Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Pediatria CMUJ Masajka > PULMONOLOGIA DZIECIĘCA > Flashcards

PULMONOLOGIA DZIECIĘCA Flashcards

1
Q

Duszność

A

– stan obiektywny, obserwowany w badaniu fizykalnym (do rozpoznania nie jest konieczny wywiad)
– może, ale nie musi, być objawem niewydolności oddechowej
– niewydolność oddechowa może też przebiegać bez duszności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Duszność objawy

A

1) tachypnoe
2) zaciąganie ścian klatki piersiowej
3) gra skrzydełek nosa
4) postękiwania wydechowe (zapobiegają zapadaniu się pęcherzyków płucnych na wydechu)
5) wzmożenie lub osłabienie szmerów oddechowych
6) orthopnoe (zmniejszanie się duszności w pozycji siedzącej lub stojącej)
7) stabilizacja obręczy barkowej (ułatwia pracę dodatkowych mm oddechowych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Duszność prawidłowa częstość oddechów

A 
należy mierzyć w spoczynku, przez całą 1 minutę
noworodek 40-60/min
niemowlę 20-40/min
< 6 rż 20-30/min
> 6 rż 15-20/min
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Duszność fazy

A

– duszność może być ostra lub przewlekła, spoczynkowa lub wysiłkowa
– prawidłowo stosunek wdechu do wydechu wynosi 2:3
– w różnych rodzajach duszności fazy te mogą ulegać względnemu wydłużeniu:

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Duszność rodzaje

A

duszność wydechowa => obturacja dróg oddechowych wewnątrz klatki piersiowej (np zaostrzenie astmy)
duszność wdechowa => obturacja dróg oddechowych na zewnątrz klatki piersiowej (np zapalenie krtani)
duszność mieszana => rozlana obturacja dróg oddechowych (np zapalenie krtani i tchawicy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Duszność przyczyny

A

– choroby układu oddechowego
– niewydolność krążenia
– kompensacja oddechowa kwasicy metabolicznej (tzw. oddech Kussmaula)
– choroby OUN (oddech Biota, oddech Cheyne’a-Stokesa)
– zaburzenia psychiczne (nerwicowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Duszność postępowanie

A

– identyfikacja przyczyny duszności i leczenie przyczynowe
– u dziecka, u którego stwierdzisz występowanie duszności podaj tlen, a dopiero potem rozstrzygnij,
czy przyczyną duszności jest niewydolność oddechowa (jeśli tak, kontynuuj tlenoterapię do jej
ustąpienia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Stridor

A

– wysoki, szorstki dźwięk wynikający z zaburzonego przepływu przez zwężone drogi oddechowe
– nigdy nie występuje w warunkach prawidłowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Stridor rodzaje

A

stridor wdechowy => obturacja dróg oddechowych poza klatką piersiową (towarzyszy mu zaciąganie klp)
stridor wydechowy => obturacja dróg oddechowych wewnątrz klatki piersiowej
stridor wdechowo-wydechowy => obturacja dróg oddechowych wewnątrz i na zewnątrz klatki piersiowej
stertor = wilgotny stridor wdechowy towarzyszący zwężeniu nozdrzy tylnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Stridor przyczyny

A

1) stridor ostry => krup wirusowy (najczęstsza przyczyna stridoru), zapalenie nagłośni, aspiracja ciała
obcego, bakteryjne zapaleie tchawicy, ropień pozagardlowy lub okolomigdałkowy, skurcz alergiczny
krtani, layngospasmus (w przebiegu tężyczki), błonica
2) stridor przewlekły => laryngomalacja (najczęstsza przyczyna stridoru u niemowląt), podgłośniowe
zapalenie krtani, porażenie strun głosowych, guzy krtani, tracheomalacja, pierścienie naczyniowe
uciskające tchawicę, zwężenie nozdrzy tylnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Stridor badanie

A

u dzieci ze stridorem należy zachować szczególną ostrożność podczas badania gardła (ryzyko skurczu
krtani w przypadku zapalenia nagłośni)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Stridor postępowanie

A

ustalenie przyczyny stridoru i leczenie przyczynowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Świst wydechowy

A

– niskotonowy objaw osluchowy, słyszalny w fazie wydechu
– często współwystępuje z wydłużeniem fazy wydechu
– w odróżnieniu od stridoru zwykle jest słyszalny dopiero po przyłożeniu stetoskopu do kl. p.
– spowodowany obturacją oskrzeli (skurcz mięśni gładkich, obrzęk błony śluzowej, wydzielina)
– jeden z najczęstszych objawów astmy, zapalenia oskrzeli i zapalenia oskrzelików
– niemowlęta i małe dzieci, ze względu na małą średnicę dróg oddechowych, nawet przy zwykłej
infekcji (obrzęk śluzówki) mogą prezentować świsty
– im młodsze dziecko, tym mniejsze prawdopodobieństwo astmy (!)
– świsty mogą wystepować też w przebiegu cięższych chorób – mukowiscydozy, wad wrodzonych
– postępowanie: ustalenie przyczyny występowania świstów i jej leczenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Bezdech

A

– przerwa w oddychaniu trwająca 10-20 s
– może mu towarzyszyć bradykardia i sinica
– jest zazwyczaj końcowym etapem wielu procesów patologicznych
– przyczyny: drgawki, infekcje, krwawienia wewnątrzczaszkowe, wady OUN, refluks, choroby
metaboliczne, hipoglikemia, sepsa, botulizm
– najczęściej bezdechy występują u noworodków (zwłaszcza wcześniaków) => niedojrzałość OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Bezdech postępowanie

