Leki Znieczulenia Miejscowego Teoria Flashcards
1
Q
Napięciozalezne kanały sodowe -> cele których leków
A
-> voltage-dependent, Nav
- Znieczulających mięśniowo
- Niektórych przeciwpadaczkowych
- Antyarytmicznych klasy I
- Toksyn
2
Q
ENaC
A
- Kanały sodowe zlokalizowane głownie na komórkach nabłonkowych cewek nerkowych
- Ich ekspresja jest indukowana przez aldosteron
- Odpowiadają za resorpcję zwrotna sodu
3
Q
Budowa kanału Nav
A
- Biorą udział w powstawaniu pierwszej fazy potencjału czynnościowego (faza 0, nadstrzal)
- Podjednostka α -> głowna, tworzy por dla jonów, filtr selektywności i układy bramkujące regulowane zmianą potencjału
- 4 podjednostki β 1-4 -> wspomogają regulację bramkowania i biorą udział w oddziaływaniach z innymi białkami błony
4
Q
Tetrodotoksyna (TTX) gdzie występuje w naturze
A
- Wytwarzana w morzu przez bakterie
- Kumuluje się w tkankach, zwłaszcza wątrobie i jajnikach ryb rozdymkokształtnych (rodzaj Tetraodontidae, japońskie ryby fungi)
5
Q
Tetrodotoksyna (TTX) gdzie można się zatruć
A
- Wątroba i jajniki ryb rozdymkokształtnych (rodzaj Tetraodontidae, japońskie ryby fungi)
- Są one uznawane w Japonii za wielki przysmak -> łaskotanie podniebienia i języka zależne od śladowych ilosci TTX
- Mogą je przygotowywać jedynie certyfikowani kucharze-> odnotowano przypadki śmiertelnego zatrucia po zle przygotowanym daniu
6
Q
Tetrodotoksyna (TTX) działanie
A
- Istnieje 9 odmian podjednostki α Nav ale nie wszystkie sa wrażliwe na TTX-> np. w sercu czy włóknach czuciowych nie sa
- Blokuje kanał Nav od zewnątrz -> niezależnie od komformacji kanału
- Ważna do blokady kanałów Nav w laboratoriach
7
Q
Saksitoksyna (STX) występowanie
A
- W morskich sinicach i Dinoflagellatae -> czasem nadmiernie się rozmnażają tworząc zjawisko „czerwonego przypływu”
- Małże mogą zgromadzić duże ilości STX i stać się trujące dla ludzi
- > wywołują PARALYTIC SHELLFISH POISONING
8
Q
Saksitoksyna (STX) działanie
A
- Blokuje Nav od zewnątrz w każdej konformacji
9
Q
Kokaina jako lek znieczulenia miejscowego
A
- Wyizolowana z Erythroxylon coca
- Pierwszy raz użyta do znieczulenia rogówki oka
- Główny LZM przez wiele lat
10
Q
Bramki w kanałach Nav
A
- Bramka aktywacyjna (bramka m)
2. Bramka h
11
Q
Bramka aktywacyjna (bramka m) kanału Nav
A
- Zbudowana z aminokwasów o ładunku w fizjologicznym pH dodatnim -> nie pozwala kationom Na przejści przez kanał
- W odpowiedzi na depolaryzację zmienia konformację -> odblokowuje przepływ Na+
12
Q
Bramka h kanału Nav
A
- Jest to ruchoma pętla białkowa
2. Zatyka por dla jonów już w 1-2 ms po jego otwarciu spowodowanym depolaryzacją
13
Q
Stany konformacyjne kanału Nav
A
- Spoczynkowy (bramka m zamknięta, h otwarta) -> kanał gotowy do otwarcia
- Otwarty (obie bramki otwarte) -> trwa 1-2 ms
- Inaktywowany (bramka m otwarta, h zamknięta do czasu powrotu błony do potencjału spoczynkowego) -> okres refrakcji, kiedy kanał nie może zostać otwarty
14
Q
Mechanizm działania LZM
A
- Droga hydrofilowa -> blokują por dla jonów od strony cytoplazmatycznej po przedostaniu się do komórki -> kiedy kanał jest otwarty
- Droga hydrofobowa -> łączą się z S6 domeny IV od strony lipidów błony komórkowej (kotwicząc w błonie komórkowej), gdy kanał jest w stanie inaktywacji
- W obu przypadkach stabilizują czasowo daną konformację kanału
15
Q
Cechy działania LZM na kanały Nav
A
- Use-dependency -> siła LZM jest wprost proporcjonalna do liczby kanałów aktywowanych i częstości ich aktywacji (bo łączą się albo ze stanem otwartm albo inaktywowanym)
- Dlatego preferencyjnie hamują nadczynne kanały -> ma znaczenie zwłaszcza na stosowanie LZM jako preparatów antyarytmicznych i przeciwpadaczkowych
16
Q
Budowa chemiczna LZM
A
- > wszystkie amfipatyczne, o wspólnym planie budowy
1. Część lipofilna (pierścień aromatyczny)
2. Węglowy łącznik (3-7 węglowy) -> zawiera wiązanie amidowe lub estrowe
3. Grupa aminowa trzecio- lub czwartorzędowa (hydrofilna, zjonizowana w fizjologicznym pH)
17
Q
Najważniejsze cechy dla siły i czasu działania LZM
A
- Kluczowa dla siły działania jest lipofilność LZM (na obu drogach musi przeniknąć przez barierę lipidową bł. komórkowej) -> forma niezjonizowana
- Dla siły działania ważny jest stan jonizacji cząsteczki -> forma zjonizowana wchodzi w interakcję z kanałem
- Dla czasu działania ważne jest wiązanie - amidowe lub estrowe
- Ważne jest stężenie, w jakim są podane (dla działań niepożądanych ważna jest dawka)
- Obecność osłonki mielinowej polepsza warunki działania LZM (oddziaływuje na kanały w przewężeniach Ranviera) -> muszą zablokować kanały w obrębie 2-3 kolejnych przewężeń
18
Q
LZM właściwości chemiczne
A
- Wszystkie są słabymi zasadami o pKa w przedziale <7.6;9.3>
- Dlatego w tkankach występują w formie zjonizowanej -> zmniejszenie możliwości przechodzenia przez błony (nasilone jeszcze przy stanie zapalnym -> pH jest jeszcze niższe)
- Kwaśne środowisko wnętrza komórki powoduje przewagę zjonizowanej formy leku -> blokującej kanał
19
Q
Środki, które podaje się z LZM
A
- NaHCO3 8.4% -> podniesienie pH sprzyja formie niezdysocjowanej -> przespieszenie efektu znieczulenia
- Adrenalina i inne środki obkurczające naczynia -> obkurcza naczynia i wydłuża czas działania LZM
20
Q
LZM - problemy przy podawaniu
A
- Tachyfilaksja -> kilkakrotne podanie LZM w tę samą okolicę powoduje zanik jego działania -> LZM są podawane w formie rr o niskim pH (chlorowodorków lub wodorowęglanów o pH 5-5.5, rr z Adrenaliną mają pH ok. 2.5) -> pogorszenie przenikania
- Podgrzanie LZM obniża jego pKa i przyspiesza działanie
21
Q
Wpływ zaburzeń elektrolitowych na działanie LZM
A
- Hipokaliemia -> ↓ skuteczności
- Hiperkaliemia -> ↑ skuteczności
- Hipokalcemia -> ↑ skuteczności
- Hipermagnezemia -> ↑ skuteczności
22
Q
Czas działania LZM
A
- Okres przez jaki LZM zostaje w miejscu anatomicznym -> zależy od stopnia unaczynienia tkanki
- Lipofilność -> im bardziej lipofilny tym dłuższe działanie
- Siła wiązania się leku z białkami ma mniejsze znaczenie
- Szybkość rozkładu
23
Q
LZM - dodatkowe mechanizmy działania
A
- Mogą blokować inne kanały niż Nav (np. wapniowe czy potasowe) -> w stężeniach dużo wyższych niż wymagane do działania na kanał sodowy
- Niektóre mogą hamować działanie białek G (zwłaszcza Gq) -> mogą hamować efekty pobudzenia przez receptory metabotropowe np. M1, M3, AT1 -> ten mechanizm może być odpowiedzialny za ogólnoustrojowe działanie LZM
- Wykazują słabe działanie blokujące płytkę nerwowo-mięśniową
24
Q
Działanie LZM na przewodnictwo nerwowe
A
- Najłatwiej zahamować przewodnictwo w małych, zmielinizowanych włóknach typu B i Aδ
- Najtrudniej zablokować włókna typu C
- Najłatwiej blokowane są włókna o mniejszej średnicy
- Teoretyczna kolejność wyłączania przewodzenia: włókna przedzwojowe autonomiczne -> czuciowe (ból i temperatura) -> czuciowe (dotyk i ucisk) -> ruchowe
- W praktyce inaczej -> włókna motoryczne przebiegają w zewnętrznej części pęczka i nierzadko ulegają działaniu LZM jako pierwsze
- Włókna proksymalne biegną bardziej zewnętrznie niż wewnętrznie -> ulegają wcześniej znieczuleniu niż dystalne
25
Q
Kokaina jako LZM
A
- Hamuje wychwyt zwrotny Noradrenaliny
- Wykazuje obwodowe działanie sympatykomimetyczne
- Zwiększa też transmisję noradrenergiczną w CNS
26
Q
LZM dodatkowe właściowości
A
- Antyarytmiczne i proarytmogenne (silne, na węzeł SA)
- Właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe -> formy kationowe LZM (oprócz Ropiwakainy)
- Działanie przeciwzapalne -> hamują adhezję leukocytów, zwłaszcza neutrofili do śródbłonka oraz aktywność licznych komórek układu immunologicznego
- Właściowości antyoksydacyjne
- Stabilizują mastocyty (głównie przez formy niezjonizowane)
- Modulują powstawanie eikozanoidów (↑ syntezy PGI2, ↓ syntezy PGE2)
- Hamowanie receptorów NMDA -> przez Lidokainę (działanie przeciwbólowe ośrodkowe LZM)
27
Q
Rozkład LZM
A
- LZM z wiązaniem estrowym -> bardzo szybko metabolizowane przez esterazy osoczowe (minuty)
- LZM z wiązaniem amidowym -> metabolizowane w wątrobie na drodze N-dealkilacji i przez amidazy
- > w osoczu dużo wolniej rozkładane niż LZM z wiązaniem estrowym - W tkankach LZM z wiązaniem amidowym są szybciej rozkładane niż z estrowym
- Wyjątek: Artykaina
28
Q
Artykaina budowa
A
- Amid o prostej budowie -> zamiast pierścienia benzenowego zawiera tiofenowy
- Polepsza to jej rozpuszczalność w tłuszczach
- Połączony jest on z grupą estrową -> szybko metabolizowana przez esterazy osoczowe
- Dlatego Artykaina wykazuje szybkie i krótkie działanie -> bezpieczniejsza niż LZM
29
Q
Prokaina farmakokinetyka
A
- Ester
- Początek działania: wolny
- Czas działania: krótki
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 0,25
30
Q
Chloroprokaina farmakokinetyka
A
- Ester
- Początek działania: szybki
- Czas działania: krótki
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 0,5
31
Q
Tetrakaina farmakokinetyka
A
- Ester
- Początek działania: wolny
- Czas działania: długi
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 4
32
Q
Benzokaina farmakokinetyka
A
- Ester
2. Stosowana wyłącznie powierzchniowo -> charakterystyka zbliżona do Lidokainy
33
Q
Kokaina farmakokinetyka
A
- Ester
- Początek działania: szybki
- Czas działania: krótki
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 0,5
- Rzadko podawana ze względu na działanie euforyzujące
34
Q
Lidokaina (Lignocainum) farmakokinetyka
A
- Amid
- Początek działania: szybki
- Czas działania: pośredni
35
Q
Artykaina farmakokinetyka
A
- Amid
- Początek działania: szybki
- Czas działania: krótki
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 1
36
Q
Prylokaina farmakokinetyka
A
- Amid
- Początek działania: szybki
- Czas działania: pośredni
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 0,75
37
Q
Etidokaina farmakokinetyka
A
- Amid
- Początek działania: szybki
- Czas działania: długi
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 4
38
Q
Mepiwakaina farmakokinetyka
A
- Amid
2. Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 0,5
39
Q
Bupiwakaina (Marcaine) farmakokinetyka
A
- Amid
- Początek działania: wolny
- Czas działania: długi
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 4
40
Q
Ropiwakaina (Intropin) farmakokinetyka
A
- Amid
- Początek działania: szybki
- Czas działania: długi
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 4
41
Q
Lewobupiwakaina farmakokinetyka
A
- Amid
- Początek działania: szybki
- Czas działania: długi
- Względna siła działania (w stosunku do Lidokainy): 4
42
Q
LZM sposoby ograniczania działań niepożądanych
A
- Umieszczenie LZM w liposomach różnego rodzaju -> długie działanie (np. Bupiwakaina do 96h) po pojedynczym nastrzyknięciu operowanej okolicy
43
Q
LZM działania niepożądane
A
- Z CNS
- Toksyczność sercowo-naczyniowa
- Reakcje alergiczne
- Methemoglobinemia
- Toksyczność miejscowa
- Zatrucie
44
Q
LZM działania niepożądane z CNS
A
1.
