Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Geschiedenis > Begrippen Nederland 1515-1648 > Flashcards

Begrippen Nederland 1515-1648 Flashcards

1
Q

Absolutisme

A

Regeringsvorm waarbij vorst alle macht heeft.

Onderdanen waren verplicht de vorst te gehoorzamen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Aflaat

A

Iets waarmee je straf in het hiernamaals afkoopt voor zonden die je hebt begaan, bijvoorbeeld gebed of geld

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Aflaathandel

A

Het verkopen van aflaten door katholieke priesters en monniken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Alteratie van Amsterdam

A

Naam voor de machtsgreep van calvinisten in Amsterdam op 26 mei 1578, waarbij de katholieke stadsregering werd afgezet.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Armada

A

Spaanse vloot, door Filips 2 in 1588 uitgezonden om Engeland aan te vallen -> mislukte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Bede

A

Verzoek van de landsheer om belastinggeld, gericht aan de Gewestelijke staten of aan de Staten Generaal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Beeldenstorm

A

Deels spontane, deels georganiseerde acties van calvinisten om de katholieke kerk te zuiveren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Bloedbruiloft

A

Nacht van 23 op 24 augustus 1572, toen in Parijs duizenden hugenoten door katholieken werden vermoord

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Bloedplakkaat

A

Wet die door Karel V werd afgekondigd en strenge vervolgingen van protestanten inhield.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Calvinisme

A

Leer van Calvijn, in Frankrijk hugenoten. In NL gereformeerden en hervormden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Centralisatiebeleid

A

Het streven van vorsten hun macht te vergroten door de verschillende delen van hun rijk vanuit 1 plaats te besturen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Collaterale raden

A

Adviesorganen die de landvoogd raad gaven: raad van state, raad van financiën en geheime raad
Door Karel V in 1531

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Commercialisering (van de landbouw)

A

Landbouw die hoofdzakelijk niet voor eigen gebruik, maar voor verkoop produceert

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cuius regio eius regio

A

Wiens gebied, diens godsdienst. Vrede van Augsburg (1555)

Lutherse en katholieke godsdienst in zijn gebied

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Droit divin

A

Heersende overtuiging aan begin van de Tachtig jarige oorlog dat de koning zijn macht van god had gekregen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Edict van Worms

A

1521

Karel verbood het drukken, verspreiden of bezitten van Luthers geschriften.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Feodale traditie

A

Verplichtingen van de boeren aan adellijke landheren die de grond in bezit hebben.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Geheime raad

A

Een van de drie collaterale raden, stelde teksten van wetten op, zag toe op naleving ervan en controleerde provinciale werkzaamheden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Generaliteitslanden

A

De delen van Brabant, Vlaanderen, Limburg en Groningen tijdens de Opstand op de Spanjaarden werden verovert.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Gereformeerde kerk

A

Kerk van de Nederlandse calvinisten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Geuzen/watergeuzen

A

Calvinistische ballingen die voor Alva waren gevlucht. Voornamelijk lage edelen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Gewestelijke staten

A

Gewestelijke vergadering van vertegenwoordigers van de drie standen: geestelijkheid, adel en steden in de gewesten die de Nederlanden vormden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Gewesten

A

De Nederlanden bestonden uit 17 grotendeels zelfstandige gewesten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Gouden eeuw

A

Bloeiperiode van de Republiek gedurende de 17de eeuw. Vooral handel en economie, wetenschap en schilderkunst

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Habsburgse rijk
Spanje, Oostenrijk, delen van Italië, Duitse rijk, Amerika
26
Hagenpreken
Na de belofte van de landvoogdes Margaretha van Parma tot matiging van de vervolgingen gingen vooral calvinistische predikanten godsdienstoefeningen houden op het platteland.
27
Handelskapitalisme
Soort economie waarbij de ondernemingen in handen zijn van kooplieden die streven naar een zo groot mogelijke winst
28
Heer/landsheer
Vorst die soevereiniteit bezat in de Nederlanden
29
Hervorming of reformatie
Beweging in de 16de eeuw om de katholieke kerk te hervormen
30
Hervormers
Critici van de katholieke kerk die zich afscheidden van die kerk en een eigen kerk begonnen.
31
Hugenoten
Franse calvinisten
32
Inquisitie
Kerkelijke en niet kerkelijke rechtbanken die ketters opspoorden
33
Kapitalisme
Economie waarbij de grond en de bedrijven eigendom zijn van ondernemers.
34
Katholicisme
Christelijk geloof waarbij de gelovigen geleid worden door geestelijken onder leiding van de Paus in Rome
35
Katholiek, rooms-katholiek
Behorend tot het katholicisme
36
Ketters
Aanhangers van opvattingen die tegen de leer van de katholieke kerk ingingen
37
Landsadvocaat/raadspensionaris
Hoogste ambtenaar van een gewest
38
Landvoogd
Plaatsvervanger van de Habsburgse vorst in het Nederlandse bestuur.
39
Lutheranisme
De leer van de protestantse leider Luther
40
Moedernegotie
De eerste en belangrijkste vorm van handel werd moedernegotie genoemd
41
Ommelanden
Gebieden die rond de stad Groningen lagen
42
De Opstand/tachtigjarige oorlog
De gewapende opstand tegen het Spaanse gezag in de Nederlanden 1568-1648
43
Orthodox
Zich streng houdend aan de godsdienstige leer
44
Pacificatie van Gent
Vredesverdrag en bondgenootschap tussen de niet opstandige gewesten Holland en zeeland
45
Plakkaat van Verlatinghe
Besluit van de Staten-generaal waarin de trouw aan Filips 2 als wettig vorst werd opgezegd
46
Plakkaten
Besluiten van de overheid in de vorm van een aanplakbiljet of via omroeper van de trappen van het stadhuis bekendgemaakt
47
Privileges
Voorrechten van de gewesten en het lokale bestuur ten opzichte van hun vorst op het gebied van onder meer belastingen, rechtspraak, bestuur en geldzaken
48
Protestant
Aanhanger van de Hervorming
49
Protestantisme
Christelijk geloof waarbij de bijbel centraal staat, de gelovigen zichzelf besturen en direct contact met god zoeken
50
Raad van beroerten
De door Alva in 1567 ingestelde rechtbank, moesten personen die iets met beeldenstorm of andere opstandige activiteiten te maken had veroordelen "Bloedraad"
51
Raad van financiën
Een van drie collaterale raden beheerde vorstelijke domeinen en was belast met het vaststellen en innen van de beden
52
Raad van State
Een van de drie collaterale raden, bracht advies uit aan de landvoogd over het gehele beleid van de centrale overheid.
53
Regenten
Zeer rijke families uit de gegoede burgerij
54
Religievrede
Voorgesteld door WvO in 1578 katholicisme en calvinisme moest worden toegestaan in steden en dorpen waar meer dan 100 gezinnen dat wilden
55
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Tijdens de opstand tegen het Spaans gezag, de Tachtigjarige oorlog bestond uit : Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Holland en Zeeland
56
Rijksdag
Vergadering Duitse vorsten met hun keizer
57
Schuilkerk
Een kerk die er van buiten niet als kerk uit ziet
58
Smeekschrift
Door lagere edelen aan landvoogdes MvP aangeboden geschrift waarin werd verzocht de vervolging van protestanten te matigen
59
Soevereiniteit
Hoogste macht, de macht van landheer of vorst
60
Specialisatie ( in de landbouw)
Het zich toeleggen van boeren op het produceren van een of enkele producten, bedoeld voor de verkoop
61
Staatse leger
Het leger van de Unie van Utrecht/de Republiek
62
Stadhouder
Plaatsvervanger van de vorst in een gewest, in de republiek legeraanvoerder van een gewest.
63
Stapelmarkt
Plaats waar handelaren goederen bijeenbrengen , opslaan en verhandelen
64
Staten generaal
Vergadering van de afgevaardigden van de gewestelijke staten
65
Statenvergadering
Vergadering van een Gewest
66
Synagoge
Gebouw voor joodse godsdienstige bijeenkomsten
67
Tiende penning
Omzetbelasting van 10% op de verkoop van roerende goederen
68
Twaalfjarig bestand
Wapenstilstand in de tachtigjarige oorlog, 1609-1621
69
Unie van Atrecht
Drie Waalse gewesten, sloten vrede met Spanje
70
Unie van Utrecht
Noordelijke gewesten en zuidelijke steden ter verdediging van de Spaanse troepen.
71
VOC
1602 opgerichte handelsonderneming, een monopolie kreeg op handel ten oosten
72
Vogelvrij
Wie iemand zou doden die vogelvrij was zou door de koning worden beloond
73
Vrede van Augsburg
Cuius regio eius religio | De vorst bepaalde het geloof van zijn onderdanen
74
Verdrag van Munster
Vrede waarbij een einde kwam aan de tachtigjarige oorlog
75
Vrijzinnigen
De protestanten die vonden dat de Bijbel moest worden uitgelegd volgens de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek
76
WIC
1621 opgerichte handelsonderneming, monopolie op Atlantische handel Driehoekshandel: Amerika,west Afrika en de republiek

Geschiedenis (15 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions