Αξιολόγηση της προσωπικότητας Flashcards
Πάνω σε ποιους τομείς γινόταν η αντικειμενική αξιολόγηση της προσωπικότητας ;
- Παρατήρηση της συμπεριφοράς
- σωματική εξέταση
- λεκτική εξέταση
Κάντε μία σύντομη περιγραφή του MMPI
MMPI (Minesota Multiphasic Personality Invetory)
Δεκαετία του 1940
Η έρευνα ξεκίνησε από έναν ψυχολόγο και ψυχίατρο . Στόχος τους ήταν ένα μέσο ανίχνευσης για την ψυχοδιαταραχή τον νοσοκομιακών ασθενών.
Κατανοητό, ίδιο βάρος, εγκυρότητα, αρνητικό πρόσημο , φυσιολογικούς ενήλικες
Αρχικά βρήκαν 8 αρχικές κλίμακες :
- Υποχονδρία
- Κατάθλιψη
- Υστερία
- Παράνοια
- Ψυχασθένεια
- Σχιζοφρένεια
- Ψυχοπαθητική εκτροπή
- υπομανία
Τα θέματα δόθηκαν σε ομάδες ψυχιατρικών ασθενών ανάλογους με των αντίστοιχων κλιμάκων και σε “φυσιολογικά άτομα” (επισκέπτες στο Νοσοκομείο της Μινεσότα) ή φοιτητές.
- Αρρενωπότητα/ θηλυκότητα
- Κοινωνική ενδοστρέφεια
Και χρησιμοποιήσαν το στυλ των τυπικών βαθμών σε φυσιολογικά άτομα σε άνδρες και σε γυναίκες με διαφορετική στάθμιση
Ποια είναι η διάκριση μεταξύ φυσιολογικής και μη φυσιολογικής προσωπικότητας ;
Υπάρχουν ατομικές διαφορές σε όλες τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ατόμου. Δηλαδή υπάρχουν διακυμάνσεις σε μία κλίμακα εξωστρέφειας ανάλογα με το πόσο εκδηλωτικό είναι ένα άτομο (άλλος είναι περισσότερο και άλλος είναι λιγότερο). Τα άκρα αυτού του διαστήματος συνήθως είναι αυτά που εκδηλώνουν μία μη φυσιολογική συμπεριφορά. Βέβαια υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά που μπορεί να είναι κατευθείαν αναγνωρίσιμα ως μη φυσιολογικά καθώς δεν υπάρχει κάποιο αντίστοιχο φυσιολογικό (π.χ ακουστικές ψευδαισθήσεις).
Συνήθως τα τεστ που χρησιμοποιούμε στην κλινική εφαρμογή είναι για να ανιχνεύσουμε μη φυσιολογικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενώ υπάρχουν και τεστ που ανιχνεύουν την φυσιολογική προσωπικότητα. Συνήθως ένας ψυχολόγος/ ψυχίατρος μπορεί να χορηγήσει σε έναν εξεταζόμενο και τα δύο ανάλογα τι θέλει να μελετήσει.
Ποιες είναι οι προσεγγίσεις για την κατασκευή των τεστ προσωπικότητας;
- Προσέγγιση με βάση ένα εξωτερικό κριτήριοΑυτό είναι στην περίπτωση του MMPI. Θέλουμε δηλαδή να φτιάξουμε ένα τεστ για να μετρήσουμε την πιθανότητα να ανήκει κάποιος στο φάσμα μίας ψυχικής διαταραχής ή ψυχοπαθολογικής περίπτωσης. (π.χ MMPI για την κατάθλιψη). Αυτό προϋποθέτει τα άτομα να μπορούν να χωριστούν σε διακριτές ομάδες ή τύπους.Πρώτα καθορίζουμε το δείγμα στόχο(1) που είναι δείγμα από τον πληθυσμό των ατόμων που θέλουμε μελλοντικά να εφαρμόσουμε το τεστ. Στην συνέχεια το δεύτερο δείγμα συνήθως είναι άτομα που δεν έχουν σχέση με τα άτομα του δείγματος στόχου ως προς αυτό το χαρακτηριστικό που θέλουμε να ερευνήσουμε ή μπορεί να εμφανίζει άλλου είδους ψυχική νόσο από αυτήν που θέλουμε να ερευνήσουμε. π.χ σε μία κλινική αξιολόγηση της προσωπικότητας της κατάθλιψης το πρώτο δείγμα είναι ψυχικά εξακριβωμένοι με κατάθλιψη και το δεύτερο δείγμα άτομα που δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα ψυχικά προβλήματα.Στην συνέχεια διακρίνουμε εκείνες τις ερωτήσεις - θέματα(2) που γνωρίζουμε ότι τα άτομα που ανήκουν στην ομάδα στόχο θα απαντήσουν διαφορετικά από τα άτομα που δεν είναι .Ένα παράδειγμα είναι το APS (Addiction Potential Scale) , ομάδα στόχος : άτομα που υποβάλλονται σε θεραπεία για κατάχρηση ουσιών, δεύτερο δείγμα : ομάδα που δεν έχει καμία σχέση με κατάχρηση ουσιών , ομάδα που έχει ψυχιατρικά προβλήματα αλλά καμίας σχέσης με κατάχρηση ουσιών.Γενικά δεν είναι πολύ εύχρηστη και δεν χρησιμοποιείται τόσο συχνά στην πράξη.
- Προσέγγιση με βάση την εσωτερική δομήΥπάρχει μία θεώρηση σύμφωνα με τον Burish ότι υπάρχει μία συγκεκριμένη καθολική δομή της προσωπικότητας. Ξεκινάμε λοιπόν από τα δεδομένα που συλλέγει το τεστ και δεν κάνουμε κάποιες θεωρίες αλλά αφήνουμε στην ουσία τα δεδομένα να δείξουν κάποιες θεωρίες όσον αφορά τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Αυτό ονομάζεται επαγωγική μέθοδος. Το λέμε εσωτερικής δομής γιατί βασίζεται στα δεδομένα που παίρνουμε από το τεστ και μόνο αυτά. Συνήθως το χρησιμοποιούμε για την κατασκευή των τεστ φυσιολογικών γνωρισμάτων της προσωπικότητας.Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το MPQ (Multidimensional Personality Questionnaire) που κατέληξε σε 11 παράγοντες που αφορούν κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας με factor analysis.
- Προσέγγιση με βάση το εσωτερικό περιεχόμενοΣε αυτήν την προσέγγιση ακολουθούμε την παραγωγική μέθοδο όπου ο ερευνητής ξέρει ακριβώς τι είδους προσωπικότητα θέλει να παρακολουθήσει και άρα επιλέγει τις ερωτήσεις- θέματα σύμφωνα με αυτόν τον σκοπό. Πάλι το ονομάζουμε εσωτερικό περιεχόμενο καθώς στηριζόμαστε στα δεδομένα που παίρνουμε από τις ερωτήσεις. Τα θέματα επιλέγονται με λογικό τρόπο βάσει του περιεχομένου τους.Στην αρχή πολλά τεστ προσωπικότητας βασίστηκαν σε αυτήν την λογική. Όμως στην συνέχεια υπήρχε μία αμφιβολία σχετικά το κατά πόσο έγκυρες είναι οι ερωτήσεις που φαίνονται να έχουν σχέση με το θέμα παρά αυτές που είναι πιο περίτεχνα σχεδιασμένες. Εντέλει παρατηρήθηκε ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφορά στην εγκυρότητα. To MMPI-2 κατασκευάστηκε με αυτόν τον τρόπο.
Ποια είναι τα μέσα μη φυσιολογικής μέτρησης της προσωπικότητας ;
- MMPI-2Πρακτικά ήταν μία μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων με σωστό ή λάθος. Γενίκευσαν τα θέματα για διάφορες εθνικές και φυλετικές μειονότητες. Το καινούριο τεστ έπιανε και καινούριες κλινικές διαταραχές όπως η κατάχρηση ουσιών, οι εμμονικές τάσεις αυτοκτονίας και η ετοιμότητα για θεραπεία.Το τεστ αποτελείται από κάποιες κλίμακες εγκυρότητας που μπορούν να ανιχνεύσουν εάν το άτομο δεν δίνει έγκυρες απαντήσεις ανάλογα με το είδους της ψυχικής διαταραχής . Επίσης έχει κλινικές κλίμακες όπως το αρχικό MMPI και κλίμακα περιεχομένου.Γενικά η κλινική κοινότητα είναι πολύ ευχαριστημένη με αυτό το τεστ.
- MMPI-AΕίναι μία ξεχωριστή έκδοση που δημιουργήθηκε μόνο για τους εφήβους και έτσι αφαιρέθηκαν κάποια από τα θέματα που δεν αφορούν εφήβους και προστέθηκαν θέματα που αφορούν μόνο αυτούς.
Πέρα όμως από αυτά τα τεστ υπάρχουν και άλλα που χρησιμοποιούνται πολύ την σημερινή εποχή.
- ΜCMI (Millon Clininal Multiaxial Inventory)Πρόκειται για το Κλινικό Πολυαξονικό Ερωτηματολόγιο που ουσιαστικά αυτό που κάνει είναι ότι μείωσε τα θέματα(1) σε τέτοιο βαθμό που και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την διάγνωση των περισσότερων ψυχοδιαταραχών αλλά και να ερευνούν αυτά τα θέματα σε ικανοποιητικό βαθμό. Επίσης ένα άλλο χαρακτηριστικό που έχει είναι ότι οι κλίμακες του βασίζονται σε μία συγκεκριμένη θεωρία προσωπικότητας και ψυχοπαθολογικής συμπεριφοράς(2).Ουσιαστικά δεν είναι ένα γενικό τεστ , αλλά για άτομα που έχουν ψυχοπαθολογικά προβλήματα επομένως είναι διαμορφωμένο με έναν αρκετά περίπλοκο τρόπο και αυτό έφερε κάποιες αντιδράσεις- αμφιβολίες.
- PAI (Personality Assessment Inventory)
Ποια είναι τα μέσα φυσιολογικής μέτρησης της προσωπικότητας ;
- CPI(California Psychological Inventory)Ψυχολογικό ερωτηματολόγιο καλιφόρνιας , φτιάχτηκε με την προσέγγιση εξωτερικού κριτηρίου.Είναι από τα βασικά τεστ φυσιολογικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας παρά τις κριτικές που έχει δεχθεί και για να μπορέσει κάποιο άλλο να το διαδεχθεί θα πρέπει να έχει μεγαλύτερη αυξητική εγκυρότητα από το CPI.
- 16PF (16 Personality Factor Questionnaire)16 Παραγόντων προσωπικότητας, εσωτερική δομή, συνήθως χρησιμοποιείται από συμβουλευτικούς ψυχολόγους ή για επαγγελματικούς σκοπούς αλλά σπάνια για κλινικές περιπτώσεις.
-
ΝΕΟ PI-R (NEO Personality Inventory - Revised)Ερωτηματολόγιο προσωπικότητας το αναθεωρημένο. Αυτό βασίζεται στο μοντέλο των 5 παραγόντων που είναι :
- Νευρωτισμός
- Εξωστρέφεια
- Δεκτικότητα σε εμπειρίες
- Προσήνεια (φιλική διάθεση, πραότητα)
- Ευσυνειδησία
