Neuroleptyki Teoria Flashcards

1
Q

Zastosowanie neuroleptyków

A

-> schizofrenia

  1. Ciężka choroba psychiczna-> zaburzenia w sygnalizacji DOPAMINERGICZNEJ
  2. Zaburzenia w odbiorze rzeczywistości
  3. Objawy dodatnie i ujemne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Objawy dodatnie w schizofrenii

A
  • > nowe, odbiegające od normy działania i zachowania np.
    1. Iluzje (nieprawidłowa interpretacja obserwowanej rzeczywistości)
    2. Halucynacje (odbieranie nieistniejących w rzeczywistości wrażeń zmysłowych, głownie słuchowych ale mogą byc tez wzrokowe czy węchowe)
    3. Zaburzenia mowy (pojawienie sie nielogicznych zwrotow, wniosków itp)
    4. Zachowania katatoniczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zachowania katatoniczne

A
  1. Sztywność ciała
  2. Wymuszone postawy ciała
  3. Bezcelowa aktywność
  4. Osłupienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Objawy ujemne w schizofrenii

A

-> utrata normalnych funkcji

  1. Spłaszczenie afektu (zmniejszenie intensywności emocji, brak współczucia dla innych)
  2. Alogia (zaburzenia płynności mowy)
  3. Anhedonia (nieodczuwanie przyjemności)
  4. Awolicja (apatia i brak motywacji do wykonywania czynności zależnych od woli)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Szlaki nerwowe w schizofrenii

A
  1. Szlak mezolimbiczny
  2. Szlak mezokortykalny
  3. Wg niektórych teorii w schizofrenii uczestniczą tez zaburzenia w szlakach:
    1) serotoninergicznym
    2) glutaminergicznym
  4. Schizofrenia-> NADMIERNA, nieprawidłowa sygnalizacja dopaminergiczna w tych szlakach
    - > leczenie -> zahamowanie tej sygnalizacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Szlak mezolimbiczny

A
  1. Z nakrywki srodmozgowia do jądra półleżacego, prążkowia, ciała migdałowatego i hipokampa
  2. Odpowiada za powstawanie emocji i pamięci
  3. Zaburzenia w tym szlaku -> objawy dodatnie schizofrenii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Szlak mezokortykalny

A
  1. Z nakrywki śródmózgowia do kory przedczołowej
  2. Uczestniczy w planowaniu, nakierowaniu uwagi i motywacji do czynów
  3. Zaburzenia -> objawy ujemne schizofrenii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cele leków stosowanych w schizofrenii

A
  1. Sygnalizacja dopaminergiczna, zwłaszcza antagonizm D2
  2. Hamowanie aktywności receptorow 5-HT2
  3. Nie ma narazie leków działających na receptory glutaminergiczne -> próby doswiadczalne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Leki w badaniach do użycia w schizofrenii

A
  1. Powodujace ↑ sygnalizacji przez NMDA
  2. Agoniści receptorow glutaminowych metabotropowych typu 2 i 3
  3. Antagonisci receptorow metabotropowych typu 1
  4. Modulatory allosteryczne AMPA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Leki w badaniach do użycia w schizofrenii powodujace ↑ sygnalizacji przez NMDA

A
  1. D-cykloseryna
  2. D-seryna
  3. Glicyna
  4. Sarkozyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Podział leków stosowanych w schizofrenii

A
  1. Leki typowe

2. Leki atypowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Neuroleptyki typowe

A
  1. Antagonisci D2
  2. Niektóre słabo hamują 5-HT2
  3. Działanie na inne receptory-> działania niepożądane
  4. Działania niepożądane związane z D2 -> zaburzenia motoryczne z układu pozapiramidowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Neuroleptyki atypowe

A
  1. Nowsze, zsyntetyzowane by zapobiec skutkom ubocznym związanym z zahamowaniem D2-> parkinsonizmem
  2. Antagoniści 5-HT2
  3. Często działają tez na inne receptory serotoninergiczne
  4. Mogą też, ale w mniejszym stopniu, oddziaływać na inne receptory np D2
  5. Mniej skutków ubocznych związanych z układem pozapiramidowym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Amisulpryd

A
  1. Atypowy neuroleptyk, ale nie jest antagonista 5-HT2
  2. (Cześć leków atypowych tez nie działa na te receptory)
  3. Hipoteza ze hamują D4 sie nie potwierdziła -> Kwetiapina (należąca też do tej grupy) nie oddziałuje z nimi
  4. Najpewniej nie maja jednego mechanizmu działania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Powinowactwo do receptora D2 neuroleptyków typowych a dawka

