Thema 3.2 Cognitieve functies

Question 1

Waarvoor dienen proximate mechanismes?

Answer 1

Dankzij deze mechanismen waren onze voorouders in staat om op een adequate manier op hun omgeving te reageren. Hierdoor stegen hun kansen op overleven en voortplanten. In sommige gevallen leiden proximate mechanismen echter niet tot adequaat gedrag maar tot zogenaamd ‘misplaatst’ gedrag.

Question 2

Wat is dualisme?

Answer 2

streng onderscheid tussen lichaam en geest, gezien als ziel of bewustzijn. Die zouden bestaan uit twee verschillende entiteiten die elkaar beïnvloeden: het lichaam als beperkt, stoffelijk en tijdelijk en. de geest als vrij, onstoffelijk en eeuwig. Decartes. Oude visie.

Question 3

Wat is materialisme?

Answer 3

Geen onderscheid tussen lichaam en geest, alles is het resultaat van materie. De geest is wat de hersenen doen. Steve Pinker: informatie verwerkingsactiviteit van het brein.

Question 4

Waarom is het brein in computional mechanism geëvolueerd?

Answer 4

om effectief met de vraag van hun omgeving om te gaan

Question 5

Computational theory of mind:

Answer 5

hersenen worden met een computer vergeleken.

Question 6

Substrate neutrality

Answer 6

het maakt niet uit waar de hardware van de computer van is gemaakt, lichaamscellen of ciliconen

Question 7

Op welke 3 niveaus stelde David Marr dat een complex mechanisme uitgelegd kan worden:

Answer 7

1. computational theory: waar is het voor, wat is zijn functie?
   - -> evolutionaire psychologie
2. representatie en algoritme: hoe kunnen we het abstracte niveau bereiken?
   - -> cognitieve psychologie
3. hardware implementatie: hoe werkt de fysieke informatieoverdracht?

Question 8

deterministische stelling hersenen en geest:

Answer 8

hersenen en geest zijn een computer, als je alle input in de wereld zou kennen, zou je ook alle output moeten kunnen voorspellen

Question 9

is vrije wil een ilusie? determinisme

Answer 9

• determinisme negeert de vrije wil
• zaken gebeuren door toeval, dus negeer je vrije wil, want betekent hersenen werken obv toeval
• vrije wil hoeft dus geen ilusie te zijn, kan ook onderdeel zijn van computersysteem, maar niet al ons gedrag aanstuurt maar alleen een deel

Question 10

Waarom zien we kleuren of dingen die er niet zijn?

Answer 10

onze hersenen vullen dingen in die er niet zijn om overlevingskansen te vergroten

Question 11

Wie waren pioniers op het gebied van geheugen?

Answer 11

• Ebbinghaus: onderzoek met betekenisloze syllabi
• Bartlett: onderzoek met onthouden lange teksten en fotos
  toont aan dat geheugen ietwat onbetrouwbaar is. Echter deze onderzoeken gebruiken lab situaties, geen natuurlijke situaties. Niet met menselijk gedrag te maken.

Question 12

Wat is de functie van geheugen?

Answer 12

opslag en ophalen van informatie voor een bepaald doel, dat doel is ondersteund door complex gedrag.
ook voor maken beslissingen (snel & langzaam)

Question 13

Waarom is de bibliotheek een analoog voor het geheugen?

Answer 13

de populaire boeken worden als eerst gepakt en zijn makkelijker te vinden dan degene die nooit worden gelezen

Question 14

Priming:

Anderson & Milson

Answer 14

woord sneller herkennen als je het tegenkomt. ook alle woorden die hiermee verbonden zijn

Question 15

Welke systemen heeft het geheugen?

Klein

Answer 15

• episodische geheugen: persoonlijke ervaringen

- semantisch geheugen: feiten over de wereld

Question 16

Waaruit bestaat het episodisch geheugen:

Answer 16

• inceptive memories: werkelijke ervaringen. zonder bewerking. Feiten, kleuren, vormen etc. worden langzaam verwerkt. bijv. als je iemand nieuw ontmoet onthoud je bepaalde dingen van die persoon, hoe die eruit ziet, hoe hij klinkt etc.
• derived memories: bewerkte herinneringen van concrete ervaringen, worden snel opgeslagen maar niet altijd accuraat. bijv. karaktereigenschappen die je onthoud van nieuw ontmoette persoon.

