Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Diagnostyka > Cwiczenia VII - Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej > Flashcards

Cwiczenia VII - Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej Flashcards

1
Q

Procentowa zawartość wody w większości tkanek

A

70-80%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Procentowa zawartość wody w kościach

A

20%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Procentowa zawartość wody w taknce tłuszczowej

A

10-15%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Procentowa zawartość wody w osoczu

A

93%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ile procent masy ciała stanowi całkowita woda ustroju?

A

60%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Na jakie przestrzenie dzielimy całkowitą wodę ustroju (CWC)?

A
  • przestrzeń wewnątrzkomórkową (PWK)
  • przestrzeń pozakomórkową (PPK)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jaki procent masy ciała stanowi przestrzeń wewnątrzkomórkowa (PWK)?

A

40%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jaki procent masy ciała stanowi przestrzeń pozakomórkowa (PPK)?

A

20%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jak wygląda diagnostyka laboratoryjna zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej?

A

Ocena:

  • Objętości przestrzeni wodnych – PPK, PWK
  • Składu elektrolitowego
  • Osmolalnośći: całkowitej, efektywnej
  • Mechanizmów regulujących
  • układ renina-angiotensyna-aldosteron
  • hormon antydiuretyczny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

W jakich jednostkach wyrażamy osmolalność?

A

mOsmol/kg H2O

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jaka jest zależność pomiędzy osmolalnością PWK i PPK?

A

Osmolalność PWK i PPK prawidłowo są sobie równe

-> Obie przestrzenie zawierają płyn izotoniczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jak utrzymywana jest osmolalność PWK i PPK?

A

Aby utrzymać osmolalność obu przestrzeni woda przemieszcza się przez błonę komórkową. Skutkiem tego może nastąpić wzrost lub spadek objętości PWK.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Za pomocą czego mierzymy osmolalność osocza (surowicy)?

A

Za pomocą osmometru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wzór i wartość osmolalności całkowitej

A

2 [Na+] + [glukoza] + [mocznik] (mmol/l)

2 (140) + 5 + 5 = 290 (275-290 mosmol/kg H2O)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wzór i wartość osmolalności efektywnej

A

2 [Na+] + [glukoza] (mmol/l)

2 (140) + 5 = 285 (270-285 mosmol/kg H2O)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wzór na lukę osmotyczną

A

osmolalność mierzona – osmolalność wyliczona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jaka wartość luki osmotycznej jest istotna klinicznie?

A

>10 mOsm/kg H2O

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jakie są najczęstsze przyczyny wzrostu luki osmotycznej?

A
  • Etanol
  • Metanol
  • Alkohol izopropylowy
  • Glikol polietylenowy
  • Mannitol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakie wyróżniamy zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej (GWE)?

A
  • Odwodnienie – ↓obj. PPK
  • Przewodnienie – ↑obj. PPK
  • Izotoniczne – N osmolalność PPK
  • Hipotoniczne – ↓osmolalność PPK
  • Hipertoniczne – ↑osmolalność PPK
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jak zmieniają się pośrednie wskaźniki (zmian) objętości przy odwodnieniu?

A

↑HCT, RBC, TP = ↓PPK (odwodnienie)

HCT - hematokryt

RBC - liczba ertrocytów

TP - stężenie białka całkowitego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jak zmieniają się pośrednie wskaźniki (zmian) objętości PPK przy przewodnieniu?

A

↓HCT, RBC, TP =↑ PPK (przewodnienie)

HCT - hematokryt

RBC - liczba ertrocytów

TP - stężenie białka całkowitego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wyniki badań laboratoryjnych przy odwodnieniu izotonicznym

A
  • Na - prawidłowy
  • ↑Hematokryt
  • ↑Hemoglobina
  • ↑Białko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Przyczyny odwodnienia izotonicznego

A
  • Utrata sodu z moczem (diuretyki, poliuria po ostrej niedomodze nerek)
  • Oparzenia
  • Krwotok!
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wyniki badań laboratoryjnych przy odwodnieniu hipotonicznym

A
  • ↓Na
  • ↑Hematokryt
  • ↑RBC
  • ↑Hemoglobina
  • ↑Białko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Przyczyny odwodnienia hipotonicznego

A
  • Uzupełnianie niedoborów wody przy odwodnieniu izo- bądź hipertonicznym płynami bezelektrolitowymi
  • Utrata sodu przez nerki (diuretyki), hipoaldosteronizm
  • Nadmierna utrata sodu przez przewód pokarmowy (biegunki, przetoki jelitowe), skórę
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Wyniki badań laboratoryjnych przy odwodnieniu hipertonicznym

A
  • ↑Na
  • ↑Hematokryt
  • ↑RBC
  • ↑Hemoglobina
  • ↑Białko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Przyczyny odwodnienia hipertonicznego

A
  • Obfite poty
  • Gorączka
  • Wysoka temp. otoczenia
  • Hiperwentylacja
  • Moczówka prosta
  • Diureza osmotyczna
  • Osłabienie lub brak odruchu pragnienia
  • Brak dostępu wody
  • Niedostateczne uzupełnianie strat wody
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Wyniki badań laboratoryjnych dla przewodnienia izotonicznego

A
  • Na - normalny
  • ↓Hematokryt
  • ↓RBC
  • ↓Hemoglobina
  • ↓Białko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Przyczyny przewodnienia izotonicznego

A
  • Hiperaldosteronizm pierwotny lub wtórny
  • Nadmierna podaż izotonicznego NaCl u chorych z upośledzona czynnością wydalniczą nerek
  • Niewydolność serca
  • Marskość wątroby
  • Obrzęki -pochodzenia nerkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Wyniki badań laboratoryjnych przy przewodnieniu hipotonicznym

A
  • ↓Na
  • ↓Hematokryt
  • ↓RBC
  • ↓Hemoglobina
  • ↓Białko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Przyczyny przewodnienia hipotonicznego

A
  • Przyczyny nerkowe – niewydolność nerek, zespół nerczycowy
  • Przyczyny pozanerkowe – zastoinowa niewydolność serca, zwłóknienie wątroby
  • SIADH (Syndrome of Inappropriate Antidiuretic Hormone (ADH) Secretion)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Wyniki badań laboratoryjnych przy przewodnieniu hipertonicznym

A
  • ↑Na
  • ↓Hematokryt
  • ↓RBC
  • ↓Hemoglobina
  • ↓Białko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Przyczyny przewodnienia hipertonicznego

A
  • Nadmierna podaż płynów izotonicznych lub hipertonicznych u chorych z upośledzona czynnością nerek lub nadprodukcją aldosteronu
  • Rozbitkowie pijący wodę morską
  • Dzieci karmione silnie solnymi pokarmami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Do czego prowadzi [Na+] <120 mmol/l ?

A

do obrzęku komórek OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Do czego prowadzi [Na+] >160mmol/l?

A

do odwodnienia komórek OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Dla jakiej wartości sodu możemy mówić o hiponatremii?

A

[Na+] < 135 mmol/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Przyczyny hiponatremii

A
  • retencja płynu
  • niedobór sodu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Kiedy przy retencji płynów w hiponatremii dochodzi do powstania obrzęków?

A
  • ↓ Wydalania wody np. niewydolność serca, zespół nerczycowy
  • ↑ Dowozu wody np. nadmierna ilość płynów iv
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Kiedy przy retencji płynów w hiponatremii nie dochodzi do powstania obrzęków?

A
  • ↓ Wydalania wody np. SIADH
  • ↑ Dowozu wody np. kompulsywne spożywanie płynów
40
Q

Skutek niedoboru sodu

A
  • > ↓↓ objętości PPK:
  • ↑ utrata pozanerkowa (p.pokarmowy, skóra)
  • ↑ utrata nerkowa (diuretyki, zapalenia nerek)
41
Q

Kiedy rozpoznajemy hipernatremię?