A

Wykres z książki str. 94

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Lumateperon

A
  1. W zaawansowanych próbach klinicznych
  2. Wysoce wybiórczy antagonista 5-HT2A
  3. Częściowy agonista presynaptycznych D2
  4. Antagonista postsynaptycznych D2
  5. Bloker transportera serotoninowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Drogi podawania neuroleptyków

A
  1. Doustna -> standardowo, w długiej terapii
  2. W nagłych psychozach domięśniowo lub dożylnie
  3. Niektóre -> preparaty depot -> do powolnego uwalniania -> wymagają np. jednego wstrzyknięcia domięśniowego raz na 2 tyg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Leki przeciwpsychotyczne -> zastosowania

A
  1. Schizofrenia

Niektóre dodatkowo:

  1. Depresja
  2. Autyzm
  3. Zaburzenia odżywiania (jadłowstręt, bulimia)
  4. Długotrwała czkawka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Problemy z neuroleptykami typowymi

A
  1. Brak skuteczności u 1/3 pacjentów
  2. Działania niepożądane
    1) efekty pozapiramidowe
    2) związane z interakcja z innymi receptorami
  3. Działanie po kilku tygodniach od zastosowania
  4. Wygaszają tylko dodatnie objawy schizofrenii
  5. Niewielki wpływ na objawy ujemne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Siła działania neuroleptyków typowych

A

-> zwykle wprost proporcjonalna do zdolności wiązania się z receptorami D2

  1. Stosunkowo słabe -> Chlorpromazyna, Tiorydazyna
  2. Silne -> Flufenazyna, Haloperydol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Działania niepożądane pozapiramidowe neuroleptyków typowych

A
  1. Parkinsonizm polekowy
  2. Akatyzja
  3. Dystonie (ostre)
  4. Dyskinezy późne
  5. Drżenia mięśni ust (zespół króliczy)
  6. Złośliwy zespół neuroleptyczny
  7. Hiperprolaktynemia
22
Q

Działania niepożądane pozapiramidowe neuroleptyków typowych uwagi

A
  1. Nie da sie ich pozbyć
  2. Typowe dla tych leków
  3. Związane z receptorami D
23
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - parkinsonizm polekowy objawy

A
  1. Sztywność i utrudnienie wykonywania ruchów zależnych od woli
  2. Drżenie mięśniowe
  3. Maskowata twarz
  4. Spowolnienie ruchowe
24
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - parkinsonizm polekowy

A
  1. Związany z antagonizmem receptorow D
  2. Występuje w ciągu miesiąca od rozpoczęcia terapii
  3. Leczenie
    1) ↓ dawki
    2) zmiana leku na inny
    3) środki wykorzystywane w leczeniu Parkinsona
25
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - akatyzja objawy

A
  1. Niepokój motoryczny bez objawów lęku czy splątania
  2. Tendencja do stałego wykonywania ruchów
  3. Trudność w pozostawaniu w bezruchu
26
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - akatyzja

A
  1. Nieznany mechanizm
  2. Kilka do kilkadziesiąt dni po rozpoczęciu terapii
  3. Leczenie:
    1) zmiana leku
    2) ↓ dawki leku
    3) dodanie Klonazepamu lub Propranololu skuteczniejsze od leków do Parkinsona
27
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dystonie (ostre) objawy

A
  1. Stany zwiększonego i zaburzonego napięcia mięśniowego

2. Gwałtowny skurcz mięśni, najczęściej twarzy, języka, szyi

28
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dystonie (ostre)

A
  1. Związane z antagonizmem D
  2. Kilka dni po pierwszym podaniu leku
  3. Leczenie: leki przeciw Parkinsonowi
29
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dyskinezy późne objawy

A
  • > najcięższe powikłania
    1. Głownie dyskinezy twarzy-> niezależne od woli, nieskoordynowane, powtarzające się ruchy zwykle języka i warg
    2. Rzadziej dystonie, pląsawica
30
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dyskinezy późne mechanizm

A
  1. Upregulation postsynaptycznych receptorów dopaminergicznych w wyniku ich długotrwałego zablokowania -> może być NIEODWRACALNE
31
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - dyskinezy późne

A
  1. Zwykle po kilku, kilkunastu miesiącach stosowania leków, czasem nawet lata
  2. Prewencja: monitorowanie i zaprzestanie podania leków lub ich zmianę w razie wystąpienia pierwszych objawów
  3. Leczenie jest raczej nieskuteczne
32
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - drżenie mięśni ust objawy

A
  • > „zespół króliczy”

1. Drżenie mięśni wokół ust

33
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - drżenie mięśni ust

A
  1. Nieznany mechanizm
  2. Pojawiają się miesiące a nawet lata po rozliczeniu terapii
  3. Leczenie -> leki przeciw Parkinsonowi
34
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - złośliwy zespół neuroleptyczny objawy

