Leki Przeciwdepresyjne Teoria Flashcards
1
Q
Zaburzenia nastroju -> rodzaje
A
- Depresja -> obniżenie nastroju (choroba jednobiegunowa)
- Objawy maniakalne-> podwyższenie nastroju
- Dwubiegunowe zaburzenia afektu -> naprzemienne występowanie okresów manii i depresyjnych
2
Q
Depresja i choroba dwubiegunowa -> epidemiologia
A
- Zaburzenia depresyjne (jednorazowe lub nawracające) -> spotykane w ciągu życia w kilkunastu procent ludzi
- Choroba afektywna dwubiegunowa -> u 1% populacji
- Największy problem -> samobójstwa (kilkanaście procent osób z zaburzeniem afektu, którzy nie otrzymali skutecznej pomocy lekarskiej)
3
Q
Leki stosowane w terapii depresji i manii
A
- Depresja -> leki przeciwdepresyjne
- Mania -> leki stabilizujące nastrój
- > obniżające nadmierny nastrój ale tez podwyższające obniżony
4
Q
Depresja i mania -> patogeneza
A
- Zaburzenia w sygnalizacji w szlakach:
1) noradrenergicznych wychodzących z miejsca sinawego
2) serotoninergicznych wychodzących z jąder szwu - NIEDOBÓR NA i 5-HT -> ale charakter zaburzeń złożony
- 5-HT i NA są uwalniane oprócz klasycznych synaps-> w żylakowatościach neuronów
- > licznych, gromadnie zlokalizowanych rozszerzeniach wzdłuż aksonow, zawierających pęcherzyki z neuroprzekaźnikiem
- > równocześnie uwalniają duża ilość neuroprzekaźnika -> aktywuje okoliczne centra nerwowe
5
Q
Trojcykliczne antydepresanty budowa
A
- Zawierają 3 pierścienie węglowe, dwa aromatyczne i jeden cykloheptanowy
- Pochodne 4-pierścieniowe nie znalazły zastosowania
6
Q
Trojcykliczne antydepresanty działanie
A
- Hamują wychwyt zarówno NA (zwłaszcza aminy 2-rzędowe) jak i 5-HT (zwłaszcza aminy 3-rzędowe)
- Brak wpływu na wychwyt dopaminy
- Bd skuteczne w:
1) leczeniu depresji
2) leczeniu bólu rożnego pochodzenia np. migreny
7
Q
Podział Trójcyklicznych antydepresantów ze względu na działanie na receptory
A
- Aminy drugorzędowe-> głownie hamują wychwyt NA
1) Nortryptylina
2) Dezypramina - Aminy trzeciorzędowe-> hamują głownie wychwyt 5-HT
1) Amitryptylina
2) Klomipramina
3) Imipramina
8
Q
Dzialania niepożądane trojcyklicznych antydepresantów
A
-> liczne i poważne -> wypierane przez nowsze, bezpieczniejsze leki
- Układ przewodzący serca
- Antagonizm M (suchość w jamie ustnej, zaburzenia akomodacji, zaparcia, tachykardia, retencja moczu)
- Antagonizm H1
1) sedacja
2) ↑ masy ciała - Antagonizm α1-adrenergicznych
1) hipotonia ortostatyczna
2) tachykardia - Przedawkowanie -> mania
9
Q
Wpływ trojcyklicznych antydepresantów na układ przewodzący serca
A
- Wpływają na kanały Na -> opóźniają przewodnictwo
- Mogą wywołać bloki przedsionkowo-komorowe oraz odnóg pęczka Hisa
- Pacjenci tego świadomi mogą próbować popełnić za pomocą tych leków samobójstwo
- Leczenie arytmii-> podanie dożylne wodorotlenku sodu -> przez ↑ pH -> ↑ stosunku niezjonizowanych cząstek leku do zjonizowanych
- > niezjonizowane nie wiążą sie z kanałami Na
10
Q
Trojcykliczne antydepresanty -> czas działania
A
- Efekty widoczne po kilku tygodniach od stosowania
- > mimo ze zahamowanie wychwytu i ↑ przekaźników bd szybko - Tłumaczy sie to tym ze dla działania terapeutycznego konieczny jest:
1) ↑ przekaźników
2) down regulacja receptorow presynaptycznych α2 i 5-HT1D (po kilku tyg) -> pobudzenie tych receptorow odpowiada za hamowanie uwalniania transmiterow z zylakowatosci presynaptycznych
11
Q
SSRI zastosowanie
A
- Nowsza klasa leków
- NAJCZĘŚCIEJ stosowane leki w:
1) depresji
2) jadłowstręcie
3) bulimii
4) atakach paniki
12
Q
SSRI skuteczność
A
- Porównywalna skuteczność do trojcyklicznych antydepresantów ale mniej skutków ubocznych
13
Q
Działania niepożądane SSRI
A
- > nie sa kardiotoksyczne
- > nie łącza sie z receptorami M, adrenergicznymi, H ani D
1. Zaburzenia funkcji seksualnych
2. Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
3. Zaburzenia wydzielania ADH
4. Zaburzenia regulacji glikemii
5. Przy połączeniu z inhibitorami MAO -> zespół SEROTONINOWY
14
Q
Zespół serotoninowy
A
- Przy połączeniu z inhibitorami MAO
- Groźny dla zycia
- Spowodowany ↑ stężenia serotoniny
- Objawy: hipertermia, skurcze mięśniowe, zaburzenia krążenia, zaburzenia świadomości
15
Q
NRI działanie
A
= selective NA reuptake inhibitors
- W podręczniku SNRI (a to są Serotonine and NA reuptake inhibitors)
- Blokują NET - NorEpinephrine Transporter -> powodują ↑ stężenia NA
- W niewielkim stopniu wpływają na wychwyt zwrotny serotoniny, nie wpływają na wychwyt dopaminy
16
Q
NRI antydepresanty zastosowanie
A
- Intensywne leczenie depresji
2. Ciężkie postacie depresji
17
Q
NRI działania niepożądane
A
- > nadmierne pobudzenie adrenergiczne
1. Tachykardia
2. Zaburzenia ciśnienia tętniczego
3. Bóle i zawroty głowy
4. Trudności w oddawaniu moczu
18
Q
SSNRI działanie
A
- > źle w podręczniku -> ich skrót to SNRI
1. W niższej dawce hamują wychwyt 5-HT, w wyższej tez NA
2. W wyższej dawce działają podobnie do trojcyklicznych antydepresantów
3. Nie łącza sie z receptorami innych amin -> nie powodują tylu objawow ubocznych
19
Q
SSNRI zastosowanie
A
- Leczenie depresji znacznego stopnia, gdy brak poprawy po SSRI
- Leczenie bólu neuropatycznego
20
Q
Działania niepożądane SSNRI
A
- > raczej niezbyt groźne
1. Bóle głowy
2. Nudności
3. Nocne poty
-> Należy pamiętać o ryzyku samobójstwa w początkowym okresie leczenia, gdy nie ma jeszcze efektów
21
Q
Podwójnie serotoninergiczne leki antydepresyjne działanie
A
- Silni antagonisci 5-HT2
2. W mniejszym stopniu hamują wychwyt serotoniny
22
Q
Pobudzenie 5-HT2 -> za co odpowiada
A
- Niepokój
- Bezsenność
- Pobudzenie psychoruchowe
- Zaburzenia seksualne
23
Q
Podwójnie serotoninergiczne leki antydepresyjne zastosowanie
A
- Depresja połączona z lękiem
24
Q
Podwójnie serotoninergiczne leki antydepresyjne działania niepożądane
A
- Senność
- Bóle głowy
- Nudności
- Nefazodon-> rzadko hepatotoksyczność, wycofany w niektórych krajach
25
Mirtazapina działanie
1. Antagonista presynaptycznych α2-adrenergicznych receptorów -> powoduje ↑ wyrzutu NA
2. Blokuje receptory 5-HT 2 i 3 (w zależności od enancjomeru)
3. Zwiększa oddziaływanie 5-HT z 5-HT1 bo nie moze sie łączyć z 5-HT 2 ani 3
26
Mirtazapina enancjomery
A) Enancjomer S(+)
1. Antagonista presynaptycznych α2-adrenergicznych receptorów
2. Antagonista 5-HT2
B) Enancjomer R(-)
1. Antagonista 5-HT3
27
Mirtazapina zastosowanie
1. Ciężka depresja
28
Mirtazapina działania niepożądane
-> związane z resztkowym zahamowaniem H1
1. Sedacja
2. ↑ apetytu i masy ciała
29
Bupropion działanie
1. Wybiórczy inhibitor zwrotnego wychwytu neuronalnego katecholamin (noradrenaliny i dopaminy) -> mechanizm podobny jak amfetamina, ale słabiej
2. Nie ma większego wpływu na wychwyt 5-HT
3. Stosowany w
4. Może wywołać napad drgawkowy
30
Bupropion zastosowanie
1. Ciężka depresja
| 2. Odzwyczajanie od palenia tytoniu
31
Tianeptyna
1. Należy do SSRE
2. Odwrotny mechanizm do większości leków antydepresyjnych -> ↑wychwytu serotoniny -> jej spadek w szczelinie sympatycznej
3. Mechanizm działania niejasny -> moze zwiększać tez uwalnianie 5-HT
32
Wortioksetyna działanie
1. SSRI
2. Dodatkowo częściowy agonista 5-HT1 (agonista receptora 5-HT1A, antagonista receptora 5-HT1 B i D)
3. Antagonista 5-HT 3 i 7
4. Działa przeciwdepresyjnie i przeciwlękowo
5. U zwierząt poprawia funkcje poznawcze, uczenia się i pamięci
33
Wortioksetyna działania niepożądane
1. Zaburzenia zoladkowo-jelitowe
2. Suchość w ustach
3. Zawroty głowy
4. Dysfunkcja seksualna
34
Wilazodon
1. SSRI
2. Dodatkowo częściowy agonista 5-HT1A
3. Nie ma znacznego powinowactwa do innych receptorów dla serotoniny, nie wpływa też na wychwyt zwrotny noradrenaliny i dopaminy
4. Używany w leczeniu ciężkich depresji
35
Wilazodon działania niepożądane
- > w >10%
1. Nudności
2. Biegunka
3. Bóle głowy
4. Rzadko (<0.1%) zespół serotoninowy
36
Flibanseryna działanie
1. Agonista 5-HT1A i antagonista 5-HT2A
2. Niejasny mechanizm działania
3. Zwiększa popęd płciowy u kobiet
37
Flibanseryna zastosowanie
1. Oziębłość seksualna
| 2. Skuteczność w badaniach klinicznych-> minimalna, kilkakrotnie odrzucana rejestracja, ale w koncu zarejestrowana
38
Agomelatyna działanie
1. Agonista MT1 i MT2
2. Antagonista 5-HT2C i B
3 .Brak wpływu na wychwyt katecholamin, 5-HT i brak wpływu na receptory dla NA, D, H i inne dla 5-HT
39
Agomelatyna zastosowanie
1. Stosowana w depresji znacznego stopnia, połączonej z lękiem
40
Agomelatyna działania niepożądane
1. Senność
2. Nadmierna potliwość
3. Zaburzenia zoladkowo-jelitowe
4. Bóle głowy
5. Podniesienie enzymów wątrobowych
6. Przybranie masy ciała
41
Inhibitory MAO działaniew
1. Hamują rozkład amin katecholowych w CNS
2. MAO rozkłada tez Tyraminę
3. Starsze -> nieodwracalne-> potencjalnie niebezpieczne
4. Nowsze -> odwracalne i działają wybiórczo na MAO-A, odpowiedzialna za rozkład NA i 5-HT
42
Tyramina
1. Jest ona pośrednim sympatykomimetykiem
2. Występuje w niektórych serach i winach
3. Inhibitory MAO mogą powodować ↑ Tyraminy -> moze wywołać np. przełom nadciśnieniowy
43
Inhibitory MAO interakcje
1. Nie powinny być łączone z lekami hamującymi wychwyt 5-HT ani NA
- > mogą wtedy wywołać zespół SEROTONINOWY
44
Inhibitory MAO działania niepożądane
1. Bóle i zawroty głowy
2. Zaburzenia snu
3. Stany splątania
45
Lit i jego sole działanie
1. Powodują ↓ tworzenia trifosforanu inozytolu-> ↓ ryzyka wystąpienia epizodu maniakalnego
2. Podwyższają nastrój u osób z obniżonym nastrojem
3. W efekcie stabilizują nastrój w okolicach wartości przeciętnych
46
Sole litu działania niepożądane
1. Neurotoksyczność
2. Arytmie
3. ↑ masy ciała
4. Uczucie splątania
5. Wielomocz
47
Wyciąg z dziurawca
1. Aktywny składnik: hipercyna
2. Hamuje ona MAO i wychwyt serotoniny
3. Słabszy efekt ale mniej nasilone objawy uboczne
