Week 1: HC.4 Stress en ondervoeding

Question 1

Intermediair metabolisme?

Answer 1

alle reacties betrokken bij het opslaan van energie en het gebruik van deze energie bij cellulaire processen

Question 2

Wat gebeurt er met opgenome glucose/aminozuren/lipiden uit de darm?

Answer 2

• glucose: direct gebruikt, opgelsagen als glycogeen, opgeslagen als vetweefsel in vorm van triglyceriden
• aminozuren: direct voor eiwitsynthese gebruikt
• lipide: als triglycerides opgeslagen in spieren en vetweefsel

Question 3

Anabole toestand?

Answer 3

Direct na de maaltijd in deze staat
dieet vormt belangrijkste energiebron van het lichaam
anabole reacties: eiwitsynthese, glycogenese, lipogenese, liponeogenese

Question 4

Katabole toestand?

Answer 4

Maaltijd is uitgewerkt
Energie wordt vrijgemaakt uit de energievoorraden
Ketabole reacties: proteolyse, gluconeogenese, glycogenolyse, lipolyse

Question 5

Gevolg katabole situatie?

Answer 5

glucose en vrije vetzuren worden gebruikt -> netto verlies vetweefsel en lean body mass
Eerst afbraak glycogeen, daarna vet

Question 6

Hoe leidt eiwitafbraak tot glucose?

Answer 6

eiwitten worden afgebroken tot aminozuren, die worden gebruikt voor de gluconeogenese

Question 7

Ketogenese?

Answer 7

vetweefsel wordt afgebroken -> vetzuren
In lever worden vetzuren geoxideerd = ketogenese waardoor ketonen ontstaan, die kunnen competeren met glucose
ketonen kunnen als energiebron voor organen buiten CZS, maar bij bv vasten ook voor CZS

Question 8

Welke stoffen nog meer gebruikt voor gluconeogenese?

Answer 8

glycerol en pyruvaat-lactaat

Question 9

Belangrijkste anabole hormoon?

Answer 9

insuline: stimuleert glucose opname in cellen van spieren, vet en lever -> anabole toestand

Question 10

Functies insuline?

Answer 10

Stimuleert: glucose opname, glycolyse, glycogeen synthese, eiwitsynthese, opname ionen
Inhibeert: gluconeogenese, glycogenolyse, lipolyse, ketogenese, proteolyse (niet echt nodig nog)

Question 11

Waar gaat glucose vooral heen?

Answer 11

voor 50% naar de hersenen

Question 12

Belangrijkste katabole hormoon?

Answer 12

glucagon -> vrijmaken stoffen

Question 13

Overige katabole hormonen? En bijnaam hiervan?

Answer 13

adrenaline, noradrenaline, cortisol, groeihormoon en schildklierhormoon
counterregulatory hormones, want werken insuline tegen

Question 14

Catecholaminen?

Answer 14

adrenale + noradrenaline

Question 15

Bijnier?

Answer 15

twee delen: cortex en medulla

Question 16

Drie lagen van cortex bijnier? En welke hormonen waar aanmaak?

Answer 16

• zona glomerulosa: maakt minderalocorticoiden (buitenste)
• zona fasciculata: maakt glucocorticoïden (midden)
• zona reticularis: maakt sekshormonen (binnenste)

Question 17

Maakt maakt de medulla aan?

Answer 17

adrenaline en noradrenaline, dus de catecholaminen

Question 18

Beïnvloeding bijnier?

Answer 18

hypothalamus geeft CRF af -> naar voorkwab hypofyse -> maakt ACTH aan -> naar schors bijnier -> maakt cortisol -> cortisol laat bloedsuikerspiegel en bloeddruk stijgen en negatieve feedbackt hypothalamus

Question 19

Cortisol?

Answer 19

Dag en nachtritme
s’ nachts stijgt de cortisolspiegel: 8 uur ochtend pieken
‘s nachts: gluconeugenese
Cortisol is glucocorticoid -> afbraak spier waardoor aminozuren vrijkomen
Triglyceriden en glycerol kunnen ook gerbuikt worden
Uiteindelijk kunnen glucosespiegels in bloed hier dus door stijgen

Question 20

Stress van buiten?

Answer 20

hypofyse meer ACTH -> cortisolspiegel stijgt -? extra energie
En activatie sympatisch ZS ((nor)adrenaline) -> stimuleren afgifte glucose uit lever door afbraak glycogeen te stimuleren: vrijmaken glycerol en vetzuren + blokkeren glucoseopname

Question 21

Medische stress?

Answer 21

elke lichamelijke verandering die de homeostase van het lichaam dreigt te verstoren (infecties, wonden, operaties etc.)

Question 22

Reactie op stress?

Answer 22

meer catecholaminen en glucocorticoiden
Gaat ten koste van energievoorraad
Dus: stress zorgt voor katabole reactie

Question 23

Katabole reactie als gevolg van stress?

Answer 23

insulinespiegel neemt af, glucagon etc nemen toe

Negatieve stikstofbalans door eiwitafbraak

Question 24

Eliminatie stress?

Answer 24

insuline stijgt weer > voorraden weer aangevuld > weer anabole toestand > stikstofbalans meer positief

Question 25

Stress uitlokkende factor blijft bestaan?

Answer 25

afbraak vna spieren en vet langdurig -> herstel patiënt kan zeer moeilijk worden
DUS: langdurige hoge cortisol en adrenaline spiegels kunnen het lichaam ernstig verzwakken

Question 26

Langdurig vasten?

Answer 26

ook stress uitlokkende factor: adrenaline, cortisol, glucagon en groeihormoon in bloed verhoogd

Question 27

Gevolgen langdurig vasten?

Answer 27

vrije vetzuren en ketonlichamen steeds belangrijkere brandstof -> verder afbraak van eiwitten voorkomen -> concentratie ureum neemt af naarmate vasten langer duurt
Glucosespiegel blijft op pijl
insulinespiegel blijft boven de nul, maar daalt wel

Gluconeogenese is verantwoordelijk voor energievoorziening
Ketoacidose wordt voorkomen doordat insulinespiefels beetje in stand worden gehouden
Uiteindelijk: uitputting energiedepots -> verlies functie -> dood