A

gdy [Na+] > 145 mmol/l

42
Q

Ostra hipernatremia - rozpoznanie

A
  • stężenie sodu w osoczu: wyższe niż 160 mmol/l
  • rozwija się krócej niż 72h
43
Q

Przewlekła hipernatremia - rozpoznanie

A
  • trwa ponad 3 dni
  • stężenie sodu w osoczu z reguły nie przekracza 160 mmol/l
44
Q

Kiedy rozpoznajemy hiperkaliemię?

A

gdy [K+] > 5,0 mEq/l

45
Q

Przyczyny hiperkaliemii

A
  • Nadmierna podaż potasu
  • Zmniejszone wydalanie potasu
  • Redystrybucja
46
Q

Przykłady nadmiernej podaży potasu

A
  • Dożylna (leki np. sól potasowa peniciliny, płyny infuzyjne)
  • Doustna (przy niewydolności nerek)
47
Q

Przykłady zmniejszonego wydalania potasu

A
  • Niewydolność nerek
  • Ch.Addisonsa, niedobór mineralokortykoidów
  • Leki (spironolaktan, amiloryd, glikozydy, cyklosporyna A)
48
Q

Sytuacje, w których potas jest redystrybuowany

A
  • kwasica
  • rozpad tkanek
  • hemoliza
49
Q

Stężenie potasu w hipokeliemii

A

[K+] < 3,5 mmol/l

50
Q

Przyczyny hipokaliemii

A
  • Ograniczenie podaży (jadłowstręt, nieadekwatne uzupełnianie płynami bezpotasowymi)
  • Zwiększone straty z moczem K w moczu>20 mmol/L (leki: diuretyki, mineralokortykoidy: np.

hiperaldosteroizm, zespól Cushinga, diureza osmotyczna,

  • Przez przewód pokarmowy (biegunki, wymioty)
  • Redystrybucja (zasadowica)
51
Q

Skutek hipokaliemii

A
  • osłabienie mięśni
  • drżenie mięśni
  • zmiany w ekg
  • arytmia
52
Q

Skutek hiperkaliemii

A
  • osłabienie
  • porażenie mięśni
  • splątanie
  • zmiany w ekg
  • arytmia
53
Q

Jakie receptory biorą udział w regulacji wydzielania ADH?

A
  • baroreceptory
  • osmoreceptory
  • receptory objętościowe
54
Q

Działanie ADH

A
  • ↑ RR
  • ↑ objętości krwi
  • ↓ osmolarności
  • ↓ diurezy
  • skurcz naczyń
55
Q

Na jakie zmiany aparat przykłębuszkowy reaguje wydzielaniem reniny?

A
  • ↓ objętości krwi
  • ↓ ciśnienia
  • ↓ Na
56
Q

Działanie aldosteronu

A
  • resorpcja Na+ i wody
  • sekrecja K+
57
Q

Działanie ANP

A
  • rozszerzenie naczyń
  • ↓ reniny
  • ↓ aldosteronu
  • ↓ ADH
  • ↑ GFR
  • ↑ natriurezy
  • ↓ wchłaniania Na+

-> ↓ objętości krwi krążącej, ciśnienia

(hamuje układ RAA)

58
Q

Aktywność reninowa osocza ( przy dobowej podaży sodu 100 mmol, potasu 60-100 mmol, w pozycji leżącej, godz. 8.00)?

A

1-2,5 ng/ml/gdz.

59
Q

Aldosteron w osoczu (przy dobowej podaży sodu 100 mmol, potasu 60-100 mmol, w pozycji leżącej, godz. 8.00)

60
Q

Wydalanie aldosteronu z moczem (przy dobowej podaży sodu 100 mmol, potasu 60-100 mmol)

A

2-10 µg/24 gdz.

61
Q

Ile H+ w ciągu doby produkuje dorosły człowiek?

