18. Działanie mózgu Flashcards
- Skąd wiemy, jak zbudowane są mózgi?
Jeśli chodzi o budowę stricte strukturalną, tutaj największą rolę odgrywają niewątpliwie sekcje zwłok pozwalające na oglądanie organu bezpośrednio, pod każdym kątem itp.
- Skąd wiemy, co dzieje się w mózgu?
Dzięki metodom badającym aktywność mózgu i pokazującym działanie jego poszczególnych obszarów w czasie rzeczywistym, z mniejszą lub większą rozdzielczością. Do tych metod należą między innymi EEG czy fMRI.
- Jakie są wady i zalety różnych metoda badania mózgu?
EEG
Zalety:
-łatwe i tanie
Wady:
-obrazuje tylko korę, trudno zinterpretować wyniki
MEG
Zalety:
-obejmuje też głębsze strukty
Wady:
- trudność interpretacji wyników
- słaba rozdzielczość przestrzenna
PET
Zalety:
-Umożliwia analizę funkcjonalną i obrazowanie medyczne
Wady:
-wymaga krótkożyciowego izotopu, obrazuje tylko
przepływ krwi
fMRI
Zalety:
-tak samo jak PET
Wady:
-też pokazuje tylko przepływ krwi, dużo hałasu
NIRS-OT
Zalety:
-Również umożliwia analizę funkcjonalną i ma dużą rozdzielczość czasową
Wady:
-pokazuje tylko przepływ krwi blisko powierzchni mózgu
- Centralny układ nerwowy z perspektywy rozwojowej.
Składa się z trzech części:
- > tyłomózgowia (móżdżek,most,rdzeń przedłuż.)
- > śródmózgowia (wzgórki czworacze dolne i górne,konary mózgu, substancja czarna, pokrywa nakrywka)
- > przodomózgowia (kresomózgowie i międzymózgowie).
Wszystkie te części wyłaniają się z powstającej w piątym tygodniu rozwoju płodu cewy nerwowej, która z kolei powstaje z neuroektodermy będącej częścią ektodermy w węźle zarodkowej.
- Jakie główne struktury centralnego układu nerwowego odpowiadają za istotne dla przeżycia funkcje?
Za najbardziej podstawowe funkcje jak oddychanie czy homeostaza odpowiada pień mózgu, czyli most, śródmózgowie i rdzeń przedłużony.
- Jakie są ewolucyjne przyczyny specyficznej budowy centralnego układ nerwowego?
Kolejne struktury mózgu powstawały stopniowo (kolejno nawarstwiając się na siebie), razem ze wzrostem skomplikowania przodków człowieka począwszy od najprymitywniejszego (najbardziej podstawowego) gadziego pnia mózgu przez charakterystyczny dla ssaków układ limbiczny po odpowiadającą za najbardziej subtelne funkcje kory nowej.
- Jakie struktury mózgu zaliczyć można do układu limbicznego?
Struktury zaliczane do układu limbiczne to: węchomózgowie, płat limbiczny, zakręt obręczy, zakręt hipokampa, pole podspoidłowe, hipokamp, nawleczka szara, zakręt tasiemeczkowy, zakręt zębaty, ciało migdałowate, prążek krańcowy, przegroda przezroczysta, zakręt przykrańcowy, jądro półleżące, sklepienie, wzgórze, jądra przednie wzgórza, jądro przyśrodkowe wzgórza, podwzgórze, ciało suteczkowate, śródmózgowie oraz jądro międzykonarowe.
Czasem zaliczane są również zakręty oczodołowe, brzuszną część prążkowia i gałki bladej, pole brzuszne nakrywki oraz istota szara.
- Rola podwzgórza; rola zwojów podstawy mózgu.
Podwzgórze-kontroluje przysadkę mózgową,jest związany z procesami homeostazy oraz współpracuje z autonomicznym układem nerwowym oraz kontroluje popęd seksualny czy rytm dobowy. Poza tym jest związany z pobudzaniem wydzielania dopaminy.
Jądra podstawy-inicjują ruch, utrzymują rytm mowy i pozwalają na pozaświadome działanie układu ruchowego. Również w nich produkowana jest dopamina (istota czarna) oraz integrowane są różne składowe zachowania (emocjonalne, poznawcze i ruchowe)
- Co to jest anhedonia i dlaczego jest ona możliwa?
Anhedonia to brak lub zanik zdolności do odczuwania przyjemności i radości. Jest ona zarówno zmysłowa, cielesna, jak i emocjonalna, intelektualna, duchowa. Przyczynia się do utraty radości m.in. ze spotkać z bliskimi czy wykonywania różnego rodzaju czynności, które do tej pory przynosiły ogólną radość i satysfakcję.
Wywołać ją może uszkodzenie jądra półleżącego, które jest częścią złożonego mechanizmu nagrody (poziom dopaminy w jądrze jest silnie związany z wszelkiego rodzaju uczuciem przyjemności).
Anhedonia jest również jednym z objawów niektórych zaburzeń psychicznych, w tym depresji (ciężka depresja eksperymentalnie leczona jest przez bezpośrednie pobudzanie jądra półleżącego).
- Ogólny schemat działania mózgu w 5 bloczkach.
Tylna część mózgu: informacje zmysłowe
Środkowy mózg: orientacja i percjepcja
Przyśrodkowy mózg: model ja i świata
Przedni mózg: zachowanie
Przedczołowy mózg: cele i motywacja
- Wymień 6 rzeczy, których potrzebujemy do przeżycia; jakie struktury mózgu za to odpowiadają?
informacja o stanie wewnętrznym do regulacji stanu organizmu —> homeostaza, AUN, podwzgórze;
receptory i efektory, by postrzegać i działać —> OUN, zmysły, mięśnie;
centrala przekazująca przefiltrowane informacje do systemów decyzyjnych —> pień i wzgórze;
pamięć relacji przestrzennych —>hipokamp, kora;
pamięć dla bodźców wywołujących emocje, pobudzające do działania i system szybkiego reagowania na potencjalne zagrożenia —> układ limbiczny, ciało migdałowate;
wolniejszy szlak świadomego rozpoznania, analizy, określania wartości, planowania i komunikacji za pomocą symboli —> kora.
- Opisz urojeniowe zespoły błędnej identyfikacji: Capgras, Fregoli, intermetamorfoza, sobowtóra, Cotarda … objawy i możliwe przyczyny.
Zespół Capgrasa: przekonanie, że bliska osoba, członek rodziny (lub nawet sam pacjent) została zamieniona na kogoś obcego, przyczyną może być uraz głowy. Wygląda jak żona, mówi jak żona, ale czuję, że to nie ona … cała rodzina została podmieniona! Nawet mój pies! Uważa się że przyczyną wystąpienia zespołu Capgrasa jest zerwanie lub uszkodzenie połączenia pomiędzy korą mózgową a układem limbicznym.
Urojenie Fregoli: przekonanie, że różne spotykane przez nas osoby to ta sama osoba tylko inaczej przebrana. Często łączy się z paranoją i poczuciem śledzenia przez jakąś osobę. To urojenie prawdopodobnie wynika z błędnego rozpoznawania afektywnego wielu osób, pomimo braku rozpoznania kognitywnego. Nazwa schorzenia wywodzi się od nazwiska włoskiego aktora Leopoldo Fregoliego, słynącego z nadzwyczajnych umiejętności zmieniania wizerunku
Urojenie intermetamorfozy: przekonanie, że ludzie wymieniają się osobowościami chociaż zachowują swój wygląd. Często łączy się z innymi problemami psychicznymi, np. pacjent z chorobą Alzheimera mylił żonę najpierw ze swoją zmarła matką, a potem siostrą, twierdząc najpierw, że nigdy nie był żonaty, a potem że żona go porzuciła.
Urojenie sobowtóra: przekonanie, że mamy sobowtóra (lub kilku), który działa niezależnie od nas i żyje swoim życiem, ma inne cechy charakteru, czasami częściowo zabrał pacjentowi osobowość. Jest to związane z zaburzeniami orientacji w związku z udarem w prawej części płata ciemieniowego. Możliwa jest też depersonalizacja.
Zespół Cotarda: przekonanie, że się nie żyje, nie istnieje, jest się w stanie rozkładu, utraciło cała krew lub organy wewnętrzne, nie widzi się niektórych części ciała, może powstać po urazie mózgu, związane jest z ciężką depresją, schizofrenią, cyklofrenią, derealizacją, a nawet może być wynikiem migreny, opisano też objawy zespołu Cotarda w wyniku reakcji na acyklowir (lek antywirusowy).
- Jakie zmiany w mózgu mogą być przyczyną urojeń monotematycznych?
Są to prawdopodobnie zmiany części mózgu związanych z formowaniem się w mózgu przekonań. Mogą one powstać w wyniku udarów, wirusowych zapaleń mózgu i opon mózgowych lub uszkodzenia płatów skroniowych.
- Jakie znasz metody badania aktywności mózgu, jakich sygnałów używają i co nam mogą pomóc zrozumieć?
- Jakie procesy można zaobserwować za pomocą techniki: EEG, ERP, MEG?
EEG – Mierzy aktywność elektryczną mózgu poprzez elektrody. Pozwala zauważyć wczesne oznaki głuchoty, padaczki czy innych skłonności neurologicznych.
ERP – Inwazyjna procedura polegająca na odczycie wytworzonego “echa” rozległych sieci neuronalnych. Używana głównie do badań zwierząt.
MEG – (magnetoencefalografia) bardzo dokładna i dogłębna analiza mózgu (aż do komórek piramidalnych), która kosztuje majątek i jest równie trudna do interpretacji co wyniki EEG
