Otępienia 1 Teoria Flashcards

1
Q

Alzheimer - patogeneza

A
  1. Uszkodzenie neuronów, głownie cholinergicznych, prowadzących aksony w kierunku kory czołowej oraz hipokampa
  2. Są one uważane za najistotniejsze w procesie pamięci i myślenia twórczego
  3. Uszkodzenie występuje pod wpływem amyloidu β
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Alzheimer cele leków

A
  1. Stymulacja aktywności neuronów cholinergicznych przez zahamowanie cholinesterazy
  2. Zwolnienie postępów choroby (statystycznie zmienne)
  3. Efektywność: nwlk zmiana, często niezauważalna przez osoby opiekujące sie pacjentem -> nie są w stanie odwrócić procesu chorobowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Florbetapir

A
  1. Lek wiążący się z amyloidem β

2. Używany w badaniu PET do diagnozy choroby Alzheimera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Flutematamol

A
  1. Lek wiążący się z amyloidem β

2. Używany w badaniu PET do diagnozy choroby Alzheimera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Takryna

A
  1. Pierwszy lek na Alzheimera
  2. Krótki czas działania -> wymaga podania kilka razy dziennie
  3. Czasem hepatotoksyczna -> została zastąpiona przez nowsze leki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Donepezyl

A
  1. Odwracalny inhibitor cholinesterazy mózgowej

2. Moze byc stosowany raz dziennie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rywastygmina działanie

A
  1. Pseudonieodwracalny inhibitor cholinesterazy
  2. Tworzy kowalencyjne wiązanie zarówno z cholinesteraza jak i butyrylocholinesteraza
  3. Hamuje ChE do czasu rozkładu tego wiązania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Rywastygmina częstość podawania

A
  1. 2x na dobę mimo ze t1/2 w osoczu jest krótki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Galantamina

A
  1. Inhibitor cholinesterazy

2. Dodatkowo agonista cholinergicznych receptorow N

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Działania niepożądane inhibitorow cholinesterazy stosowanych w Alzeimerze

A
  1. Z przewodu pokarmowego (nudności i wymioty, biegunka)

2. Bradykardia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Memantyna działanie

A
  1. Nowy lek w chorobie Alzheimera
  2. Odmienny mechanizm
  3. Niekompetytywny antagonista NMDA zależny od potencjału
  4. Zahamowanie NMDA-> ochrona przed patologicznym pobudzeniem (toksycznością z nadmiernego pobudzenia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Memantyna działania niepożądane

A
  1. Senność
  2. Bóle głowy
  3. ↑ BP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Piracetam działanie

A
  1. Pochodna GABA
  2. Należy do racetamów-> związków zawierających pierścień pirolidinowy
  3. Jest lekiem nootropowym -> poprawiający funkcje poznawcze, a w szczególności pamięć, kreatywność lub motywację u zdrowych ludzi
  4. Liczne efekty farmakologiczne -> ale nie znany mechanizm działania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Piracetam efekty farmakologiczne

A
  1. Moduluje transmisje w CNS (positive allosteric modulator of AMPA receptors and appear to modulate cholinergic systems)
  2. Aktywuje metabolizm energetyczny w CNS przez ↑ aktywności CA
  3. Normalizuje zaburzona przepuszczalność błony komórkowej
  4. Wpływa na czynność neuronów i naczyń krwionośnych w mózgu
  5. Poprawia właściwości reologiczne krwi -> ale nie działa bezpośrednio na naczynia
  6. Sugeruje się, że wzmacnia mechanizmy neuroprotekcyjne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Piracetam zastosowanie

A
  1. Leczenie otępienia -> ale nadal brak przekonujących danych na temat skuteczności
    - > ale metaanaliza potwierdza większa skuteczność w stosunku do placebo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Winpocetyna działanie

A
  1. Półsyntetyczna pochodna winkaminy-> alkaloidu z liści barwinka mniejszego (Vinca minor)
  2. Wykazuje działanie wazodylatacyjne na naczynia mozgu, neuroprotekcyjne i nootropowe
  3. Mechanizm: złożony, wpływa na czynniki neuroprotekcyjne, stymuluje metabolizm neuronów i poprawia krążenia
  4. Wykazano, że może poprawiać funkcje poznawcze również u zdrowych osób (poprawa pamięci krótkotrwałej)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Winpocetyna działanie wazodylatacyjne

A
  1. Poprawia mikrokrążenie i przepływ mózgowy
  2. Nie powoduje zjawiska podkradania
  3. Niewlk wpływ na krążenie obwodowe i nie wywołuje hipotonii
  4. Poprawa krążenia mózgowego w chorobie Alzheimera może zahamować amyloidogenezę (wg niektórych badań)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Winpocetyna działanie neuroprotekcyjne

A
  1. Zarówno u otępionych i zdrowych
  2. Blokuje kanały sodowe
  3. Chroni przed uszkodzeniem przez nadmierne pobudzenie (glutaminergiczne neurony)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Winpocetyna działanie nootropowe

A
  1. Hamuje prąd Na i Ca -> pobudza to tworzenie nowych połączeń neuronalnych
  2. Hamuje apoptozę neuronów
  3. Wykazuje pozytywny wpływ na funkcje poznawcze (spowalnia zaburzenia uwagi, koncentracji i przetwarzania informacji), zwłaszcza przez wpływ na neurony miejsca sinawego i ↑ przekaznictwa NA
  4. Poprawia też funkcje poznawcze upośledzone w wyniku niedotlenienia mózgu lub podania Skopolaminy (Hioscyny)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wyciąg z liści miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba)

A
  1. Standaryzowany na ilość glikozydów flawonowych i laktonów terpenowych
  2. Przeciwdziała objawom osłabienia pamięci i sprawności umysłowej związanym z wiekiem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wyciąg z liści miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba) działania niepożądane

A
  • > rzadkie:
    1. Zaburzenia zoladkowo-jelitowe
    2. Nadwrażliwość na składniki leku
    3. Przedłużenie i nasilenie krwawienia -> zwłaszcza gdy stosowany z lekami przeciwzakrzepowymi i przeciwpłytkowymi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Środki kontrastowe w chorobie Parkinsona

A
  • > Joflupan
    1. Połączony z radioaktywnym 123I (jodem)
    2. Wykazuje powinowactwo do presynaptycznych transporterów dopaminy w prazkowiu
    3. Umożliwia wykrycie wczesnego uszkodzenia neuronów dopaminergicznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Objawy choroby Parkinsona

A
  1. Hipokinezja -> trudności z czynnościami motorycznymi zależnymi od woli
  2. Maskowaty wygląd twarzy
  3. Skąpa mimika
  4. Drżenie spoczynkowe
  5. Sztywność mięśniowa

-> układ dopaminergiczny w istocie czarnej pozostaje w równowadze z układem cholinergicznym z prazkowia -> zniszczenie dopaminergicznego-> ↑ sygnalizacji cholinergicznej

24
Q

Lewodopa działanie

A
  1. Przenika przez BBB do CNS, gdzie jest rozkładany przez dekarboksylazę aminokwasów aromatycznych do dopaminy
25
Q

L-DOPA (Lewodopa) farmakokinetyka

A
  1. Przenika przez BBB przez transporter dla aminokwasow obojętnych -> posiłki bogatobialkowe mogą zmniejszyć wchłaniane L-DOPY
  2. Metabolizowany przez dekarboksylazę aminokwasow aromatycznych do dopaminy
  3. Najskuteczniejszy lek w chorobie Parkinsona
    - > czasem daje spektakularna poprawę
26
Q

Problemy z L-DOPA

A
  1. Po kilku latach jego skuteczność wyraźnie spada
  2. L-DOPA ulega metabolizmowi do dopaminy tez na obwodzie -> obwodowe działania niepożądane
  3. Działania niepożądane w CNS
27
Q

L-DOPA spadek skuteczności mechanizm

A
  1. Najprawdopodobniej przez to ze jest podawany w sposób przerywany (kilka dawek na dobę) -> źle naśladuje fizjologiczny rytm produkcji dopaminy
  2. Zachodzi downregulation postsynaptycznych receptorow dopaminergicznych oraz zmniejszenie intensywności sygnalizacji wewnątrzkomórkowej
28
Q

L-DOPA obwodowe działania niepożądane

A
  1. Hipotonia ortostatyczna (przez rozszerzenie naczyń)
  2. Nudności

-> ZAPOBIEGANIE: Karbidopa (inhibitor dekarboksylazy, nie przechodzi przez BBB)

29
Q

L-DOPA ośrodkowe działania niepożądane

A
  1. Ataki psychozy
  2. Zjawisko on-off
  3. Pojawienie się dyskinez (niemożliwych do opanowania rytmicznych ruchów głowy i tułowia)
30
Q

Ataki psychozy po L-DOPA mechanizm

A
  1. Pobudzenie szlaków dopaminergicznych kontrolujacych zachowanie
31
Q

Zjawisko on-off po L-DOPA mechanizm

A
  1. Naprzemienne występowanie u pacjenta okresów bdb kontroli i powrotów objawów (zwłaszcza akinezy)
  2. Spowodowane zmianami wrażliwości neuronów na L-DOPE w dłuższym przedziale czasowym
  3. On -> często dochodzi do przeregulowania -> pojawienie się dyskinez
32
Q

L-DOPA uwagi kliniczne

A
  1. Ważny jest wybór właściwego momentu na rozpoczęcie terapii L-DOPA
  2. Konieczne jest podanie gdy inne środki nie sa w stanie zahamować postępu choroby
  3. Niektórzy mówią ze najlepiej jak najpóźniej, podając inne leki najpierw
33
Q

Agoniści receptorów dopaminowych w chorobie Parkinsona

A
  1. Brak interferencji z systemem wchłaniania i metabolizmu L-DOPY
  2. Mogą być podawane w późnych stadiach choroby
34
Q

Agoniści receptorów dopaminowych w chorobie Parkinsona działania niepożądane

A
  1. Sedacja
  2. Halucynacje (efekt propsychotyczny)
  3. Alkaloidy sporyszu dodatkowo (dlatego rzadko stosowane): niedocisnienie, nudności, obrzęki
35
Q

Bromokryptyna działanie

A
  1. Agonista receptorów D2 i antagonista receptorów D1
36
Q

Pergolid działanie

A
  1. Agonista receptorów D1 i D2
37
Q

Apomorfina

A
  1. Agonista D
  2. Stosowana i.v. -> w celu szybkiego zniesienia objawow hipokinezy -> czasem towarzysza zaawansowanej chorobie Parkinsona
38
Q

Inhibitory MAO-B w Parkinsonie

A
  1. Zapobiegają rozkładowi Dopaminy
  2. Mogą byc podawane samodzielnie w początkowej fazie choroby
  3. Potem jako dodatek do L-DOPY
39
Q

Inhibitory MAO-B w Parkinsonie działania niepożądane

A
  1. Selegilina jest metabolizowana do amfetaminy -> moze wywołać bezsenność
    - > dlatego chętniej stosowana jest Rasagilina-> nie jest metabolizowana do amfy
40
Q

Inhibitory COMT w Parkinsonie

A
  1. COMT -> uczestniczy w rozkładzie L-DOPY
  2. Tolkapon -> przechodzi przez BBB-> działa w CNS i na obwodzie
  3. Entakapon -> nie przekracza BBB -> działa tylko na obwodzie
41
Q

Entakapon

A
  1. Inhibitor COMT działający tylko na obwodzie (nie przekracza BBB)
  2. Bardzo popularny
  3. Zwiększa dostępność L-DOPY w innym mechanizmie niz Karbidopa -> moze byc razem z nią stosowany
42
Q

Inhibitory COMT w Parkinsonie działania niepożądane

A
  1. Nudności
  2. Biegunka
  3. Tolkapon -> rzadkie przypadki hepatotoksyczności -> niechętnie stosowany
43
Q

Cholinolityki w Parkinsonie działanie

A
  1. Struktura amin trzeciorzędowych -> przenikają przez BBB
  2. Hamują receptory M
  3. Znoszą przede wszystkim drżenie mięśniowe
  4. W mniejszym stopniu zmniejszają sztywność mięśniowa i hipokinezę
44
Q

Cholinolityki w Parkinsonie zastosowanie

A
  1. Zwykle nie nadają się do samodzielnej terapii Parkinsona -> używane jako leki wspomagające
  2. Mogą byc stosowane w Parkinsonizmie polekowym wywołanym przez neuroleptyki
45
Q

Amantadyna działanie

A
  1. Lek przeciwwirusowy (do grypy)
  2. Inny mechanizm w Parkinsonie:
    1) nasila uwalnianie dopaminy i hamuje jej wychwyt presynaptyczny
    2) blokuje wydzielanie ACh za pośrednictwem NMDA
46
Q

Amantadyna uwagi kliniczne

A
  1. Db tolerowana, ale mniej skuteczna niz L-DOPA
47
Q

Amantadyna działania niepożądane

A
  1. Zaburzenia snu
  2. Pobudzenie psychoruchowe
  3. Zatrzymanie moczu
  4. Sinicą murmurkowata skory
  5. Wydłużenie odstępu QT
48
Q

Karbidopa

A
  1. Nie przechodzi przez BBB i zapobiega działaniom niepożądanym Lewodopy na obwodzie
49
Q

IPXO66 = Rytary

A
  1. Mieszanina Karbidopa i Lewodopa
  2. O przedłużonym czasie działania -> moze byc podawany 3x dziennie zamiast 5x
  3. Ma zapewnić mniejsze fluktuacje L-DOPY we krwi i zmniejszyć dyskinezje
50
Q

Fipamezol

A
  1. Antagonista α2-adrenergiczny

2. Zmniejsza dyskinezy w terapii L-DOPA

51
Q

Walbenazyna

A
  1. Wybiórczy inhibitor VMAT2 (vesicular monoamine transporter type 2, presynaptycznego transportera typu 2 monoamin do pęcherzyków)
  2. Jest to wybiórczy transporter dla dopaminy, bez wpływu na NA, 5-HT i histaminę
  3. Wywołuje odwracalne zmniejszenie uwalniania Dopaminy -> jej ↓ w szczelinie synaptycznej
  4. Zmniejsza dyskinezy późne -> związane prawdopodobnie z nadwrażliwością na dopamine -> lek redukuje nadwrażliwość
52
Q

Preladenant

A
  1. Antagonista receptorow adenozynowych A2A
  2. Zwiększa stymulację szlakiem dopaminergicznym
  3. Moze wspomagać leczenie L-DOPA -> umożliwiając zmniejszenie stosowanej dawki leku
53
Q

Pimawanseryna w Parkinsonie działanie

A
  1. Silny odwrotny agonista receptorow 5-HT2A,

2. W mniejszym stopniu wiąże sie tez z 5-HT2C

54
Q

Pimawanseryna w Parkinsonie zastosowanie

A
  1. Leczenie objawow psychozy spowodowanych L-DOPA

- > halucynacji i iluzji

55
Q

Terapia genowa w Parkinsomizmie

A
  1. W wczesnej fazie badań klinicznych
  2. Dostarczenie genów produkujących:
    1) Neurturyne -> ochrona neuronów produkujących dopamine
    2) dekarboksylaze kwasu glutaminowego -> zmniejszenie nieprawidłowej aktywności w mózgu
    3) hydroksylazę tyrozyny -> zwiększenie produkcji L-DOPY