A

ok. 1 mmol H+/ kg masy ciała /dobę

62
Q

Ile H+ w ciągu doby produkuje dziecko?

A

ok. 2 mmol H+/ kg masy ciała /dobę

63
Q

Jakie nielotne kwasy produkuje człowiek?

A
  • Siarkowy
  • Fosforowy
  • Mlekowy
  • ß- hydroksymasłowy
  • Acetooctowy
64
Q

Ile CO2 jest produkowane w ciągu doby?

A
  • 20 moli CO2/dobę
  • ok. 450 l/dobę/
65
Q

Dzięki czemu możliwe jest utrzymywanie stałego stężenia H+?

A
  • Działaniu układów buforowych – krwi,płynu pozakomórkowego, komórek
  • Regulacja oddechowa RKZ - dostosowaniu wydalania CO2 do jego produkcji
  • Regulacja metaboliczna RKZ - dostosowaniu wydalania jonu wodorowego z moczem do jego produkcji
66
Q

Buforowe układy krwi

A
  1. bufor wodorowęglanowy (lotny)
  2. bufor hemoglobinianowy (nielotny)
  3. bufor białczanowy (nielotny)
  4. bufor fosforanowy (nielotny)
67
Q

Gdzie znajduje się ośrodek oddechowy?

A

W rdzeniu przedłużonym

68
Q

Gdzie zlokalizowane są chemoreceptory obwodowe i na co reagują?

A

lokalizacja: łuk aorty, zatoka szyjna

wrażliwe na: ↓O2

69
Q

Gdzie zlokalizowane są chemoreceptory centralne i na co reagują?

A

lokalizacja: rdzeń przedłużony

wrażliwe na: ↑pCO2 i ↑H+

70
Q

Równanie Handersona-Hasselbacha

A

pH = pK + log [A-] / [HA]

71
Q

Co jest resorbowane w kanaliku proksymalnym?

A
  • Na (90%)
  • HCO3- (90%)
72
Q

Funkcja kanalika dystalnego

A
  • Odtwarza i transportuje do krwi HCO3- ( w takiej ilości w jakiej zostały zużyte do zbuforowania nielotnych kwasów).
  • Wydala z moczem jon wodorowy w ilości równej powstającym z dysocjacji nielotnych kwasów.
73
Q

Jaki jest czas odpowiedzi na zaburzenia RKZ?

A
  • Sprawnie funkcjonujący układ oddechowy potrzebuje minut do kompensacji zaburzeń metabolicznych
  • Sprawnie funkcjonujący układ wydalniczy potrzebuje 2 -3 dni do kompensacji zaburzeń oddechowych
74
Q

Przyczyny kwasicy metabolicznej

A
  • ↑ kwasów metabolicznych (↑ powstawania lub ↓wydalania)
  • utrata zasad
75
Q

Badanie równowagi kwasowo-zasadowej (RKZ); gazometryczne

A
  • Pomiar pH krwi
  • ocena stanu buforu wodorowęglanowego
  • ([HCO3] / pCO2)

oraz dodatkowo:

  • oznaczenie pO2
  • SatO2
76
Q

Co jest materiałem do badania gazometrii i RKZ?

A

krew tętnicza pobrana z nieuciśniętego dużego naczynia lub arterializowana krew włośniczkowa;

próbki krwi powinny być pobrane bez kontaktu z powietrzem atmosferycznym

77
Q

Ile wynosi pH krwi tętniczej a ile żylnej?

A

krew tętnicza: 7.35-7.45

krew żylna: 7,35-7,43

78
Q

Ile wynosi pCO2 w krwi tętniczej a ile w żylnej?

A

krew tętnicza: 35-45 mm Hg

krew żylna: 38-50 mm Hg

79
Q

Ile wynosi pO2 w krwi tętniczej a ile w żylnej?

A

krew tętnicza: 80-100 mm Hg

krew żylna: 30-50 mm Hg

80
Q

Ile wynosi HCO3- w krwi tętniczej a ile w żylnej?

