Verlichting Begrippen Deel 3

Question 1

Slag bij Waterloo

Answer 1

In juni 1815 werd Napoleon definitief verslagen door een coalitieleger -> Engelsen, Pruisen, Belgen en Nederlanders

• bij Brussel
• napoleon werd verbannen naar het Engelse eiland Sint-Helena

Question 2

Sociaal contract

Answer 2

Een contract tussen vorst en volk of tussen onderdanen onderling

• door zo’n contract wilden verlichters voorkomen dat er nieuwe oorlogen tussen vorsten en volk en tussen burgers onderling zouden uitbreken
• verlichters dachten deels verschillend over het contract maar waren het erover eens dat de burgers dingen als rechtspraak moesten overdragen aan de overheid
• die overheid moest via wetgeving de rechten van de burgers waarborgen

Question 3

Socialisme

Answer 3

Stroming die als ideaal had, dat de gemeenschap alle of tenminste de belangrijkste productiemiddelen, bezit en beheert.
-de opbrengst van de productie moet dan zodanig worden verdeeld dat ieder een redelijk aandeel ontvangt

Question 4

Soevereiniteit

Answer 4

Hoogste macht in een staat

Question 5

Staand leger

Answer 5

Leger in een staat dat altijd beschikbaar is

Question 6

Standen(maatschappij)

Answer 6

samenleving verdeeld in bevolkingslagen die standen werden genoemd.

• in Frankrijk :
• eerste stand: geestelijken
• tweede stand: edelen
• derde stand: gegoede burgers in steden en gegoede boeren
• arme bevolking in de steden en op het platteland werden niet meegeteld

Question 7

Staten-Generaal (in Frankrijk)

Answer 7

Vergadering van de drie standen olv de koning
-in 1789 om toestemming te vragen de edelen meer belasting te laten betalen om de financiële crisis het hoofd te kunnen bieden

Question 8

Terreur

Answer 8

Periode in de Franse revolutie van 1793-1794 waarin de Jacobijnen olv Robespierre een bloedig schrikbewind uitoefenden.

• de Jacobijnen voerden als eerste land in de geschiedenis de algemene dienstplicht in -> Franse leger groter dan elk andere
• radicalen hadden plannen voor een nieuwe democratischer grondwet-> kwam er niet
• er kwam een opstand en de radicale leiders werden afgezet en zelf onthoofd

Question 9

Tolerantie

Answer 9

Verdraagzaamheid tegenover andersdenkenden

Question 10

Tolverbond

Answer 10

De Duitse Bond kreeg in 1834 een economische aanvulling: het Tolverbond dat de tolgrenzen tussen de vorstendommen ophief.

• daardoor kon de onderlinge handel zich ontwikkelen
• aanvankelijk was een aantal Duitse vorstendommen niet aangesloten bij het Tolverbond maar uiteindelijk bleef alleen Oostenrijk erbuiten

Question 11

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Answer 11

Door het Congres van Wenen werden de zuidelijke en de noordelijke Nederlanden (B en NL) samengevoegd tot 1 staat met Willem I als koning (1815) in 1830 scheidde België zich af

Question 12

Verklaring van de Rechten van de Mens

Answer 12

In 1789 had de Franse Nationale Vergadering in een “verklaring van de rechten van de mens en de burger” de ideeën van verlichters over grondrechten als vrijheid en gelijkheid vastgelegd. Deze Verklaring ging als inleiding van de grondwet fungeren die in 1791 gereed kwam

Question 13

Verlichte despoten

Answer 13

Vorsten in de 18de eeuw die bereid waren een aantal verlichte ideeën uit te voeren

Question 14

Verlicht absolutisme/ verlichte despoten

Answer 14

Regeringsvorm van vorsten die in de 18de eeuw bereid waren een aantal verlichte ideeën uit te voeren

Question 15

Verlichting

Answer 15

Nieuwe stroming in het denken in de 18de eeuw. Het eigen verstand werd het belangrijkst gevonden. Daardoor kwam men tot nieuwe denkbeelden.

• centrale ideeën: vrijheid en gelijkheid voor alle burgers
• van onderwijs en opvoeding verwachtte men grote verbeteringen in de maatschappij

Question 16

Verona, Congres/Verdrag van

Answer 16

In 1822 kwamen de deelnemende grote mogendheden olv Metternich overeen om in navolging van het CvW naar restauratie te streven.
-het Congres keerde zich tegen de Spaanse liberale regering en steunde de vrijheidsstrijd van de Grieken tegen de Turkse bezetter van hun land niet.

Question 17

Volkssoevereiniteit

Answer 17

Ieder volk moet een eigen staat kunnen vormen en het recht hebben zelf zijn eigen bestuur te kunnen kiezen

Question 18

Vrijhandel

Answer 18

Vrij verkeer van goederen en diensten tussen verschillende landen

Question 19

Wet Le Chapelier

Answer 19

Is een voorbeeld van verlicht denken op economisch gebied

• op voorstel van radicaal Isaac Le Chapelier in het Franse Parlement aangenomen op 14 juni 1791
• 1e artikel: vrijheid van ondernemen en verbood alle organisaties zoals gilden die de toegang tot een beroep belemmerde

Question 20

Wetenschappelijke revolutie

Answer 20

Een periode met een groot aantal uitvindingen, gekenmerkt door een nieuwe manier van onderzoeken, grote veranderingen in het leven van veel mensen en met geweld gepaard gaand verzet van de Kerk en aanvankelijk ook van de overheid en sommige bevolkingsgroepen

Question 21

Zelfbeschikkingsrecht

Answer 21

Het recht van een volk om een eigen nationale staat te stichten en een eigen regering te kiezen