22. Złożone czynności psychiczne Flashcards
- Co opisują ontologie kognitywne?
Opisują pojęcia i relacje między nimi, które tworzą kognitywistykę.
Głównie są to zaburzenia umysłowe, zaburzenia osobowości i zachowania oraz złożone czynności psychiczne, które składają się z elementarnych procesów takich jak: świadomość i jaźń, kreatywność, świadomość, osobowość, teorie umysłów, język, rozumowanie, wola i poczucie sprawstwa, wyobraźnia.
(Ontologia - katalog opisujący wszystkie pojęcia, elementarne funkcje i ich odpowiedniki)
- Czemu nie da się zaprogramować umysłu?
W informatyce przez ontologię rozumiemy formalny opis pojęć i relacji między nimi, reprezentujący jakąś dziedzinę wiedzy, tworzący schemat pojęciowy przydatny w do analizy formalnej za pomocą programów komputerowych.
Relacje określające współdziałanie różnych stosunkowo prostych funkcji mózgu, realizowane przez funkcjonalnie wyspecjalizowane obszary kory i sieci podkorowych, nie są sztywno ustalone. To powoduje, że działanie umysłów nie musi być podobne do komputerowych programów, które są oparte na zaprogramowanych procedurach (chociaż znaczna część ludzkości nie potrafi inaczej myśleć). Przypomina to bardziej architekturę systemu opartą na przepływie informacji, stosowaną w systemach sztucznej inteligencji.
Działanie takich systemów trudne jest do przewidzenia, jest ustalane na bieżąco w zależności od sytuacji i historii poprzednich interakcji.
- Dlaczego eugenika ma tak złą opinie?
Eugenika jest ideą F. Galtona, która obrała sobie za cel stworzenie lepszego społeczeństwa. Udoskonalanie gatunku ludzi polegało na m.in. sterylizacji osób upośledzonych w celu zapobiegania ich prokreacji czy likwidacji ras ludzkich, które uznawano za mało wartościowe. Zła opinia bierze się stąd, że Niemcy za wszelką cenę dążyli do likwidacji Żydów i Romów, uważając ich za gorszą rasę.
- Jak można odróżnić wpływ genetyki od wpływu środowiska?
Dzięki badaniom na bliźniakach jednojajowych wychowywanych w różnym środowisku. Wtedy mamy do czynienia z rozwojem na podstawie tego samego DNA w różnych warunkach, więc wszelkie różnice mogą wynikać tylko z samego otoczenia, bo pracujemy na dwóch kopiach jednego kodu genetycznego. Również pomocne są badania na bliźniakach dwujajowych, również bardzo do siebie podobnych na pierwotnym etapie, urodzonych w tych samych warunkach.
- Jakie cechy mózgu korelują się pozytywnie z inteligencją.
- Rozmiary mózgu (słabo).
- Szybkość przewodzenia sygnałów nerwowych.
- Czasy latencji i szybkość reakcji; dla cyfr; dla rozróżnienia liter.
- Zużycie energii przez mózg jest odwrotnie proporcjonalne do jego kompetencji: im mniej tym większe IQ.
- Różne aspekty EEG i potencjałów wywołanych.
- Pojemność pamięci roboczej, trzeba utrzymać w umyśle kilka myśli by je skojarzyć.
- Dlaczego tak trudno znaleźć geny odpowiedzialne za inteligencję?
- Dziedziczność inteligencji wzrasta od około 20% w okresie niemowlęcym do około 80% w wieku dojrzałym
- Inteligencja jest związana z wpływem genetyki na różne zdolności poznawcze i uczenia się, których współczynniki korelacji są na poziomie średnio 30% dla fenotypów i przynajmniej 60%dla genotypów
- Fenotypowy dobór partnera (tj. oparty na podobieństwie) jest w przypadku inteligencji większy (korelacje między małżonkami ok. 40%) niż w przypadku innych cech behawioralnych, takich jak osobowość i psychopatologia (10%) lub cech fizycznych, takich jak wzrost i waga (20%). To zmniejsza wariancję genetyczną inteligencji w każdym pokoleniu, które ma możliwość wyboru.
- Inteligencja ma rozkład prawie normalny, z wydłużonym końcem wyjątkowych osiągnięć.
- Inteligencja jest powiązana z wykształceniem i statusem społecznym, razem te zmienne przyczyniają się do różnic w zdrowiu, chorobach, śmiertelności i mobilności społecznej.
- Jak możemy wykryć, jakie regiony mózgu tworzą sieci funkcjonalne?
Dzięki neuroobrazowaniu i technice zwanej traktografią możemy zoobrazować kierunek włókien nerwowych. Technika tensora dyfuzji DTI pozwala badać zmianę koncentracji cząsteczek wody wokół aksonów przesyłających informacje (jest zwiększona aktywność, czyli powinna być przesyłana jakaś informacja)
- Jaka jest rola rozległych sieci w realizacji złożonych funkcji poznawczych?
- Dlaczego trudno jest określić jakie są sieci rozległe?
Skoro działa cały mózg, ale nie naraz, to różne neurony będą realizować podobne operacje. Często połączenia będą wykorzystywane do wykonania różnych zadań. A dodatkowo mózg aktywizuje się pod zadanie i potrafi zwiększyć i przerzucić aktywację zależnie od potrzeby.
- W jakich sieciach rozległych udział biorą korowe struktury przyśrodkowe?
Korowe struktury przyśrodkowe odpowiadają za samoidentyfikację (potocznie nazywane jako “Ja”), zdolność do oceniania siebie i innych ludzi (zwłaszcza osób nam bliskich) oraz w przypadku rozmyślania o przyszłości i tworzenia wyobrażeń odwołujących się do pamięci epizodycznej.
- Jakie obszary mózgu zaangażowane są w rozumienie pojęć matematycznych?
Najistotniejsze w tym wypadku są:
- obszar Id7 w lewej przedniej części kory wyspy - pozwalający zrozumieć negację
- lewy górny zakręt skroniowy - pozwalający rozumieć logiczny sens tych pojęć.
- Co to jest dyskalkulia i z jakimi uszkodzeniami mózgu jest związana?
Dyskalkulia jest to niezdolność do zrozumienia liczb oraz pojęć matematycznych. Trudność ich kategoryzacji, np. podzielenia liczb na większe i mniejsze, określania miary, kierunków, sekwencji.
Związana jest ona z uszkodzeniami płata ciemieniowego w której skład wchodzi też istotna bruzda śródciemieniowa odpowiedzialna za proste operacje logiczne czy też ilościowe.
- Jak można opisać wyobraźnie muzyczną?
Wyobraźnia muzyczna polega na subiektywnym uświadomieniu sobie procesu, który jest wynikiem złożonej pracy mózgu. Wyobrażanie dźwięków czy melodii prowadzi do aktywacji kory słuchowej, znajdującej się w tylnej części górnego zakrętu skroniowego w prawej półkuli. Związane jest z poczuciem “działania”. Wymaga wewnętrznego odtwarzania obrazu dźwięków, tj. konturów melodii, wysokości czy barwy dźwięków.
- Jakie cechy dźwięku są analizowane w różnych sieciach mózgu?
Mamy analizę:
- częstotliwości dźwięków - analizowanych częściowo już w błonie podstawowej w ślimaku ucha;
- konturów melodycznych, wznoszenia się i opadania fraz;
- interwałów czasowych, wykonywaną przez jądra pnia mózgu, wzgórza i kory;
- analiza rytmu i wystukiwanie rytmu angażuje prążkowie, korę czołową i przedczołową.
- tony są rozpoznawane w zakręcie Heschla;
- barwa dźwięku analizowana jest w tylnej części górnego zakrętu skroniowego (STS)
- Budowanie ogólnego obrazu (gestalt) i struktury muzyki to zadanie dla obszarów bliskich językowym, czyli tylnej części STG (w pobliży obszaru Wernickiego) i w płacie czołowym w okolicach obszaru Broka.
- Czemu muzyka wywołuje w nas emocje?
Głównym fizjologicznym przejawem wpływu muzyki na nastrój jest aktywacja autonomicznego układu nerwowego. Muzyka budzi emocje, które uruchamiane są dzięki jej rytmowi i tempu. To właśnie one wpływają na aktywację autonomicznego układu nerwowego. Ma to wpływ na poziom doznawanego przez człowieka pobudzenia. Muzyka oddziałuje także na produkcję przez mózg neuroprzekaźników. Wpływa na wydzielanie epinefryny, noradrenaliny, serotoniny, dopaminy, które mają znaczący wpływ na nasz nastrój.