Question 17

hoe gebruik je inceptive en derived memories in de sociale wereld?

Answer 17

• inceptive: langzaam, vanwege details, meer accuraat

- derived: snel, niet altijd accuraat, wordt wel veel gebruikt vanwege snelheid

Question 18

hoe ontstaan stereotypen in het geheugen?

Answer 18

Door snelle verwerking en minder accuraatheid

Question 19

prototype:

Answer 19

voorbeelden van bepaalde categorie, mechanisme in je hoofd, denk aan prototype van een vogel wat je in je hoofd hebt. snelle informatieverwerking

Question 20

Welke gevolgen heeft het mechanisme stereotype/prototype?

Answer 20

leidt tot vooroordelen, discriminatie. kan overlevingsmechanisme zijn

Question 21

zijn vooroordelen maladaptive? (evolutionair gezien)

Answer 21

Nee, kan inclusive fitness verhogen.
Kan beslissingssnelheid verhogen
natuurlijke selectie

Question 22

Welke vraag stelde John Anderson over ons geheugen?

Answer 22

Waarom is ons geheugen zo onbetrouwbaar, als het een product is van natuurlijke selectie? Of is het falen van geheugen de andere kant van gevoelige aanpassingen? Aanpassingen betekent hier gevoeligheid voor omgeving. (adaptive)

Question 23

7 zondes van het geheugen (Schacter):

Answer 23

1. Transience (vergankelijkheid)
2. Absentmindedness (verstrooidheid)
3. Blocking (blokkering)
4. Misattribution (misatributie)
5. Suggestibility (suggestibiliteit)
6. Bias (vooroordeel)
7. Persistence (volharding)

Question 24

Transience:

Answer 24

we vergeten informatie langzaam, doordat we niet alles kunnen opslaan en alleen de dingen onthouden die we vaker ophalen.
Is adaptive omdat niet alle ervaringen en informatie hebben nut in de toekomst

Question 25

Absent-mindedness

Answer 25

slechte interactie tussen aandacht en geheugen, waardoor we bijvoorbeeld vergeten waar we iets neer hebben gelegd.

Question 26

Blocking:

Answer 26

niet op iets kunnen komen terwijl je het wel weet. hier treedt inhibitie op, anders ga je bijvoorbeeld alle associatie naar boven halen die met het woord ‘hond’ te maken hebben, dat is niet relevant.

Question 27

Misatrribution

Answer 27

de bron van informatie vergeten, bijv. denken dat je info uit een boek hebt, maar eigenljik heeft iemand jou dit verteld.

Question 28

Suggestibility

Answer 28

incorrecte herinnering door suggestieve vragen

Question 29

Bias:

Answer 29

onbewust herinneringen aanpassen om onszelf wat voordeliger te presenteren om hiermee onze eigenwaarde te verhogen. (cognitieve dissonantie)

Question 30

Persistence

Answer 30

herhaaldelijk herinneren van onprettige dingen als leereffect. Dit kan ook nadeling zijn bij PTSS.

Question 31

Wat is het doel van het niet goed herinneren van informatie?

Answer 31

Helpt ons om de toekomst te voorspellen van het verleden en snelle, betrouwbare beslissingen te nemen. mensen met superieur geheugen (savant) kunnen daardoor moeilijk beslissingen nemen.

Question 32

Adaptive memory approach

Answer 32

stelt dat vanuit evolutie als criteria aan het geheugen is gesteld dat het je in staat moet kunnen stellen de toekomst te voorspellen op basis van het verleden en moet leiden tot snelle en betrouwbare beslissingen.

Question 33

S-value

Answer 33

zaken die voor overleven belangrijk zijn, zoals sex, navigatie, reproductie, kinship, ruilen.
Situaties die percepties van s-value raken kunnen het geheugen verbeteren.

Question 34

Heuristiek

Answer 34

snelle en makkelijke te maken beslissing zonder garantie op juiste oplossing. 2 heuristieken onderzocht door Tversky en Kahneman: representativeness bias en bass-rate neglect.

Question 35

Algoritme

Answer 35

meer overdacht en duurdere beslissingen, met garantie op het goede antwoord

Question 36

Veel gebruikte heuristieken zijn:

Answer 36

conjunction fallacy
representative bias
gambler’s fallacy
base-rate neglect

Question 37

conjunction fallacy:

Answer 37

mensen realiseren zich niet altijd dat de kans dat 2 zaken van toepassing zijn, altijd kleiner is dan dat er maar 1 van toepassing is.
Bijv. linda werkt bij een bank is waarschijnlijker dan linda werkt bij een bank en is feminist

Question 38

Representativeness bias:

Answer 38

mensen denken vaak dat random betekent dat er variatie in de uitkomst zit. bijv. kop of munt. KKKMMM wordt kleiner ingeschat dan KMKKMM

Question 39

Gambler’s fallacy

Answer 39

mensen geloven dat verlies in een kansspel daarna een grotere kans geeft op winst. Na 3 keer rood is de kans op zwart groter.

Question 40

Base-rate neglect

Answer 40

mensen zijn vaak slecht in staat om context mee te nemen. Bijv. steekproef bestaat uit 70 engineers en 30 advocaten, toch wijze mensen een neutrale beschrijving aan een advocaat toe, terwijl die kans kleiner is.

Question 41

Waartoe leidt heuristiek en vooroordelen:

Answer 41

tot snelle beslissingen, maar ook tot cognitieve illusies. Deze theorie zoekt verklaringen in proximate mechanismen

Question 42

waarop leggen heuristiek en vooroordelen de nadruk?

Answer 42

op irrationaliteit. het blijkt dat je bepaalde vraagstukken niet in termen van frequenties formuleert, maar in termen van frequenties formuleert, de kans op een goed antwoordt toeneemt.

Question 43

Waarop legt de evolutionaire zienswijze nadruk:

Answer 43

adaptieve rationaliteit. Kansen op individuele gebeurtenisssen zijn evolutionair gezien betekenisloos. omdat ze context nodig hebben. (kans op treffen bliksem is afhankelijk van je omgeving). Dus dit kun je niet berekenen. nadruk op ultimate verklaringen.

Question 44

Wat is het probleem bij conjunction fallacy?

Answer 44

antwoord 2 is genest in antwoord 1. Er is namelijk een populatie bankmedewerkers en een subset daarvan is feminist. De vraag op deze manier stellen is eigenlijk een schending van pragmatiek (informele regels conversatie).

Question 45

Conditionele redenering:

Answer 45

een probleem formuleren in ‘als…dan’ vorm.

Question 46

Wat toont de Wason selection task aan:

Answer 46

dat mensen moeite hebben met logisch redeneren: als een kaart aan de ene kant een klinker heeft aan de andere kant een cijfer moet hebben. Hoeveel kaarten moet je omdraaien om vast te stellen of de regel wordt gebroken of niet. je kan beter test doen met kaartjes wanneer iemand minderjarig drinkt.

Question 47

waarom is de test met minderjarig alcohol drinken makkelijker dan de klinker test van wason selection task?

Answer 47

omdat het voorbeeld met alcohol meer context is, waardoor de taak minder abstract is en we Darwiniaanse algoritmes gaan gebruiken. Daarnaast gaan we uit van kansen in plaats van logica bij de beredenering.

Question 48

Darwinian algorithms:

Answer 48

evolutionaire mechanismen die een mens in staat stellen om freeriders te identificeren. Als je een vraagstuk zodanig presenteert dat dit mechanisme aanschakelt, zijn mensen veel beter in staat het op te lossen.

Question 49

Optimal Data Selection

Answer 49

Een andere mogelijke verklaring, waarom mensen in de abstracte taak slecht presteren op logisch redeneren en in de concrete taak beter presteren. Kan het verschil verklaren tussen indicatieve taak en deontische taak, maar het kan niet het verschil in de verschillende typen taken verklaren

Question 50

Indicatieve taak:

Answer 50

vraagt je om te kijken in welke gevallen een bepaalde regel waar is, en in welke niet. Je kunt hierbij het beste zoeken naar een positief bewijs, want die groep is kleiner en brengt je dichter bij de waarheid (de groep bankmedewerkers is kleiner dan niet-bank werkers). Daarom kies je vaak de kaart die het meest informatief is, om hiermee je Expected Information Gain zo groot mogelijk te maken.

Question 51

Deontische taak:

Answer 51

vraagt je te toetsen of de situatie voldoet aan een regel. Als dat niet zo is, dan is de regel nog steeds waar. Hierbij probeer je iemand te identificeren die zich niet aan de regels houdt (cheater) (bijv. de minderjarige drinker, geld nog steeds dat je niet mag drinken als je minderjarig bent)

Question 52

Waarom is het mechanisme om cheaten te ontdekken noodzakelijk?

Answer 52

bij samenwerking tussen personen en dus waarschijnlijk sterk evolutionair bepaald.

Question 53

Foraging theory

Answer 53

hoe dieren hun beperkte tijd verdelen over allerlei activiteiten die belangrijk zijn. (eten, paren, voor kinderen zorgen). Vaak toegepast op zoeken van eten en daar blijkt dat dieren een afweging maken tussen de risico’s van bepaalde plekken waar je eten kunt vinden en de opbrengsten.
Bij mensen zie je dit terug in een bepaalde risico aversie Mensen gaan liever voor een grotere winkans dan een grotere prijs.

Question 54

Waarvoor is menselijke cognitie ontwikkeld?

Answer 54

Om de mens te helpen te overleven en niet als een mechanisme dat voor maximale waarheidsgetrouw gaat.

Question 55

Beschrijf schematisch wat een proximaat mechanisme inhoudt:

Answer 55

Het zijn complexe lichamelijke mechanismen, die geactiveerd worden door input vanuit de omgeving. Na bewerkingen op de input van verschillende systemen (perceptie, geheugen, aandacht) resulteert dit in een gedragsreactie.
Schematisch: input –> mechanisme –> uitput

Question 56

Geef drie voorbeelden van een adaptief proximaat mechanisme. belangrijk is dat de input een prikkel is, die vanuit onze zintuigen komt en de output heeft de vorm van gedrag of een gedragsverandering.

Answer 56

• angst: input is onbekend of dreigend geluid, dat leidt tot vluchtgedrag. functie is om te overleven door aan een bedreiging te ontsnappen.
• sociale aanpassing: input is afwijzend gedrag van mensen uit onze omgeving en dit leidt ertoe dat we ons gedrag aanpassen om aansluiting te zoeken.
  functie; bij een groep willen horen om hiermee onze overlevingskansen te vergroten.
• exploratie: input is een onbekende prikkel in combinatie met een veilige basisomgeving en dit leidt tot het verkennen van de onbekende prikkel
  functie: nieuwe voedselbronnen, sociale of seksuele partners vinden.

Question 57

Waarom is pornografie zo populair? Specifieker: wat is het mechanisme dat ervoor zorgt dat veel mannen opgewonden raken van de afbeelding van het naakte lichaam van een vrouw?

Answer 57

de input van stimulerend beeldmateriaal leidt tot fysiologische veranderingen, die gericht zijn op voortplanting. In het geval van porno dient dit geen doel (want het gaat dan niet om voortplanting), maar het mechanisme is adaptief omdat stimulerend materiaal in de vorm van een echte naakte vrouw kan leiden tot voortplanting

Question 58

Waarom voelen mensen zich over het algemeen niet aangetrokken tot de personen met wie ze zijn opgegroeid, zelfs als ze weten dat het geen biologische broers of zussen zijn?

Answer 58

Dit is het westermarck effect:
Het effect waarbij kinderen die hun jeugd met elkaar doorbrengen uiteindelijk geen seksuele belangstelling voor elkaar zullen hebben. Dit is een adaptief mechanisme om inteelt te voorkomen, omdat inteelt tot genetische afwijkingen en ziekten kan leiden. Het mechanisme is niet adaptief al het gaat om mensen met wie je bent opgegroeid, maar waar je niet verwant mee bent, want daar geldt dit risico niet. Het mechanisme is echter niet zo specifiek.

Question 59

Konrad Lorenz is bekend van zijn onderzoek waarbij hij eieren weghaalde uit het nest van ganzen zodat hij het eerste ‘object’ was dat de net uitgekomen ganzenkuikens zagen. Tot zijn verbazing bleven de ganzenkuikens hem volgen alsof hij hun moeder was.
Wat is het mechanisme achter het gedrag van de kuikens?

Answer 59

Imprinting
Het onderzoek van Lorenz liet zien dat de net uit het ei gekomen ganzenkuikens datgene wat ze het eerste zagen inprentten en volgden alsof het hun moeder was. De input (feitelijke domein) is dus ‘datgene wat je het eerste ziet’ en het bijbehorende gedrag is het volgen van datgene wat je als eerste zag. Dit inprentingsmechanisme (imprinting) is zeer adaptief voor vogels. Datgene wat een net uitgekomen kuiken het eerste ziet, is immers vrijwel altijd de oudervogel die op het nest zit. De ouder vormt dus het juiste domein.

Question 60

Beschrijf het uitgevoerde experiment van Tooby & Cosmided (Wason selection task)

Answer 60

Ronde 1:
- kaarten hebben een kleur aan de ene kant en een figuur aan de andere kant
- de regel is dat ze een cirkel hebben aan de andere kant, de andere kant is geel
- de vraag is swelke kaarten je moet omdraaien om de regel te toetsen
- 30% van de mensen heeft dit goed
Ronde 2;
- Kaarten hebben aan de ene kant een letter en aan de andere kant een cijfer
- de regel is dat S aan de ene kant staat, dan moet 3 aan de andere kant staan
- de vraag is welke kaarten moet je omdraaien om de regel te toetsen
- 30% heeft dit goed
Ronde 3: Kaarten hebben aan de ene kant een drankje, aan de andere kant een getal
- de regel is dat je onder de 21 jaar geen alcohol mag drinken
-60% heeft dit goed

Question 61

Waarom presteren mensen zo verschillend op de wason selection task:

Answer 61

Mensen zijn slecht in het toetsen van logische, abstracte regels. De neiging ontstaat om uit te zoeken naar confirmatie van de regel. Bij sociale regels (ronde 3) lukt het de meesten mensen prima om de bedriegers eruit te halen. Tooby & Cosmides zien dit als steun voor de geëvolueerde cheater detectie mechanisme, zijnde een domein specifiek mechanisme dat helpt bij leven in sociale groepen.

Question 62

Wat is de input, werking en gedragsconsequentie van dit cheaterdetection mechanisme?

Answer 62

Het gaat om een ambigue situatie met een mogelijkheid dat een bedrieger misbruik van je maakt. Stel je geeft feestje en Aton is 1 van de gasten. Anton nodigt jou vervolgens niet uit. Cheater detectie mechanisme gaat hem in de gaten houden. Als hij cheater gedrag vervolgens toon kan het zijn dat je hem gaat vermijden.

Question 63

artikel ‘Enhanced memory for faces of cheaters’ van Mealey en collega’s (1996). Mealey et al. laten in hun artikel zien dat niet alleen het logisch redeneren, maar ook het geheugen en het visuele systeem een belangrijke rol spelen in het detecteren van cheaters.. Wat laten de resultaten van hun experiment zien?

Answer 63

Ze lieten proefpersonen 36 foto’s van gezichten zien. Aan elk gezicht werd een verhaaltje gekoppeld, waar de persoon als betrouwbaar of als bedrieger werd neergezet. Toen de proefpersonen een week later weer foto’s te zien kregen herkenden ze de bedriegers beter. Dit effect is lager bij een hoge status en mannen zijn er beter in dan vrouwen.

Question 64

Geef schematisch weer hoe het mechanisme van het experiment met faces of cheaters werkt:

Answer 64

input: visuele informatie over de persoon, met name het gezicht in combinatie met informatie over mogelijke schending van sociale regels
mechanisme: de informatie wordt ons geheugen en daardoor herkennen we de persoon als we het gezicht nogmaals zien
ouput: een gereserveerde en wanttrouwende houding naar die persoon

Question 65

Leg uit wat er bedoeld wordt met de uitspraak dat ons cognitieve systeem zodanig is ingericht dat het ons niet van ware informatie voorziet, maar van relevante informatie.

Answer 65

Ons geheugen, visuele systeem en redeneervermogen zijn ontstaan gedurende een miljoenen jaren durend proces van evolutie. Hierbij werden individuen voortdurend geconfronteerd met uitdagingen vanuit de omgeving, bijvoorbeeld voedsel zoeken, roofdieren vermijden, potentiële partners aantrekken, coalities smeden, vijanden het hoofd bieden, enzovoort. Ons geheugen, visuele systeem en redeneervermogen zijn dus afgestemd op dat soort uitdagingen vanuit de omgeving. Niet het verkrijgen van ware informatie of het trekken van logisch geldige conclusies was dus belangrijk, maar het verkrijgen van relevante informatie en het trekken van conclusies die ons hielpen bij het adequaat reageren op die problemen.

Question 66

Illustreer uw antwoord op de eerste vraag aan de hand van onderzoek op het gebied van het visuele systeem.

Answer 66

Uit onderzoek naar visuele illusies blijkt dat mensen tijdens het waarnemen zelf al betekenis toekennen aan de objecten die zij waarnemen: losse objecten worden gegroepeerd, irrelevante informatie wordt wegehaald, perspectief wordt toegevoegd, er wordt gecorrigeerd voor verschillen in belichting, enzovoort. Op die manier zijn wij in staat om objecten niet alleen te herkennen wanneer zij geïsoleerd en in hun volledigheid op ons netvlies vallen. Door deze inrichting kunnen we ze ook herkennen onder suboptimale condities waarbij bijvoorbeeld lichtinval te wensen over laat, of wanneer zij deels verborgen zitten achter andere objecten. Uit het besproken onderzoek naar visuele illusies blijkt dus dat mensen geen waarheidsgetrouwe representatie zien van hoe de wereld werkelijk is, maar dat ons visuele systeem ons een geïnterpreteerde representatie van de wereld levert die relevant en goed genoeg is om ons het handelen mogelijk te maken in ons dagelijks leven. Verhoogt overlevingskansen

Question 67

Tot slot illustreert u uw antwoord op de eerste vraag aan de hand van onderzoek op het gebied van ons redeneervermogen

Answer 67

Het onderzoek naar base-rate neglect heeft laten zien dat maar heel weinig mensen in staat zijn om rekening te houden met base rates bij het verwerken van percentuele informatie. Wanneer dezelfde informatie in termen van frequenties wordt gepresenteerd geeft de meerderheid van de respondenten wel het juiste antwoord. Hieruit kan geconcludeerd worden dat ons redeneervermogen niet is geëvolueerd voor het oplossen van complexe statistische problemen, maar wel voor het oplossen van alledaagse problemen waarbij we gewoon kunnen tellen.
Bovendien laat een grote hoeveelheid van het onderzoek naar ons redeneervermogen zien dat we allerlei ingebouwde beslisregels bezitten die ons in staat stellen om op adequate wijze snel te reageren op onze omgeving. Onze cognitie is dus zodanig ingericht dat we snel overweg kunnen met het beperkte beeld dat het visuele systeem of het geheugen ons kan bieden. We beredeneren dus niet voortdurend hoe de wereld om ons heen precies is, zodat we op basis van al die informatie en rationele beslissing nemen. Met behulp van heuristieken beslissen we wat waarschijnlijk de meest relevante actie zal zijn, op basis van de beperkt informatie waarover we beschikken.