22_Gigtarlyf og ónæmisbælandi lyf Flashcards
Hverjir eru 7 flokkar bólgueyðandi lyfja?
1) Parasetamól
2) Bólgueyðandi verkjalyf
3) Histamínhamlar
4) Leukotríenhamlar
5) Barksterar
6) Ónæmisbælandi lyf (Síðvirk) (?)
7) Ónæmisbælandi líftæknilyf
Hvenær þarf að nota ónæmisbælandi lyf? (2)
1) Við sjálfofnæmi
2) Eftir líffæraígræðslur
Hvernig er ónæmismeðferð eftir líffæraígræðslur?
3 lyf gefin í byrjun og þar af barksterar sem eru gefnir í 6-12 mánuði
Hvaða lyf hamla IL-2 eða hamla áhrifum IL-2 á eitilfrumur? (5)
1) Cyclosporin
2) Tacrolimus
3) Sirolimus
4) Everolimus
5) Basiliximab
Sá sem fékk fyrst nýtt hjarta þurfti síðar að fá nýtt nýra því…?
Cyclosporin skemmdu nýrun
Hvenær er cyclosporin notað?
1) Eftir líffæraígræðslur
2) Psoriasis, Crohns og CU og liðagigt
Hvað er target Cyclosporin lyfja?
Calcineurin
Hvað er calcineurin og hvað gerir það?
Calcineurin er ensím í T-frumum sem virkjar afritunarþátt sem eykur tjáningu á IL-2.
Hvað gerir Interleukin-2?
Örvar vöxt og sérhæfingu T-fruma
Hverjar eru aukaverkanir Cyclosporins? (4)
1) Nýrnabilun
2) Lifrarskemmdir
3) Ofholdgun á tannholdi
4) Háþrýstingur
Milliverkanir Cyclosporins? (2)
1) Rifampin berklalyf
2) Macrolide sýklalyf
Hvað er eitt annað lyf sem hamlar Calcineurin ásamt Cyclosporini?
Tacrolimus
Hvenær er Tacrolimus notað? (2)
1) Eftir líffæraígræðslur
2) Við colitis ulcerosa
Aukaverkanir Tacrolimus? (3)
1) Sykursýki (þ.e. hækkun á blóðsykri)
2) Nýrnabilun
3) Skjálfti
Hvaða lyf hamla áhrifum IL-2 á eitilfrumur? (2)
Sirolimus og Everolimus
Hver er aðalkosturinn sem Sirolimus og Everolimus hafa fram yfir calcineurin-hamlandi lyf (Cyclosporin og Tacrolimus)?
Þau valda ekki nýrnasbilun
Aukaverkanir Sirolimus?
1) Hækkun á kólesteróli
2) Blóðflögufækkun
Hvað er target Sirolimus og Everolimus?
mTOR
Hvað er mTOR?
Kínasi sem örvar vöxt T-fruma
Hvað hefur Everolimus fram yfir Sirolimus?
Hægt að nota það sem krabbameinslyf
Fyrir hvaða líffæraígræðslur er Everolimus notað? (2)
Nýru og hjarta
Hvað er Basiliximab?
Mótefni gegn IL-2 viðtökum
Hvaða lyf eru í flokknum “Ýmis ónæmisbælandi lyf”? (2)
1) Mycophenol sýra
2) Azatíóprín
Hvað er target mycofenol sýru?
Inosine monophosphate dehydrogenase
Hvað gerir Inosine monophosphate dehydrogenase?
Myndar guanósín núkleótíð í T- og B-frumum
Hvað er yfirleitt 3. lyfið af þremur eftir líffæraígræðslu?
Mycofenol sýra
Aukaverkanir Mycofenol sýru? (2)
1) Hækkun á blóðsykri
2) Uppköst,niðurgangur
Hver er virkni Azatíóprín?
Hamlar myndun púrína í B- og T-frumum
Hver er aðalaukaverkun Azathíoprín?
Beinmergsbæling
Hvaða lyf eru nefnd gegn sjálfsofnæmissjúkdómum í fyrirlestrinum? (8)
1) Súlfasalasín
2) Mesalazin
3) Methotrexat
4) Leflunomide
5) Teriflunomide
6) Hydroxychloroquine
7) Cyclofosfamíð
8) Apremilast
Af hverju þarf að gefa fleiri en eitt lyf í meðferð gegn sjálfsofnæmissjúkdómi?
Til að fá mismunandi áhrif á ónæmiskerfið og minni aukaverkanir
Hver eru tengslin milli Súlfasalasín og Mesalazins?
Mesalazin er annað niðurbrotsefna Súlfasalasíns
Hver er target virkni Methotrexats?
Hamla myndun púrína.
Hamlar dihydrofolate reductasa
Hvernig lyf er Methotrexat? (2)
1) Krabbameinslyf
2) Sjálfsofnæmislyf
Aukaverkanir Methotrexats? (2)
1) ógleði og uppköst
2) Bandvefsmyndun í lungum og lifur
Hver er target virkni Leflunomide?
Hamlar pyrimidine myndun
Hver eru tengslin milli Leflunomide og Teriflunomide
Teriflunomide er niðurbrotsefni Leflunomide
Hvernig er target virkni Hydroxychloroquine?
Hamla virkni Toll-like receptora þannig að dendritic cells koma ekki með antigen til T fruma
Hverjir eru kostir og gallar Hydroxychloroquine?
Það þolist vel en virkar bara gegn vægum sjúkdómum
Í hvaða lyfjaflokki er Cyclofosfamíð?
Alkylerandi efni (Sinnepsgas)
Hvernig er virkni Cyclofosfamíðs í sjálfsofnæmi?
Bæta alkyl hópi við DNA á T-frumum
Hvernig er virkni Apremilast?
Hækka cAMP magn í frumum. cAMP þaggar í genatjáningu á TNFalfa, IL-17 og IL-23
Gegn hverju er Apremilast notað? (2)
Psoriasis og liðagigt
