19. Chấn thương sọ não - DONE

Question 1

chấn thương sọ não là gì

Answer 1

là tổn thương da đầu, xương sọ và/hoặc nhu mô não do chấn thương gây ra

Question 2

thương tổn sọ não chia làm mấy loại

Answer 2

2 loại: chấn thương sọ não (CTSN) và vết thương sọ não (VTSN)

Question 3

điều quan trọng trong CTSN là gì

Answer 3

chẩn đoán và xử trí kịp thời khối máu tụ chèn ép não

Question 4

máu tụ trong sọ được chia làm mấy loại

Answer 4

3 loại:
- máu tụ ngoài màng cứng
- máu tụ trong màng cứng
- máu tụ trong não

Question 5

Trong vết thương sọ não thì nguy cơ chủ yếu là gì

Answer 5

nhiễm khuẩn đặc biệt là viêm màng não và áp xe não

Question 6

các tổn thương trong CTSN

Answer 6

tổn thương tiên phát và tổn thương thứ phát

Question 7

Các tổn thương thứ phát trong CTSN

Answer 7

_ máu tụ ngoài màng cứng
_ máu tụ dưới màng cứng
_ máu tụ trong não
_ chảy máu não thất, chảy máu khoang dưới nhện
_ phù não: khu trú or lan tỏa

Question 8

máu tụ ngoài màng cứng nằm ở đâu

Answer 8

ở giữa xương sọ và màng cứng, nguồn chảy máu thường từ xương vỡ, ĐM màng não giữa, xoang TM

Question 9

máu tụ dưới màng cứng nằm ở đâu

Answer 9

ở giữa màng cứng và vỏ não

Question 10

máu tụ trong não xuất phát từ đâu

Answer 10

từ các ổ não dập

Question 11

Các tổn thương tiên phát bao gồm

Answer 11

_ da đầu: thường phát hiện vết bầm tím, tụ máu dưới da or vết loét tại da đầu
_ tại xương
_ tại nhu mô não

Question 12

các nguy cơ xảy ra ở da đầu

Answer 12

_ nguy cơ chảy máu da đầu vì da đầu giàu mạch máu
_ nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt khi vết thương da đầu có kèm theo tổn thương xương và màng cứng bao giờ

Question 13

chỉ khâu vết thương da đầu trong trường hợp nào

Answer 13

trong trường hợp khẩn cấp do mất máu quá nhiều gây tình trạng sốc

Question 14

các tổn thương tại xương trong CTSN

Answer 14

vỡ xương toác khớp, lún, vỡ nền sọ gây rò dịch não tủy

Question 15

khám BN CTSN tuân theo nguyên tắc nào

Answer 15

ABCDE:
_ A (airway) hô hấp xem có dị vật đường thể không
_ B (breathing) nhịp thở (đếm)
_ C (circulation): tuần hoàn: mạch, HA
_ D (disability) phát hiện các thiếu hụt chức năng: khám ý thức, vận động chủ động
_ E (exposure): các tổn thương khác: như tổn thương da, bụng, ngực

Question 16

Đầu cố định thì tổn thương tại đâu

Answer 16

tổn thương tại nơi chấn thương

Question 17

đầu di động thì tổn thương như thế nào

Answer 17

có thể tổn thương nơi tiếp xúc or bên đối diện, or cả 2

Question 18

khoảng tỉnh là gì

Answer 18

là khoảng thời gian BN tỉnh từ lúc tai nạn đến lúc mê đi

Question 19

có khoảng tỉnh cần làm gì

Answer 19

có khoảng tỉnh tức là có máu tụ trong sọ cần phải mổ ngay

Question 20

khoảng tỉnh và tiên lượng ảnh hưởng nhau ntn

Answer 20

khoảng tỉnh càng dài tiên lượng càng tốt và ngược lại

Question 21

dấu hiệu vỡ nền sọ

Answer 21

• chảy máu hay dịch não tủy qua mũi, tụ máu hố mắt kiểu đeo kính dâm do vỡ nền sọ tầng trước
• chảy máu tai, nước não tủy qua tai, tụ máu xương chũm do vỡ nền sọ tầng giữa
• tổn thương dây tk I,II,V,VII, VIII

Question 22

Khám tri giác: thang điểm glasgow

Answer 22

Mắt: mở tự nhiên 4đ, gọi mở 3đ, cấu mở 2đ, k mở 1 điểm
- vận động: bảo làm đúng 6đ, cấu gạt đúng 5đ, cấu k gạt trúng quờ quạng 4đ, gấp cứng chi trên 3đ, duỗi cứng chi dưới 2đ, k động đậy 1đ
- trả lời: đúng nhanh 5Đ, chậm lẫn 4đ, k chính xác 3đ, kêu rên ú ớ 2đ, không nói gì 1đ

Question 23

lưu ý khi khám tri giác glasgow

Answer 23

khi kém 2 điểm là có giá trị chẩn đoán

Question 24

nếu BN tỉnh (14-15 điểm) chủ yếu là theo dõi tri giác để phát hiện tri giác xấu đi ngoài ra cần khám:

Answer 24

• Rl vận động
• dấu hiệu babinsky
• dấu hiệu màng não
• các dây tk chủ yếu: I,II,III, VII,VIII

Question 25

khám tri giác đối với BN mê

Answer 25

_ mức độ rl tri giác (theo thang điểm glasgow) _ các dấu hiệu tk khu trú _ các dấu hiệu tk thực vật

Question 26

Khám các dấu hiệu tk tri giác bao gồm

Answer 26

_ Giãn đồng tử cùng bên _ Liệt nửa người bên đối diện _ các dấu hiệu khác: + liệt các dây tk + dấu hiệu babinski +

Question 27

co và giãn đồng tử do dây thần kinh nào chi phối

Answer 27

dây tk III

Question 28

các đặc điểm của giãn đồng tử cần lưu ý

Answer 28

_ giãn đồng tử 1 bên kèm mất phản xạ ánh sáng _ giãn đồng từ thường cùng bên với máu tụ

Question 29

Liệt có giá trị chẩn đoán máu tụ chèn ép khi

Answer 29

Liệt xuất hiện từ từ và tăng dần sau chấn thương

Question 30

giãn đồng tử xuất hiện như thế nào có giá trị chẩn đoán

Answer 30

giãn đồng tử xh sau khi chấn từ từ và tăng dần mới có ý nghĩa chuẩn đoán máu tụ còn xuất hiện ngay sau chấn thương là do tổn thương dây III ở khe bướm k có ý nghĩa chẩn đoán

Question 31

Tại sao lại liệt nửa người bên đối diện với tổn thương

Answer 31

Bó tháp bắt chéo

Question 32

máu tụ ở đâu thì giãn đồng tử sớm

Answer 32

ở thái dương

Question 33

Thời gian xuất hiện của giãn đồng tử sau chấn thương

Answer 33

- Sớm: máu tụ ở thái dương - Muộn: vùng trán, đỉnh, chẩm, hố sau

Question 34

tiến triển của giãn đồng tử

Answer 34

lúc đầu giãn đồng tử 1 bên nếu khối máu tụ to dần thì giãn cả 2 bên lúc này tiên lượng xấu

Question 35

Liệt trong CTSN

Answer 35

- Thường liệt kiểu vỏ não (không hoàn toàn, không đồng đều, không thuần nhất) - 2 hoàn cảnh xuất hiện: + Ngay sau CT: tổn thương của vùng vận động hoặc bó tháp + Từ từ và tăng dần sau chấn thương: máu tụ chèn ép

Question 36

Tiến triển của giãn đồng tử trong CTSN

Answer 36

Lúc đầu giãn một bên nếu khối máu tụ to dần thì giãn cả 2 bên, lúc này tiên lượng xấu

Question 37

Về liệt nửa người thì thường liệt kiểu gì

Answer 37

liệt kiểu vỏ não (k hoàn toàn, k đồng đều và k đồng nhất)

Question 38

Liệt xuất hiện như nào thì có giá trị chẩn đoán

Answer 38

_ xuất hiện từ từ và tăng dần sau chấn thương thì mới có giá trị chẩn đoán máu tụ _ còn xuất hiện ngay sau chấn thương do tổn thương vùng vận động or bó tháp

Question 39

Ý nghĩa của ba dấu hiệu TKTV, TKKT, TG

Answer 39

- Tri giác: xấu đi, có khoảng tỉnh là có máu tụ cần mổ - TKKT: cho biết mổ bên nào - TKTV: chủ yếu để tiên lượng

Question 40

khối máu tụ ở đâu thì xuất hiện liệt sớm:

Answer 40

khối máu tụ gần vùng vận động thì liệt xuất hiện sớm còn ở xa thì xuất hiện muộn

Question 41

liệt nửa người ở bên nào so với tổn thương

Answer 41

ở bên đối diện do bó tháp bắt chéo

Question 42

dấu hiệu liệt các dây thần kinh khác

Answer 42

dây VII (méo mặt) dây II (mất ngửi) dây III, IV, V (lác, mất vận nhãn)

Question 43

dấu hiệu tk thực vật: khi có khối máu tụ to dần chèn ép não thì:

Answer 43

mạch chậm dần HA tăng dần nhiệt độ tăng dần nhịp thở tăng dần

Question 44

ý nghĩa của khám tri giác xấu đi (đặc biệt là có khoảng tỉnh)

Answer 44

có máu tụ cần mổ

Question 45

ý nghĩa của việc khám dấu hiệu tk khu trú là gì

Answer 45

cho biết mổ bên nào

Question 46

ý nghĩa của việc khám dấu hiệu tk thực vật

Answer 46

chủ yếu để tiên lượng

Question 47

Khám toàn thể cần khám những gì (tránh bỏ xót nhất là BN hôn mê)

Answer 47

Cột sống, ngực, bụng, xương

Question 48

khám cột sống nào quan trọng nhất

Answer 48

cột sống cổ

Question 49

BN tỉnh thì biểu hiện tổn thương cột sống ở vị trí nào

Answer 49

đau vùng gáy, có khi liệt chi dưới or tứ chi

Question 50

Với BN mê thì cần làm gì khi khám cột sống

Answer 50

xem như BN có tổn thương đốt sống cổ phối hợp cần bất động ngay sau khi chấn thương

Question 51

khi nào được loại bỏ chấn thương cột sống cổ

Answer 51

chỉ khi nào X quang cột sống cổ không thấy chấn thương

Question 51

Chụp sọ không chuẩn bị

Answer 51

Ba phim: thẳng, nghiêng trái hoặc phải, tư thế Worms - Breton => Xem đường vỡ xương, lún xương, dị vật. * Đường vỡ xương thái dương dễ gây tổn thương động mạch màng não giữa gây máu tụ ngoài màng cứng

Question 52

khám ngực cần để ý gì

Answer 52

_ xem có gãy xương sườn không _ tràn máu, khí màng phổi sẽ có biểu hiện suy hô hấp

Question 52

Chụp động mạch não có mục đích gì

Answer 52

Dựa vào sự đè đẩy của động mạch não để chẩn đoán khối máu tụ

Question 53

suy hô hấp do thiếu oxy ảnh hưởng như nào với não

Answer 53

làm cho phù não nặng thêm

Question 53

Mục đích của chụp cộng hưởng từ

Answer 53

Chẩn đoán máu tụ mạn tính, tổn thương sợi trục lan tỏa -> không nên chụp vì khó chẩn đoán loại tổn thương

Question 54

khám bụng trong CTSN để khám hiện gì

Answer 54

phát hiện vỡ tạng rỗng, đặc

Question 54

Mục đích của chụp cắt lớp vi tính

Answer 54

Phương pháp tốt nhất để chẩn đoán các tổn thương do CTSN gây nên. Thấy: - Máu tụ ngoài màng cứng - Máu tụ dưới màng cứng - Máu tụ trong não - Phù não, chảy máu dưới màng mềm, chảy máu não thất, vỡ xương sọ, lún sọ, dị vật -> Tiên lượng

Question 55

Huyết áp trong CTSN

Answer 55

Không có tụt HA

Question 55

Máu tụ ngoài màng cứng:

Answer 55

Vùng tăng tỷ trọng, sát xương sọ hình thấu kính hai mặt lồi + dh chèn ép não -> như đẩy lệch đường giữa, não thất sang đối diện. Não thất cùng bên xẹp, đối bên giãn

Question 56

trong lúc khám bụng nếu có tụt HA thì phải nghĩ đến gì

Answer 56

chảy máu trong ổ bụng or lồng ngực

Question 56

Máu tụ dưới màng cứng

Answer 56

Vùng tăng tỷ trọng, sát xương sọ hình thấu kính 1 mặt lồi, 1 lõm, thấy ổ não dập, dấu hiệu choán chỗ, phù não. Máu tụ mạn tính giảm tỷ trọng

Question 57

khám xương chủ yếu là xương gì

Answer 57

xương chậu và các xương lớn

Question 57

Máu tụ trong não

Answer 57

Vùng tăng và giảm tỷ trọng hỗn hợp, đa giác, nằm trong tổ chức não, có phù não xung quanh và dấu hiệu chèn ép đường giữa và não thất

Question 58

mục đích của chụp sọ không chuẩn bị

Answer 58

xem đường vỡ xương, lún xương, dị vật đặc biệt chú ý đường vỡ xương qua thái dương

Question 58

Khoảng tỉnh là gì

Answer 58

Khoảng thời gian bệnh nhân tỉnh từ lúc tai nạn đến lúc mê đi - Có khoảng tỉnh là có máu tụ trong sọ cần mổ ngay - Khoảng tỉnh càng dài tiên lượng càng tốt

Question 59

đường máu vỡ qua xương thái dương gây máu tụ ở đâu

Answer 59

tụ máu ngoài màng cứng ( vỡ xương qua thái dương dễ gây tổn thương ĐM màng não giữa)

Question 59

Khám cột sống ( cột sống cổ)

Answer 59

Tỉnh: đau vùng gáy, liệt hai chi dưới, hoặc liệt tứ chi Mê: xem như có tổn thương đốt sống cổ phối hợp -> chụp X quang không có tổn thương mới loại bỏ được CTCSC

Question 60

Cần chụp mấy phim trong chụp sọ k chuẩn bị

Answer 60

ba phim _ phim thẳng _ nghiêng phải hoặc trái _ tư thế worms - breton

Question 60

Khám bụng

Answer 60

Vỡ tạng rỗng, đặc CTSN: không có tụt huyết áp Nếu có tụt huyết áp -> chảy máu trong ổ bụng hoặc lồng ngực

Question 61

cận lâm sàng tốt nhất để chẩn đoán CTSN là

Answer 61

chụp cắt lớp vi tính (chính để chẩn đoán phụ để tiên lượng)

Question 61

Khám ngực

Answer 61

Thiếu oxy do suy hô hấp sẽ làm phù não nặng thêm

Question 62

Máu tụ ngoài màng cứng trên CLVT

Answer 62

vùng tăng tỷ trọng sát xương sọ hình thấu kính HAI mặt lồi, kèm chèn ép não như đẩy lệch đường giữa và não thất sang bên đối diện. Não thất cùng bên xẹp, bên đối diện giãn ra

Question 62

Tổn thương tiên phát

Answer 62

- Da đầu - Tại xương - Tại nhu mô não

Question 63

máu tụ dưới màng cứng trong CLVT

Answer 63

vùng tăng tỷ trọng sát xương sọ hình thấu kính MỘT mặt lồi, MỘT mặt lõm, còn có dấu hiệu choán chỗ, phù não Khi máu tụ mãn tính thường giảm tỷ trọng

Question 64

máu tụ trong não trong CLVT

Answer 64

là 1 vùng tăng và giảm tỷ trọng hỗn hợp, có hình đa giác, có phù não, và dấu hiệu chèn ép đường giữa và não thất

Question 65

Chụp cộng hưởng từ (MRI) để làm gì

Answer 65

Chỉ dùng để chẩn đoán máu tụ mãn tính or tổn thương sợi trục lan tỏa

Question 66

Nguyên nhân gây tụ máu dưới màng cứng

Answer 66

tổn thương tĩnh mạch cầu, các tĩnh mạch ở vỏ não hoặc tổn thương thành bên xoang tĩnh mạch

Question 66

Nguyên nhân gây tụ máu ngoài màng cứng

Answer 66

Động mạch màng não giữa vùng thái dương, xoang tĩnh mạc dọc trên hoặc là xoang tĩnh mạch bên

Question 66

Nguyên nhân máu tụ trong não

Answer 66

dập não , tổn thương mạch máu trong tổ chức não