Week 2: HC.3 exogeen en endogeen lipide transport Flashcards
Verschil vrij cholesterol en cholesterolesters?
cholesterolesters nog slechter in water oplosbaar dan vrij cholesterol
Functie cholesterol?
- bouwsteen in celmembraan
- gal voor oplossen vetten
- voorloper steroïdhormonen
- voorloper vitamine D
Cholesterol en lever?
via voeding komt cholesterol naar de lever, maar meeste cholesterol via de novo synthese
Cholesterol verlaat lever in de vorm van VLDL, HDL of vrij cholesterol
Cholesterolsynthese pathway?
begint met acetyl-CoA en acetoacetyl-CoA
HMG-CoA reductase is de snelheidsbepalende stap => statinen zijn remmers hiervan
Triglyceriden?
opgebouwd uit glycerol met drie vetzuurstaarten
Dubbele bindingen? -> onverzadigde vet, anders verzadigd
Samenstelling heeft effect op metabolisme
Hoe worden cholesterol en triglyceriden vervoerd?
mbv lipoproteïnen
Lipoproteïnen?
buitenkant = hydrofiel
binnenkant = lipofiel
In kern zitten triglyceriden en veresterd cholesterol
Hoe gebeurt atheroslerosen?
bepaalde lipoproteïnen blijven in vaatwand plakken (kleinere LDL-deeltjes gevaarlijk hiervoor want kunnen makkelijker onder vaatwand kruipen)
Indeling lipoproteïnen?
- chylomicron: veel triglyceriden en weinig cholesterol -> lage dichtheid, maar groot
- chylomicron remnant: iets kleiner, hogere dichtheid want deel triglyceriden eruit
- VLDL: very low density lipoprotein -> grote deeltjes, lage dichtheid
- LDL: low density lipoprotein -> kleinere deeltjes, wat hogere dichtheid
- Lp(a): soort LDL deeltje + staart, dus ietsje groter
- HDL: high density lipoprotein -> klein deeltje, grote dichtheid = goede cholesterol
Apolipoproteïnen (apo’s)
structurele eiwitten op mantel lipoproteïnen
Kunnen fungeren als ligand voor receptoren
Exogene pathway?
triglyceriden en cholesterol in darm opgenomen -> vervoer via chylomicron -> chylomicron komt aan in capillairen -> lipoproteïne lipase (LPL) zorgt voor binden triglyceriden uit chylomicron om die te vervoeren naar spier- en vetweefsel -> chylomicron remnant blijft over -> wordt opgevangen door LRP= of LDLR-receptor -> terug naar lever
Wat zorgt voor binding chylomicron aan LPL?
Apo-C-II
Welk enzym nodig voor vorming chylomicron?
microsomaal transfer protein (MTP)
Endogene pathway?
Lever maakt zelf cholesterol: vormt VLDL (relatie veel glyceriden -> LDL tankt triglyceriden eruit -> IDL ontstaat (intermediate dense lipoprotein) -> opname door lever of omzetting in LDL LDL: - opname door extrahepatische cel - opname door LDL-receptor van lever - opslag in vaatwand (atherosclerose)
LDL-receptor metabolisme?
LDL-receptor zit op plasmamembraan in holletje in de levercel in clathrin coated pit -> als LDL bindt aan receptor wordt het complex opgenomen in vesicle -> LDL wordt afgebroken, LDL-receptor wordt gerecycled behalve als PCSK9 in de vesicle zit, dan afgebroken