Sníkjudýra- og sveppalyf

Question 1

Sníkjudýralyf sem hafa einnig virkni gegn bakteríum

Answer 1

Metrónídazole (t.d. Giardia lamblia, entamoeba)

Sulfamethoxazole/trimethoprim (t.d. Pneumocystis jirovecci, Toxoplasma gondii)

Doxycycline (t.d. forvörn við malaríu)

Question 2

óalgengari sníkjudýralyf

Answer 2

Áhugavekjandi og óalgengari lyf
Chloroquine / atovoquone / arteminsins (t.d. næmir malaríu stofnar)
Albendazole (t.d. Ascaris)
Ivermerctin (t.d. Strongyloides, kláðamaur)

Question 3

Malaríulyf sem virkar á svefnsýkla P. vivax og P. ovale

Answer 3

primaquine

Question 4

Forvarnarlyf við malaríu

Answer 4

Chloroquine (takmörkuð svæði vegna ónæmis)
Doxycycline
Mefloquine
Atovaquoune / proguanil (malarone®)

Hindra EKKI smit
Hindra SÝKINGU rauðra blóðkorna eftir lifrarstigið

Question 5

Hvernig er meðverð við virkri malaríu sýkingu? (gróflega)

Answer 5

Vægt sjúkdómsform (lyf gefin um munn, eitt lyf, þolist vel)

Alvarlegt sjúkdómsform (lyf gefin í æð, samsett meðferð, aukavekanir)

Question 6

Hvernig er meðferð við alvarlegri malaríu

Answer 6

Lyf gefin í æð
Quinidine (USA) eða quinine (evrópa)
Artesunate (artemisinin flokkur)

Lyf gefin um munn
Atovaquone-proguanil (Malarone ®)
Mefloquine (ekki skráð)
Chloroquine (Klorokinfosfat Recip®)
Artemether og lumefantrine (ekki skráð [USA Coartem ®])

Lyf með virkni gegn lifrarstigi (hypnozoite)
Primaquine (ekki skráð)

Question 7

Albendazole

Answer 7

Ormalyf

Verkunarháttur
Hindrar vöxt og skiptingu orma með að hafa áhrif á microtubuli (full formað sérhæft skotmark)
Virknisvið
Hringormar (roundworms “nematodes”) t.d. Ascaris lumbricoides, Strongyloides stercoralis, Enterobius vemicularis (njálgur)
Flatormar (tapeworms “cestodes”) t.d. Taenia solium (neurocysticercosis)
Lyfjahvörf
Frásog er takmarkað sem kemur ekki að sök við meðhöndlun iðraorma
Takmarkaðar upplýsingar um milliverkanir en hefur áhrif á cytochrome P450 kerfið
Notkun
Iðraorma (intestinal worms) má lækna með EINUM skammti
Vefjasýking (tissue invasive disease) þarfnast lengri meðferðar

Question 8

Ivermectin

Answer 8

Ormalyf

Verkunarháttur
Hefur áhrif á vöðva-taugamótin (neuromuscular junction) og veldur vöðvalömun og drepur orminn beint eða sveltir hann til dauða (full formað sérhæft skotmark)
Virknisvið
Hringormar (roundworms “nematodes”) t.d. Onchocerca vovulus (river blindness), Strongyloides stercoralis
Kláðamaur (scabies)
Aukaverkanir
Þolist mjög vel
Alvarleg viðbrögð ónæmiskerfisins við deyjandi ormum geta komið fyrir (hiti, vöðvaverkir og lágþrýstingur)

Question 9

Lyfjaflokkar sveppalyfja

Answer 9

Amphotericin B (4 mismunandi lyfjaform)

Echinocandins (e.g. caspofungin)

Azoles

• Fluconazole(gersveppir/svæðisbundar sveppasýkingar [endemic mycosis])
• ltraconazole, Voriconazole, Posaconazole, Ravuconazole(gersveppir/svæðisbundnar sveppasýkingar/myglusveppir)

5-Flucytosine (5-FC)

Terbinafine

Question 10

yfirlit um sveppalyf

Answer 10

Náttúruleg sveppalyf
Polyene
Amphotericin B (gefið í æð)
Nystatin (staðbundin notkun)
Echinocandins
Caspofungin
Micafungin

Tilbúin sveppalyf

• Azole lyf
  
  • Fluconazole (um munn og í æð)
  • Itraconazole (um munn, tvö mjög mismunandi lyfjaform)
  • Voriconazole (um munn og í æð [burðarefni hugsanlega skaðlegt])
  • Posaconazole (um munn og nýlega í æð)
  • Econazole (t.d. pevaryl)
• Terbinafine (um munn og staðbundið)

Question 11

kjörlyf gegn aspergillussýkingum

Answer 11

Voriconazole