Radiotherapie Flashcards
GTV
Gross tumor vulume
CTV
Clinical target volume
PTV
planning target volume
OAR
Dynamic multileaf collimatie
NTCP
foutenbronnen
verschillende systematische fouten
verschillende random fouten
verschillende soorten vormen van radio toepassing van stoffen
radioactiviteit: stoffen die fotonen, positronen uitstralen kunnen gebruikt worden voor PET of SPECT dus stoffen die radio activiteit uitstralen
Radionucliden: stoffen die deeltjes uitstralen zoals beta of alpha deeltjes, deze kunnen gebruikt worden voor therapie.
Wat gebeurt er als je radionucleide gebruikt
door ionisatie en energie transfer van de nucleide kunnen er tweed dingen gebeuren:
- Direct intercatie: dan ontstaat er schade aan biologische moleculen zoals DNA eiwitten etc
- indirecte interactie: Er vormen in het milieu om de tumor heen vrije radicale stoffen: H+, OH-, H2O2 deze kunnen binden aan biologische stoffen.
hierbij worden alpha en beta emitters gebruikt:
- alpha meer energie dan beta en creeert meer schade DNA wordt meer beschadigd en zijn dus meer effectiever.
- alpha heeft wel mindere range waarin ze schade kunnen aanbrengen dan beta emitters, alpha echt enkele cellen beta millimeters tot cm
- wel is alpha heel specifiek schade brengen en wordt minder snel niet getargede cellen ook schade krijgen.
Non-targeted vs targeted radionuclide therapie
non-targeted:
- niet direct tegen een kanker specifiek doelwit
- target eigenijk een specifiek cel proces of wordt opgenomen in de cel door chemische eigenschappen
- bestaat vaak alleen uit radionuclide
- radionuclide wordt ingespoten en opgenomen door de cellen en dan voornamelijk de tumorcellen
targeted:
- tegen een kanker specifiek doelwit bijv een molecuul
- verschillende doelwitten
- moleculen die gebruikt worden: antilichamen, of delen er van, nanobodies, peptiden, kleine inhibitors
- je doet de emitters op moleculen die specifiek opgenomen worden door de tumor
Succes volle vectoren / radiotracer
een radiotracer moet goed hebben:
- hoge affiniteit voor de tumor
- hij moet stabiel zijn en niet makkelijk uitelkaar vallen anders haalt het de tumor niet
- Hij moet erg specifiek zijn en niet zomaar andere cellen binden
- Er moet weinig accumilatie in de gezonde organen van zijn
- Hij moet op efficiente wijze en op een goed manier uit het lichaam worden gescheiden
een radiotracer bestaat uit:
- radionuclide
- chelator (bevat de nuclide)
- Linker (doet chelator vast aan de targeting domain)
- targeting domain kan binden aan de target op de tumorcellen
Wat is een interventie radioloog
interventie radiologie is een subspecialisme van de radiologie
Radiologie doet beeldvorming en daarmee kunnen ze diagnose stellen, stagering, behandelplan bedenken en evalueren van behandeling.
een interventie is een behandeling en dat doet de interventie radioloog met hulp van radiologie.
Met behulp van beeldgeleiding door:
- echografie
- röntgen doorlichting
- CT
- of een combinatie
De interventie kan op vasculair gebied, niet vasculair gebied (nieren, galwegen) en op oncologisch gebied dan heet het interventie oncologie
Al deze behandelingen zijn minimaal invasief en daardoor wordt er gebruik gemaakt van beeldvorming
RFA
Radiofrequente ablatie, dan prik je met een naald in de tumor en door de naald loopt een hoog-frequente wisselstroom waardoor de trillingsrichting van de moleculen verandert en en wrijving ontstaat en dus warmte.
Radiofrequentie ablatie vernietigt de tumor met hitte boven de 52 C, ook wel thermische ablatie
materiaal:
- generator - wisselstroom genereren
- Huidelectrodes om de stroom kring compleet te maken vanaf de generator
- Naald
Wordt gedaan bij leverkanker, primair hepatocellulair carcinoom en metastasen colorectaal dus in het colon
chirurgie is niet altijd mogelijk dan kan RFA een oplossing zijn of het kan de wens van de patiënt zijn.
effectiviteit van RFA is direct afhankelijk van de naaldpositie, als je niet goed de tumor aan prikt doe je de tumor natuurlijk geen schade en juist eerder gezond weefsel er omheen.
Hierdoor moet je voldoende marge nemen zodat je geen resttumor hebt en geen recidief is.
om te kunnen zien waar de naald is heb je beeld geleiding nodig en dat is interventie radiologie
