6. Khám hội chứng viêm phúc mạc - DONE Flashcards
1
Q
viêm phúc mạc là gì
A
là phản ứng viêm cấp tính của phúc mạc với tác nhân viêm ( vi khuẩn, hóa học,..)
2
Q
viêm phúc mạc khu trú thì sao mà không khu trú thì sao
A
- viêm phúc mạc khu trú –> khu trú được các tác nhân gây bệnh –> không để lại tổn thương gì cho phúc mạc
- viêm phúc mạc không khu trú –> không tiêu diệt được tác nhân –> viêm phúc mạc toàn thể
3
Q
viêm phúc mạc toàn thể thường trải qua mấy giai đoạn? đó là
A
viêm phúc mạc toàn thể thường trải qua 3 giai đoạn:
- giai đoạn 1: nhanh chóng loại bỏ các nhân tố gây viêm ra khỏi khoang phúc mạc vào hệ thống tuần hoàn
- giai đoạn 2: sự tác động qua lại của các vi khuẩn và đại thực bào –> kích thích hoạt hóa hệ thống miễn dịch –> thu hút đại thực bào vào trong ổ bụng
- giai đoạn 3: khu trú các tác nhân gây viêm bằng cách sản xuất ra các chất fibrin để thu hút vi khuẩn và kích thích thực bào cục bộ –> thúc đẩy hình thành áp xe
4
Q
giai đoạn 1 của viêm phúc mạc toàn thể là gì
A
nhanh chóng loại bỏ các nhân tố gây viêm ra khỏi khoang phúc mạc vào hệ thống tuần hoàn
5
Q
giai đoạn 2 của viêm phúc mạc toàn thể là gì
A
là sự tác động qua lại của các vi khuẩn ái kị khí và đại thực bào –> kích thích hệ thống miễn dịch –> kích hoạt tb trung biểu mô của phúc mạc sản xuất ra các yếu tố trung gian viêm –> thu hút đại thực bào vào trong khoang ổ bụng
6
Q
giai đoạn 3 của viêm phúc mạc toàn thể là gì
A
khu trú tác nhân gây viêm bằng cách sản xuất ra các chất fibrin để thu hút vi khuẩn và kích thích thực bào cục bộ –> thúc đẩy hình thành áp xe
7
Q
chẩn đoán viêm phúc mạc chủ yếu dựa vào
A
lâm sàng vì biểu hiện lâm sàng điển hình ( hội chứng viêm phúc mạc)
CLS có giá trị chẩn đoán trong các trường hợp khó và không điển hình
8
Q
nguyên tắc điều trị viêm phúc mạc toàn thể thứ phát
A
chẩn đoán sớm và phẫu thuật cấp cứu kết hợp với hồi sức tích cực
9
Q
viêm phúc mạc được phân thành mấy loại? đó là
A
3 loại:
- viêm phúc mạc tiên phát
- viêm phúc mạc thứ phát
- viêm phúc mạc thì ba
10
Q
viêm phúc mạc loại nào thường gặp nhất trong ngoại khoa
A
viêm phúc mạc toàn thể thứ phát
11
Q
vi khuẩn xâm nhập vào ổ phúc mạc bằng đường nào
A
đường máu, đường bạch huyết
12
Q
viêm phúc mạc do nguyên nhân nào thường điều trị nội khoa không phải mổ
A
viêm phúc mạc tiên phát ( do vi khuẩn)
13
Q
viêm phúc mạc nguyên phát thường gặp nhất là gì
A
nhiễm khuẩn dịch cổ trướng do E.Coli ở người xơ gan, lao phúc mạc, viêm phúc mạc tiên phát do phế cầu ở trẻ nhỏ & người lớn có suy giảm miễn dịch
14
Q
nguyên nhân nào gây viêm phúc mạc tiên phát ít gặp hơn
A
viêm phúc mạc do liên cầu khuẩn do catheter thẩm phân phúc mạc
15
Q
viêm phúc mạc thứ phát là gì
A
vi khuẩn xâm nhập vào ổ phúc mạc qua tổn thương tạng vỡ vào ổ bụng
16
Q
các vi khuẩn gây viêm phúc mạc gồm
A
vi khuẩn ái khi và kị khí
17
Q
loại viêm phúc mạc nào thường gặp nhất và phải điều trị phẫu thuật cấp cứu
A
viêm phúc mạc thứ phát
18
Q
gồm có mấy nhóm nguyên nhân gây viêm phúc mạc thứ phát? đó là
A
3 nhóm nguyên nhân gây viêm phúc mạc thứ phát:
- thủng các tạng vào ổ bụng
- viêm phúc mạc sau mổ
- viêm phúc mạc do chấn thương
19
Q
các bệnh gây thủng các tạng vào ổ bụng dẫn tới viêm phúc mạc thứ phát
A
- viêm ruột thừa
- thủng ổ loét dạ dày - tá tràng
- vỡ khối u đại tràng
- u ruột non
- thủng ruột do thương hàn
- bệnh Crohn
- nhồi máu mạc treo
- viêm phúc mạc do sỏi mật
- viêm túi mật
- áp xe gan vỡ
- viêm phúc mạc do viêm phần phụ
20
Q
các nguyên nhân gây viêm phúc mạc sau mổ
A
- bục miệng nối
- do bác sĩ gây nên ( hoại tử thành ruột, thành túi mật do đốt điện)
21
Q
viêm phúc mạc thì ba liên quan đến bệnh gì
A
liên quan đến nhiễm trùng tồn dư, dai dẳng trong ổ bụng mặc dù đã được điều trị tích cực ( kháng sinh phù hợp và dẫn lưu các ổ mủ hoặc mổ nhiều lần để giải quyết nguyên nhân)
22
Q
trong viêm phúc mạc thì ba, phúc mạc bị bội nhiễm bởi các loại vi khuẩn nào
A
bị bội nhiễm bởi các vi khuẩn ít độc tính trở nên kháng thuốc
23
Q
loại viêm phúc mạc nào thường dẫn đến hội chứng suy đa tạng
A
viêm phúc mạc thì ba
24
Q
phản ứng viêm của phúc mạc làm
A
tăng bài tiết dịch vào trong ổ bụng
25
trong viêm phúc mạc, dịch được bài tiết vào ổ bụng gồm
nhiều chất điện giải và protein
26
đặc điểm của lá phúc mạc trong viêm phúc mạc
lá phúc mạc dày lên do phù nề, sung huyết và mất bóng
27
viêm phúc mạc gây ảnh hưởng như thế nào đến tiêu hóa
làm liệt ruột, ứ trệ dịch trong ống tiêu hóa, giảm hấp thu của ruột
28
trong viêm phúc mạc, hiện tượng nào làm giảm khối lượng tuần hoàn
nôn
29
viêm phúc mạc gây ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn như thế nào
khối lượng tuần hoàn giảm + các yếu tố giãn mạch + độc tố của vi khuẩn --> tác động lên cơ tim --> trụy tim, suy tim
30
viêm phúc mạc ảnh hưởng tới hệ hô hấp như thế nào
bụng trướng --> cản trở sự di động của cơ hoành --> thể tích lưu thông giảm
độc tố của vi khuẩn làm tổn thương chất căng bề mặt của phế nang --> nguy cơ phù phổi cấp, hội chứng suy hô hấp cấp
31
viêm phúc mạc ảnh hưởng như thế nào tới thận
có thể suy thận chức năng do giảm khối lượng tuần hoàn ( sẽ hồi phục tốt nếu được bồi phụ khối lượng tuần hoàn kịp thời)
32
viêm phúc mạc ảnh hưởng tới thận như thế nào sẽ khiến cho việc điều trị rất khó khăn, phức tạp
nếu có tổn thương ống nephron của thận do độc tố của vi khuẩn thì việc điều trị sẽ rất khó khăn, phức tạp
33
viêm phúc mạc gây ảnh hưởng đến gan như thế nào
do giảm khối lượng tuần hoàn + thiếu oxy trong máu + tan máu do độc tố vi khuẩn --> có thể làm suy tb gan
34
dấu hiệu suy tb gan do viêm phúc mạc
- tăng men gan trong máu
- hạ đường máu
- rối loạn đông máu
35
viêm phúc mạc còn có thể gây ra những biến chứng nào ngoài ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn, hô hấp, thận, gan
- chảy máu đường tiêu hóa
- các rối loạn thần kinh, tâm thần do các chất chuyển hóa dở dang đổ vào hệ thống tuần hoàn do chức năng gan giảm
36
trong viêm phúc mạc, triệu chứng cơ năng nào là dấu hiệu chính?
