ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΑΡΡΕΝΟΣ Flashcards
Ορχική ατροφία?
αιτίες: 1) ορχίτιδα από ιό παρωτίτιδας 2) κίρρωση ήπατος 3) μετά από οιστρογονική θεραπεία για καρκίνωμα προστάτη 4) μετά από χημειοθεραπεία
i. Μικρο: α) μικρά σπερμ.σωληνάρια με παχειές βασικές μεμβράνες και λίγα ή καθόλου γεννητικά κύτταρα β) διάμεσος θστός δείχνει ίνωση και μπορεί να υπάρξει αύξηση κυτ. Leydig
ii. Αιτίες που προκαλούν στειρότητα: α) εξωγοναδικές ενδοκρινικές ανωμαλίες ιδιαίτερα της υπόφυσης και τ.επινεφριδίων β) πρωτοπαθείς νόσοι τ.όρχη γ) απόφραξη σπερματ.πόρου
Όγκοι βλαστικών γεννητικών κυττάρων?
95%
i. Ιστογένεση: βλαστικό επιθήλιο - σπερμογόνια - των σπερματικών σωληναρίων
ii. Συχνότητα: συχνότεροι κακοήθεις όγκοι νεαρών ανδρών
iii. Ηλικία: 25-29 ετών
iv. Αιτιοπαθογένεια: κρυψορχία, οικογενής προδιάθεση
v. Επέκταση: αιματογενείς και λεμφογενείς μεταστάσεις
vi. Πρόγνωση:
Ιστολογικός τύπος
Κλινικοπαθολογοανατομικό στάδιο
Ηλικία (π.χ. όγκοι λεκιθικού ασκού)
Απουσία λεμφοκυτταρικών διηθήσεων (σεμίνωμα)
Διήθηση ελυτροειδή χιτώνα, σπερματικού τόνου, αγγείων
Σεμίνωμα?
συχνότερο, μεγαλύτερες ηλικίες, λιγότερο κακόηθες από λοιπούς μη σεμινωματώδεις όγκους, ακτινοθεραπεία, 95% : 5ετής επιβίωση, καλή πρόγνωση
i. Κλασσικό: συχνότερο (93%)
Μακρο: μετρίου μεγέθους, συμπαγής,κιτρινωπής χροιάς όγκος
Μικροσκ: νησίδες ομοιόμορφων κυττάρων με άφθονο ελαφροχρωματικό ΚΥΤ και κεντρικά τοποθετημένους πυρήνες, διαφραγμάτια ινώδους συνδετικού ιστού με λεμφοπλασματοκυτταρικές φλεγμονώδεις διηθήσεις
ii. Σπερματοκυτταρικό: το 4-7% των σεμινωμάτων
Μακρο: μαλακή, ζελατινώδη εμφάνιση
Μικρο: νεοπλασματικά κύτταρα με πυκνοχρωματικό ΚΥΤ και ποικίλου μεγέθους πυρήνες, παρουσία ανώμαλων γιγαντοκυτταρικών μορφών. Λεμφοκυτταρικές διηθήσεις του στρώματος δεν παρατηρούνται
Εμβρυικό καρκίνωμα?
20% των βλαστικών όγκων, λιγότερο ακτινευαίσθητο από το σεμίνωμα, 5ετής επιβίωση: 35%
i. Μακρο: συμπαγής, λευκωπός όγκος με αιμορραγίες και νεκρώσεις
ii. Μικρο μεγάλα πολύμορφα κύτταρα με ικανή ατυπία και άφθονες μιτώσεις σε δοκίδες, νησίδες ή σωληνώδεις σχηματισμούς.Υπόστρωμα χωρίς λεμφοπλασματοκυτταρικές διηθήσεις.Θετικότητα των νεοπλασματικών κυττάρων στην κερατίνη
Τεράτωμα (ώριμο και ανώριμο)?
5-10% των βλαστικών όγκων, όσο πιο κυστικό τόσο πιο ώριμο και πιο καλόηθες, συμπαγές-ανώριμο-κακόηθες
i. Μακρο: πολυλοβωτή εμφάνιση, κυστικά, πολύχωρα
ii. Μικρο:
Ώριμα ή διαφοροποιημένα (ώριμοι ιστοί): χόνδρος, νευρικός ιστός, αναπνευστικού και γαστρεντερικού τύπου επιθήλια
Άωρα (άωροι, εμβρυικοί ιστοί): μεταστάσεις άωρων τερατωμάτων: 25%, Κακοήθης εξαλλαγή ώριμων τερατωμάτων μπορεί να συμβεί
Τερατοκαρκίνωμα?
2ος σε συχνότητα όγκος του όρχεος, 5ετής επιβίωση: 50% τ.ασθενών
i. Μικρο: συνδυασμός διαφόρων ιστολογικών τύπων όγκων όρχεος. Συχνότερα συνδυασμός τερατώματος και εμβρυικού καρκινώματος
Χοριοκαρκίνωμα?
Εξαιρετικά σπάνια (< 5% των ορχικών νεοπλασμάτων), τα περισσότερα κακοήθη, νεαροί ενήλικες. Γυναικομαστία, αύξηση γοναδοτροπινών στα ούρα και αυξημένα επίπεδα HCG στον ορό του αίματος
i. Μακρο: Όγκοι με έντονη νέκρωση και αιμορραγία
ii. Μικρο: συγκυτιοτροφοβλαστικά και κυτταροτροφοβλαστικά νεοπλασματικά κύτταρα, θετικά στη χοριακή γοναδοτροπίνη
Όγκος λεκιθικού ασκού?
α) αμιγής μορφή: Βρέφη και παιδιά. Καλή πρόγνωση β) Μικτοί βλαστικοί όγκοι (στοιχεία λεκιθικού ασκού με άλλα βλαστικά στοιχεία). Ενήλικες, χειρότερη πρόγνωση.
i. Μακρο: όγκοι μαλακής σύστασης με μικροκυστική εμφάνιση
ii. Μικρο: αδιαφοροποίητα μεσεγχυματικά στοιχεία (ατρακτοειδή κύτταρα με έντονη κυτταροβρίθεια)
Αδιαφοροποίητα επιθηλιακά κύτταρα (αποπλατυσμένα, κυβοειδή ή κυλινδρικά σε αδενοειδείς, θηλώδεις ή συμπαγείς σχηματισμούς).
Σωμάτια Schiller-Duval (περιαγγειακή διάταξη κυττάρων)
Θετικότητα στην α1 εμβρυική σφαιρίνη, κερατίνη, α1-αντιτρυψίνη, τρανσφερίνη. Εξωγοναδική ανάπτυξη: δυνατή
Οζώδης υπερπλασία?
συχνή σε άνδρες > 50 ετών
i. Κλινικά: Οζώδης διόγκωση προστάτη, βάρος 30-40 gr ή > 100 gr, ενοχοποιείται η αυξημένη συγκέντρωση διυδροτεστοστερόνης
ii. Μακρο: όζοι διαφόρου μεγέθους, χροιάς γκριζοκίτρινης
iii. Μικρο: αδένια διατεταμένα ή κυστικά, αποπλατυσμένα ή υψηλά κυλινδρικά κύτταρα, θηλώδεις προσεκβολές εντός του αυλού, συμπυκνωμένο προστατικό έκκριμα (αμυλοειδή σωμάτια, ψαμμώδη σωμάτια)
Ωχρό ΚΥΤ, πυρήνες ομαλοί χωρίς ατυπία
Συνεχής στιβάδα βασικών κυττάρων πάνω στη βασική μεμβράνη (θετικά στην κερατίνη προστάτη)
Υπερπλαστικό ινομυώδες στρώμα
Όγκοι γεννητικών ταινιών-στρώματος?i. Όγκοι από κύτταρα Sertoli
5%, Καλοήθεις όγκοι στην πλειονότητα
συχνότερα σε βρέφη και μικρά παιδιά. Ορμονοπαραγωγοί (ανδρογόνα-οιστρογόνα). Σπάνια όμως αρρενοποίηση ή θηλεοποίηση. Στο 1/3 γυναικομαστία. Καλοήθεις όγκοι στην πλειονότητα
Μακρο: μικροί, περίγραπτοι όγκοι, λευκής ή κίτρινης χροιάς, συμπαγείς με εστίες κυστικής εκφύλισης ή ασβεστώσεις.
Μικρο: σωληνώδεις σχηματισμοί που επενδύονται από υψηλά κυλινδρικά κύτταρα, χωρίς στοιχεία ατυπίας.
Όγκοι γεννητικών ταινιών-στρώματος?ii. Όγκοι από κύτταρα Leydig
5%, Καλοήθεις όγκοι στην πλειονότητα
Όλες οι ηλικίες. Συχνότερα στους ενήλικες. Ορμονοπαραγωγοί (ανδρογόνα ή οιστρογόνα ή σπανίως κορτικοειδή). Πρώιμη αρρενοποίηση, σπάνια θηλεοποίηση. Γυναικομαστία
Μακρο: μικροί όγκοι (< 3 εκ.) ή μεγάλες μάζες κιτρινόφαιης χροιάς. Αμφοτερόπλευροι σε ποσοστό 10%.
Μικρο: συμπαγής ανάπτυξη νεοπλασματικών κυττάρων που μοιάζουν με Leydig (οξύφιλο ή διαυγές ΚΥΤ και στρογγυλοί πυρήνες). Λιποειδή, Λιποχρώματα, κρύσταλλοι Reinke
Ενδοεπιθηλιακές και υπερπλαστικές βλάβες?
χαμηλού PIN I, υψηλού βαθμού PIN II, III
i. PIN προστατική ενδοπλασματική νεοπλασία: χαρακτηρίζεται απο φυσιολογική αρχιτεκτονική δομή αδενικών στοιχείων και από συνοδό κυτταρολογική ατυπία
ii. Αδένωση προστάτη:
Μικρο: πυκνή, ακανόνιστη διάταξη αδενίων με έντονη επιθηλιακή υπερπλασία ή και ηθμοειδή διαμόρφωση, χωρίς όμως κυτταρολογική ατυπία
Δ/Δ: από καλά διαφοροποιημένο αδενοκαρκίνωμα: κερατίνη προστάτη
Καρκίνωμα προστάτη?-ΓΕΝΙΚΑ
συχνότερο καρκίνωμα των ανδρών, 14-45% > 50 ετών
i. Ο συνδυασμός δακτυλικής εξέτασης, διουρηθρικού υπερηχογραφήματος και δοκιμασίας PSA στον ορό αποτελεί την καλύτερη προσέγγιση για την ανίχνευση αρχόμενου καρκινώματος του προστάτη
ii. Μακρο: μικρός, σκληρός προστάτης με κιτρινωπές εστίες, πολλαπλές εστίες συχνές (80%)
iii. Μικρο και Τοπογραφικά:
από μικρότερους πόρους και αδένια περιφερικής ζώνης: καρκίνωμα περιφερικής ζώνης (ηθμοειδές και διάχυτο)
από μεγάλους πόρους εσωτερικής ζώνης: καρκίνωμα εσωτερικής ζώνης
Καρκίνωμα προστάτη?-ΔΙΑΓΝΩΣΗ
iv. Διάγνωση:
Μορφολογικά κριτήρια (βοηθητικά, όχι όμως παθογνωμονικά υπέρ καρκινώματος)
Η μη ύπαρξη περιφερικού στοίχου κυβοειδών κυττάρων
Διήθηση αγγείων
Διήθηση νεύρων
Ανοσοϊστοχημικά κριτήρια
Παρουσία κρυσταλλοειδών Bence Jones στον αυλό τ.σωληνωδών σχηματισμών
Κερατίνη προστάτη (34βΕ12)
Προστατική όξινη φωσφατάση (PSAP)
Ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA)
Καρκίνωμα προστάτη?-ΕΠΕΚΤΑΣΗ
v. Επέκταση:
Τοπική επέκταση: ουροδ.κύστη, σπερματοδόχους κύστεις, προστ. ουρήθρα, ιστοί πυέλου, ορθό)
Λεμφαδενικές (κυρίως προς πυελικούς και οπισθοπεριτοναϊκούς λεμφαδ.) και αιματογενείς μεταστάσεις (προς τ.οστά, συνήθως οστεοβλαστικές)