VO.2 - Herkennen van huidtumoren Flashcards
Wat is keratosis actinica?
een verhoornings- en uitrijpingsstoornis van de huid door DNA schade in de basale keratinocyten door langdurige UV-blootstelling
Hoe herkennen we keratosis actinica?
- meestal lichtbruin gepigmenteerd
- ruw aanvoelend
- op zon geëxposeerde huid (mn gelaat en handrug)
Wat is het risico van keratosis actinica?
Kan na 10-20 jaar overgaan in een PCC dat zich meestal niet agressief gedraagt (muv lip of kaal hoofd)
Kans per individuele laesie is niet zo groot, mar bij meer dan 20 loopt het risico op tot 20%
Omgekeerd ontstaat 50-60% van de PCC uit actinische keratosen
11-25% van de mensen boven de 40 heeft dit
Wat is m. Bowen?
In situ PCC
- scherp begrensde langzaam groter wordende erythemato-squameuze plek die kan lijken op eczeem of psoriasis
- soms gepigmenteerd
- vaak met crustae
- exotisch groeiend en modulair kan voorkomen
- meestal solitair (10-20% multipel –> vooral bij immuunstoornis)
Bij wie komt m. Bowen voor? en waar?
Vooral bij ouderen rond de 70 jaar en vooral bij vrouwen
75% op onderbenen
Maar ip kan het overal zitten
waardoor komt m. bowen?
- blootstelling uv-straling en andere straling (RT)
- afweerstoornissen
Hoe groot is de kans dat m bowen overgaat in een PCC?
Geschat op 3-5%
Hoe herken je BCC?
- huidkleurig of licht roze tumortje (Nodulair BCC)
- Glanzend aspect
- teleangiëctasieën
- kan erythemateus
- opstaande rand
- ulceratie
- littekenachtig
Waar komt BCC voor? Wat zijn risicofactoren?
Op zon geëxposeerde gebieden
- mn gelaat
- NIET op slijmvliezen, handpalmen of voetzolen
Risicofactoren:
- cumulatieve blootstelling aan UV
- genetische predispositie
- hoge leeftijd
- immuunsuppressie
- huidtype I of II
- hydrochloortiazide
Wat voor soorten BCC zijn er?
Kan:
- nodulair
- ulcererend
- oppervlakkig
- morpheatype = scleroserend
- gepigmenteerd
Welke huidtumoren komen het meest voor?
- BCC
- PCC
Incidentie neemt toe
Bij wie komt PCC vooral voor?
- blanken (70 : 1)
- 75% is > 65 jaar
- Mannen 2x meer
Wat zijn factoren die bijdragen aan het ontstaan van PCC?
Belangrijkste: UV-licht
- bepaalde genodermatosen geven een verhoogd risico op PCC (bvb xeroderma pgimentosum)
- Ioniserende straling
- arsenicum
- chronische wonden
- littekens
- brandwonden, zweren, fistels, M Bowen of AK
- immuun gecomprimeerde patienten
- Roken geeft 2x hogere kans
- HPV infectie
- hydrochloortiazide
Waar komt PCC voor?
Ruim 80% in hoofd-hals gebied
20% mn in overige aan de zon blootgestelde gebieden van de romp en extremiteiten (handrug)
Hoe ziet het klinisch beeld van PCC eruit?
- huidkleurige of lichtrode modulus met ruw aanvoelend oppervlak = hyperkeratose
- later groter en kan uitgroeien tot een grote tumor met soms centrale ulceratie
- soms pijnklachten (onderscheiden met pre-maligne afwijkingen)
Voorkeurs plekken:
- schedelhuid
- oren
- gezicht
- lippen
- onderarmen
- handruggen
- benen
Maar kan overal
PCC kan metastaseren
Wat is lentigo maligna?
Een langzaam in situ melanoma = intra-epidermaal molenoom
Wat zien we klinisch bij lentigo maligna?
- lichtbruin tot donkerbruin gepigmenteerde grillige maculae
- lastg om exacte begrenzing vast te stellen
Wat toont een dermatoscopie van lentigo maligna?
- zeer fijnkorrelig pigment (dots) in een angulair patroon