A
  1. Sztywność mięśniowa
  2. Gorączka
  3. Mioglobinuria
35
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - złośliwy zespół neuroleptyczny

A
  1. Związane z antagonizmem D
  2. Pojawiają sie miesiące od początku terapii
  3. Leczenie: natychmiastowe zaprzestanie leczenia neuroleptykami oraz zastosowanie Dantrolenu i Bromokryptyny
36
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych - hiperprolaktynemia

A
  1. Przez zahamowanie receptorow dopaminowych w przysadce -> odblokowanie wydzielanie PRL
  2. Objawy:
    1) hiperprolaktynemia
    2) ginekomastia
    3) zaburzenia płodności u kobiet
    4) nieregularne miesiączkowanie
37
Q

Działania niepożądane neuroleptyków typowych poza klasą

A

-> związane z zahamowaniem innych receptorów niż D

  1. Antagonizm α1-adrenergiczny (niedociśnienie ortostatyczne)
  2. Antagonizm H1 (sedacja)
  3. Antagonizm M (zaburzenia akomodacji oka, zaburzenia perystaltyki, suchość w jamie ustnej)
38
Q

Neuroleptyki atypowe -> zastosowanie

A
  1. Oporność pacjentów na leki typowe -> inny mechanizm działania
  2. Gdy działania niepożądane są zbyt nasilone-> w mniejszym stopniu oddziaływują na receptory D -> np. Arypiprazol jest częściowym agonista D2
  3. Nowe zalecenia -> rozpoczynanie od leków atypowych, początkowo niska dawka
39
Q

Klozapina

A
  1. Pierwszy neuroleptyk atypowy
  2. Duże powinowactwo di 5-HT2 i D4
  3. Dużo mniejsze do D2
  4. Duża skuteczność w schizofrenii, ale NIE jest lekiem z wyboru w schizofrenii przez DN
40
Q

Klozapina działania niepożądane

A

-> silne, związane m.in. z antagonizmem adrenergicznym i cholinergicznym

  1. Agranulocytoza i zakażenia groźne dla życia -> NIE jest lekiem z wyboru w schizofrenii
  2. Hipotonia ortostatyczna
  3. Zaburzenia perystaltyki
  4. Zaburzenia akomodacji
  5. Suchość w jamie ustnej
  6. Sedacja
41
Q

Olanzapina

A
  1. Neuroleptyk atypowy
  2. Brak aktywności do receptorów adrenergicznych i M
  3. Słabiej wywołuje sedacje niz Klozapina
42
Q

Olanzapina działania niepożądane

A
  1. Niewielkie objawy uboczne pozapiramidowe
  2. Dłuższe zastosowanie -> ↑ masy ciała i rozwój zespołu metabolicznego (działanie na metabolizm lipidów i węglowodanów)
    - > zespół metaboliczny jest charakterystyczny dla wielu neuroleptyków atypowych
43
Q

Arypiprazol

A
  1. Neuroleptyk atypowy
  2. Dominujący antagonista 5-HT2
  3. Częściowy agonista D2
  4. Powoduje u części pacjentów nadmierne pobudzenie
44
Q

Brekspiprazol

A
  1. Częściowy agonista 5-HT1A, D2, D3
  2. Antagonista 5-HT2A i 2B (bardziej antagonizuje niz Arypiprazol)
  3. Działanie na 5-HT1A -> leczenie depresji
45
Q

Neuroleptyki 3 generacji

A
  1. Arypiprazol
  2. Brekspiprazol
  3. Karyprazyna
46
Q

Karyprazyna

A
  1. Częściowy agonista 5-HT1A, D2, D3

2. Szczególnie duże powinowactwo do D3 -> moze byc skuteczna w leczeniu deficytów poznawczych w schizofrenii

47
Q

Karyprazyna działania niepożądane

A
  1. Akatyzja
  2. Pobudzenie
  3. Objawy pozapiramidowe
  4. ↑ masy ciała
48
Q

Rysperydon działania niepożądane

A
  1. Wydłuża QT w EKG
  2. ↑ częstości arytmii -> czasem groźnych dla zycia
  3. Takie same jak Sertyndol, czy Zyprazydon
49
Q

Sertyndol działania niepożądane

A
  1. Wydłuża QT w EKG
  2. ↑ częstości arytmii -> czasem groźnych dla zycia
  3. Takie same jak Rysperydon, czy Zyprazydon
50
Q

Zyprazydon działania niepożądane

A
  1. Wydłuża QT w EKG
  2. ↑ częstości arytmii -> czasem groźnych dla zycia
  3. Takie same jak Sertyndol, czy Rysperydon