Techniekfilosofie Flashcards
Hoe werd vroeger gekeken naar techniek?
Er werd op neergekeken
Wanneer begonnen filosofen na te denken over wat techniek met ons doet?
Vrij laat! 1980-1990
Wat zou een argument zijn om techniek-positief te zijn?
We leven langer
Wat zouden argumenten zijn om techniek-negatief te zijn?
klimaat, vervuiling, afname bio-diversiteit en dreiging nucleaire ramp
Men zou kunnen stellen dat we in de geneeskunde zijn gegaan van heelkunde naar verbeterkunde. Welke specifieke technieken hebben hier o.a. aan bijgedragen?
- Biotechnologie
- Nanotechnologie
- Informatietechnologie
- Robotica
welke filosofische vragen zou je kunnen stellen over verbeterkunde?
Is cosmetische ingrijpen verbeterkunde? Is vaccinatie ook verbeterkunde?
Wat is techniek (definitie)?
veruitwendiging en versterking van menselijke vermogens. Gaat over ‘hoe’ je iets doet + de organisatie / systeem.
De vragen die in dit hoorcollege behandeld worden zijn
- Is technologische ontwikkeling een autonoom proces?
- Wat is de invloed van technologie op samenleving en moraal
- Is techniek waardeneutraal/neutraal?
helemaal zin in
Stromingen mbt techniekfilosofie kunnen worden ingedeeld in substantivisme, voluntarisme, determinisme en instrumentalisme. Wat is substantivisme?
het idee dat de techniek bepaalt hoe we gaan samenleven
Stromingen mbt techniekfilosofie kunnen worden ingedeeld in substantivisme, voluntarisme, determinisme en instrumentalisme. Wat is voluntarisme?
het idee dat techniek door de mensen wordt aangestuurd
Stromingen mbt techniekfilosofie kunnen worden ingedeeld in substantivisme, voluntarisme, determinisme en instrumentalisme. Wat is determinisme?
Ook wel autonoom genoemd, het idee dat de techniek beslist voor ons
Stromingen mbt techniekfilosofie kunnen worden ingedeeld in substantivisme, voluntarisme, determinisme en instrumentalisme. Wat is instrumentalisme?
alle techniek die gemaakt wordt is waardevrij / neutraal, wij bepalen hoe we ermee omgaan
Wat is de tegenpool van subvantivisme?
Instrumentalisme
substantivisme = techniek bepaalt hoe we samenleven
instrumentalisme = techniek is waardevrij/neutraal
Wat is de tegenpool van determinisme?
voluntarisme
determinisme/autonoom = techniek beslist voor ons
voluntairsme = techniek wordt door mensen aangestuurd
Welke 2 stromingen hanteren techniek-positieven?
voluntarisme + instrumentalisme
Welke 2 stromingen hanteren techniek-negatieven?
subvantisme + determinisme
Welke vraag zouden techniek-negatieven stellen die naar de geneeskunde kijken?
Of medicamentalisering wel goed is? Ben je aan het verbeteren of verzieken?
Wat is de huidige visie op techniek?
co-creatie, co-evolutie, co-productie of co-constructie. Wederzijdse bepaling via continue wisselwerking.
Is de technologie waardenneutraal?
Idee is dat iedere technologie belichaamt worden. ‘guns don’t kill people, people that don’t value human life kill people’.
Zo ook een brug waar OV-bussen niet onderdoor pasten zodat ‘zwarten’ niet naar het strand konden. Elk instrument kan negatief intent achter zitten
Welke waarden zouden in strijd kunnen worden gebracht door de inbrenging van de echoscopie/NIPT?
- Discriminatie
- Reproductieve autonomie (verantwoordelijkheid?)
- Mededogen (lot van toekomstig kind met grote lijdenslast)
Hoe ziet een ethisch analyse techniek raamwerk eruit?
- Identificeer de welzijnswinst die de betreffende technologie kan gaan opbrengen voor zowel menselijk als niet-menselijk floreren; schat in hoe groot die winst is, en hoe waarschijnlijk de opbrengst is.
- Identificeer de punten van zorg (bijv. worden er rechten geschonden, zijn er risico’s op het gebied van gezondheid, veiligheid en milieu).
- Onderzoek wie macht winnen, wie macht kwijtraken door de nieuwe technologie, en bekijk op welke manier ze macht winnen of verliezen
- Maak een analyse hoe invoering van een bepaalde technologie de persoonlijke, sociale en ecologische condities van ons leven mogelijk zullen gaan veranderen.
- Onderzoek of er alternatieven zijn die dezelfde doelen realiseren met minder technologische middelen.
Wat zijn de take home messages?
- Zorgprofessionals moeten altijd kritisch blijven t.a.v. de beloften van technologie
- Technologie is niet waardenneutraal
- Technologie beïnvloedt moraal en samenleving
- Technologie is geen eiland, het is relationeel: professionals, patiënten, organisatie van de zorg