2.4 urineweginfecties + zo uwi Flashcards
hoge vs lage uwi
lage uwi: cystitis en urethritis
lokale klachten, minder ernstig, pijn bij plassen kleine beetjes.
hoge uwi: ook nieren doen mee dan pyelonephritis
koorts, pijn flanken, ouderen –> verward en delirant. weefselinvasie
bacteriurie
bacterien in de urine
significant: >10^5 kve/ml
asymptomatische: significant zonder klachten of tekenen van infectie
uropathogenen: microorganismen die uwi kunnen veroorzaken
incidentie
cystitis komt vaak voor
vrouw: 70/1000 patienten per jaar, piek tussen 15-24jr, hoogste incidentie >60jr,
man: 10/1000 per jaar
NHG standaarden
veel verschillende soorten die andere behandelingen nodig hebben, bij kids <12 bijv. anders dan bij vrouwen van 24.
be
belangrijke uropathogenen in de huisartsenpraktijk
enterobacteriaceae
escherichia coli
klebsiella spp
proteus spp
omdat de uitgang van de urethra zo dichtbij de uitgang van het maagdarm stelsel zit.
pathogenese uwi
gramnegatieve staven (zoals e. coli) hebben pilli, hierdoor kunnen ze goed aan de wand van de urinewegen vastzitten.
route: van buiten naar binnen.
predisponerende factoren uwi en waarom urinestase
postmenopauzale atrofie, blaas/nierstenen, verblijfskatheter, verminderde weerstand, genetische factoren, anatomische afwijkingen
bij urinestase –> residuvorming treedt op –> uwi
urinestase door te geringe mictiefrequentie, een obstructie zoals vergrote prostaat, niet volledig ledigen van de blaas, neurogene blaasfunctiestoornis, zwangerschap.
klachten bij cystitis
dysurie (pijnlijk of branderige mictie), pollakisurie (pici plassen), toegenomen mictiefrequenctie, hematurie, pijn in rug of onderbuik, AFwezigheid van nieuwe ontstane of veranderde vaginale afscheiding.
kids <1jr
slecht groeien, braken, koorts >3dagen.
diagnostiek uwi
verdenking uwi:
1. urinestick
ALS nitriet postief –> uwi
ALS nitriet negatief –> leuko’s testen
dipstick: nitriettest, omgezet uit nitraat door bacterien.
valkuilen: fout negatief bij nitraatreductase en duurt maar kort dat het in de urine zit.
leukocyten als er een infectie is is altijd positief.
valkuilen: weinig specfiek
beide kan je niet gebruiken bij urinekatheter, alleen postief sediment zonder klachten –> bacteriurie.
in t zkh doen ze geen dipstick maar een machine die dit ong. doet.
dipslide
een klein kweekplaatje die je in de urine zit. huisarts leest af, als positief dan naar lab voor analyse.
indicaties voor kweek: risicogroepen, kids, weefselinvasie, aanhoudende uwi etc.
nodig voor kweek: midstream urine en bij kids clean catch als ze niet zinderlijk zijn.
antibiotica
eerst empirisch: rekening houden met de meest waarschijnlijke verwekker
dan gericht op grond van kweekuitslag
mate van ziek zijn bepaald of het oraal of intraveneus moet worden gegeven.
1e keus cystitits
empirische therapie:
nitrofurantoïne per os gedurende 5 dagen
- therapeutisch actieve concentraties ALLEEN IN URINE
- contraindicaties: ernstige nierinsuff, en G6PD defi.
- risicogroepen: langere behandelduur.
wat is typerend voor een uwi in urine
leukocyten en bacterien
bekende verwekkers van UWI
E. coli, Pseudomonas, Proteus en enterokokken zijn allen bekende verwekkers van UWI.