A

krew tętnicza: 22-26 mM

krew żylna: 23-27 mM

81
Q

Wartość total CO2 w krwi tętniczej i żylnej

A

krew tętnicza: 23-27 mM

krew żylna: 24-28 mM

82
Q

Wartość SO2 w krwi tętniczej i żylnej

A

krew tętnicza: 95-100%

krew żylna: 60-85%

83
Q

Interpretacja wyniku badania RKZ

A
  1. Ocena pH – kwasica / zasadowica;

zaburzenie wyrównane / niewyrównane

  1. Określenie zaburzenia pierwotnego
  2. Ocena procesu kompensacyjnego
  3. Klasyfikacja zaburzenia – proste / złożone
  4. Określenie przyczyny zaburzenia
84
Q

Czy prawidłowe pH krwi wyklucza zaburzenia RKZ?

85
Q

Który parametr RKZ wskazuje na pierwotne zaburzenie?

A

ten, którego zmiana jest zgodna z kierunkiem zmiany pH i który jest najbardziej odległy od wartości prawidłowych

86
Q

Przyczyny kwasicy oddechowej

A
  • zaburzenia regulacji oddychania (choroby OUN, działanie leków neurotoksycznych, porażenia, niedowłady mięśni oddechowych)
  • inne ograniczenia ruchomości klatki piersiowej (choroby, urazy części kostnych, uszkodzenie mięśni, choroby skóry)
  • choroby dróg oddechowych, płuc i opłucnej (stany obturacji dróg oddechowych, zapalenia płuc i inne choroby miąższu płucnego, obecność płynu lub powietrza w jamach opłucnowych)
  • niewydolność serca (obrzęk płuc)
87
Q

Przyczyny zasadowicy oddechowej

A
  • hiperwentylacja (stany emocjonalne, choroby OUN, indukowana przez leki, hipoksja, wentylacja mechaniczna)
88
Q

Przyczyny kwasicy metabolicznej

A
  • z prawidłową luką anionową (biegunka, nerkowa kwasica cewkowa, wczesny okres niewydolności nerek, niedoczynność kory nadnerczy, żywienie pozajelitowe)
  • ze zwiększoną luką anionową (kwasica ketonowa, mleczanowa, mocznicowa, zatrucie glikolem etylenowym, metanolem, salicylanami)
89
Q

Przyczyny zasadowicy metabolicznej

A
  • utrata jonu H+ (wymioty, utrata z moczem)
  • nadmierna podaż zasad lub ich prekursorów (wodorowęglan, cytrynian)
  • niedobór potasu
90
Q

Inne badania niezbędne do oceny przyczyn zaburzeń RKZ

A
  • Elektrolity – Na+, K+, Cl-
  • Luka anionowa
  • Mocznik, kreatynina
  • Mleczan
  • Fosforany
  • Badania obrazowe
  • Testy czynnościowe - np. spirometria
91
Q

Wzór na lukę anionową

A

= [Na+] - ( [Cl-] + [HCO3-] )

92
Q

Prawidłowe wartości luki anionowej

A

12(8-16) mEq/l

93
Q

Na co zazwyczaj wskazuje zwiększona luka anionowa?

A

na kwasicę metaboliczną

94
Q

Co się dzieje w kwasicy z prawidłową luką anionową?

A
  • HCO3- spada i jest zastępowane jonami Cl-
  • występuje przesunięcie jonów Cl-
95
Q

Przykład kwasicy z prawidłową luką anionową

96
Q

Co się dzieje w kwasicy ze zwiększoną luką anionową?

A
  • HCO3- spada i jest zastępowane przez aniony inne niż Cl-
  • brak przesunięcia Cl-
97
Q

Przykład kwasicy ze zwiększoną luką anionową

A
  • choroby nerek
  • ketokwasica cukrzycowa

Diagnostyka (14 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions