HH-tumoren + therapie planning + monitoring + navigatie Flashcards
Wat voor soort tumoren heb je in het hoofd hals gebied
het zijn plaveiselcelcarcinomen dus die groeien aan het oppervlak, in het slijmvlies in de mucosa. het is relatief zeldzaam.
oorzaken van hoofd hals tumoren?
nicotine
alcohol
betelnoot kauwen
Virus HPV en EBV
Wat voor klachten krijgen mensen als eertse
pijnlijke plekjes in de mond/keel gebied
Slikklachten
Heesheid
keelpijn
Hoe onderzoek je het
- wat is het voor tumor
- wat is de uitrbreiding in de omgeving
- zijn er metastases naar lymfeklieren in de hals
- zijn er afstandsmetastasen voornamelijk de longen is erg belangrijk want dat is niet te genezen
- is er een gelijktijdige HH-tumor aan het groeien
primaire tumor onderzoek je met:
- LO,
- biopt,
- beeldvorming (MRI/CT) afhankelijk van locaytie en grootte
Hals:
- palpatie voor lymfe metastases
Echografie van de hals
Cytologische punctie lymfeklieren hals (echogeleid)
Afstands:
- longfoto röntgenfoto of CT thorax
- FDG-PET
Wat kan je er aan doen?
- resultaten bespreken in werkgroep in een HH-centrum (MDO)
- Behandelplan maken, afhankelijk van stadium, aan de hand van landelijke protocollen
- Curatief vs palliatief
Kleine tumroen:
- chirurgie of radiotherapie
Grote tumoren:
- chirurgie + radiotherapie
- chemo + radiotherapie
- Chirurgie + chemo + radiotherapie
Hoe kan je reconstructie doen
Borstspier lap incl vaten
onderarms lap incl vaten
bovenbeens lap vaak zijn ze vaak wat dikker
- onderbeens lab incl bot voor de onder kaak
oropjarynx en nasopharynx carcinoom
behandeling primaor middels bestraling, soms in combinatie met chemo
Oropharynx: in toenemende mate HPV-gerelateerd
Nasopharynx: EBV-gerelateerd
Larynxcarcinoom
kleine tumoren:
- laserchirurgie
- radiotherapie
grote tumoren:
- chemotherapie
- laryngectomie (verwijdering van het strottenhoofd)
na het verwijderen van het strottenhoofd kan er alleen maar via stoma geademt worden.
Hypopharynxcarcinoom
vaak pas laat ondekt
slechte prognose 30% 5-jaars overleving
eerste keus is chemo
Alternatief: laryngectomie, pharyngectomie, reconstructie met opgetrokken maag of jejunum interpositie
Speekselkliertumoren
oorspeeksel klieren is belangrijk om te weten dat er een zenuw loopt die de gezichtspieren aanstuurt.
Met een apparaatje wordt deze opgezocht zodat de zenuw gespaart kan blijven.
Wat kan er beter? / nieuwe technieken
Snijranden zijn vaak niet vrij van tumoren
essentieel voor goed prognose
verschillende nieuwe benaderingen
- parallel tagging, midden in de operatie weggesneden weefsel onder zoeken voor tumoren
- ramen spectroscopie, water concentratie in tumoren is meer dat kan gezien worden met een spectroscoop
- Fluoresentie geleide chirurgie, hele tumor licht op met infrarood door fluoresentie
Wat is het werkingsmechanisme van bestralen
- Doel is om kanker cellen te vernietigen, en normale cellen te sparen. door te bestralen doe je schade aan het DNA, waarmee je de celdeling probeert af te remmen of te stoppen
- Normale cellen beschadigen ook maar kunnen beter herstellen dan kanker cellen
- gevoeligheid van de therapie hangt af van intrinsieke eigenschappen van de tumor maar ook de zuurstof spanning
- hypoxie ontstaat in de tumor doordat de vaatjes niet van goeie kwaliteit zijn maar ook omdat de tumor sneller groeit dan de vaatjes. Door hypoxie wordt de tumor relatief meer resistent tegen bestraling en heeft een hoger dosis nodig en soms ook chemo
- HH tumoren zijn hypoxisch
Bijwerkingen radiotherpie HH gebied
slikklachten
droge mond
fibrose
osteoradionecrose
hypothyreoidie
visus stoornis
gehoors problemen
Bepalen doelvolumina en gezonde weefsels
anatomische imaging: CT maar MRI is beter in de weke delen contrast
functionele imaging: niet-invasieve techniek om fysiologische kenmerken van een tumor zichtbaar te make
Definitie radioresistente gebieden: PET, MRI: DWI, DCE
Overige beeldvorming gebeurt ook net zoals met bestralen met een gezichtsmasker
Fusie met CT en MRI
Planning MRI wordt vaker gebruikt puur vanwege beter contrast in de weke delen.
planning MRI
- MRI in bestralingshouding masker
- Hoge resolutie
- acceptabele SNR (signal to noise ratio)
- Acceptabele scan tijd
- bewegingsartefacten
- dedicated coils
- Cave claustrofobie soms een probleem bij MRI
- Accurate registratie