A

– napad bezdechu zwykle udaje się przerwać za pomocą stymulacji dotykowej
– przy przedłużających się bezdechach konieczne jest podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddchowej
– ciężkie, nawracające bezdechy można próbować leczyć farmakologicznie (kofeina)
– bezdechy u wcześniaków zwykle ustępują do 36 tygodnia wieku skorygowanego
– krótkotrwały bezdech w czasie płaczu lub bólu może być bezdechem afektywnym, nie wymaga
leczenia, tylko unikania stresujących sytuacji
– bezdechy po posiłku mogą być objawem refluksu żołądkowo-przełykowego
– poważny bezdech bez innych objawów może wynikać z nieprawidłowości OUN => wykonaj EEG,
USG, TK głowy i polisomnografię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kaszel długość

A

ostry => do 3 tyg (infekcje, aspiracja ciała obcego)
podostry => 3 – 8 tyg (najczęściej podczas zejścia infekcji wirusowej)
przewlekły => powyżej 8 tyg (alergia, choroby przewlekłe, wady układu oddechowego, refluks, kaszel psychogenny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kaszel

A

– jest odruchowym elementem oczyszczania dróg oddechowych
– w większości przypadków jego hamowanie jest niewskazane
– bardzo częsty objaw stanów zapalnych układu oddechowego (70% przypadków: przeziębienie)
– może zostać wywołany przez podrażnienie przepony, opłucnej, osierdzia, kanału ucha zewnętrznego
– może być wilgotny (np rozstrzenie oskrzeli), suchy (np początkowe stadium zapalenia oskrzeli
– może mieć charakter napadowy (np w krztuścu)
– maluchy nie umieją odkrztuszać wydzieliny, tylko ją połykają, co często prowadzi do wymiotów
– przewlekły kaszel u dzieci zawsze wymaga poszerzonej diagnostyki (zwykle etiologia
wieloczynnikowa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kaszel postepowanie

A

– ustalenie przyczyny kaszlu i leczenie przyczynowe
– badania czynnościowe płuc (spirometria) można wykonać dopiero u dzieci > 5 rż
– w zależności od sytaucji klinicznej: mukolityki, leki rozszerzające oskrzela, leki przeciwzapalne i in

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kaszel objawy alarmujące

A

początek w okresie noworodkowym, nagły początek,
kaszel w czasie karmienia, kaszel z odkrztuszaniem plwociny, poty nocne, utrata masy ciała, palce
pałeczkowate, sinica, spadek tolerancji wysiłku, utrzymująca się gorączka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Krwioplucie

A

– u dzieci występuje rzadko (na ogół epizodycznie, ilość odkrzuszanej krwi jest mała)
– wskazuje na poważną chorobę płuc (zapalenie płuc, gruźlica, ciało obce, vasculitis, malformacje
naczyń płucnych, przerzuty, urazy, zaburzenia krzepnięcia, działanie leków i toksyn)
– należy ocenić morfologię krwi, parametry krzepnięcia, wskaźniki stanu zapalnego
– różnicowanie m.in. z częstym u dzieci krwawieniem z nosa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Krwioplucie postępowanie w krwotoku płucnym

A

– stabilizacja stanu chorego
– zaintubowanie oskrzela po stronie przeciwnej od źródła krwawienia
– drenaż ułożeniowy (ułożenie na chorym boku)
– płukanie płuc solą fizjologiczną w trakcie bronchoskopii, usunięcie ekspozycji na czynniki
toksyczne, leki wazokonstrykcyjne iv, embolizacja krwawiącego naczynia, usunięcie fragmentu
płuca i in

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Niewydolność oddechowa

A

– stan, w którym układ oddechowy nie jest w stanie zapewnić adekwatnej wymiany gazowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Niewydolność oddechowa rozpoznanie

A
  • hipoksemia (PaO2 < 60 mmHg) i/lub

* hiperkapnia (PaCO2 > 45 mmHg)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Niewydolność oddechowa ostra

A

stan nagły, przebiega z kwasicą, brak retencji HCO3-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Niewydolność oddechowa przewlekłą

A

pH w normie, kompensacja kwasicy, retencja HCO3-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Niewydolność oddechowa przyczyny

A

u dzieci najczęstszą przyczyną są zapalenia i wady układu oddechowego
– inne przyczyny to m.im. odma, aspiracja ciała obcego, choroby przewlekłe płuc, sepsa, wady serca,
obturacja górnych dróg oddechowych, choroby mięśni, zniekształcenia klp, zatrucia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Niewydolność oddechowa objawy

A
  • duszność, osłabienie, senność
  • zwiększona potliwość, bladość lub sinica skóry
  • tachypnoe/bradypnoe/bezdech
  • zmiany akcji serca (tachykardia, bradykardia, asystolia), wzrost CTK, tętno paradoksalne
  • w przewlekłej niewydolności oddechowej może rozwinąć się poliglobulia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Niewydolność oddechowa rozpoznanie

A

w pulsoksymetrii saturacja < 90%

potwierdzenie rozpoznania niewydolności oddechowej => gazometria

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Niewydolność oddechowa leczenie

A

– utrzymywanie drożności dróg oddechowych
– tlenoterapia bierna lub czynna (należy utrzymywać saturację na poziomie > 92-94% i stosować
możliwe najniższe stężenia tlenu, by zminimalizować jego toksyczny wpływ na drogi oddechowe)
– leczenie choroby podstawowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Atrezja nozdrzy tylnych

A

– może być obustronna lub jednostronna (częstsza)
– może współistnieć z innymi wadami wrodzonymi w zespole CHARGE (dziecko z obustronną
atrezją nozdrzy tylnych zawsze zbadaj pod kątem występowania innych wad wrodzonych!)
noworodek do 4-6 tygodnia życia umie oddychać tylko przez nos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Atrezja nozdrzy tylnych rodzaje

