Znieczulenie Ogólne Teoria Flashcards
Pełne znieczulenie - cele
- Zniesienie świadomości
- Zniesienie bólu -> opioidowe leki przeciwbólowe
- Zniesienie napięcia mięśniowego z zablokowaniem ruchów -> blokery złącza nerwowo-mięśniowego
- Korzystne tez wywołanie niepamięci
Fazy znieczulenia ogólnego
-> widoczne przy starszych, klasycznych lekach np eterze -> obecnie nie
- I faza (analgetyczna)
- II faza (pobudzenia)
- III faza (pełnego znieczulenia chirurgicznego)
- IV faza (depresji rdzeniowej)
I faza znieczulenia ogólnego (analgetyczna)
- Częściowe zniesienie bólu (anestetyki nie sa w stanie znieść samodzielnie bólu)
- Niepamięć i euforia
II faza znieczulenia ogólnego (pobudzenia)
- Podekscytowanie, często na pograniczu delirium
- Opieranie sie działaniu lekarzy
- Dąży się do max skrócenia
III faza znieczulenia ogólnego (pełnego znieczulenia chirurgicznego)
- Pacjent bez świadomości
- Zmniejszona tendencja do wykonywania ruchów gałek ocznych
- Regularne oddychanie (ale podczas operacji respirator)
- Właściwa faza znieczulenia
IV faza znieczulenia ogólnego (depresji rdzeniowej)
- Zatrzymanie oddychania
- Całkowite zatrzymanie ruchów gałek ocznych
- Zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego az do zatrzymania akcji sercowej
Anestetyki wziewne farmakokinetyka
- Wchłaniane i wydalane przez płuca
- Kompartmentacja w organizmie w rożnych narządach -> zależy od masy, ukrwienia, szybkości przepływu krwi i lipofilnosci tkanki/ narządu
- Tkanka tłuszczowa gromadzi duże ilosci środka znieczulenia ogólnego -> powoli uwalniany po operacji
- LZO wziewne sa podawane w ścisłym stężeniu do mieszaniny gazowej
Wielkości używane do określenia leków znieczulenia ogólnego w organizmie
- Cisnienie parcjalne leku znieczulenia ogólnego
- Stężenie molowe środka znieczulenia ogólnego
- Współczynniki podziału gazu w rozpuszczalnikach
- MAC- minimalne stężenie pęcherzykowe
- Szybkość indukcji
Stężenie molowe środka znieczulenia ogólnego
- Liczba moli środka przez objętość w jakiej sie znajduje
2. Różne w rożnych kompartmentach
Współczynnik podziału gazu w rozpuszczalniku
- Miara rozpuszczalności gazu przy standardowych warunkach ciśnienia i temperatury w rozpuszczalniku
- Np. krew/gaz, olej/gaz,
- CNS/gaz jest nieużywany w praktyce (rozpuszczalność w oleju w miarę db przybliża niemierzalną rozpuszczalność w tk. mózgowej)
- Wysoki współczynnik podziału -> gaz dobrze rozpuszczalny w rozpuszczalniku
- Współczynniki podziału sa wyrażone w litrach, nie molach -> np krew/ gaz 0,5 -> oznacza że 0,5 l gazu rozpuszczone w 1 l krwi
- O sile działania anestetyku decyduje głownie jego rozp w mózgu -> im większy współczynnik olej/gaz tym większa siła działania leku
MAC
= Minimum alveolar concentration
- Minimalne stężenie pęcherzykowe = pęcherzykowe cisnienie parcjalne, które wywołuje najlżejsze znieczulenie
- > mierzone jako zniesienie obronnej odpowiedzi ruchowej na nacięcie skóry skalpelem u 50% populacji - Duża zmienność osobnicza -> rzeczywiste stężenie parcjalne może się różnić od MAC -> anestezjolog ocenia cały czas odpowiedz chorego na bodźce
- Im silniejszy anestetyk tym niższe MAC wymagane do uzyskania znieczulenia
MAC Podtlenku azotu
- MAC = 1,01 atmosfery
- Aby tlenu było minimum 21% w mieszaninie oddechowej max MAC musi byc ok 0,8-> dlatego N2O jest stosowany tylko jako lek pomocniczy
