Thema 6: H11 Flashcards
Noem een verschil tussen contigentietheorieën en trait-theorieën van leiderschap
Contigentie: Gaan uit van optimale gedrag van leider afh van SITUATIE
Trait: Kijken alleen naar eigenschappen leiders. Kritiek: niet voldoende effectief om leiderschap te voorspellen. Bepaalde eigenschappen uiten zich situatie afhankelijk
Beschrijf de situationele-leiderschapstheorie
Verschillende versies. Boek: Hersey en Blanchard.
Leiderschapsstijlen moeten afgestemd zijn op ontwikkelingsniveaus van ondergeschikten.
- Directief –> lage comptetentie, hoge betrokkenheid
- Coachend –> enige competentie, lage betrokkenheid
- Delegerend –> Hoge competentie, hoge betrokkenheid
- Ondersteunend –> middelhoge competentie, lage betrokkenheid
Wat is het GLOBE-project?
- Global Leadership and Organisational Behavior Effectiveness Project
- Langetermijnonderzoek naar hoe maatschappelijke en organisationele culturen doorwerken in leiderschap
- Eigenschappen die integriteit uitdrukken dragen in alle culturen biij aan excellent leiderschap, ook transformationeel en teamgericht leiderschap
- Ineffectief: einzelgangersgedrag, niet-samenwerkingsgericht, meedogenloos, niet-expliciet, lichtgeraakt en dictatoriaal
Wat is een leider?
Iemand die is benoemd, uitverkozen of informaal gekozen is om het wewrk van anderen in een groep aan te sturen en te coördineren.
Formeel gekozen leider is niet altijd de leider!
Is er een goede indicator voor leiderschapseffectiviteit?
Nee. Wel kijken naar prestaties van de groep of organisaties. En invloed van andere factoren op prestaties
Wat is vervreemding?
Gevoelens van ontkoppeling en gebrek aan authentieke relaties met andere mensen, door teveel verantwoordelijkheden toe te kennen aan mensen die we als leider zien
Is leiderschap subjectief?
Deels. Geneigd impact van leiders te overschatten bij zeer goede of slechte prestaties
Waar waren vroege theorieën van leiderschap op gericht? Noem er 2
- Kenmerken van de leider beschrijven ipv dynamiek van de relatie tussen leider en werknemers
- Identificeren kenmerken en gedragingen van goede leiders, ongeacht omstandigheden
Noem 5 kenmerken die leiders onderscheiden van niet-leiders
- Intelligentie - sign correlatie
- Dominantie/machtsbehoefte
- Zelfvertrouwen
- Energie/doorzettingsvermogen
- Vakkennis
ook: aanpassingsvermogen, emotioneel evenwicht, integriteit
Wat is leiderschap?
- De persoonlijke kwaliteiten, gedragingen, stijlen en beslissingen van de leider.
- Complexe interpersoonlijke processen.
- Dynamiek van het leiderschap verschilt naargelang de hoeveelheid contact tussen de leider en de medewerkers
Beschrijf de relatie tussen persoonlijkheid en leiderschap obv big five
- Hoog in Extraversie Openheid en Consciëntieusheid
- Laag in Neuroticisme
Noem 2 inzichten over leiderschap van House en Baetz
- Persoonlijkheidskenmerken leider moeten uitgedrukt worden in diens gedrag, willen die vio zijn op anderen hun prestaties
- Verschillende taken –> verschillende leiderschapskenmerken en gedragingen
Beschrijf de 2 dimensies van het Ohio/Michigan universiteitsonderzoek mbt gedrag leiders
Dimensies
1. Consideratie: Mate waarin een leider vertrouwen toont in medewerkers, respect heeft voor hun ideeën en rekening houdt met hun gevoelens
2. Structuur bieden: Mate waarin een leider diens eigen rol en rollen van medewerkers definieert en structureert om bepaalde doelen te behalen. Leider stuurt activiteiten van de groep dmv planning, verspreiden info en uitproberen ideeën
Focus op beide –> effectieve leiders
Kritiek: vooral gericht op dagelijkse gedrag leider zelf, minder op strategische insteek
Wat is managemantraster?
- Spoort leiders aan om hun eigen leiderschapsstijl te onderzoeken
- Blake en Mouton
Wat is participatie?
Mate waarin de leider diens volgers raadpleegt en rekening houdt met hun standpunt alvorens besluiten te nemen
Hoe verhoudt empowerment zich tot autocratisch en democratisch leiderschap?
Zit er tussenin. Gaat verder dan participatie, want geeft ondergeschikten verantwoordelijkheid voor besluitvorming. Democratische leider maakt gebruik van eigen kracht van de medewerker, verleent hulp bij overleg en verdeelt de verantwoordelijkheden.
Wat is autocratisch leiderschap?
Volgers niet raadplegen of rekening mee houden
Wat is democratisch leiderschap?
Volgers wel raadplegen en rekening mee houden
Noem 3 kenmerken van Gastils conceptuele analyse van democratisch leiderschap
Leider die
1. Verantwoordelijkheid verdeelt –> maximale betrokkenheid en deelname groepsactiviteiten + doelstellingen te garanderen
2. Goepsleden bekrachtigen om besluiten te nemen + uitvoeren om doelen te bereiken
3. Bijdraagt aan overleg door actieve rol in definiëren en oplossen groepsproblemen, zonder oplossingen voor te schrijven
Welk soort leiderschap in werksituaties?
Democratisch en op participatie gericht leiderschap
Wat zijn contigentietheorieën over leiderschap?
- Recentere benaderingen
- Optimale gedrag leider afh van (‘contingent aan’) situatie. Kunnen leiders hun gedrag aanpassen aan de situatie?
- Complex
- Bekendste: Fieldler: Leiders zijn of PERSOONSgeörienteerd of TAAKgericht, bepaald door hoe positief ze waren naar hun minst favoriete medewerker. Post –> persoonsgericht.
Noem 4 kenmerken van het besluitvormingsmodel van Vroom en Jago
- Gericht op specifieke beslissingen die leiders moeten nemen
- 5 besluitvormingsstijlen, autocratisch –> democratisch
- Andere factoren: Duur besluitvorming zo kort mogelijk + maximaliseren ontwikkelingsmogelijkheden medewerkers
- Software –> geschiktheidsscore
- Situationele factoren maken gebruik meerdere stijlen mogelijk.
- Vuistregels
- Praktijk: complexiteit van de situatie!
Beschrijf de 5 besluitvormingsstijlen van Vroom en Jago’s theorie
AI: leider beslist obv beschikbare info
AII: leider verzamelt info, neemt beslissing zelf, kàn medewerkers inlichten over probleem
CI: leider deelt probleem met enkele ondergeschikten en input, neemt zelf besluit
CII: leider deelt probleem met medewerkers in groep en input, neemt zelf besluit.
GII: Deelt problemen, mogelijkheden samen besproken –> overeenstemming –> accepteert beslissing die meeste steun krijgt