilar
Co ma wpływ na wynik badania czasu krwawienia?
- temperatura otoczenia
- stan nawodnienia
- stres
Jaki jest prawidłowy wynik czasu krwawienia?
< 7 minut
Kiedy występuje wydłużenie czasu krwawienia?
Zwiększenie czasu krwawienia występuje w:
- małopłytkowości (< 25 tys. płytek/mm3)
- zaburzeniu funkcji płytek (spowodowanym stosowaniem aspiryny),
- chorobie von Willebranda,
- skazach naczyniowych przebiegających z upośledzeniem funkcji naczyń
Co to jest test opaskowy?
TEST OPASKOWY – objaw Rumpla i Leedego.
Objaw polegający na powstaniu wybroczyn na skórze ręki poniżej miejsca założonej opaski (mankietu ciśnieniomierza) po kilku-kilkunastu minutach od założenia tej opaski. Dodatni objaw stwierdza się przy pojawieniu się ponad 10 nowych wybroczyn w polu o średnicy 6 cm.
W jakim celu stosujemy test opaskowy?
Test jest wykorzystywany do badania funkcji naczyń: oceny kruchości i przepuszczalności naczyń włosowatych.
Kiedy test opaskowy może dawać wynik dodatni?
Test może dawać wynik dodatni w małopłytkowości i chorobie von Willebranda.
Na czym polega ilościowa ocena płytek krwi?
Polega na ocenie liczby płytek we krwi obwodowej wraz z oceną ich morfologii w rozmazie
WYNIK PRAWIDŁOWY: 150 - 350 x 103/μl
W jakim przypadku należy wykonać powtórne oznaczenie ilości płytek krwi?
Kiedy liczba PLT <100 x103/μl
+ ocena rozmazu krwi obwodowej
tj. zmiany morfologiczne płytek (różnice
wielkości i kształtu), obecność agregatów
Jakie wyróżniamy parametry morfologiczne płytek krwi?
MPV - śr. objętość
PDW - wskaźnik anizocytozy
PCT - płytkokryt
LP - płytki >20 fl
P-LCR - płytki >15 fl
Jaka jest wartość referencyjna MPV?
7-12 fl
Jaka jest wartośc referencyjna PDW?
40-60%
W jakich schorzeniach może wystąpić małopłytkowość (trombocytopenia)?
- niedobór witaminy B12 lub kw. foliowego
- infekcje
- nowotwory
- trombocytopenia polekowa
W jakich schorzeniach może wystąpić nadpłytkowość (trombocytoza)?
- przewlekłe stany zapalne
- nowotwory
- niedobór żelaza
- po dużych zabiegach operacyjnych
Kiedy występuje fizjologiczna trombocytoza?
- w czasie ciąży
- podczas wysiłku fizycznego
Kiedy występuje fizjologiczna trombocytopenia?
- w podeszłym wieku
Czym charakteryzuje się “rzekoma” małopłytkowość?
- obecnością skrzepików
- obecnością “płytek olbrzymich”
- obecnością aglutynin płytkowych EDTA-zależnych
Co pozwala na wykluczenie zjawiska “rzekomej” małopłytkowości?
ocena parametrów morfologicznych płytek
Jakie wyróżniamy swoiste białka płytek krwi?
- PF4
Jakie wyróżniamy białka adhezyjne płytek?
- selektyna P,
- vWF,
- fibronektyna
Wymień czynniki krzepnięcia i fibrynolizy
- czynnik V
- fibrynogen
Podaj mitogeny występujące podczas procesu krzepnięcia
- PDGF
Oceny jakich parametrów dokonujemy podczas badania czynności płytek krwi?
- Adhezji
- Agregacji
- Degranulacji
Przy pomocy jakich urządzeń dokonujemy oceny adhezji płytek?
- PFA-100
- Impact R
Jakie urządzenie stosujemy do oceny agregacji płytek?
- agregometr
Jakie substancje wykorzystujemy do oceny degranulacji płytek?
- ß-trombomodulina,
- czynnik płytkowy 4,
- serotonina,
- ADP [RIA, ELISA]
Krzepnięcie- obrazek
WEWNĄTRZPOCHODNA I WSPÓLNA DROGA KASKADY KRZEPNIĘCIA - obrazek
Co to jest APTT?
- czas częściowej tromboplastyny po aktywacji
- wskaźnik sprawności szlaku aktywacji uruchamianego
przez czynniki kontaktu