- W teorii możliwy jako jedyny, ale wtedy pod zwiększonym ciśnieniem -> inna aparatura
MAC Węglowodorów halogenowych
- MAC = kilka setnych do kilku tysięcznych atmosfery
2. Znieczulenie można uzyskać dodając bd mała ilość leku do mieszaniny oddechowej
Ciśnienie parcjalne leku znieczulenia ogólnego
= partial coefficient, cisnienie cząsteczkowe
- Odsetek molekuł LZO do ogólnej ilosci molekuł gazów w mieszaninie oddechowej
- Identyczne w każdym kompartmencie w stanie równowagi np. pecherzyki-krew, krew-CNS
- CNS jest bardzo dobrze ukrwiony -> cisnienie parcjalne leku w CNS bardzo szybko wyrównuje się z tym we wdychanym gazie
- Mierzenie: ciśnienie parcjalne anestetyku na końcu wydechu -> podobne do tg w CNS
Szybkość indukcji leku znieczulenia ogólnego definicja
- Szybkość z jako można wprowadzić pacjenta w znieczulenie chirurgiczne (fazę III znieczulenia)
Czynniki decydujące o szybkości indukcji leku znieczulenia ogólnego
- Cisnienie parcjalne leku w pęcherzykach
- Czestość oddechów na minutę
- Szybkość z jaka narasta cisnienie parcjalne leku we krwi -> współczynnik krew/gaz
Szybkość indukcji leku znieczulenia ogólnego
- Niski współczynnik podziału krew/ gaz -> szybka indukcja znieczulenia
- > współczynnik olej/gaz nie ma większego znaczenia jeśli chodzi o szybkość działania (tylko moc)
Cechy leków znieczulenia ogólnego wziewnych o niskim współczynniku krew/gaz
- Szybko wprowadzają w znieczulenie
- Szybkie wybudzanie
- Ich działanie ogranicza przede wszystkim nieprawidłowa perfuzja krwi
Leki znieczulenia ogólnego wziewnych o niskim współczynniku krew/gaz nazwy
- Podtlenek azoty
- Sewofluran
- Desfluran
Cechy leków znieczulenia ogólnego wziewnych o wysokim współczynniku krew/gaz
- Wolno wprowadzają w znieczulenie
- Wolne wybudzanie pacjenta
- Działanie ogranicza przede wszystkim nieprawidłowa wentylacja pęcherzyków
Leki znieczulenia ogólnego wziewnych o wysokim współczynniku krew/gaz nazwy
- Halotan
- Enfluran
- Izofluran
Molekularny mechanizm działania wziewnych leków znieczulenia ogólnego
- Interakcja z miejscem wiążącym na receptorze GABA A
- ↓ napływu Ca i Na do komórek -> ↓ ich aktywacji
- Dawniej uważano ze leki te wiązały sie niespecyficzne z miejscami hydrofobowymi na błonach i powodowały ↓ jej płynności /sztywności ->↓ wrażliwości neuronów na bodźce
- Inne miejsca działania
Interakcja z miejscem wiążącym na receptorze GABA A wziewnych leków znieczulenia ogólnego
- Powoduje ↑ napływu Cl- i wypływu K+ -> hiperpolaryzacja neuronów -> ↓ ich pobudliwości na bodźce
Inne miejsca działania wziewnych leków znieczulenia ogólnego
- Two-pore domain K+ channels -> kanały potasowe zawierajace domenę dwuporową
- NMDA
Leki znieczulenia ogólnego działające na NMDA
- N2O, cyklopropan i ksenon -> hamują przepływ jonów przez NMDA
- Ketamina -> blokuje NMDA
- Fencyklidyna-> bloker NMDA w tym samym miejscu co ketamina, halucynogenna, wycofana
Kanały potasowe zawierajace domenę dwuporową budowa
- > two-pore domain K+ channels
1. Piętnaście białek podzielonych na kilka funkcjonalnych rodzin
2. 4 domeny przezbłonowe -> tworzą 2 osobne pory jonowe
3. Funkcjonują jako dimery-> razem 4 pory jonowe
Kanały potasowe zawierajace domenę dwuporową działanie
- Odpowiadają za powolny wyciek K+ w spoczynku (leak current)
- Efekt: hiperpolaryzacja -> ↓ pobudliwości neuronów
- Stymulacja tych kanałów na błonie presynaptycznej -> ↓ egzocytozy pęcherzyków
- Stymulacja tych kanałów na błonie postsynaptycznej-> ↓ pobudzenia neuronów przez wydzielone juz neuroprzekaźniki
Kanały potasowe zawierajace domenę dwuporową czynniki aktywujące
- Jedną z podrodzin aktywują:
1) N2O
2) Cyklopropan
3) Ksenon - Druga podrodzinę -> anestetyki halogenowane
Podtlenek azotu
- Sam zbyt słaby aby wywołać znieczulenie chirurgiczne (MAC > 1 atmosfery)
- Niski współczynnik podziału krew/gaz szybko indukuje znieczulenie
- Ma właściwości analgetyczne
- Używany w połączeniu z innymi lekami
Halotan
- Prekursor węglowodorów halogenowych
- Silny (wysoki współczynnik olej/gaz, niski MAC)
- Wymaga powolnej indukcji i wybudzenia (wysoki współczynnik krew/gaz)
- Nie ma nieprzyjemnego zapachu -> stosowany u dzieci
Halotan działania niepożądane
-> liczne -> rzadko stosowany
- Hepatotoksyczność
- Hipotermia złośliwa
- Arytmie -> uczula mięsień sercowy na działanie katecholamin
- Działanie depresyjne na mięsień sercowy -> ↓ pojemności minutowej
Halotan hepatotoksyczność
- Mechanizm: metabolizm wątrobowy prowadzi do powstania związków hepatotoksycznych
- Może indukować zapalenie wątroby i jej niewydolność
- Występuje rzadko
- Dlatego Halotan nie moze być stosowany u danego pacjenta częściej niż raz na 6miesiecy
Hipotermia złośliwa jako powikłanie działania leków mechanizm
- Gdy mutacja kanału wapniowego w błonie ER (receptora rianodynowego)
- Powoduje ↑ Ca2+ w cytoplazmie mięśni i ich skurcz
- Wydzielane ciepło podczas skurczu moze doprowadzić do hipertermii złośliwej
Hipotermia złośliwa jako powikłanie działania leków - których
- Halotan
- Izofluran
- Suksametonium
Enfluran
- Nieco słabszy niz Halotan (wyższy MAC)
- Niższy współczynnik podziału krew/gaz
- Dodatkowy efekt miorelaksacyjny -> można zastosować mniej leków zwiotczajacych mięśnie
Enfluran działania niepożądane
- Nadmierna supresja ośrodka oddechowego
2. Metabolizm: odszczepia fluor-> daje początek związkom o nefrotoksycznym i drgawkorodnym działaniu
Izofluran
- Charakterystyka jak Enfluran, ale nie odszczepia fluoru -> nie daje początku związkom o nefrotoksycznym i drgawkorodnym działaniu
- Jest NAJPOPULARNIEJSZYM anestetykiem wziewnym
Desfluran
- Silny
2. Niski współczynnik podziału krew/gaz
Desfluran działania niepożądane
- Czasem podrażnienie dróg oddechowych i skurcz krtani-> ogranicza jego stosowanie
Sewofluran
- Silny
- Niski współczynnik podziału krew/gaz
- Anestetyk najbliższy IDEAŁU -> rośnie popularność -> „anestetyk przyszłości”
- Konieczne używanie drogiego, wyrafinowanego sprzętu-> bo w zwykłych pochłaniacze CO2 powodują metabolizm leku do nefrotoksycznego związku
Benzodiazepiny jako anestetyki
- Głownie jako leki dodatkowe -> w połączeniu z innymi
- Dodatkowe korzystne działanie przeciwlękowe i zapewnienie pamięci następczej
- Podawane kilkadziesiąt min przed rozpoczęciem znieczulenia
- Stosunkowo bezpieczne -> mozna podać antagonistę -> Flumazenil
- Dożylne
Benzodiazepiny jako anestetyki - które?
- Diazepam
- Lorazepam
- Midazolam
Opioidy dożylne w anestezji
- Chętnie stosowane w kardiochirurgii -> nie wywołują depresji kurczliwości serca
- Bezpieczne -> można podać antagonistę -> Naltrekson
- Remifentanyl ma ultrakrótki czas działania -> dodatkowo zwiększa to bezpieczeństwo (działanie ustaje po 5-10 min)
- Nie wywołują niepamięci następczej -> często łączone z benzodiazepinami
Opioidy dożylne w anestezji - które?
- Fentanyl
- Alfentanyl
- Sufentanyl
- Remifentanyl
Neuroleptoanestezja
-> zniesienie bólu i niepamięć
- Opioidy z lekiem przeciwpsychotycznym np. Droperydol
- Rzadko stosowane -> t1/2 fentanylu jest znacznie krótszy niz droperydolu -> wymaga podania dużej ilosci opioidów na dawkę Droperydolu
Tiopental w anestezji zastosowanie
- Najpopularniejszy barbituran stosowany dożylnie do indukcji znieczulenia
- Bardzo szybka (kilka sek) indukcja znieczulenia
Tiopental w anestezji metabolizm
- Nie jest wydalany przez płuca (szybko) -> gdy podawany wielokrotnie w czasie operacji moze ulec akumulacji w organizmie -> toksyczność
- Dlatego służy tylko do indukcji -> omijanie fazy II -> pozniej znieczulenie podtrzymują leki wziewne
Tiopental w anestezji kompartmentacja
- Krótki czas działania -> najpierw duża ilość gromadzi się w CNS, ale potem w lipofilnej tk. tłuszczowej -> ↓ stężenia w CNS-> niekorzystny sposób kompartmentacji, szybko zniesione działanie na CNS
- Dopiero później metabolizowany
Propofol działanie
- Anestetyk dożylny
- Brak działania przeciwbólowego -> wymaga równoczesnych większych dawek opioidow
- Ultraszybka indukcja znieczulenia
Propofol farmakokinetyka
- Szybko rozkładany w wątrobie-> krótki t1/2
- Nie jest akumulowany w organizmie -> moze byc stosowany do indukcji i podtrzymania znieczulenia np. chirurgii jednego dnia
- Aby polepszyć rozpuszczalność jest podawany w formie preparatu intralipidowego o dużej kaloryczności
Propofol działania niepożądane
- Ból w miejscu podania -> bardzo często
- Nieswoiste -> ból głowy, nudności i wymioty w czasie wybudzania,
- Niedociśnienie tętnicze i bradykardia (rzadko ciężka)
- Pojedyncze przypadki asystolii
- Nagłe zaczerwienienie twarzy i objawy odstawienia leku u dzieci
- Podczas wprowadzania do znieczulenia: przemijający bezdech, hiperwentylacja, kaszel i czkawka
- Niezbyt często: zakrzepica i zapalenie żył
- Rzadko: ruchy padaczkopodobne podczas wprowadzania, podtrzymania i wybudzania ze znieczulenia
- Bardzo rzadko: reakcja anafilaktyczna, wydłużony czas wybudzenia, obrzęk płuc, zapalenie trzustki, rabdomioliza
- Zmiany zabarwienia moczu po długotrwałym stosowaniu
- Odhamowanie seksualne (podczas znieczulenia, aż do wybudzenia)
- W przypadku przedawkowania: zapaść krążeniowo-oddechowa
Etomidat dzialanie
- Krótko działający anestetyk
2. Brak depresyjnego wpływu na czynność serca i układu oddechowego
Etomidat zastosowanie
- Indukcja znieczulenia
- Podawany samodzielnie gdy potrzebne jest znieczulenie z zachowaniem świadomości np. krótkie zabiegi, zmiana opatrunków itp
- W stanach nagłych
Ketamina działanie
- Antagonista NMDA-> odmienny mechanizm działania
2. Stymulujący wpływ na układ krążenia, ↑ HR, ↑ BP
Ketamina jako lek znieczulający
- Wywołuje znieczulenie zdysocjowane -> pacjent pozornie pozostaje w kontakcie, ma otwarte oczy
- Pacjent nie odczuwa bólu i nie odpowiada na bodźce
- Wywołuje niepamięć
Ketamina zastosowanie
- Krótkie zabiegi
- Zmiany opatrunków
- U dzieci
Ketamina drogi podania
- Podanie moze byc domięśniowe -> korzystne gdy utrudniony dostęp żylny
Ketamina działania niepożądane
Przy wybudzaniu:
- Pobudzenie
- Zwiekszona aktywność motoryczna
- Halucynacje (szczególnie u dorosłych)
- Marzenia senne, koszmary nocne
- ↑ BP
- Epizody typu flashback (rzadko)
- Zwiększone wydzielanie śliny (rzadko)
- Krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego (rzadko)
-> pochodna Fencyklidyny -> niewykorzystanej w lecznictwie substancji halucynogennej
Znieczulenie zrównoważone
- Indukowane za pomocą anestetykow dożylnych , podtrzymywane przez wziewne