Systeemtherapie in de dermato Flashcards
Wanneer systeemtherapie (algemeen)?
Indien niet onder controle met lokale behandeling
Wat is de eerste vraag die we ons stellen bij systeemtherapie?
Inflammatoir?
Infectieus?
Maligne?
Indien inflammatoir, welke vragen stellen we ons dan?
Acuut en/of zeer ernstig?
Chronisch of matig ernstig?
Indien inflammatoir en acuut en/of zeer ernstig: welke behandeling(en)?
Cortico’s
Cycolosporine
Wat is het belangrijkste verschil tussen cortico’s en cyclosporines?
Cortico’s werken snel maar mogen maar kort worden gebruikt, cyclosporines mogen langer worden gebruikt
Wanneer meten we cortisol?
Rond 8u ‘s morgens (piek cortisol door bijnier)
Indicaties cortico’s?
Ernstige inflammatoir aandoeningen waarbij snelle verbetering nodig is.
Indien onvoldoende reactie op andere behandelingen
Werking cortico’s?
Immuunsuppressie
Anti-inflammatoir
CI’s cortico’s?
infectieuze + maligne huidaandoeningen
Hoe kunnen cortico’s worden toegediend?
Intralesioneel (inspuiten)
oraal
intramusculair
intraveneus
Wanneer moeten corticoïden worden afgebouwd?
Vanaf meer dan 3 weken gebruik.
Bij minder dan 3 weken: stop zonder afbouw
Op welke aandoeningen controleren we alvorens cortico’s toe te dienen?
Osteoporose
Diabetes
Hypertensie
Welke zaken monitoren we tijdens cortico toediening?
gewicht
bloeddruk
glucose
infecties
Wat zijn de bijwerkingen van cortico’s?
maaglast (zeker in combi met NSAID) opgejaagd gevoel slapeloosheid huidatrofie ecchymosen
Wat met cortico’s in zwangerschap?
Passeren placenta maar niet teratogeen
Monitoring bijniersuppressie en groei baby
Meer risico op prematuriteit en lager geboortegewicht
Complicaties cortico’s
osteoporose + fracturen
myopathie
GI-complicaties
Hypertensie
Suppressie van hypothalame-hypofysaire as
Hyperglycemie en unmasking van genetische predispositie voor DM
Wat zijn de VD en ND van cyclosporine?
VD: werkt snel en krachtig
ND: zeer sterk immunosuppresief
Werking cyclosporine?
Blokkeert calcineurine waardoor inhibitie van activiteit en proliferatie van T-cellen
Wat is calcineurine?
Factor die T-cellen activeert
Wat is de dosering van cyclosporine?
2-3mg/kg lichaamsgewicht!
Bijwerkingen cyclosporine?
hypertensie
nefrotoxisch
hyperlipidemie
leukopenie
CI’s cyclosporine?
Ongecontroleerde hyperT
ernstig nierfalen
ernstige infecties
maligniteiten
Wat monitoren we bij de toediening van cyclosporines?
bloeddruk
bloedwaarden van lever en nier + PBO
Wat zijn indicaties voor cyclosporine?
Psoriasis
Eczeem
Veel andere inflammatoire aandoeningen
Hoe lang cyclosporine?
liefst <6maand
Wat is de volgende vraag die we ons stellen bij een chronisch inflammatoir, matig ernstig letsel?
Niet-hyperkeratotisch? Hyperkeratotisch Urticaria Lupus Acneiform
Als we te maken hebben met een niet-hyperkeratotisch letsel, welke systeemtherapie kunnen we dan gebruiken?
groep van immunosuppresiva:
cyclosporine
mycofenolaat mofetil
methotrexaat
Welke immunosuppressiva bestaan er?
Methotrexaat
Mycofenolaat mofetil
Cyclosporine
Wat is doel van immunosuppresiva?
Vermindering van ontstekingsprocessen
Wat zijn de bijwerkingen van immunosupp?
Korte termijn: verhoogd risico op infecties
Lange termijn: verhoogd risico op maligniteit
Methotrexaat is een …
foliumzuurantagonist
Hoe werkt een foliumzuurantagonist?
Remt de celdeling van zowel ontstekingscellen als huidcellen