Cwiczenia Vb - Badanie płynu mózgowo rdzeniowego Flashcards

1
Q

Ile PMR znjaduje sie w warunkach fizjologicznych u doroslego czlowieka?

A

około 150ml płynu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ile PMR jest wytwarzane przez sploty naczyniowe zlokalizowane w komorach bocznych?

A

500ml/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ile razy dokonuję się całkowita wymiana płynów w ciągu doby?

A

3-krotnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakich substancji o dużej masie cząsteczkowej i niektórych drobnocząsteczkowych nie przepuszczają ściany splotu naczyniowego w warunkach fizjologicznych?

A

duża masa cząsteczkowa - białka

związki drobnocząsteczkowe - cholesterol, bilirubina, kwasy tłuszczowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie substancje łatwo przenikają i są transportowane przez sploty naczyniowe do PMR?

A

jony sodowe, chlorkowe, glukoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie właściwości ma PMR i dzięki czemu?

A

*bezbarwny,

*przejrzysty,

*zawiera niskie stężenie białka,

*niewiele komórek,

*niskie stężenie elektrolitów i glukozy

Dzięki istnieniu bariery „krew-płyn mózgowo-rdzeniowy”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jak pobieramy PMR?

A
  • punkcja lędźwiowa
  • punkcja podpotyliczna
  • punkcja komory bocznej (u niemowląt z niezrośniętym ciemiączkiem)
  • przez nakłucie komór mózgu (śródoperacyjnie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie jest prawidłowe ciśnienie PMR u dorosłego?

A

50-180mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ile płynu można pobrać przy prawidłowym PMR podczas punkcji lędźwiowej?

A

u dorosłych: do 20ml (do 15% objętości)

u dzieci: mniej (bo mniejsza objętość)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ile płynu można pobrać przy mniejszym ciśnieniu PMR podczas punkcji lędźwiowej?

A

1-2ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wskazania do badania PMR:

A

Choroby neurologiczne lub ich podejrzenia:

  • zakażenia: zapalenie opon mózgowych, mózgu, ropień mózgu, aseptyczne zapalenie opon mózgowych
  • krwawienie: podpajęczynówkowe, śródmózgowe
  • choroby neurologiczne: stwardnienie rozsiane, zespół Guillaina-Barrego, Polineuropatie zapalne
  • choroby nowotworowe: białaczka, chłoniak, przerzuty raka
  • guz: mózgu, rdzenia kręgowego
  • leczenie: chemioterapia, środki znieczulenia przewodowego, radiologiczne środki cieniujące (kontrast), terapia antybiotykowa
  • choroby otępienne: choroba Alzheimera, Creutzfeldta-Jakoba
  • procesy uciskowe rdzenia kręgowego
  • toczeń układowy
  • encefalopatia wątrobowa
  • wodogłowie normotensyjne
  • lekooporne padaczki
  • podejrzenie chorób metabolicznych u dzieci
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przeciwwskazania do badania PMR:

A
  • wzrost ciśnienia śródczaszkowego (nagłe zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego po upuście PMR – powikłanie zagrażające życiu)
  • miejscowe zakażenie okolicy lędźwiowej
  • zaburzenie krzepliwości krwi
  • u noworodków: ciężka niewydolność krążeniowo-oddechowa (zgięcie szyi i tułowia podczas zabiegu może pogłębić zaburzenia oddychania)
  • zakażenie układowe
  • posocznica (sepsa)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie jest bezwględne wskazanie do wykonania badania PMR u noworodków i niemowląt?

A

posocznica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ile PMR należy pobrać?

A

do trzech lub więcej probówek:

I: do testów chemicznych lub/i immunologicznych

II: do badań mikrobiologicznych

III: do badania mikroskopowego za zawartość składników komórkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie badanie powinno towarzyszyć badaniu PMR?

A

badanie krwi żylenej w czasie krótszym niż 12h pozwalającym uzyskać około 2ml surowicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jak powinien być transportowany PMR?

A

in cito!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ocena makroskopowa PMR prawidłowe:

A

płyn wodojasny i przejrzysty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ocena makroskopowa PMR:

nieprawidłowości - zabarwienie czerwone:

A

-zabrawienie czerwone:

*świeżo przbyte krwawienie podpajęczynówkowe

*uraz śródmózgowy

*płyn sztucznie skrwawiony podczas nakłucia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ocena makroskopowa PMR:

nieprawidłowości - zabarwienie żółte:

A

-ksantochromia: zabarwienie żółte:

*obecność rozpadających się erytrocytów

*w przebiegu żółtaczki

*ilość białka przkraczająca 150mg/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ocena makroskopowa PMR:

nieprawidłowości - zmętnienie:

A

opalescencja (zmętnienie):

-zwiększona liczba krwinek białych - ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

>200 leukocytów/mm3

>400 erytrocytów/mm3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ocena makroskopowa PMR:

nieprawidłowości - płyn ulegający wykrzepieniu:

A
  • w bloku kanału kręgowego spowodowanego guzem rdzenia (zespól zastoinowy)
  • w zwolnionym przepływie PMR - aktywacja czynników krzepnięcia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Rozróżnianie płynu sztucznie skrwawionego od krwawienia patologicznego:

A

Płyn sztucznie skrwawiony:

  • oczyszcza się przy pobieraniu kolejnych próbek
  • przy odwirowaniu jest przejrzysty bezbarwny (płyn patologiczny - hemoliza zachodzi w ciągu 1-2h)
  • w osadzie występują świeże erytrocyty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Charakterystyka patologicznego PMR:

A
  • barwa nie zmienia się i nie tworzą się skrzepy (jednolicie krwisty)
  • Po odwirowaniu ksantochromiczny (hemoliza erytrocytów w PMR in vivo zachodzi w ciągu 1-2 godzin)
  • W osadzie komórki żerne zawierające erytrocyty (erytrofagi), erytrocyty wyługowane Erytrofagi obecne w PMR przez 4-8 tygodni)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Ocena mikroskopowa PMR:

A

(Pleo-)cytoza norma:

≤5 komórek/μl

<20 komórek/μl u noworodków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Jaką metodę stosuje się do barwienia preparatów cytologicznych z PMR?

A

metoda May-Grunwalda-Giemsy (MGG)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

O czym świadczy występowanie neutrofilii w PMR?

A

zakażenia bakteryjne lub w choroby niezakaźne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

O czym świadczy występowanie limfocytów w PMR?

A

-wzrost w zakażniach wirusowych, gruźliczych, grzybiczych, kiłowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

O czym świadczy występowanie komórek plazmatycznych w PMR?

A

w częsci przypadków stwardnienia rozsianego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

O czym świadczy występowanie eozynofili w PMR?

A

zakażenia pasożytnicze, grzybicze, w reakcjach alergicznych

30
Q

O czym świadczy występowanie monocytów w PMR?

A

wzrost w pleocytozie mieszanej

31
Q

O czym świadczy występowanie makrofagów w PMR?

A

prawidłowo nie występują, ale po krwawieniu podpajęczynówkowym - erytrofagi (występują w nich kryształki hemosyderyny, hematoidyny i bilirubiny) występowanie erytrofagów zawsze jest wyrazem patologii!!!!!

32
Q

O czym świadczy występowanie blasty w PMR?

A

komórki białaczkowe

33
Q

Scharakteryzuj erytrofagi:

A
  • Obecne w PMR po wystąpieniu krwawienia do przestrzeni płynowych
  • Komórka makrofaga może sfagocytować od jednego do kilkunastu erytrocytów
  • W komórkach makrofagów występują kryształy homosyderyny (brązowo zabarwione ziarenka pochodzące z hemoglobiny), kryształy hematoidyny (żółto-zielone) i bilirubiny
  • Obecność erytrofagów jest zawsze wyrazem patologii
34
Q

Badania biochemiczne PMR:

A
  • białko całkowite
  • glukoza
  • mleczany
  • różne białka
35
Q

Jakie białka występują w PMR:

A

o małej masie cząsteczkowej:

  • transtyretyna (prealbumina)
  • albumina
  • dwie transferyny
  • śladowe ilości IgG
36
Q

Jakie jest prawidłowe stężenie białka w PMR?

A

15-45mg/dl

37
Q

O czym świadczy zwiększenie stężenie białka całkowitego w PMR?

A
  • zanieczyszczenie płynu krwią obwodową w czasie punkcji
  • zaburzenie bariery krew-mózg (dysfunkcja śródbłonka naczyń włosowatych)
  • wzmożona synteza w OUN
38
Q

O czym świadczy spadek stężenia białka całkowitego w PMR?

A
  • wzmożone wchłanianie zwrotne prze komórki pajęczynówki wskutek podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego
  • utrata płyny w następstwie urazu lub następstwie zabiegów inwazyjnych
39
Q

Jakie jest białko referencyjne do monitorowania przepuszczalności bariery krew-mózg i dlaczego?

A

ALBUMINA

  • nie jest syntetyzowana w OUN
  • cała jej obecność pochodzi z krwi na drodze przechodzenia przez barierę k-m
40
Q

Jak ocenia się przepuszczalność bariery krew-mózg?

A

na podstawie współczynnika: Qalb = albPMR/albsurowica

41
Q

Czy IgG występuje w PMR?

A

IgG zwykle obecne w PMR (ok. 1 mg/dl)

42
Q

O czym świadczy zwiększenie IgG w PMR?

A
  • o zwiększonym transporcie z krwi do OUN
  • o syntetyzowaniu wewnątrzoponowo przez limf. B i kom. plazmatyczne wędrujące do OUN w stanach nieprawidłowych
43
Q

Jakie białko stosuje sie jako referencyjne do wyliczania współczynnika Linka i Tibilinga (L-T dla PMR)?

A

albumina

44
Q

Jak identyfikujemy stany powodujące nasilenie syntezy wewnątrzoponowej IgG?

A

na podstawie wartosci wspołczynnika Linka i Tibilinga

L-T 0,30 - 0,70 prawidłowy

L-T > 0,70 wzmożona synteza wewnątrzoponowa

L-T < 0,30 uszkodzenie bariery krew - mózg

45
Q

Czułym markerem diagnostycznym jakiej choroby jest wspołczynnik L-T?

A

stwardnienia rozsianego

U 90% pacjentów chorych na stwardnienie rozsiane współczynnik L-T przekracza wartość 0,70, zatem może być uznawany za czuły marker diagnostyczny tej choroby

46
Q

Co ma wysoką wartość diagnostyczną i jest wykorzystywany do diagnostyki chorób OUN (współczynnik)?

A

Współczynnik Linka i Tibilinga (L-T)

47
Q

Na podstawie czego wylicza się współczynnik Linka i Tiblinga?

A

IgG i albuminy

48
Q

O czym świadczy spadek poziomu glukozy w PMR?

A

o bakeryjnym ZOMR oraz procesach nowotworowych

49
Q

Czy wzrost glukozy w PMR ma znaczenie w diagnostyce neurologicznej?

A

wzrost glukozy w PMR nie ma znaczenia w diagnostyce neurologicznej

50
Q

O czym świadczy wzrost poziomu mleczanów w PMR?

A
  • nasilony metabolizm beztlenowy
  • bakeryjne zapalenie opon mózgowych
  • wirusowe zapalenie o.m.
  • w dysfunkcji bariery krew-mózg i procesach nowotworowych stężenie mleczanów jest niezależne od stężenia we krwi!
51
Q

Wartości referencyjne PMR:

A
  • Erytrocyty Nieobecne
  • Komórki plazmatyczne, Eo Nieobecne
  • Aktywowane limfocyty B < 0.1%
  • PMNs < 10%
  • Glukoza 50-60% wartości w surowicy
  • Mleczany < 2.1 mmol/L
  • Białko całkowite < 45(50) mg/dl
52
Q

Wartości referencyjne PMR podczas ropnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:

A
  • barwa: żółtawy
  • przejrzystość: mętny
  • cytoza/μl: 100 do kilka tysięcy
  • PMNs %: 95-100
  • limfocyty %: —-
  • białko g/L: 2
  • glukoza %surowicy: ↓↓↓ (
  • mleczany mmol/L : ↑↑↑ (>3.5)
53
Q

Wartości referencyjne PMR podczas wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:

A

barwa: wodojasny

przejrzystość: klarowny

cytoza/μl: <100

PMNs %: 0-25

limfocyty %: 75

białko g/L: ↑

glukoza %surowicy: N lub ↓

mleczany mmol/L : N lub ↑ (2.2-3)

54
Q

Przyczyny wytwarzania się płynu surowiczego:

A
  • ↑ wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych w ich ścianie
  • ↑ wzrost ciśnienia hydrostatyczne panującego w naczyniach (ciśnienie tętnicze)
  • ↓ spadek ciśnienia onkotycznego zależne od obecności białek we krwi
  • ↓ spadek wchłaniania płynu przez układ chłonny (usuwanie płynu z jam ciała na drodze wchłaniania)
55
Q

Czym cechuje się płyn surowiczy?

A

niewielką ilością limfocytów i komórek międzybłonka

56
Q

Etiologia powstania PRZESIĘKU:

A
  • wzrost ciśnienia hydrostatycznego
  • obniżenie ciśnienia onkotycznego
  • zmiany nie mają charakteru zapalnego
  • rozpoznanie przesięku na ogół wyklucza potrzebę dalszych badań laoratoryjnych
  • podjęcie leczenia przyczynowego
57
Q

Etiologia powstania WYSIĘKU:

A
  • wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych
  • zmniejszone wchłanianie przez układ chłonny
  • zmiany mają charakter zapalny albo są związane z procesem nowotworowym

-wysięki wymagają dalszych badań w celu wyodrębnienia czynnika przyczynowego

58
Q

Ocena cech fizycznych w badanym płynie:

A
  • barwa
  • przejrzystość
  • ciężar właściwy
  • osmolarność
  • pH
  • tendencja do wykrzepiania
  • próba Rivalty (wytrącenia białka w postaci smugi po dodaniu kwasu octowego, co przemiawia za steż. białka >3g/dl)
59
Q

Scharakteryzuj przesięk:

A
  • barwa: bursztynowa
  • przejrzystość: klarowny
  • ciężar właściwy:
  • pH: jak w surowicy: 7.35
  • Białko całkowite < 3.0 g/dl
  • Q białkowy < 0.5
  • LDH < 200 U/l
  • Q LDH < 0.6
  • brak chylomikronów
  • Cytoza < 500 komórek/µl
  • Leukocytoza < 100 komórek/µl
  • Granulocytoza < 50 %
60
Q

Scharakteryzuj wysięk:

A
  • barwa: ciemnożółta, krwista, mleczna, brunatna
  • przejrzystość: mętny
  • ciężar właściwy: > 1.016
  • pH: niższe niż w surowcicy: 7.2
  • Białko całkowite > 3.0 g/dl
  • Q białkowy > 0.5 LDH
  • LDH > 200 U/l
  • Q LDH > 0.6
  • chylomikrony: chłonka w jamie otrzewnow. (barwa mleczna)
  • Cytoza > 1000 komórek/µl
  • Leukocytoza > 1000 komórek/µl
  • Granulocytoza > 50%
61
Q

W jakim celu wykonuje się badania kału?

A
  • próba na krew utajoną
  • badania parazytologiczne
  • badania mikrobiologiczne
  • badania resztek pokarmowych
  • inne
62
Q

Ile krwi traci się w warunkach prawidłowych w kale?

A

do 2,5 ml krwi

63
Q

Co to jest krew utajona w kale?

A

Krew utajona w kale = niewielka ilość krwi w kale na ogół nie dostrzegana makroskopowo

64
Q

Za jaki objaw uznaję się najczęściej obecność krwi utajonej w kale?

A
  • początkowy objaw raka okrężniczo-odbytniczego
  • ponad 50% raków przewodu pokarmowgo stanowi rak jelita grubego
65
Q

Dodatni wynik testu na krew utajoną w kale może świadczyć o:

A

krwawieniu w każdym odcinku przewodu pokarmowego

66
Q

Metodyka badania krwi utajonej w kale:

A
  • metody z wykorzystaniem aktywności peroksydazowej Hb
  • metody wykorzystujące chemiczną konwersję niefluoryzującego hemu do intensywnie fluoryzujących porfiryn
  • metody immunologiczne wykorzystujące przeciwciała przeciwko ludzkiej Hb
67
Q

Co daje wyniki fałszywie dodatnie podczas badaniu kału medodą z wykorzystaniem aktywności peroksydazowej hemoglobiny?

A

Interferencje spowodowane obecnością peroksydaz obecnych w niedogotownym mięsie, rybach, w owocach i warzywach, lub produkowanych przez bakterie jelitowe

68
Q

Co daje wyniki fałszywie ujemnepodczas badaniu kału medodą z wykorzystaniem aktywności peroksydazowej hemoglobiny?

A

Kwas askorbinowy

69
Q

Metody immunologiczne wykorzystujące przeciwciała przeciwko ludzkiej Hb podczas badania kału - wady i zalety:

A
  • Metoda eliminuje interferencje
  • Ale wysoka czułość generuje wyniki fałszywie dodatnie
70
Q

W jakim miejscu dokonujemy punkcji lędźwiowej?

A

Na poziomie kręgu L4/L5