đau bụng
37
đặc điểm đau bụng trong viêm phúc mạc
- đau bụng xuất hiện tại vị trí tương ứng với tạng bị tổn thương sau đó lan ra khắp ổ bụng
- tính chất thường dữ dội, liên tục
- có khi làm cho NB không dám thở sâu
- một số trường hợp ở giai đoạn đầu BN chỉ cảm thấy trướng và căng tức toàn bộ ổ bụng
38
trong viêm phúc mạc, BN xuất hiện triệu chứng buồn nôn, nôn do
liệt ruột
39
các triệu chứng cơ năng trong viêm phúc mạc
đau bụng ( dấu hiệu chính)
nôn, buồn nôn
có khi bí trung đại tiện hoặc ỉa chảy
40
triệu chứng toàn thân trong viêm phúc mạc
biểu hiện tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm độc ( nhất là khi đến muộn)
- thường sốt cao liên tục ( 39 - 40 độ C) với các cơn rét và nóng
- hơi thở hôi, lưỡi bẩn
- mặt hốc hác, vã mồ hôi
- có thể có các dấu hiệu của sốc nhiễm khuẩn nhiễm độc: mạch nhanh, huyết áp tụt
- BN vật vã hay li bì
- đến muộn có biểu hiện suy đa tạng
41
co cứng thành bụng là gì
là tình trạng co cứng liên tục và đau của cơ thành bụng ngoài ý muốn của NB, không thể ấn cơ NB xuống được khi thăm khám
42
trong viêm phúc mạc, dấu hiệu co cứng thành bụng thường biểu hiện ở đâu
thường biểu hiện ở khắp bụng và rõ nhất ở vùng có tạng tổn thương
43
co cứng thành bụng trong trường hợp điển hình sờ vào cảm giác thấy bụng như thế nào
cảm thấy bụng cứng như gỗ nên hay còn gọi là bụng gỗ
44
triệu chứng thực thể nào là triệu chứng đặc hiệu của viêm phúc mạc, rất có giá trị để chẩn đoán
co cứng thành bụng hay còn gọi là bụng gỗ
45
phản ứng thành bụng là gì
là tình trạng co cơ thành bụng khi sờ nắn bụng
46
cảm ứng phúc mạc ( dấu hiệu Blumberg) có triệu chứng như thế nào
bụng trướng, ấn đau khắp bụng
47
cảm ứng phúc mạc ( dấu hiệu Blumberg) thường gặp ở đối tượng nào bị viêm phúc mạc
- BN đến muộn
- BN già yếu trương lực cơ thành bụng yếu
- NB đã dùng thuốc giảm đau mạnh ( morphin)
48
trong viêm phúc mạc, dấu hiệu gõ đục vùng thấp xảy ra khi nào
khi đến muộn, dịch đọng ở các vùng thấp ổ bụng như hai hố chậu, mạng sườn
49
trong viêm phúc mạc, dấu hiệu gõ mất vùng đục trước gan xảy ra trong trường hợp nào
trong trường hợp thủng tạng rỗng khi có nhiều hơi tự do trong ổ bụng
50
trong viêm phúc mạc, gõ bụng BN để kiểm tra thủng tạng rỗng trong tư thế nào
tư thế Fowler
51
trong viêm phúc mạc, khi nghe bụng thấy gì
thấy bụng im lặng, không có nhu động do liệt ruột
52
dấu hiệu nào là dấu hiệu có giá trị trong chẩn đoán viêm phúc mạc khi thăm trực tràng, âm đạo
- túi cùng Douglas phồng, đau
53
các cận lâm sàng được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán hội chứng viêm phúc mạc
- xét nghiệm máu và sinh hóa
- chụp Xquang bụng
- siêu âm ổ bụng
- chụp cắt lớp vi tính ổ bụng
- chọc rửa ổ bụng
- nội soi chẩn đoán
54
trong viêm phúc mạc nếu có tình trạng nhiễm khuẩn thì có kết quả xét nghiệm máu và sinh hóa như thế nào
- bạch cầu tăng cao 15000 - 20000 ( chủ yếu là bạch cầu đa nhân trung tính)
- tốc độ máu lắng tăng cao
- CRP và procalcitonin tăng cao
55
viêm phúc mạc ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm chức năng thận như thế nào? tại sao
ure máu cao, creatinin cao do suy thận cấp và tình trạng mất nước
56
viêm phúc mạc ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm chức năng gan như thế nào
bilirubin và men gan cao
57
viêm phúc mạc có kết quả khí máu ĐM như thế nào
độ bão hòa oxy trong máu ĐM thấp
58
trong viêm phúc mạc, chụp Xquang bụng không chuẩn bị để làm gì
để tìm dấu hiệu có khí trong ổ bụng
59
dấu hiệu có khí trong ổ bụng trong phim chụp Xquang bụng
hình ảnh liềm hơi dưới hoành
60
nếu BN không đứng được để chụp Xquang bụng không chuẩn bị thì có thể chụp BN trong tư thế nào
nghiêng trái
61
BN bị tràn khí ổ bụng khi chụp Xquang bụng trong tư thế nghiêng trái sẽ thấy dấu hiệu gì
dấu hiệu thảm cỏ
62
chụp Xquang bụng không chuẩn bị trong viêm phúc mạc có thể thấy những hình ảnh nào
- mờ vùng thấp ổ bụng ( dịch trong ổ bụng)
- các quai ruột giãn
- thành các quai ruột dày do liệt ruột
- dày nếp phúc mạc thành bụng bên
- mức nước hơi do ứ dịch trong lòng ruột
63
ưu điểm của siêu âm ổ bụng trong chẩn đoán viêm phúc mạc
là phương pháp đơn giản, không xấm lấn, tiện lợi, không nguy hiểm và có rất giá trị trong chẩn đoán
64
Siêu âm ổ bụng có thể phát hiện được những gì trong hội chứng viêm phúc mạc
- số lượng, tính chất dịch trong ổ bụng
- các hình ảnh gián tiếp của viêm phúc mạc: giảm hoặc không thấy nhu động ruột non do liệt ruột, dày thành và dịch giữa các quai ruột
- phát hiện khí trong ổ bụng hoặc phát hiện được các nguyên nhân gây viêm phúc mạc như: ổ áp xe gan vỡ, viêm ruột thừa vỡ, viêm túi mật hoại tử,...
65
Chụp cắt lớp vi tính có khả năng phát hiện được những gì trong hội chứng viêm phúc mạc
- khí, dịch trong ổ bụng kể cả các bóng khí nhỏ trong ổ bụng với độ chính xác cao
- hình ảnh gián tiếp của viêm phúc mạc như: dày thành và các quai ruột giãn, hình ảnh thay đổi tỉ trọng mỡ trong khoang phúc mạc
- nguyên nhân gây viêm phúc mạc: ruột thừa vỡ, áp xe gan vỡ, u đại tràng vỡ,...
66
CLS nào rất có giá trị trong chẩn đoán các trường hợp viêm phúc mạc khó ở những BN suy giảm miễn dịch, viêm phúc mạc ở người già, người béo, viêm phúc mạc sau mổ, do chấn thương
chụp cắt lớp vi tính
67
chụp cắt lớp vi tính rất có giá trị trong chẩn đoán các trường hợp viêm phúc mạc ở đối tượng nào
rất có giá trị trong chẩn đoán các trường hợp viêm phúc mạc khó ở:
- BN suy giảm miễn dịch
- viêm phúc mạc ở người già, người béo
- viêm phúc mạc sau mổ
- viêm phúc mạc do chấn thương
68
CLS nào hiện tại ít được áp dụng trong chẩn đoán viêm phúc mạc nhưng vẫn rất có ý nghĩa tại các cơ sở y tế không có đủ điều kiện về trang thiết bị hoặc BN không di chuyển được để làm những CLS khác
chọc rửa ổ bụng
69
chọc rửa ổ bụng được tiến hành như thế nào
đưa một ống thông nhỏ qua thành bụng cạnh rốn vào túi cùng Douglas, nếu hút ra mủ, dịch tiêu hóa là có giá trị chẩn đoán chắc chắn viêm phúc mạc, nếu không thì truyền 500ml dịch NaCl 0,9% vào ổ bụng.
khi truyền gần hết dịch vào ổ bụng thì hạ thấp chai xuống để lấy lại dịch đã đưa vào ổ bụng và đánh giá: dịch đục, có thức ăn, mủ là bằng chứng của viêm phúc mạc
70
dịch phúc mạc có lượng bạch cầu bao nhiêu là bằng chứng của viêm phúc mạc
> 500 bạch cầu / ml
71
Nội soi ổ bụng rất có giá trị trong chẩn đoán viêm phúc mạc ở những trường hợp nào
những trường hợp khó khăn như:
- BN đa chấn thương
- có hôn mê do chấn thương sọ não
72
CLS nào có thể đường dùng để điều trị đồng thời cho một số nguyên nhân viêm phúc mạc
nội soi chẩn đoán
73
nội soi ổ bụng có thể được dùng để điều trị đồng thời cho một số nguyên nhân viêm phúc mạc là
- viêm ruột thừa
- khâu ổ loét dạ dày - tá tràng
- thủng ruột
74
gồm có mấy nguyên nhân gây viêm phúc mạc thường gặp? đó là
5 nguyên nhân gây viêm phúc mạc thường gặp:
- viêm phúc mạc do thủng ổ loét dạ dày tá tràng
- viêm phúc mạc ruột thừa
- viêm phúc mạc mật
- viêm phúc mạc do ung thư đại tràng vỡ
- viêm phúc mạc do viêm phần phụ
75
BN có tiền sử đau thượng vị có chu kỳ có thể dẫn tới bệnh nào
viêm phúc mạc do thủng ổ loét dạ dày tá tràng
76
triệu chứng lâm sàng của BN viêm phúc mạc do thủng ổ loét dạ dày tá tràng
- đau bụng dữ dội, đột ngột vùng trên rốn như dao đâm
- bụng cứng như gỗ
- mất vùng đục trước gan
77
trong viêm phúc mạc do thủng ổ loét dạ dày tá tràng, dấu hiệu nhiễm khuẩn thường xuất hiện sau bao lâu
6 - 12h
78
triệu chứng lâm sàng của viêm phúc mạc ruột thừa thể điển hình
- đau bụng vùng hố chậu phải
- có biểu hiện nhiễm khuẩn
- sốt 37,5 - 38 độ
- sau 24 - 48h đau tăng và lan khắp ổ bụng
- co cứng thành bụng nhất là hố chậu phải
- thăm túi cùng phải và túi cùng Douglas phồng và đau
- toàn thân có thể có hội chứng nhiễm trùng nặng ( sốt cao 39 - 40 độ, mặt hốc hác, huyết áp có thể hạ)
79
xét nghiệm trong viêm phúc mạc ruột thừa có chỉ số nào đặc biệt
xét nghiệm bạch cầu tăng cao 15.000 - 20.000
80
hình ảnh siêu âm của viêm phúc mạc ruột thừa
- ruột thừa to
- có dịch trong ổ bụng, đặc biệt nhiều ở hố chậu phải và túi cùng Douglas
81
viêm phúc mạc mật là gì
là tình trạng có sự thông thương giữa đường mật và khoang phúc mạc
82
viêm phúc mạc mật có thể do những nguyên nhân nào
- viêm túi mật hoại tử
- áp xe gan
- đường mật vỡ
- sỏi ống mật chủ gây giãn đường mật cấp
83
triệu chứng lâm sàng của viêm phúc mạc mật
- đau bụng vùng dạ sườn phải, sốt, vàng da tái diễn
- lần này đau lan ra khắp ổ bụng
- có thể nôn và bí trung đại tiện
- toàn thân có biểu hiện tắc mật, nhiễm trùng ( sốt cao 39 - 40 độ, rét run, hơi thở hôi, lưỡi bẩn)
- da, niêm mạc mắt vàng
- co cứng thành bụng đặc biệt vùng dưới sườn phải
84
kết quả xét nghiệm trong viêm phúc mạc mật
- bilirubin máu cao ( biểu hiện tắc mật)
- bạch cầu cao 15000 - 20000
85
siêu âm gan mật trong viêm phúc mạc mật có thể thấy hình ảnh gì
có thể thấy tình trạng tắc mật do sỏi đường mật hoặc hình ảnh viêm túi mật hoại tử, dịch ổ bụng, dịch nhiều chủ yếu dưới gan
86
trước khi viêm phúc mạc do ung thư đại tràng vỡ BN có thể có dậu hiệu gì
- dấu hiệu bán tắc ruột ( hội chứng Koenig)
- rối loạn phân: ỉa máu, nhầy mũi, mót rặn,...
87
triệu chứng lâm sàng của viêm phúc mạc do ung thư đại tràng vỡ
- thể trạng gầy sút, mệt mỏi chán ăn không rõ nguyên nhân
- đột nhiên đau bụng dữ dội lan ra khắp bụng
- toàn thân biểu hiện nhiễm trùng, nhiễm độc nặng
- dấu hiệu co cứng thành bụng rất rõ
88
ưu tiên sử dụng CLS nào để chẩn đoán viêm phúc mạc do ung thư đại tràng vỡ
chụp cắt lớp vi tính ( vì có hình hơi và dịch ổ bụng > 90%, phát hiện được u đại tràng trên phim chụp)
89
viêm phúc mạc do viêm phần phụ thường gặp ở đối tượng nào
phụ nữ tuổi sinh sản
90
triệu chứng lâm sàng của viêm phúc mạc do viêm phần phụ
- đau hạ vị và hai hố chậu
- ra nhiều khí hư
- có co cứng thành bụng hoặc cảm ứng phúc mạc chủ yếu ở bụng dưới và hai hố chậu
- thăm âm đạo thấy túi cùng Douglas phồng, đau, nhiều khí hư theo tay
- chọc dò qua túi cùng sau ra nhiều mủ
91
trong viêm phúc mạc do viêm phần phụ siêu âm thấy hình ảnh gì
viêm ứ mủ vòi trứng, thường cả hai bên
92
trong viêm phúc mạc do viêm phần phụ chụp cắt lớp vi tính thấy hình ảnh gì
- ứ mủ vòi trứng hai bên
- dịch ổ bụng chủ yếu ở Douglas
- có thể loại trừ các nguyên nhân gây viêm phúc mạc khác
93
viêm phúc mạc do nguyên nhân nào thường khó chẩn đoán xác định và dễ chẩn đoán nhầm với các bệnh lý khác
viêm phúc mạc do viêm phần phụ
94
thái độ điều trị khi đã chẩn đoán được viêm phúc mạc toàn thể thứ phát
mổ cấp cứu càng sớm càng tốt
95
nguyên tắc điều trị viêm phúc mạc
cần hồi sức tích cực trước, trong và sau mổ:
- bồi phụ lại khối lượng tuần hoàn
- điều chỉnh các rối loạn nước và điện giải
- đặt ống thông dạ dày hút bớt trướng bụng và chống nguy cơ trào ngược khi tiền mê
- dùng kháng sinh mạnh phổ rộng
- phối hợp các kháng sinh để tác dụng với cả vi khuẩn gram (-), gram (+), kị khí --> tốt nhất là cấy vi khuẩn làm kháng sinh đồ
96
phương pháp vô cảm dùng trong điều trị ngoại khoa viêm phúc mạc
gây mê nội khí quản
97
trong viêm phúc mạc, khi điều trị ngoại khoa thường mở theo đường nào
đường trắng giữa trên và dưới rốn
98
sau khi mổ viêm phúc mạc cần phải rửa sạch ổ bụng và đặt dẫn lưu ổ bụng để làm gì
để dẫn lưu dịch ứ đọng và xuất tiết sau mổ, tránh áp xe tồn dư
99
các phương pháp khâu sau phẫu thuật viêm phúc mạc
đóng bụng một lớp hay đóng cân để da hở
