Æxlun

Question 1

Hvaða tvenns konar hlutverk hafa eistu?

Answer 1

• Framleiðsla sáðfrumna
• Framleiðsla kynhormóna (aðalega testósterón)

Question 2

Hvert er hlutverk eistnalyppa og hvar liggja þær?

Answer 2

• Geymsla sáðfrumna
• þroskun sáðfrumna

Question 3

Hvert er hlutverk sáðrása og hvar liggja þær?

Answer 3

• Rás fyrir sáðfrumur
• þær liggja frá sitthvoru eista, fara meðfram þvagblöðrunni og inn í sáðfallsrás

Question 4

Hvar er sáðvökvi framleiddur og hvert er hlutverk hans?

Answer 4

Framleiddur í sáðblöðrum og blöðruhálskirtli. Hann nærir sáðfrumur og gerir umhverfið hagstætt fyrir þær.

Question 5

Hvar í eistum eru sáðfrumur framleiddar?

Answer 5

í sáðpíplum

Question 6

Hvers konar frumur styðja við framleiðslu sáðfrumna?

Answer 6

Sertólífrumur

Question 7

Hvenær eru sáðfrumur framleiddar?

Answer 7

Stanslaust í gangi og á hverjum degi verða jafnvel til hunduð milljón sáðfruma.

Question 8

Hvað eru margir litningar í sáðfrumu?

Answer 8

23

Question 9

Hvaða frumur framleiða testósterón í eistum?

Answer 9

Leydig frumur

Question 10

Hvað verður um testósterónið?

Answer 10

Hluti af testósterínu frá Leydig frumum fer út í blóðið og hluti inn í sáðpíplurnar.

Question 11

Hvaða áhrif hefur testósterón?

Answer 11

• Ýtir undir þroskun kk kynfæra fyrir fæðingu (seytun í pásu fljótlega eftir fæðingu)
• Stækkun og þroskun kynkirtla og kynfæra
• Þroskun sáðfrumna
• Kyneinkenni (hárvöxtur, rödd, þykk húð, líkamsbygging)
• Kynhvöt
• Vöxtur og lokun vaxtarlínu

Question 12

Hvaða hormón frá undirstúku og fremri heiladingli hafa áhrif á eistu og eggjastokka?

Answer 12

Kisspeptín örvar losun GnRH sem örvar losun LH og FSH

Question 13

Hvaða tvö hlutverk hafa eggjastokkar?

Answer 13

1. Framleiða egg
2. Framleiða hormón (estrógen og prógesterón)

Question 14

Hvert er hlutverk eggjaleiðara og hvar liggja þeir?

Answer 14

þeir leiða egg frá eggjastokkum til legs

Question 15

Hvert er hlutverk legs?

Answer 15

þar verður bólfesta fjóvgaðs eggs og þroskun fer þar fram.

Question 16

Hvað er legháls?

Answer 16

• neðsti hluti legs
• tekur við sáðfrumum
• Barn út - leghálsinn víkkar

Question 17

Hvað myndar fæðingarveg?

Answer 17

Leggöng og legháls.
Við fæðingu þarf legháls að víkka þannig barn komist út.

Question 18

Hvaða hlutverk hafa estrógen?

Answer 18

• þroskun kynfæra og kyneinkenna við kynþroska
• tíðarhringur og þroskun eggfruma
• áhrif á kynvhöt (ásamt andrógenum)
• ýmiss konar áhrif víða í líkama

Question 19

Hvaða hlutverk hefur prógesterón?

Answer 19

Tíðarhringur og þungun

Question 20

Hver er helsti munurinn á þroskun / framleiðslu eggfrumna og sáðfrumna?

Answer 20

Eggfrumur:
- Fyrir fæðingu: forstig eggfrumna verða til, þær hefja skiptinu sem síðan stöðvast.
- við fæðingu: um 2 milljónir 1.stigs eggfrumur - fleiri verða ekki til
- Frumur tapast: um 400 egglos á ævinni
- Eftir kynþroska: ein eggfruma þroskast á mánuði og losnar
- Mikið umfrymi - öðrum frumum hent
- Litningar verða 23 - 23 koma með sáðfrumu

Sáðfrumur:
-1.Mítósa: Frumuskipting þar sem fjöldi litninga helst óbreyttur. í fyrstu mítósu skiptist ein spermatognium fruma í 2 slíkar. önnur þeirra verður eftir og viðheldur þannig fjölda spermatogonium frumna = hægt að mynda fleiri sáðfrumur seinna. Hin dótturfruman heldur áfram og skiptir sér (2 mítósur í viðbót) þannig verða fjórar fyrsta stig sáðfrumur til.
-2. Meiósa: Eftir bæði stig meiósunnar hefur hver fyrsta stigs sáðfruma skilað 4 frumum sem hver hefur 23 litninga. það sett af litningum er sambland af litningum frá móður og föður þess sem myndar sáðfrumurnar (amma og afi barns sem kemur). það eru meira en 8 eggfrumur).
-3. Pökkun: Forstigsfrumum breytt í sáðfrumur. Meirihluta umfrymisisn og ýmsum ónauðsynlegum frumulíffærum er hent við það ferli en sérhæfðir hlutar frumunnar þroskast í staðin.

Question 21

Hvers konar þroskun fer fram í eggjastokkum á fyrri hluta tíðahrings?
En á seinni hluta tíðahrings?

Answer 21

Fyrri hluti: þroskun eggbús, eitt eggbú nær fullum þroska

Seinni hluti: Gulbú undirbýr fyrir frjóvgun og bólfestu. Ef eggið frjóvgast ekki og nær ekki bólfestu í legi hrörnar gulbúið og blæðingar hefjast

Question 22

Hvaða hormón framleiðir vaxandi eggbú í miklu magni og hvenær í tíðahring er þetta?

Answer 22

• FSH hormón
• í upphafi tíðarhrings

Question 23

Hvaða hormón framleiðir gulbú og hvenær í tíðahring er það?

Answer 23

• LH hormón
• Seinni helmingi tíðarhrings (eftir egglos)

Question 24

Hvaða hormónabreyting er einkum tengd við egglos?

Answer 24

??

Question 25

Hvað verður um gulbú ef ekki verður frjóvgun og bólfesta?

Answer 25

Gulbú hrörnar, tíðarhringur endar og nýr byrjar

Question 26

En ef það verður frjóvgun og bólfesta?

Answer 26

Gulbú vex, framleiðir meira prógesterón og estrógen

Question 27

Hvaða áhrif hefur hrörnun gulbús á legslímhúð?

Answer 27

Styrkur hormóna fellur og slímhúðin þynnist þá og blæðingar hefjast.

Question 28

Hvaða áhrif hefur vaxandi estrógenstyrkur á fyrri hluta tíðahrings á legslímhúð?

Answer 28

Estrógen örvar myndn prógesterónviðtaka í legslímhúð og undirbýr þannig frekari uppbyggingu legslímhúðarinnar

Question 29

Hvaða áhrif hefur vaxandi prógesterón styrkur á legslímhúð?

Answer 29

• Fjölgar æðum
• Kirtlar seyta glýkógeni

= undirbúningur fyrir móttöku eggs

Question 30

Hvað gerist við tíðahvörf?

Answer 30

Eggin sem í boði eru frá fæðingu eru búin og því ekki hægt að losa fleiri.
- Egglos hætta milli 45-55 ára
- Estrógenframleiðsla minnkar

Question 31

Hvað stýrir holdrisi / holdþykknun við kynferðislega örvun?

Answer 31

Mekanísk snerting og örvandi hugsanir
- Víkkun á slagæðlingum
- Bláæðar klemmast
- Svampkenndur æðavefur fyllist