Αξιολόγηση νοητικών ικανοτήτων Flashcards
Τι ίσχυε για την νοημοσύνη στο παρελθόν και ποια χαρακτηριστικά εξετάζουν τα τεστ νοημοσύνης;
Για έναν ψυχολόγο η έννοια της νοημοσύνης είναι συνδεδεμένη με την έννοια της ατομικής και της κοινωνικής αξίας.
Μέχρι το 1921 , η νοητική ικανότητα ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την ατομική αξία. Πλέον αυτή η σχέση έχει διαχωριστεί.
Παρόλα αυτά δεν υπάρχει ένας επικρατέστερος ορισμός σχετικά με το τι είναι η νοημοσύνη και μάλιστα τα περισσότερα τεστ νοημοσύνης δεν μπορούν να συμπεριλάβουν συμπεριφορές που να ανταποκρίνονται στην έννοια νοημοσύνη που ουσιαστικά σημαίνει ότι είναι τόσο πολύπλοκη έννοια που δεν μπορεί να την καλύψει ένας ορισμός.
Παρόλα αυτά έχουμε 3 βασικά χαρακτηριστικά της νοημοσύνης (συμφωνία 96% ψυχολόγων) :
- αφηρημένη λογική σκέψη
- δυνατότητα απόκτησης γνώσης
- ικανότητα επίλυσης προβλημάτων
Υπάρχει μία ασυμφωνία σχετικά με άλλα χαρακτηριστικά που μπορεί να αφορούν την νοημοσύνη αλλά πάνω κάτω οι ψυχολόγοι συμφωνούν σε αυτά.
Τα τεστ νοημοσύνης χρησιμοποιούνται για να μελετήσουν ένα ζήτημα που αφορά το ίδιο το άτομο και όχι σαν μέρος μίας ερευνητικής διαδικασίας. Μπορεί να μην ενέχουν όλους τους θεωρητικούς ορισμούς της νοημοσύνης αλλά δίνουν μία ακρίβεια που δεν θα την είχαμε εάν δεν χρησιμοποιούσαμε αυτά τα τεστ.
Ποιες είναι οι απαραίτητες δεξιότητες για την χορήγηση του τεστ;
Πρέπει ο εξεταστής να μαθαίνει, να μελετά και να ασκείται στην διεξαγωγή , την βαθμολόγηση και την ερμηνεία των τεστ νοημοσύνης.
Κάποια πράγματα που οφείλει να προσέχει είναι :
- Αξιοπιστία και εγκυρότητα
- Σταθμισμένα τεστ νοημοσύνηςΈχουν μία συγκεκριμένη μορφή και μπορούν να ελεγχθούν με βάσει κάποιους τυπικούς βαθμούς. Εξασφαλίζουν ότι κάθε άτομο θα εξεταστεί με τον ίδιο τρόπο και ότι ο εξεταστής πρέπει να συμμορφωθεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο χορήγησης και βαθμολόγησης του τεστ.Τυπικοί βαθμοί ή αλλιώς νόρμες ή πρότυποι βαθμοί είναι η ένδειξη της μέσης επίδοσης μία ομάδας. Ουσιαστικά υπήρχε μία ομάδα πάνω στην οποία σταθμίστηκε το τεστ και έτσι αυτή είναι η πρότυπη ομάδα και άρα τώρα οι υπόλοιπες ομάδες πρέπει να δουν κατά πόσο το δείγμα είναι αντιπροσωπευτικό με αυτήν την ομάδα. Πρέπει να συλλεχθούν κάποια χαρακτηριστικά όπως η ηλικία , το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση, το οικονομικό επίπεδο κ.ά. προκειμένου να ελεγχθεί η αντιπροσωπευτικότητα.
- Συνθήκες του φυσικού περιβάλλοντος κατά την διάρκεια της εξέτασηςνα μην υπάρχει διάσπαση προσοχής, ο χώρος να είναι κατάλληλα διαμορφωμένος, να υπάρχει μία ικανοποιητική απόσταση μεταξύ εξεταστή και εξεταζόμενου
-
Ψυχοσυναισθηματική επαφήΟυσιαστικά το τεστ χορηγείται για να κρίνει την δεξιότητα και την ικανότητα του ατόμου σε μία λειτουργία ή ως προς ένα χαρακτηριστικό. Για αυτόν τον λόγο πρέπει να ακολουθηθούν κάποιες διαδικασίες προκειμένου να υπάρχει ένα καλό κλίμα μεταξύ εξεταστή και εξεταζόμενου.
- Φιλική συζήτηση πριν την έναρξη της διαδικασίας
- Κατανοητή χορήγηση του τεστ
- ο εξεταστής πρέπει να παρατηρεί τυχόν αλλαγές στην διάθεση του εξεταζόμενου και εάν χρειαστεί να παρέμβει
- πρέπει να ενθαρρύνει τον εξεταζόμενο
-
Βαθμολόγηση
η βαθμολόγηση πρέπει να γίνεται βάσει κάποιων οδηγιών που δίνονται στο εγχειρίδιο και να ακολουθεί μία διαδικασία για την επεξεργασία των αποτελεσμάτων που ονομάζεται ανάλυση κύριων παραγόντων (factor analysis)
Ποια είναι τα πιο γνωστά τεστ νοημοσύνης και λίγα λόγια για αυτά
-
Stanford- Binet τέταρτη έκδοση (SB-FE)Χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση των νοητικών ικανοτήτων παιδιών ή ενηλίκων μέχρι 23 ετών.Χωρίζεται σε 15 κλίμακες που αποτελούν 4 τομείς :
- Λεκτική Σκέψη/ Λεξιλόγιο
- Ποσοτική Σκέψη
- Αφηρημένη/ Οπτική Σκέψη
- Βραχύχρονη μνήμη
- Αξιοπιστία και εγκυρότητα συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με άλλα τεστ
- Μειώνει την ένταση μέσα από την προσαρμοστική διαδικασία καθώς το άτομο έρχεται σε επαφή με ερωτήσεις που δείχνουν το επίπεδο του
- δείχνει τις χαρισματικές ικανότητες του παιδιού
-
Συστοιχία αξιολόγησης για παιδιά του Kaufman (Κ-ABC)Αξιολογεί την νοητική επεξεργασία παιδιών από 2.5 - 12.5 ετών.Αποτελείται από 16 κλίμακες που χωρίζονται σε 3 συνιστώσες :
- Διαδοχική επεξεργασία
- Ταυτόχρονη επεξεργασία
- Επίτευξη
- Δεν χρησιμοποιούν λεκτικό πλαίσιο (καλό γιατί δεν ξεχωρίζει παιδιά από μειονοτικές ομάδες, μαθησιακές δυσκολίες).
- Βασίζεται στο κομμάτι της επίλυσης προβλημάτων
- Αξιοπιστία στην σύνθετη επεξεργασία και επίτευξη
- σύνολο έργων ή θεμάτων που ποικίλλουν ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού
-
Κλίμακα νοημοσύνης για παιδιά του Wechsler (WISC-III)Αξιολογεί την νοητική ικανότητα από 6-16 ετών και 11 μηνών (πριν τα 17 χρόνια).Έχουμε 13 κλίμακες που δίνουν 2 στατικές βαθμολογίες στους τομείς :
- Λεκτικής Έκφρασης
- Πρακτικής Εκτέλεσης
-
Κλίμακα νοημοσύνης για ενήλικες του Wechsler (WAIS-R)Αξιολογεί την νοητική ικανότητα των ατόμων 16-74 ετών.Έχει 2 τομείς :
- Λεκτική έκφραση
- Πρακτική εφαρμογή
- Το ένα βασίζεται πάνω στην ομάδα που έγινε η στάθμιση
- Το άλλο δίνει τυπικούς βαθμούς για 9 διαφορετικές ηλικιακές ομάδες οι οποίες αντιπροσωπεύονται στο δείγμα που χρησιμοποιήθηκε για στάθμιση.
Ποια είναι η συνηθισμένη χρήση των τεστ νοημοσύνης ;
Τα τεστ χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον για εκπαιδευτικούς σκοπούς και κυρίως στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος. Ουσιαστικά οι δάσκαλοι στέλνουν ένα ποσοστό των παιδιών για ψυχολογική υποστήριξη 3% και από αυτά τα παιδιά το 92% αξιολογούνται και το 73% πηγαίνει σε ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα.
- Μέτρηση νοημοσύνηςΌταν λέμε ότι χρησιμοποιούμε τα τεστ νοημοσύνης για να μετρήσουμε την νοημοσύνη, δεν εννοούμε να μετρήσουμε την “εξυπνάδα” των παιδιών ακριβώς. Αυτό το οποίο θέλουμε είναι να δούμε την βαθμολόγηση που έχουν σε αυτά τα 3 χαρακτηριστικά που αναφέραμε (αφηρημένη λογική ικανότητα, δυνατότητα απόκτησης γνώσης, επίλυση προβλημάτων). Επίσης είναι ένας τρόπος να εξετάσουμε τα παραπάνω χωρίς να κάνουμε διάκριση στο φύλο και στο διαφορετικό πολιτισμικό ή κοινωνικό επίπεδο
- Πρόβλεψη σχολικής επιτυχίαςΜπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το τεστ για να εξετάσουμε κατά πόσο το παιδί θα επιτύχει στο σχολείο. Όμως υπάρχει το ερώτημα πόσο καλά μπορούμε να περιμένουμε να τα πάει ένα παιδί στο σχολείο;Επομένως αυτό που προβλέπουμε είναι η σχολική επίδοση ενός παιδιού εάν στηριχθεί στις δικές του δυνάμεις και όλα τα υπόλοιπα στοιχεία παραμένουν σταθερά.
-
Τοποθέτηση των παιδιών σε ειδικά εκπαιδευτικά πλαίσιαΕίναι εύκολο στην περίπτωση ενός χαρισματικού παιδιού (ο βαθμός στο τεστ νοημοσύνης είναι μεγαλύτερος του φυσιολογικού). Όμως στην περίπτωση παιδιών που θα κριθούν ως νοητικά καθυστερημένα δεν είναι σωστό νομικά και ηθικά να στηριχθεί αυτή η απόφαση σε ένα τεστ.<aside>
💡 Συνδυασμός **νοητικής ικανότητας** και **προσαρμοστικής συμπεριφοράς**(αυτό **δεν** το εξετάζει ένα τεστ νοημοσύνης)**.**
</aside>Το ίδιο ισχύει και για την κατάταξη ενός παιδιού στην κατηγορία με μαθησιακές δυσκολίες.Σύμφωνα με το νόμο 94-142 στις ΗΠΑ μαθησιακή δυσκολία θεωρείται όταν υπάρχει σοβαρή διαφορά μεταξύ νοητικού επιπέδου και επιπέδου επίδοσης. Σε αυτόν τον ορισμό συμφωνούν όλοι με την μόνη διαφορά ότι δεν γνωρίζουν τι ακριβώς ορίζουμε ως σοβαρή διαφορά.Μία μέθοδος που φαίνεται καταφανώς αποδεκτή είναι να χρησιμοποιηθεί ένα μοντέλο παλινδρόμησης(1) που μέσω της απόκλισης της τιμής από την μέση τιμή να οριστεί η σοβαρή διαφορά. Χρειάζεται μία προσοχή όταν 2 μεγέθη χρησιμοποιούνται για να προβλέψει το ένα το άλλο αλλά δεν συσχετίζονται.Επίσης κοιτάμε τον δείκτη νοημοσύνης με βάσει τυπικών αποκλίσεων σε ένα τεστ επιδόσεων. Εάν είναι πάνω από 2 τυπικές αποκλίσεις(2) τότε έχουμε ένδειξη για σοβαρή διαφορά.Θέλει επίσης προσοχή ποια από τις 2 μεθόδους θα χρησιμοποιήσουμε καθώς μπορεί να καταλήξουμε σε διαφορετικά αποτελέσματα. Καλύτερο είναι να εφαρμόσουμε και τις 2 και εάν δούμε ότι υπάρχει διαφωνία μεταξύ της σοβαρής διαφοράς να μην προβούμε σε βιαστικές κινήσεις.
Τι είναι μελέτη κλασικής εγκυρότητας ;
Όταν παίρνουμε μία ομάδα που είναι ορισμένη (π.χ παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες) και την συγκρίνουμε ως προς τις επιμέρους κλίμακες (σ.σ. διαφορές ) ή με το εάν έχει σημαντικές διαφορές μία συγκεκριμένη ομάδα , με την ομάδα που σταθμίστηκε το τεστ.
τι είναι μελέτη κλινικής χρησιμότητας και ποιο είναι το πρόβλημα με αυτήν και την προηγούμενη μέθοδο;
Παίρνουμε τα αποτελέσματα των επιμέρους κλιμάκων και εξετάζουμε εάν η γνώση αυτών των αποτελεσμάτων βοηθάει στην πρόβλεψη κάποιου κριτηρίου που μπορεί να είναι η σχολική επιτυχία ή η μειονεκτική του κατάσταση.
Το πρόβλημα σε αυτό είναι ότι μπορεί να προκύψουν στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα αλλά δεν είναι έγκυρα από την ερευνητική κοινότητα. Τέλος υπάρχουν προβλήματα αξιοπιστίας και εγκυρότητας.