A

– atrezja obustronna => zaburzenia wentylacji, niewydolność oddechowa, wysiłek oddechowy,
narastająca sinica, stertor – ustępują kiedy dziecko zaczyna płakać
– atrezja jednostronna => najczęściej śluzowy wyciek z jednej dziurki nosa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Atrezja nozdrzy tylnych rozpoznanie

A

rynoskopia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Atrezja nozdrzy tylnych leczenie

A

operacja chirurgiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Laryngomalacja

A

(wrodzony stridor krtaniowy)
– najczęstsza wada wrodzona górnych dróg oddechowych
– duże i luźne fałdy nalewkowo-nagłośniowe, wibrujące przy przepływie powietrza
– głównym objawem jest stridor wdechowy o różnym nasileniu, który pojawia się w pierwszych
tygodniach życia (aczkolwiek nie jest obecny od pierwszego oddechu) i nasila się podczas
niepokoju, wysiłku lub karmienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Laryngomalacja rozpoznanie i postępowanie

A

rozpoznanie: fiberolaryngoskopia
postępowanie: na ogół obserwacja (zwykle ustępuje samoistnie do 1,5 rż)
w przypadku zaburzeń wentylacji lub przy nawracających aspiracjach – laryngoplastyka lub tracheostomia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Wrodzona rozedma płatowa

A

– rozedma pęcherzyków płucnych, na ogół dotycząca jednego płata płuca
– najczęściej płat górny lewy lub środkowy prawy, rzadko płaty dolne
– spowodowana jest obturacją doprowadzającego oskrzela (np wrodzone zaburzenia budowy)
– częściej chorują chłopcy
– najczęściej objawy pojawiają się w pierwszych 4 mż (aczkolwiek nie od razu po urodzeniu)
– u niemowląt objawia się narastającą ciężką niewydolnością oddechową ze świstem wydechowym
– u dzieci starszych objawia się kaszlem i nawracającymi zakażeniami płuc
– RTG, TK => nadmierne upowietrznienie płuca, często przesunięcie śródpiersia na stronę przeciwną
– postępowanie: resekcja zmienionego płata

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Tracheomalacja

A

– niestabilność ściany tchawicy, powodująca jej zapadanie się (najczęściej wskutek skrócenia
chrząstek podkowiastych, przez co większą część obwodu tchawicy tworzy część błoniasta)
– może być piewotna lub wtórna (np wskutek ucisku z zewnątrz przez pierścień naczyniowy)
– objawy: wysiłek oddechowy, czasem stridor, nieefektywny “głuchy” kaszel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Tracheomalacja rozpoznanie

A

RTG z kontrastem w przełyku => może uwidocznić pierścienie naczyniowe
bronchofiberoskopia => umożliwia rozpoznanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Tracheomalacja postępowanie

A

postępowanie: w postaci pierwotnej leczenie zachowawcze, we wtórnej – operacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Przetoka tchawiczo-przełykowa

A

– może towarzyszyć atrezji przełyku
– objawy przetoki: aspiracja, nawracające zapalenia płuc i oskrzeli
– objawy atrezji przełyku: objawy wysokiej niedrożności pp, krztuszenie, aspiracja
– w przypadku atrezji przełyku nie da się wprowadzić zgłębnika do żołądka, w RTG widoczny jest
brak bańki powietrza w żołądku
– przetokę uwidacznia się w bronchoskopii
– postępowanie: chirurgiczna rekonstrukcja ciągłości przełyku / usunięcie przetoki
– następstwa: nawracające infekcje dolnych dróg oddechowych, nadreaktywność oskrzeli,
tracheomalacja, zaburzenia motoryki przełyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Ostre zapalenia nosa i zatok przynosowych

A

– najczęściej spowodowane infekcją wirusową
– objawy: zatkany nos, wyciek z nosa, ból głowy, osłabienie węchu, gorączka, złe samopoczucie
u dzieci przedszkolnych występuje około 7-10 epizodów przeziębień w roku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Ostre zapalenia nosa i zatok przynosowych czynniki ryzyka

A

alergiczny nieżyt nosa, wady anatomiczne przegrody i bocznej ściany nosa,
ekspozycja na zanieczyszczenia powietrza (dym tytoniowy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Ostre zapalenia nosa i zatok przynosowych czas trwania

A

zapalenie ostre => objawy trwają krócej niz 12 tyg i ustępują całkowicie
zapalenie przewlekłe => objawy trwają > 12 tyg, nie ustępują całkowicie, mogą tworzyć się polipy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Ostre zapalenia nosa i zatok przynosowych nadkażenie bakteryjne

A

– dochodzi do niego w przypadku 5-10% przeziębień
– wskazują na nie
• utrzymywanie się objawów ponad 10 dni
• pogorszenie stanu dziecka po 5 dniach

45
Q

Ostre zapalenia nosa i zatok przynosowych postępowanie

A

– zapalenia wirusowe leczymy objawowo
– w przypadku nadkażenia bakteryjnego: amoksycylina 75-90 mg/kg/dobę (2 x dz przez 5-7 dni)
– w przypadku grypy o ciężkim przebiegu lub występowania czynników ryzyka: oseltamiwir
– leki obkurczające naczynia śluzówki nosa (działają max. 5-7 dni => tachyfilaksja)
– GKS donosowe w połączeniu z antybiotykiem zmniejszają nasilenie kaszlu i kataru
– nie stosuj leków przeciwkaszlowych i antyhistaminików (tylko w alergicznym nn)
– jeżeli objawy są jednostronne lub przebieg jest ciężki, należy wykonać TK

46
Q

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani

A

– spowodowane infekcją wirusową
– najczęstsza przyczyna ostrych zaburzeń oddechowych u małych dzieci
– chorują zazwyczaj dzieci w wieku 6 mż – 3rż, częściej chłopcy
– czynniki etiologiczne: wirus paragrypy, grypa, adenowirus, RSV, metapneumowirus, odra

47
Q

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani objawy

A

– pojawiają się nagle, zwykle w godzinach nocnych
– często są poprzedzone łagodną infekcją GDO
– stridor wdechowy, chrypka, szczekający kaszel, duszność, stan podgorączkowy
– duża rozpiętość objawów – od ich braku do ciężkiej niewydolności oddechowej

48
Q

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani badania

A

przy typowym, łagodnym przebiegu brak wskazań do badań laboratoryjnych i obrazowych, ale gdyby:
– leukocytoza, monitorowanie przebiegu pulsoksymetrią i gazometrią
– RTG szyi – typowe zwężenie tchawicy (“objaw świeczki”)

49
Q

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani postępowanie

A

– GKS (stosowane ogólnoustrojowo na wszystkich stopniach ciężkości choroby)
– adrenalina w nebulizacji - w stopniu umiarkowanym lub ciężkim
– w razie potrzeby – tlenoterapia bierna, intubacja, wentylacja mechaniczna

50
Q

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani

wskazania do hospitalizacji

A

postać ciężka lub umiarkowana z brakiem poprawy 4h po podaniu GKS

51
Q

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani

przebieg

A

przebieg jest zazwyczaj łagodny i dziecko może być leczone ambulatoryjnie
u części dzieci proces zapalny może zejść na tchawicę i oskrzela

52
Q

Zapalenie nagłośni

A

– stan zagrożenia życia, wymaga pilnej interwencji
– dziecko należy hospitalizować na oddziale intensywnej terapii
– chorować mogą dzieci w każdym wieku, najczęściej 2-7 rż
– przyczyna jest bakteryjna (najczęściej H.influenzae typu B – do czasu wprowadzenia
obowiązkowych szczepień, obecnie S.pneumoniae, S.aureus, M.catarrhalis)
– u dzieci z niedoborem odporności zapalenie nagłośni może być wywołane przez wirusy i grzyby

53
Q

Zapalenie nagłośni

objawy

A

– pojawiają się nagle
– wysoka gorączka, ból gardła, pobudzenie, niechęć do jedzenia, zaburzenia połykania, ślinotok,
duszność, stridor wdechowy
– dziecko na pierwszy rzut oka wygląda na ciężko chore
– w badaniu fizykalnym obecne są cechy duszności
– przy braku leczenia stopniowo rozwija się niewydolność oddechowa
– badanie gardła należy wykonać niezwykle ostrożnie, w warunkach umożliwiających ewentualną
szybką intubację (ryzyko skurczu krtani)

54
Q

Zapalenie nagłośni

badania dodatkowe

A

– leukocytoza z przewagą neutrofili
– w RTG bocznym (badanie nie zawsze wskazane) uwidocznienie obrzęku nagłośni (“objaw kciuka”)
– w endoskopii obrzęknięta, czerwona nagłośnia

55
Q

Zapalenie nagłośni

postępowanie

A

– antybiotykoterapia (np cefalosporyna III generacji: ceftriakson 75-100 mg/kg dożylnie 1x dz)
=> skuteczna antybiotykoterapia powoduje szybką poprawę
– przy objawach duszności – tlenoterapia
– u sporej części dzieci konieczność intubacji bez sztucznej wentylacji

56
Q

Zapalenie nagłośni

zapobieganie

A

szczepienia przeciwko H.influenzae, u osób z kontaktu z czynnikami ryzyka – ryfampicyna

57
Q

Zapalenie nagłośni

powikłania

A

ZOMR, sepsa, zapalenie kości, stawów, płuc, osierdzia

58
Q

Zapalenie oskrzelików

A

– najczęstsza postać zakażenia dolnych dróg oddechowych u niemowląt i małych dzieci (do 2 rż)
– szczyt zachorowań w sezonie jesienno-zimowym
– najczęstszy czynnik etiologiczny: wirus RSV
– stan zapalny oskrzelików powoduje ich obturację
– ryzyko ciężkiego przebiegu u dzieci z zaburzeniami odporności i przewlekłymi ch. płuc i serca

59
Q

Zapalenie oskrzelików

objawy

A

– z początku łagodna infekcja GDO
– potem pojawia się gorączka, tachypnoe, wysiłek oddechowy, napadowy kaszel (czasami
prowokujący wymioty), przedłużony wydech ze świstem wydechowym, objawy duszności
– w ciężkich przypadkach mogą rozwinąć się objawy niewydolności oddechowej
– w badaniu fizykalnym: tachypnoe, tachykardia, gorączka, wydłużony wydech, świsty wydechowe,
wypuk nadmiernie jawny, przesunięcie ku dołowi wątroby i śledziony (rozdęcie płuc)

60
Q

Zapalenie oskrzelików

badania dodatkowe

A

– możliwa niewielka leukcytoza z przewagą limfocytów
– w gazometrii niewielka alkaloza oddechowa (przy NO – hipoksja, hiperkapnia)
– wykrycie antygenów RSV w wymazie z nosogardła

61
Q

Zapalenie oskrzelików

postępowanie w grupie ryzyka

A

w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu wykonaj RTG płuc (nadmierne upowietrznienie płuc, obniżenie kopuł
przepony, rozsiane drobne ogniska niedodmy, poszerzenie wymiaru strzałkowego klp)

62
Q

Zapalenie oskrzelików

leczenie

A

charakter objawowy
=> leki przeciwgorączkowe, ew. rozszerzające oskrzela, toaleta nosa, monitorowanie stanu dziecka
=> większość dzieci może być leczona w domu

dla dzieci z grup ryzyka (ciężkie choroby płuc i serca) dostępna jest profilaktyka zakażeń wirusem RSV
=> comiesięcznie do ukończenia 2rż podaje się swoiste przeciwciało przeciwko wirusowi: paliwizumab

63
Q

Zapalenie płuc

A

– jedna z najczęstszych chorób u dzieci

64
Q

Zapalenie płuc

czynniki etiologiczne

A
  • noworodki, małe niemowlęta => głównie bakterie
  • duże niemowlęta, przedszkolaki => głównie wirusy (RSV, adenowirusy)
  • powyżej 5 rż => głównie bakterie, coraz częściej zdarzają się zakażenia patogenami atypowymi
65
Q

Zapalenie płuc

przyczyny

A

najczęstsza bakteria wywołująca zapalenia płuc u dzieci to S.pneumoniae
< 2rż daje on wieloogniskowe zapalenie płuc, po 2rż – płatowe zapalenie płuc
najcięższy przebieg zapalenia płuc z ryzykiem powikłań wielonarządowych wywołuje S.aureus

66
Q

Zapalenie płuc

rodzaje

A

ZP pozaszpitalne => do rozwoju objawów dochodzi poza szpitalem lub < 48h od rozpoczęcia hospitalizacji
ZP szpitalne => do rozwoju objawów dochodzi > 48h po przyjęciu do szpitala
ze względu na zajęty obszar płuca: ZP jednoogniskowe (np płatowe) lub wieloogniskowe

67
Q

Zapalenie płuc

badanie fizykalne

A

– gorączka
– objawy duszności
– trzeszczenia, rzężenia drobnobańkowe (warunek sine qua non)
– osłabione drżenie głosowe po chorej stronie, stłumiony wypuk (niedodma)
– powłóczenie klp po chorej stronie (wysięk w opłucej)
– możliwe zmiany osłuchowe ze strony oskrzeli (rzężenia grubobańkowe, furczenia, świsty)
– “maska brzuszna” – w początkowej fazie zapalenia płatowego wywołanego przez S.pneumoniae:
ból, wymioty, rzadko biegunka

68
Q

Zapalenie płuc

badania dodatkowe

A

– ocena wydolności oddechowej (pulsoksymetria, ew gazometria)
– CRP, leukocytoza, prokalcytonina (znacznie podniesione w infekcji bakteryjnej)
– badania mikrobiologiczne krwi u dzieci z podejrzeniem etiologii bakteryjnej (< 3rż, wysoka
gorączka, ciężki przebieg)
– badania wirusologiczne wymazu z GDO
– badania serologiczne (potwierdzenie zakażenia bakterią atypową)
– RTG klatki piersiowej (niezalecane w przypadku niepowikłanych zakażeń pozaszpitalnych, ale
konieczne u chorych z ciężkim przebiegiem lub wymagających hospitalizacji)

69
Q

Zapalenie płuc

leczenie

A

antybiotykoterapia: 1 rzut w zapaleniu pozaszpitalnym = amoksycylina
– w przypadku etiologii S.aureus: fluklokscylina + amoksycylina
– w przypadku zakażenia bakteriami atypowymi: makrolidy, tetracykliny
+ leczenie objawowe

70
Q

Zapalenie płuc

wskazania do hospitalizacji

A

wiek < 6 mż, saturacja < 92%, tachypnoe, ciężki stan ogólny, odwodnienie,
niewydolność oddechowa, zaburzenia świadomości, współwystępujące choroby przewlekłe,
granulocytopenia, rozległe zmiany w RTG, powikłania (np płyn w opłucnej), wskazania społeczne

71
Q

Płyn w jamie opłucnej

A

– w warunkach prawidłowych w opłucnej znajduje się 0,3 ml/kg płynu
– przyczyny nadmiaru płynu w opłucnej: infekcje, zapalenie trzustki, choroby tkanki łącznej,
nowotwory i ich przerzuty, uraz klatki piersiowej, leki
– z bakterii zapalenie opłucnej wywołują najczęściej: S.pneumoniae, H.influenzae, S.aureus

72
Q

Płyn w jamie opłucnej

objawy

A

– ból po jednej stronie klatki piersiowej, może promieniować do barku, jamy brzusznej, nasila się
podczas wdechu i kaszlu, ustępuje po narośnięciu ilości płynu, wtedy też pojawia się duszność i
uczucie ucisku po zajętej stronie
– w badaniu fizykalnym: tarcie opłucnowe (zanika przy narośnięciu ilości płynu), wypuk stłumiony,
ściszenie szmerów oddechowych, przesunięcie uderzenia koniuszkowego na stronę zdrową
– posiew płynu często wychodzi jałowy

73
Q

Płyn w jamie opłucnej

przesięk vs wysięk

A

różnicowanie przesięku i wysięku => kryteria Lighta
1) stosunek białek z płynu i surowicy > 0,5
2) stosunek LDH z płynu i surowicy > 0,6
3) stosunek LDH w płynie > 2/3 stężenia prawidłowego w surowicy
jeśli żaden nie jest spełniony => przesięk
jeśli którykolwiek jest spełniony => wysięk

74
Q

Płyn w jamie opłucnej

postępowanie

A

– leczenie choroby podstawowej
– wysięk infekcyjny – antybiotykoterapia (empiryczna przeciwko S.pneumoniae lub celowana,
zgodna z lekoopornością), usunięcie wysięku (nakłucie jamy opłucnej, drenaż)
– można doopłucnowo podawać leki fibrynolityczne

75
Q

Astma

A

– przewlekła choroba zapalna oskrzeli, związana z ich nadreaktywnością
– prowadzi do przebudowy oskrzeli
– etiologia wieloczynnikowa (czynniki genetyczne i środowiskowe)
– typowo występują nawracające epizody świszczącego oddechu, duszności, kaszlu i ucisku w klatce
piersiowej o zmiennym charakterze
– często pojawiają się w nocy, nad ranem, po wysiłku, silnych emocjach, ekspozycji na alergen
– ustępują samoistnie lub pod wpływem leczenia
– w wywiadzie rodzice zgłaszają częste lub przewlekające się infekcje oskrzeli
– astma może być alergiczna (IgE-zależna lub -niezależna) lub niealergiczna (np aspirynowa)
– najczęściej (80%) występuje astma alergiczna, IgE-zależna
– często współistnieją z nią inne choroby atopowe (alergiczny nieżyt nosa, atopowe zap.skóry)

76
Q

Astma badanie fizykalne:

A

– objawy duszości
– swisty wydechowe nad polami płucnymi
– w okresie międzynapadowym brak zmian (możliwe występowanie objawów innych ch atopowych)

77
Q

Astma badania dodatkowe

A

– spirometria (można wykonać dopiero u dzieci po 5 rż!)
• spadek FEV1, PEF, FEV1/FVC
• zmienność dobowa PEF > 20%
• próba rozkurczowa: wzrost FEV1 o co najmniej 12% po podaniu β2-mimetyku wziewnie
• próby prowokacyjne: spadek FEV1 o cn 10% po np wysiłku fizycznym
+ ewentualnie badania w kierunku atopii
+ RTG klatki piersiowej (celem wykrycia powikłań napadu – np odmy)

78
Q

Astma astma kontrolowana

A 
– brak objawów w ciągu dnia
– brak objawów i przebudzeń w nocy
– brak ograniczenia aktywności fizycznej
– konieczność stosowania leków doraźnych ≤ 2 razy w tygodniu
– czynność płuc (PEF lub FEV1) w normie
– brak zaostrzeń w ciągu roku
79
Q

Astma częściowo kontrolowana

A

jeśli w ciągu tygodnia występuje przynajmniej jedno z powyższych (oprócz zaostrzeń)

– brak objawów w ciągu dnia
– brak objawów i przebudzeń w nocy
– brak ograniczenia aktywności fizycznej
– konieczność stosowania leków doraźnych ≤ 2 razy w tygodniu
– czynność płuc (PEF lub FEV1) w normie
– brak zaostrzeń w ciągu roku
80
Q

Astma niekontrolowana

A

jeśli w ciągu tygodnia występują przynajmniej 3 z powyższych lub chociaż jedno zaostrzenie

– brak objawów w ciągu dnia
– brak objawów i przebudzeń w nocy
– brak ograniczenia aktywności fizycznej
– konieczność stosowania leków doraźnych ≤ 2 razy w tygodniu
– czynność płuc (PEF lub FEV1) w normie
– brak zaostrzeń w ciągu roku

– u większości dzieci astma poddaje się kontroli, ale u niektórych ma ciężki, trudny przebieg
– czynniki ryzyka astmy niekontrolowanej: nieprawidłowa technika inhalacji leków, brak leczenia
współistniejącego alergicznego nieżytu nosa

81
Q

Astma postępowanie

A

ma na celu uzyskanie całkowitej kontroli astmy
– zmniejszenie ekspozycji na czynniki wyzwalające
– leki najlepiej kontrolujące chorobę to GKS wziewne
– w razie braku kontroli należy stopniowo zwiększać ich dawkę, później można do nich dodać
długodziałające b2-mimetyki (LABA) lub leki antyleukotrienowe (LAMA)
– nie wolno stosować b2-mimetyków długo działających (LABA) w monoterapii (!)
– w astmie IgE-zależnej o największej ciężkości można dołączyć przeciwciało any-IgE (omalizumab)
– do doraźnego znoszenia objawów astmy stosuje się b2-mimetyki krótkodziałające

82
Q

Stan astmatyczny

A

– każde zaostrzenie astmy wymagające doraźnej interwencji lekarskiej
– zaostrzenie astmy objawia się narastaniem duszności, kaszlu, świstu wydechowego, ucisku w kl.p
– zaostrzenie zwykle jest poprzedzone infekcją GDO, ekspozycją na alergeny lub czynniki drażniące
– jeśli zaostrzenie występuje co najmniej raz w tygodniu, astmę uznaje się za niekontrolowaną
– zmianę drożności oskrzeli najlepiej monitorować za pomocą FEV1 lub PEF
– u każdego chorego z zaostrzeniem należy ocenić saturację, PaO2 i PaCO2
– normokapnia w czasie zaostrzenia wskazuje na znaczną hipowentylację – wymaga leczenia

83
Q

Stan astmatyczny

poza szpitalem:

A

– podaj β2-mimetyk szybko działający (SABA) wziewnie (2-4 dawki co 20 minut przez godzinę)
– przy braku odpowiedzi: GKS doustnie i skierowanie do szpitala

84
Q

Stan astmatyczny

w szpitalu:

A

1) β2-mimetyk krótko działający w nebulizacji (można dołączyć bromek ipratropium)
2) tlen o wysokim przepływie do uzyskania saturacji > 95%
3) GKS ogólnoustrojowo (na ogół wystarczą 3 dni, nie jest konieczna stopniowa redukcja dawki)
+ monitoruj pod kątem powikłań
– RTG (odma, niedodma, współistniejące zapalenie płuc)
– EKG (funkcja mięśnia sercowego, kaliemia)
duże dawki b2-mimetyków mogą spowodować hipokaliemię

85
Q

Mukowiscydoza

A

(zwłóknienie torbielowate)
– wrodzony defekt kanału chlorkowego CFTR
– najczęstsza u rasy białej choroba letalna, dziedzicząca się AR
– najczęstsza mutacja: delecja fenyloalaniny w pozycji 508 (ΔF508)
– dochodzi do zaburzenia czynności gruczołów wydzielania zewnętrznego
– w gruczołach potowych wydzielanie chlorków do potu jest zwiększone, w pozostałych gruczołach
zmniejszone, co powoduje znaczne zagęszczenie wydzielin
– nieprawidłowa budowa CFTR sprzyja przyleganiu Pseudomonas aeruginosa, co jest przyczyną
częstej kolonizacji dróg oddechowych tą bakterią i trudności z jej eradykacją
– ciężkość choroby i czas przeżycia są determinowane przebiegiem zmian w płucach

86
Q

Mukowiscydoza kryteria rozpoznania:

A

– obecność co najmniej jednego typowego objawu klinicznego
– + mukowiscydoza u rodzeństwa i/lub potwierdzone nosicielstwo u rodziców
– + dodatni wynik badania przesiewowego noworodków
– + co najmniej jedno z poniższych
1) zwiększony poziom chlorków w pocie (> 60 mmol/l) – u niemowląt > 40
=> w 2 niezależnych badaniach
2) mutacja genu CFTR w obu allelach
3) nieprawidłowy wynik potencjałów elektrycznych śluzówki nosa

87
Q

Mukowiscydoza badanie przesiewowe

A

test bibułowy z oceną immunoreaktywnego trypsynogenu (IRT)
– wykonywany w 3-6 dż
– wynik nieprawidłowy potwierdza się za pomocą analizy molekularnej genu CFTR

88
Q

Mukowiscydoza objawy u noworodków

A

niedrożność smółkowa, przedłużająca się cholestaza wewnątrzwątrobowa

89
Q

Mukowiscydoza objawy u małych dzieci

A

niedobór masy ciała, nawracające infekcje dróg oddechowych, biegunka
tłuszczowa, wypadanie błony śluzowej odbytnicy, odwodnienie z hipokaliemią, hiponatremią i
zasadowicą, hipoproteinemia, hipoprotrombiemia, niedobory witamin ADEK

90
Q

Mukowiscydoza objawy dzieci starsze i nastolatki

A

: niedobór wzrostu i masy ciała, osteoporoza, opóźnione pokwitanie,
azoospermia, niedrożność nasieniowodów, nawracające zapalenia płuc, rozstrzenie oskrzeli,
przewlekły kaszel z odkrztuszaniem ropnej plwociny, krwioplucie, palce pałeczkowate, polipy nosa,
przewlekłe zapalenia zatok, problemy z trawieniem, refluks, marskość żółciowa, nawracające
zapalenia trzustki, cukrzyca

91
Q

Mukowiscydoza leczenie

A

– codzienna fizjoterapia układu oddechowego
– antybiotykoterapia (wyższe dawki ze względu na utrudniony metabolizm wątrobowy)
– mukolityki (preferowana dornaza α), leki rozszerzające oskrzela
– leczenie żywieniowe
– substytucja enzymów trzustkowych– suplementacja NaCl i witamin ADEK
– powikłania i choroby współistniejące wymagają leczenia w ośrodku wysokospecjalistycznym
– u chorych z CF wykonuje się również przeszczepienie płuc
50% chorych osiąga wiek 20 lat

92
Q

Rozstrzenie oskrzeli

A

– nieodwracalne rozszerzenie światła oskrzeli z destrukcją ich ścian
– najczęstszą przyczyną są nawracające infekcje dróg oddechowych we wczesnym dzieciństwie
– w krajach rozwiniętych najczęściej mukowiscydoza, zespoły dyskinezy rzęsek, niedobory odp.
– zniszczeniu ściany oskrzela może towarzyszyć poszerzenie tętnic i proliferacja naczyń, co może być
przyczyną krwioplucia

93
Q

Rozstrzenie oskrzeli objawy

A

– dominującym jest przewlekły kaszel z odkrztuszaniem śluzowo-ropnej lub krwistej plwociny
– stany podgorączkowe (w czasie zaostrzeń gorączka)
– świszczący oddech
– nawracające zapalenia płuc o stałej lokalizacji (konieczne różnicowanie z ciałem obcym!)
– duszność (wpierw wysiłkowa, potem spoczynkowa), słaba tolerancja wysiłku
– utrata masy ciała
– objawy choroby podstawowej
– w badaniu fizykalnym: cechy duszności, deformacje klp, rzężenia drobno i grubobańkowe
nawracające w stałej lokalizacji, przedłużony wydech, świsty, przy długo trwającej chorobie – palce
pałeczkowat

94
Q

Rozstrzenie oskrzeli badania

A

badaniem z wyboru jest TK wysokiej rozdzielczości (HRCT) => objaw “pierścienia”
RTG klp: poszerzenie i pogrubienie ścian oskrzeli => objaw “szyn tramwajowych”

95
Q

Rozstrzenie oskrzeli lokalizacja

A

lokalizacja może świadczyć o danej etiologii
– płaty dolne => nawracające infekcje
– płat środkowy => zakażenie Mycobacterium avium
– płaty górne => mukowiscydoza, alergiczna aspergilloza oskrzelowo-płucna
– jednostronne zajęcie płata górnego => gruźlica

96
Q

Rozstrzenie oskrzeli postępowanie

A

– leczenie choroby podstawowej
– w okresach zaostrzeń => badanie mikrobiologiczne plwociny i antybiotykoterapia celowana
– szybkie rozpoznawanie i leczenie zaostrzeń spowalnia progresję zmian
– mukolityki, rehabilitacja oddechowa, leki rozszerzające oskrzela, prawidłowe odżywianie
– w niektórych przypadkach – operacja

97
Q

Śródmiąższowe choroby płuc

A

– heterogenna grupa chorób, w których proces zapalny toczy się między nabłonkiem pęcherzyków
płucnych, a śródbłonkiem kapilar
– prowadzą do włóknienia płuc
– są u dzieci znacznie rzadsze niż u dorosłych, mogą mieć zupełnie inny przebieg
– częściej za to udaje się zidentyfikować czynnik etiologiczny

98
Q

Śródmiąższowe choroby płuc przyczyny

A

działanie pyłów, promieniowanie jonizujące, cytostatyki, przewlekła aspiracja do płuc, choroby
systemowe (MIZS, SLE, guzkowe zapalenie tętnic, choroba Crohna, colitis ulcerosa, reakcja przeszczep
przeciwko biorcy), idiopatyczne

99
Q

Śródmiąższowe choroby płuc objawy

A

(na ogół skryty początek)
– duszność (wpierw wysiłkowa, później spoczynkowa)
– suchy kaszel
– brak przyrostu masy ciała
– objawy choroby podstawowej
– w badaniu fizykalnym: objawy duszności, hipoksemii, zmiany osłuchowe nad płucami (najczęściej
trzeszczenia), w zaawansowanych stadiach palce pałeczkowate, sinica centralna, hipotroficzna
budowa ciała, objawy przerostu PK

100
Q

Śródmiąższowe choroby płuc badania dodatkowe

A

– obniżenie VC, FVC, TLC, podwyższenie FEV1/FVC
– spadek podatności płuc
– zmniejszenie DLco
– współistnienie zmian o typie obturacji nie wyklucza choroby śródmiąższowej płuc (!)
– RTG klp: zmiany o typie “mlecznego szkła”, siateczkowe lub siateczkowo-guzkowe, zwłaszcza w
dolnych partiach płuc, w stadiach zaawansowanych obraz “plastra miodu”
– HRCT: włóknienie płuc (duża czułość)

101
Q

Śródmiąższowe choroby płuc postępowanie

A

– jak najwcześniejsze rozpoznanie i leczenie
– eliminacja czynników szkodzących (ochrona przed infekcjami, szczepienia przeciwko grypie,
pneumokokom, właściwe odżywianie)
– leczenie objawowe
– podstawowymi lekami są GKS

102
Q

Gruźlica

A

– choroba zakaźna wywoływana przez prątki kwasooporne z grupy MTC
(Mycobacterium tuberculosis, bovis, africanum)
– dzieci zakażają się prawie wyłącznie drogą kropelkową, przez kontakt z prątkującym dorosłym
– z początku gruźlica jest latentna (bez zmian narządowych), lecz może, pod wpływem pewnych
czynników przejść w czynną chorobę gruźliczą
– te czynniki to: świeża infekcja, młody wiek (zwłaszcza < 5rż), zakażenie HIV, stany obniżonej
odporności (cukrzyca, immunosupresja, leczenie GKS, stan po przeszczepie)
– bezpośrednio po zakażeniu (gruźlica pierwotna) choruje tylko 5%, pozostali później (gruźlica
popierwotna)
– gruźlica może dotyczyć płuc lub innych narządów (opłucnej, węzłów chłonnych, układu moczowopłciowego, OUN, kości, stawów, narządów jamy brzusznej, osierdzia)
– gruźlica prosówkowa = efekt rozsiewu prątków drogą krwi po całym organizmie
– chore dzieci nie zarażają, gruźlica ma u nich przebieg skąpoprątkowy

103
Q

Gruźlica objawy

A

– ogólne – gorączka, zmęczenie, nocne poty, utrata apetytu, spadek mc
– kaszel, krwioplucie, ból w klp, duszność
– dzieci rzadko kaszlą, odkrztuszają mało plwociny, więc ciężko postawić rozpoznanie

104
Q

Gruźlica odczyn tuberkulinowy

A

– wstrzyknięcie w lewe przedramię 0,1ml tuberkuliny, odczyt po 72h
– mierzy się średnicę nacieku (zgrubienia, nie zaczerwienienia) prostopadle do linii długiej
przedramienia
– jest dodatni w przypadku choroby lub u osób szczepionych BCG
– odczyny pozakaźne są zwykle bardziej spoiste, dobrze odgraniczone od otoczena– każdy odczyn pęcherzowy (wysiękowy) uznaje się za pozakaźny
≤ 5mm = odczyn ujemny
6 – 10 mm = odczyn poszczepienny
11 – 15 mm = odczyn poszczepienny (do 6 lat po szczepionce) lub pozakaźny (później)
≥ 15mm = odczyn pozakażny

105
Q

Gruźlica IGRA

A

nowe testy immunologiczne oparte na pomiarze wydzielania IFN gamma przez limfocyty T
=> na ich wynik nie ma wpływu szczepienie BCG

wykonuje się też badania mikrobiologiczne (bakterioskopia bezpośrednia, hodowla, met.genetyczne)

106
Q

Gruźlica RTG klatki piersiowej

A

– gruźlica pierwotna => powiększenie węzłów chłonnych śródpiersia i wnęk, niedodma, zagęszczenia
miąższowe, płyn w jamie opłucnej
– gruźlica popierwotna => zmiany naciekowe (zwłaszcza w płatach górnych), gruźlica włóknistojamista, gruźliczaki

107
Q

Gruźlica leczenie

A

– przez 2 miesiące izoniazyd + ryfampicyna + pirazynamid

– potem przez 4 miesiące izoniazyd + ryfampicyna

108
Q

Gruźlica zapobieganie

A

– obowiązkowe szczepienie BCG wykonuje się u noworodków z masą urodzeniową > 2000 g w
pierwszej dobie życia (można podać do 15 dż)
– szczepienie nie chroni przed zachorowaniem, ale zapobiega rozwojowi postaci krwiopochodnych

Pediatria CMUJ Masajka (12 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions