Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Diagnostyka > Ćwiczenia Ia - zasady pobierania materiału do badań laboratoryjnych > Flashcards

Ćwiczenia Ia - zasady pobierania materiału do badań laboratoryjnych Flashcards

1
Q

W której fazie/fazach występuje większość błędów w diagnostyce?

A

przed- i poanalitycznej

10% dotyczy błędó w fazie analitycznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie wyróżniamy materiał do badań krwi?

A
  • krew pełna
  • surowica
  • osocze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Krew pełna to (+przykłady):

A

zawiesina krwinek w osoczu plus odpowiednio dobrany antykoagulant

  • gazometria (heparyna);
  • OB (cytrynian trójsodowy 1:5);
  • morfologia (EDTA);
  • badania glukometryczne.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jaki antykoagulant do gazometrii?

A

heparyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jaki antykoagulant do OB?

A

cytrynian trójsodowy 1:5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jaki koagulant do morfologii?

A

EDTA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Surowica to:

A

powstaje z osocza na wskutek wykrzepiania, pozbawiona fibrynogenu, czynników krzepnięcia, zawiera produkty zużycia tych białek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Do jakich badań stosuje się surowicę?

A

badania biochemiczne (nie wykonuje się amoniaku ↑40% i laktatu ↑25%);

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co to osocze?

A

osocze krwi plus antykoagulant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie wyróżniamy osocza?

A
  • heparynowe (heparyna litowa) - badania biochemiczne (nie wykonuje się elektroforezy białek);
  • cytrynianowe (cytrynian trójsodowy 1:10): badania koagulologiczne;
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Przygotowanie pacjenta do pobrania krwi:

A
  • po nocnym odpoczynku – najlepiej między 7.00 a 9.00 rano; pacjent powinien być wypoczęty i spokojny
  • na czczo, 12 godzin po ostatnim posiłku
  • bez leków – chyba, że badania służą do monitorowania leczenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wysiłek i białko c-reaktywne

A

Grupa mężczyzn aktywnie ćwicząca posiada znacznie niższy poziom CRP od pozostałych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Biopsja prostaty (postępowanie diagnostyczne)

A

wzrost stężenia PSA (kilkakrotnie).

Utrzymuje się dość długo. Zaleca się kolejne badanie po upływie 6 t.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Transuretralna resekcja prostaty (postępowanie diagnostyczne)

A

wzrost stężenia PSA. Kolejne badanie po 6 t.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Badanie prostaty (postępowanie diagnostyczne)

A

nieznaczny wzrost PSA. Kolejne pobranie krwi po upływie 1t.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Transrektalne USG prostaty (postępowanie diagnostyczne)

A

wzrost stężenia PSA.

Kolejne oznaczenie PSA po 1t.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Cystoskopia (postępowanie diagnostyczne)

A

nie wpływa znacząco na stężenie PSA.

Najnowsze badania donoszą, że średnio o 0.15 ng/mL, powrót do wartości wyjściowej po 3 dniach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Prostatektomia radykalna (postępowanie diagnostyczne)

A

spadek stężenia PSA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kolejność postępowania dla ustalenia rozpoznania raka stercza

A

Pobranie krwi na badanie PSA

↓

USG sondą dorektalną

↓

Biopsja (6,12, punktowa, celowana)

↓

Badanie mikroskopowe materiału biopsyjnego

↓

ROZPOZNANIE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Rytm okołodobowy TSH

A
  • Dobrze udokumentowany został rytm okołodobowy TSH. Szczyt osiągany jest późnym wieczorem, w nocy.
  • Najniższe stężenie około południa.
  • Amplituda jest dosyć duża, średnio ~2.0 mIU/l
  • Opisywani byli pacjenci ze zmianą dobową o wiele większą, np. z 2.3 na 11.2 mIU/l (Custro i Scaglione, 1980)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kolory probówek do pobierania próbek krwi:

A

Systemy zamknięte:

  • próżniowe - zielony
  • podciśnieniowe - żółty

Systemy” otwarte” - czerwony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Z jakich naczyń najczęściej pobieramy krew do badań?

A
  1. żyła pośrodkowa odłokciowa
  2. żyła odpromieniowa
  3. żyła odłokciowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Etapy prawidłowego pobrania krwi:

A
  1. Dezynfekcja miejsca pobrania materiału alkoholem (70% izopropylowym lub etylowym) i dokładne osuszenie pola
  2. Opis probówki w obecności pacjenta
  3. Użycie igieł o optymalnej średnicy (systemy próżniowe)
  4. Założenie stazy
  5. Nakłucie naczynia
  6. Szybkie zwolnienie stazy
  7. Aspiracja prawidłowej objętości krwi
  8. Dokładne wymieszanie próbki
  9. Przygotowanie krwi do transportu
24
Q

Wpływ stazy:

A

Zaciśnięcie stazy utrzymuje efektywne ciśnienie filtracyjne we włośniczkach

Konsekwencją tego jest przesunięcie płynu i związków drobnocząsteczkowych z przestrzeni wewnątrznaczyniowej do śródmiąższowej

Należy zdjąć stazę natychmiast po uzyskaniu dostępu do żyły.

25
Q

W jakiej kolejności napełnić probówki?

A

1/ pusta probówka, na skrzep (surowica)

2/ probówka z cytrynianem

3/ probówka z heparyną

5/ probówka z EDTA

26
Q

Mieszanie próbki z antykoagulantem po pobraniu:

A

Zalecane: 3-4 krotne obrócenie probówki natychmiast po pobraniu.

Niedopuszczalne jest wstrząsanie próbki!

→hemoliza

→aktywacja płytek krwi

→aktywacja czynników krzepnięcia

27
Q

Co to zjawisko pseudotrombocytopenii?

A

Zjawisko pseudotrombocytopenii we krwi pobranej na K2EDTA (aglutynacja PLT z autoprzeciwciałami IgG po odsłonięciu kompleksu błonowego glikoproteiny IIb/IIIa). Dotyczy ok. 0,1% - 0,2% populacji.

Zmiany te nasilają się wraz z upływem czasu (zwiększa się liczba leukocytów zliczanych przez aparat, spada liczba płytek)

28
Q

Jakie działania podjąć przeciw pseudotrombocytopenii?

A

Błąd związany z występowaniem pseudotrombocytopenii z jednoczesnym zafałszowanym wzrostem WBC po pobraniu krwi na K2EDTA należy rozwiązywać poprzez oznaczanie ponowne po pobraniu na cytrynian lub heparynę

29
Q

CI daje nam badanie gazometryczne?

A

Daje możliwość:

  • oceny stanu utlenowania i funkcjonowania mechanizmów regulujących gospodarkę kwasowo-zasadową,
  • natychmiastowe zastosowanie właściwego leczenia, lub modyfikacji aktualnego leczenia, szczególnie tlenoterapii.
30
Q

Błędny wynik w badaniu gazometrycznego:

A

W przypadku badania gazometrycznego niewielki błąd może mieć nieproporcjonalnie duże konsekwencje.

31
Q

Zmienność parametrów pomiarowych (pH/PCO2 i PO2) in vivo

A

pH/PCO2 i PO2 in vivo są podatne na szybkie zmiany pod wpływem różnych czynników.

Obawy pacjenta: Wpływ czynników psychologicznych Pobierający powinien unikać słów lub wyrażeń o zabarwieniu negatywnym „nakłucie tętnicy”

Niektórzy pacjenci z obawy przed pobraniem hiperwentylują (wzrost pH i PO2 i spadku PCO2).

Inni wstrzymują oddech (spadek pH i PO2 i wzrost PCO2).

32
Q

Warunki metaboliczne konieczne do pobrania materiału (krwi):

A

Pacjent powinien być w stanie spoczynku

Pacjent ambulatoryjny powinien położyć się na 3 do 5 minut przed pobraniem.

Wentylacja wspomagana lub kontrolowana: Wstrzymać się z pobraniem materiału na ok. 20 minut po:

  • włączeniu oddychania wspomaganego
  • aktywnej inhalacji powietrza wzbogaconego tlenem lub całkowicie kontrolowanej sztucznej wentylacji respiratorem
  • zmianach w ustawieniu parametrów urządzenia wentylującego lub dawkującego tlen.
33
Q

Co jest antykoagulantem z wyboru?

A

heparyna

34
Q

Jakie wyróżniamy heparyny?

A
  • Sucha – napylona na powierzchnię strzykawki lub kapilary
  • Płynna – w formie roztworu
35
Q

Jakie rodzaje krwi pobranej wyróżniamy?

A
  • Krew tętnicza
  • Krew włośniczkowa
  • Krew żylna
36
Q

Który rodzaj krwi jest najbardziej wartościowym materiałem?

A

Materiałem o najwyższej wartości jest krew tętnicza

37
Q

Która tętnica może stanowić miejsce pobrania?

A

Każda tętnica może stanowić miejsce pobrania Kluczową zaletą krwi tętniczej jest jej tożsamość, począwszy od aorty do tętnic obwodowych.

38
Q

Jakie są różnice w gazometrii w poszczególnych tętnicach obwodowych?

A

Wartości gazometrii są identyczne we wszystkich tętnicach obwodowych

39
Q

Czy krew włośniczkowa arterializowana może zastąpić krew tętniczą?

A

Krew włośniczkowa arterializowana może z pewnymi ograniczeniami zastąpić krew tętniczą.

40
Q

Od czego zależy wybór miejsca do wykonania wkłucia tętniczego?

A

Wybór miejsca zależy od:

  • doświadczenia pobierającego
  • dostępności naczynia
  • bezpieczeństwa pobrania
41
Q

Dlaczego tak często pobiera się krew włośniczkową?

A

Pobieranie krwi tętniczej ograniczone jest przepisami medyczno-prawnymi zastrzegającymi uprawnienia do wykonania zabiegu

Problemy związane z samym pobraniem krwi tętniczej: szczególny stan kliniczny (ryzyko powikłań) bezpieczeństwo pacjenta techniczne i organizacyjne - często nadużywane

Uzyskanie krwi tętniczej może być niekiedy trudne

Pobranie musi być bezpieczne dla pacjenta

42
Q

Kiedy powinna być pobierana włośniczkowa krew arteriolizowana (+ przykłady)?

A

Włośniczkowa krew arterializowana powinna być pobierana wyłącznie wtedy gdy okoliczności nie pozwalają na pobranie krwi z tętnicy

  • Wcześniak
  • tzw. “trudny pacjent”
  • niedoświadczony pobierający
  • brak osoby uprawnionej
  • jeśli z jakiegoś powodu należy unikać zbyt częstych nakłuć
43
Q

Który rodzaj krwi pobiera się od większości pacjentów ambulatoryjnych?

A

Arterializowaną krew włośniczkową

44
Q

Od czego zależy wiarygodność badania krwi włośniczkowej?

A
  • właściwego wyboru miejsca pobrania
  • dobrej arterializacji łożyska naczyniowego,
  • eliminacji wpływu powietrza atmosferycznego,
  • właściwej techniki pobrania.
45
Q

Jakie ryzyko istnieje w czasie pobieranai krwi włośniczkowej?

A

W czasie pobierania krwi włośniczkowej istnieje znaczące ryzyko kontaktu z powietrzem

46
Q

Zasada arterializacji obwodowego włośniczkowego łożyska naczyniowego

A

Przy użyciu środków fizycznych lub chemicznych należy wywołać miejscowe przekrwienie, które spowoduje ok. 10 krotny wzrost włośniczkowego przepływu w tkance, w której poziom metabolizmu jest niski, dzięki czemu wartości pH/PCO2/PO2 po stronie żylnej będą bardzo podobne do wartości po stronie tętniczej.

47
Q

Jak arterializować łożysko włośniczkowe?

A

Miejsce pobrania należy podgrzać (do ok. 40°C) przy pomocy łaźni wodnej, lub zastosować maść rozgrzewającą (nie u dzieci !).

48
Q

Na co pozwala arterializacja włośniczkowego łożyska naczyniowego?

A

Niewielkie nakłucie tak przygotowanego łożyska naczyniowego pozwala na wynaczynienie się krwi zbliżonej do tętniczej

49
Q

Skąd u dorosłych najczęściej pobiera się arterializowaną krew włośniczkową?

A

U dorosłych na ogół miejscem z wyboru jest płatek ucha lub opuszka palca (bardziej wrażliwa)

50
Q

Skąd u noworodków i wcześniaków najczęściej pobiera się arterializowaną krew włośniczkową?

A

U wcześniaków i noworodków - pięta

51
Q

Kiedy nie powinno się pobierać arterializowanej krwi włośniczkowej?

A

Dużym błędem jest pobieranie krwi do kapilary u pacjentów ze scentralizowanym krążeniem, lub z bardzo niskim ciśnieniem tętniczym krwi!

52
Q

Czy powinno się wyciskać krew podczas pobierania krwi kapilarnej?

A

nie należy wyciskać krwi!

53
Q

Do czego może prowadzić wyciskanie krwi po nakłuciu kapilarnym?

A

Wymuszanie wypływu krwi może prowadzić do:

  • dearterializacji krwi
  • hemolizy krwi z
  • mieszania krwi z płynem tkankowym

a więc nie należy wyciskać krwi po nakłuciu

54
Q

Jak powinno przebiegać pobieranie krwi kapilarnej po udanej arterializacji?

A

Po dobrej arterializacji i nakłuciu na ok. 2 - 3 mm. krew powinna swobodnie napływać do podstawionej heparynizowanej kapilary (pierwsze krople należy pominąć)

Koniec kapilary powinien być zanurzony w kropli dotykać bezpośrednio miejsca nacięcia

55
Q

O czym mogą świadczyć wartości PO2 większe od 100 mmHg w krwi kapilarnej?

A

Mogą świadczyć o wymianie gazowej z otoczeniem przy pobieraniu.

56
Q

Co umożliwia specjalny sprzęt do pobierania krwi do badań gazometrycznych?

A
  • Oprzyrządowanie umożliwiające samoistny napływ krwi bez konieczności pociągania tłoka zmniejsza ryzyko hemolizy i przypadkowej aspiracji powietrza
  • Przyrządy umożliwiające pobieranie krwi tętniczej do kapilar ułatwiają pobieranie krwi, eliminują większość klasycznych problemów związanych ze stosowaniem układu strzykawka/igła
  • Metoda jest mniej urazowa i mniej podatna na błędy
  • Eliminuje problem kontaktu z powietrzem atmosferycznym
    *
57
Q

Jak powinno wyglądać pobieranie krwi tętniczej?

A
  • Tętnicę lokalizuje się palpacyjnie i nakłuwa pod kątem 45 do 90° kierując ostrze pod prąd płynącej krwi.
  • Po przekłuciu ściany naczynia krew napełnia wolno pierwszą kapilarę z widoczną pulsacją, co wskazuje, że została nakłuta tętnica
  • Uraz po nakłuciu jest niewielki a krwawienie po pobraniu - minimalne ze względu na bardzo mały przekrój igły

Diagnostyka (14 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions