Γενετική προσέγγιση

Question 1

Ποιες ήταν οι διαφωνίες του Allport με τον Freud

Answer 1

Ο Allport αντιτάχθηκε πολύ με τον Freud σε αρκετά σημεία της ψυχαναλυτικής προσέγγισης του.

• Πρώτον δεν πίστευε ότι το άτομο κυριεύται από ασυνείδητες δυνάμεις στην περίπτωση όπου μιλάμε για ένα ψυχικά υγιές άτομο. Ο Freud πάλι έκανε βασικό σημείο της έρευνας του ακριβώς αυτό. Ο Allport ανέφερε ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει μόνο όταν έχουμε ένα ψυχοπαθολογικό άτομο.
• Ο Allport δεν πίστευε ότι τα άτομα είναι προσκολλημένα από τις παιδικές εμπειρίες και τα γεγονότα του παρελθόντος όπως πίστευε ο Freud αλλά τους ενδιαφέρει πιο πολύ το παρόν και καθοδηγούνται από αυτό και με γνώμονα το μέλλον.
• Δεν συμφωνούσε με την συλλογή δεδομένων από παθολογικές προσωπικότητες. Για αυτόν η διαφορά μεταξύ του ψυχικά υγιούς ατόμου και του παθολογικού ήταν αισθητή και μάλιστα θεωρούσε ότι ένα παθολογικό άτομο είναι σε “βρεφικό” στάδιο ανάπτυξης ενώ ο Freud θεωρούσε ότι η παθολογία και το “φυσιολογικό” είναι τα δύο άκρα του ίδιου συνεχούς. Με άλλα λόγια εκείνος θεωρούσε ότι πρέπει να συλλέγουμε δεδομένα μόνο από ψυχικά υγιείς ενήλικες και όχι από παθολογικά άτομα ούτε όμως και από παιδιά ή ζώα καθώς θεωρεί ότι δεν υπάρχει κάτι σε αυτά που να συνάδει με την προσωπικότητα ενός ενήλικα.

Question 2

Να αναφέρετε και να αναλύσετε τα βασικά σημεία της προσέγγισης του Allport

Answer 2

> Χαρακτηριστικά γνωρίσματα : Είναι οι σταθερές στον χρόνο προδιαθέσεις αντίδρασης με έναν συγκεκριμένο ή διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικά ερεθίσματα

Υπάρχουν οι εξής διαχωρισμοί των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων :

• Ατομικά /κοινά : Τα ατομικά είναι μοναδικά για κάθε άτομο και τα κοινά υιοθετούνται από πολλά άτομα
• Πρωτεύοντα / δευτερεύοντα : Πρωτεύον χαρακτηριστικό είναι τόσο διάχυτο και διαπεραστικό που αγγίζει κάθε πτυχή της ζωής (π.χ σαδισμός). Μπορεί να μην το έχουν όλοι οι άνθρωποι αλλά και αυτοί που το έχουν δεν σημαίνει ότι το εκδηλώνουν σε κάθε περίσταση. Ο Allport το ονομάζει κυρίαρχο πάθος. Κεντρικά χαρακτηριστικά είναι κάποια χαρακτηριστικά ή επίθετα που θα δίναμε σε έναν φίλο μας ή εάν γράφαμε συστατική επιστολή για κάποιον π.χ αυτολύπηση, εγωισμός , κυνισμός κτλ. Δευτερεύοντα είναι λιγότερης σημασίας και είναι δυσδιάκριτα και αδύναμα ώστε μόνο ένα πολύ κοντινό πρόσωπο να μπορεί να τα παρατηρήσει.

Βασιζόμενος στην αντίληψη ότι το άτομο δεν είναι έρμαιο των παιδικών του εμπειριών και θεωρώντας ταυτόχρονα ότι το βασικό σημείο των θεωριών προσωπικότητας είναι πώς διαχειριζόμαστε και ερμηνεύουμε τα κίνητρα, ανέφερε την λειτουργική αυτονομία των κινήτρων.

> Λειτουργική αυτονομία των κινήτρων : Ουσιαστικά σύμφωνα με αυτήν την θεωρία, το κίνητρο ενός ψυχικά υγιούς ατόμου είναι ανεξάρτητο από τις εμπειρίες της παιδικής του ηλικίας.

Υπάρχουν 2 επίπεδα λειτουργικής αυτονομίας :

• Εμμένουσα ή επαναληπτική λειτουργική αυτονομίαΟ βαθμός λειτουργικής αυτονομίας που σχετίζεται με χαμηλού επιπέδου συμπεριφορές (όσον αφορά την πολυπλοκότητα) ή με συμπεριφορές ρουτίνας. Συνήθως αφορά τους εθισμούς ή συμπεριφορές που είναι πολύ μηχανικές
• προσωπική λειτουργική αυτονομίαΣχετίζεται με αξίες, την αυτοεικόνα και τον τρόπο ζωής του ατόμου

Υπάρχουν 3 αρχές της λειτουργικής αυτονομίας :

• οργάνωση του επιπέδου ενέργειαςΕξηγεί πώς αποκτούμε νέα κίνητρα. Αυτά προκύπτουν από ανάγκη ώστε να διοχετεύσουμε κάπου την ενέργεια μας και να μην είμαστε καταστροφικοί ως προς τον εαυτό μας π.χ συνταξιούχοι
• επιδεξιότητα και επάρκειαΑφορά τον βαθμό στον οποίο θέλουμε να αναπτύξουμε ένα κίνητρο μας, συνήθως δεν μας αρκεί να είμαστε μέτριοι σε κάτι αλλά θέλουμε να έχουμε και ένα ικανοποιητικό επίπεδο.
• προσωπικός σχεδιασμός και προτοτυποποίησηΑφορά την ανάγκη για ενοποίηση της προσωπικότητας και της αυτοεικόνας. Διατηρούμε τις γνωστικές διαδικασίες που αφορούν στον εαυτό μας και διατηρούν την αυτοεικόνα του και διώχνουμε τις υπόλοιπες που “προσβάλλουν” αυτήν

Ο Allport ανέφερε ότι δεν εξηγούνται όλα τα κίνητρα από τις αρχές αυτές. Υπάρχουν κάποιες διαδικασίες όπως νευρώσεις, εμμονές και αντανακλαστικά που δεν εξηγούνται με αυτόν τον τρόπο.

Question 2

Τι είναι η προσωπικότητα για τον Allport

Answer 2

Η προσωπικότητα είναι η δυναμική οργάνωση εντός του ατόμου των ψυχοσωματικών καταστάσεων που ορίζουν την συμπεριφορά και την σκέψη. Επηρεάζεται από το περιβάλλον και την κληρονομικότητα αλλά όχι από τις παιδικές εμπειρίες.

Question 3

Να αναφέρετε τα βασικά σημεία της προσέγγισης του Allport

Answer 3

1. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα
2. Λειτουργική αυτονομία κινήτρων

Question 4

Ποια είναι τα στάδια της εξέλιξης του εαυτού σύμφωνα με τον Allport από την βρεφική στην ενήλικη ζωή;

Answer 4

Το proprium (εαυτός) αναπτύσσεται από την βρεφική ηλικία έως την εφηβεία σε 7 στάδια:

1. Σωματικός εαυτός : Από τα 0-3 έχουν επίγνωση της δικής τους ύπαρξης και διαχωρίζουν το σώμα τους από το υπόλοιπο περιβάλλον.
2. Ταυτότητα εαυτού: Συνειδητοποιούν ότι η ταυτότητα τους παραμένει σταθερή παρά τις πολλές αλλαγές που συμβαίνουν (0-3 χρονών)
3. Αυτοεκτίμηση: Αισθάνονται περήφανα για τα κατορθώματα τους (0-3 χρονών)
4. Επέκταση εαυτού : 4-6 χρονών αναγνωρίζουν τα αντικείμενα και τα πρόσωπα που απαρτίζουν τον κόσμο τους
5. Αυτοεικόνα : 4-6 χρονών , αποκτούν πραγματικές και εξειδανικευμένες εικόνες του εαυτού τους και καταλαβαίνουν τον βαθμό που εκπληρώνουν ή και όχι τις προσδοκίες των γονιών.
6. Εαυτός ως λογικός διαχειριστής : 6-12 χρονών , αρχίζουν και χρησιμοποιούν την λογική για να επιλύσουν καθημερινά προβλήματα της ζωής.
7. Προσωπικός αγώνας : Εφηβεία, βάζουν μακροπρόθεσμους στόχους και κάνουν σχέδια.

Μετά έρχεται η ενηλικίωση.

Question 5

Ποια είναι τα κριτήρια σύμφωνα με τον Allport για μία υγιή ενήλικη ζωή

Answer 5

• επέκταση του εαυτού σε άλλα άτομα ή δραστηριότητες
• ζεστή σχέση με τους άλλους
• συναισθηματική ασφάλεια
• ανάπτυξη δεξιοτήτων
• δέσμευση στην εργασία
• ρεαλιστική αντίληψη
• αντικειμενοποίηση του εαυτού
• ενοποιητική φιλοσοφία ζωής

Question 6

Με λίγ λόγια ποια ήταν η γενετική προσέγγιση του Allport

Answer 6

Ο Allport με λίγα λόγια έδωσε μία αισιόδοξη εικόνα της ανθρώπινης φύσης και εστιάσε στην μοναδικότητα του ατόμου. Υποστήριξε ότι δεν καθοδηγούμαστε από τα συμβάντα της παιδικής ηλικίας. Ορμώμενοι από το παρόν, σχεδιάζουμε ενεργά την ζωή μας και στόχος μας είναι να αυξήσουμε την ένταση με την οποία παίρνουμε ώθηση για να αναζητήσουμε νέες προκλήσεις .