Prostaatkanker en pathologie Flashcards
Hoeveel procent van de mannen van 70-80 heeft prostaat carcinoom
60-70%, niet alle patiënten hoeven symptomen hier van te hebben
Welke diagnostische methodes zijn er voor prostaat carcinoom
- PSA meeting
- rectaal toucher (lichamelijk onderzoek)
- biopt
- MRI
- PET/SPECT
- TRUS
PSA test
PSA is prostaat specifiek antigen
dit wordt aangemaakt door kliercellen in de prostaat en in het prostaat vocht bevindt zich dan ook veel PSA.
Bij een gezond persoon lekt er ook een klein beetje PSA de bloedbaan in maar in lage concentraties.
Bij prostaatkanker liggen de prostaat cellen die een barriere vormen voor het bloed niet netjes tegen elkaar aan en zo kan er meer PSA lekken de bloedbaan in.
Dus als je een hoge concentratie PSA in de bloedbaan kan meten dan is er een hoge kans dat je prostaat kanker hebt.
Waarom kijk je Multi MRI
T2 kijk je erg goed naar de anatomie
Bij DWI (diffusion weighted imaging) kijken naar cel dichtheid
DCE kijk je naar doorbloeding, angiogenese, is het sterk doorbloed
Je kan niet alles zien met 1 MRI beeld.
TRUS
transrectale ultrasonografie van de prostaat
echo-probe wordt rectaal toegebracht en kan de prostaat inbeeld gebracht worden. Met een naald kan dan ook een biopt genomen worden.
Biopsie m.b.v. MRI
Cognitieve fusie biopsie is operator afhankelijk, operator bekijkt MRI beeld en gaat prikken
MRI-TRUS fusie software, op MRI beeld intekenen prostaat en tumor, Fuseren met TRUS en dan zorgvuldig prikken
MRI-geleide biopsie, live MRI prikken maar dat kost veel MRI-tijd
TNM voor prognose prostaat kanker
T maak je gebruik van rectaal toucher om te beoordelen
N maak je gebruik van MRI
M doe je met een botscan want prostaat tumoren zaaien vaak uit naar het bot
Behandelingsopties prostaatcarcinoom
Laag risico, actieve surveillance gleason 6, T1-T2 N0M0
Intermediair en hoog risico gleason 7 T1-2 / gleason 8-10, T2-3
radicale prostatectomie, radiotherapie, uitwendig of brachytherapie
Gemetastaseer hormoon-gevoelig: endocriene therapie
Gemetastaseed hormoon ongevoeig: chemo therapie
Wat is het doe van active surveillance
Het voorkomen of het uitstellen van invasieve behandelingen met bijwerkingen
bevordert kwaliteit van leven
voorkomt onnodig behandelingen
PSMA PET CT
Prostaat specifiek membraan antigen, hiermee kun je metastases opsporen want die PSMA kan binden aan het membraan van de prostaatcarcinomen dus ook als die als metastase op een andere plek in het lichaam zitten.
De rol van beeldvorming bij PCa
- lesie detectie - MRI
- Targeted biopsie - US + MRI
- Lymfklieren - MRI
- Metastases - Botscintigrafie, PSMA PET
- Radiotherapie planning: CT/MRI
Wat doet een patholoog?
Weefselcoupes bekijken, helpen bij diagnose stellen van patiënten. Is het kanker of gezond weefsel.
Wat is de functie van de prostaat
maakt enzymen zoals PSA en die zorgt dat sperma buiten het lichaam vervloeid.
Hoe vaak komt prostaat kanker voor
1:7 krijgt prostaat kanker
1:37 overlijdt aan prostaat kanker dus veel mannen leven zonder problemen met prostaat kanker
Welke klachten komen voor bij prostaat kanker?
Er zijn geen klachten voor prostaat kanker, vaak leidt prostaat kanker niet tot problemen en wordt vaak pas ontdekt wanneer het uitgezaaid is.
De goedaardige hyperplasie van de prostaat geeft wel symptomen zoals plas klachten. Dan is dat vaak een reden voor patiënten naar de huis arts te gaan en lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek te doen. DRE + PSA
Waar komt de patholoog om de hoe kijken
diagnostisch biopt
radicale prostaatectomie
Microscopische kenmerken prostaat kanker
- Heel veel meer cellen hoge dichtheid.
- Veel te veel buisjes als gevolg van een toename groei van de luminale cellen.
- Basofiel cytoplasme
- Grote kernen
- prominente nucleolus omdat de cellen veel delen hebben ze meer eiwitten nodig en daardoor verhoogde activiteit van ribosomen en daarom kleuren ze paars.
- Verlies van basale laag, verlies van basale cellaag, je ziet dat de rare nieuwe buisjes dat de basale laag weg is.
Diagnose biopt
In hoeveel biopten
Lengte van het biopt
Grading gleason gradering, kijken naar groeipatroon van de buisjes zegt veel over gedrag van de prostaatkanker. Veel verschillende groeipatronen
Radicale prostatectomie
Wat is de definitieve Gleason score?
Uitbreiding buiten prostaatkapsel?
ingroei van vesicula seminalis?
Sneevlak vrij?
Eigenlijk wordt dit allemaal gedaan na de radicale prostatectomie
ingroei van prostaat kanker in andere weefsels
ingroei in vetweefsel is T3a
Ingroei in vesicula seminalis is T3b is nog net iets slechter dan T3a
