26_Meltingarlyf Flashcards
Hvernig gerðir af ógleðilyfjum eru til? (5)
1) Andkólín lyf
2) Andhistamínlyf (1. kynslóðar H1 lyf)
3) Serótónín-3 viðtakahindrar
4) Dópamín-viðtakahindrar
5) Sterar
Dæmi um andkólín lyf gegn ógleði?
Skópalamín
2 dæmi um andhistamínlyf gegn ógleði?
Meclozin og Promethazin
Minnis: Me-close to the window = ferðaveiki og Prom: æla og ólétt = meðgönguógleði
Hvað er CTZ?
Chemoreceptor Trigger Zone er í mænukylfunni og fær hormónaboð og sendir boð til vomiting centre.
Hvaða lyf er notað gegn meðgönguógleði?
Promethazine
Hafa H1 viðtakahindrar áhrif á CTZ?
mjög litla
Hvernig lyf er Scopolamín?
Andkólín lyf
Við hverju er Scopolamín mest notað?
Ferðaveiki
Scop hljómar eins og skip
Algengustu aukaverkanir Scopolamíns? (2)
Munnþurrkur og sjónstillingartruflanir
Hvar eru 5-HT3 viðtakar?
Í CTZ
Nefna lyf sem hindrar 5-HT3 í CTZ:
Ondansetron
Hvenær er notað 5-HT3 viðtakahindra?
Í krabbameinslyfjameðferð.
5-HT3 er í CTZ
Hvar eru dópamín D2 viðtakar?
Í CTZ
líka í meltingarvegi
Hverjar eru aukaverkanir Dópamín viðtakahindra? (2)
1) Sljóleiki/syfja
2) Extrapyramidal einkenni (stórar, sérkennilegar hreyfingar)
Hvað er Substance P?
Taugaboðefni í MTK
Hvaða efni hindra NK1 viðtakahindrar?
Substance P
Hvar eru NK1 viðtakar?
Í CTZ
Hvert er hlutverk hægri ristils?
Frásog á vökva og söltum
Hvert er hlutverk vinstri ristils?
Geymsla á úrgangi
Hve langur er ristillinn?
1.5 m
Hvað heita hlutar ristilsins í réttri röð (6)
Coecum Ascending colon Transverse colon Descending colon Sigmoid colon Rectum
(Botnristill, risristill, þverristill, fallristill, bugaristill og endaþarmur
Hverjir eru 4 flokkar hægðalosandi lyfja?
1) Fyllingar hægðalyf
2) Osmótísk hægðalyf
3) Mýkingar hægðalyf
4) Örvandi hægðalyf
Hvað eru fyllingar hægðalyf?
Trefjar og husk sem draga í sig vökva í ristlinum
Hve lengi eru fyllingarhægðalyf að virka?
Nokkra daga
Hvaða tveir flokkar eru innan osmótískra hægðalyfja?
Sölt og sykrur
Hvaða tvö efni eru í söltum innan osmótískra hægðalyfja?
1) Magnesium sulfat
2) Natríum fosfat
Hvaða tvö efni eru í sykrum innan osmótískra hægðalyfja?
1) Lactulosa
2) Sorbitol
Hvernig sykur er lactulosa?
Tvísykrungur galaktósa og frúktósa
Hvað hefur lactulosa fram yfir sorbitol?
Veldur því að ammoníak flyst yfir í ristil sem hentar vel í lifrarbilun
Hvernig sykur er sorbitol?
Sykur-alkóhól
Hvernig virka mýkjandi hægðalyf?
Minnkar yfirborðsspennu hægða (sápuverkan)
Á hvað hafa örvandi hægðalyf áhrif á?
Enteric taugar í ristli
Hvernig er almenn meðferð við niðurgangi? (3)
1) Vökvi
- um munn eða í æð
2) Fæða
- Forðast trefjar, mjólk og kaffi
3) Nota hægðastemmandi lyf