CHOROBY ZAKAŹNE WIEKU DZIECIĘCEGO Flashcards
CHOROBY ZAKAŹNE WIEKU DZIECIĘCEGO na co zwrócić uwagę?
– czy ktoś oprocz dziecka choruje w domu / w szkole?
– jaka była sekwencja pojawiania się objawow?
– jakie choroby zakaźne dziecko już przeszło?
– na co dziecko jest już zaszczepione?
– ile dziecko ma lat?
dzieci starsze i młodzież przechodzą choroby zakaźne ciężej
dzieci do 6 mż zwykle nie chorują (odporność bierna dzięki Ig matki)
CHOROBY ZAKAŹNE WIEKU DZIECIĘCEGO w badaniu fizykalnym:
– zbadaj całą skorę dziecka pod kątem obecności wysypki!
– zbadaj jamę ustną!
– sprawdź, czy wysypka blednie przy ucisku!
Gorączka
– wzrost temperatury > 38 stopni badany w odbytnicy
– najczęstszą jej przyczyną są infekcje, później choroby reumatoidalne, zapalenia naczyń, choroby
rozrostowe, zaburzenia hormonalne, urazy, choroby zapalne jelit
gorączka jest najczęstszym odczynem poszczepiennym
noworodka z gorączką zawsze należy przyjąć do szpitala
Gorączka typy
1) ciągła (wahania < 0,5 stopnia) => np zapalenie płuc
2) zwalniająca, septyczna, hektyczna (wahania > 1,5 stopnia, bez powrotu do normy) => np. sepsa
3) przerywana (okresy gorączki na przemian z okresami prawidłowej temperatury) => MIZS, malaria
4) okresowa (pojawia się w regularnych odstępach czasu) => np cykliczna neutropenia
5) powrotna (pojawia się w różnych odstępach czasu) => np borelioza
podtypem gorączki przerywanej jest gorączka dwugarbna (2 szczyty gorączki)
=> choroby wirusowe, mające dwa szczyty wiremii, np. odra
Gorączka FWS
(gorączka bez uchwytnej przyczyny) = trwa < 7 dni, nie udaje się określić jej przyczyny
Gorączka FUO
(gorączka o nieznanej przyczynie)
– trwa > 7-10 dni, nie udaje się ustalić jej przyczyny mimo wykonania podstawowych badań
– wymaga wykluczenia nowotworu, choroby reumatoidanej, choroby Kawasakiego, choroby Crohna
Gorączka pozorna
– podwyższona temperatura spowodowana pocieraniem termometru, napiciem się czegoś gorącego,
silnym płaczem, nadmiernym okryciem dziecka
Gorączka akcja serca
zwykle przyspiesza proporcjonalnie do temperatury (dostępne są siatki centylowe)
– względna tachykardia => ciężkie zakażenia
– względna bradykardia => dur brzuszny, zaburzenia przewodzenia w mięśniu sercowym
Gorączka meningismus
– obecność objawów oponowych u chorego z gorączką, bez ZOMR
– efekt podrażnienia opon mózgowych przez pirogeny
– objawy zanikają, kiedy spada gorączka
Gorączka Postępowanie
1) ustalenie przyczyny gorączki i leczenie jej
2) podaż płynów
3) spoczynkowy tryb życia
4) leki przeciwgorączkowe
- nie ma dowodów, że gorączka > 40 stopni uszkadza mózg
- leki należy włączyć wtedy, kiedy gorączka powoduje dyskomfort dziecka
Gorączka paracetamol
– lek 1 rzutu w gorączce (ma mniejszą od ibuprofenu różnicę między dawką skuteczną a toksyczną)
– nie ma działania przeciwzapalnego
– nie wolno go podawać u pacjentów z chorobami wątroby (może uszkadzać wątrobe)
– 10-15 mg/kg co 4h (można podawać 6x dziennie)
– zaczyna działać po 0,5-1h, szczyt działania po 3-4h
Gorączka ibuprofen
– może uszkadzać przewód pokarmowy (niszczenie śluzówki żołądka)
– nie wolno go stosować u pacjentów wymiotujących, u osób przyjmujących inh.wychwytu 5-HT
– absolutnie przeciwskazany w ospie => ryzyko martwiczego zapalenia powięzi
– przedawkowanie => uszkodzenie nerek
– 5-10 mg/kg co 6-8h (można podawać 4x dziennie)
– zaczyna działać po 1h, szczyt działania po 3-4h
Gorączka paracetamol ibuprofen stosowanie
jeżeli zaczynamy od paracetamolu a gorączka nie schodzi => ibuprofen
jeżeli zaczynamy od ibuprofenu a gorączka nie schodzi => paracetamol
można stosować naprzemiennie paracetamol i ibuprofen co 4-6h
Gorączka aspiryna
– nie jest lekiem stosowanym w pediatrii
– ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a (u dzieci z infekcją wirusową leczonych aspiryną - ostre
uszkodzenie mitochondriów, objawy wątrobowo-mózgowe)
– wyjątki: choroba Kawasaki, pacjenci ze stentami w naczyniach
Gorączka metamizol
– stosowany, kiedy nic innego nie działa
– ryzyko uszkodzenia szpiku nawet po jednej dawce
Gorączka trzydniowa
(rumień nagły) – wywoływana wirusem HHV-6 – zakażenie drogą kropelkową – może mieć charakter latentny – okres inkubacji 10 dni – najczęściej chorują małe dzieci (6 -24 mż)
Gorączka trzydniowa przebieg:
– przez pierwsze trzy dni – gorączka (może być wysoka)
– następnie pojawia się wysypka plamisto-grudkowa (na tułowiu, bladoróżowa, blednie przy ucisku)
– po pojawieniu się wysypki gorączka nagle spada
– mogą towarzyszyć łagodne objawy ze strony układu oddechowego i pokarmowego
Gorączka trzydniowa leczenie i powikłania
leczenie jest objawowe (głównie leki przeciwgorączkowe)
powikłaniem mogą być drgawki gorączkowe
Różyczka
– wywoływana przez wirus RNA
– zakażenie drogą kropelkową lub przezłożyskową
– znaczna zakaźność, inkubacja 11-21 dni
– pacjent jest zakaźny od 7 dni przed do 14 dni po pojawieniu się wysypki
– zachorowanie pozostawia trwałą odporność
Różyczka objawy:
– gorączka (nie bardzo wysoka)
– powiększenie i bolesność węzłów chłonnych karkowych, podpotylicznych, zausznych tylnych
– po kilku dniach pojawia się wysypka plamisto grudkowa (zwiewna, bladoróżowa, najpierw
pojawia się na twarzy, potem przechodzi na kończyny)
– wysypka szybko ustępuje w kolejności pojawiania się
Różyczka rozpoznanie
w rozmazie krwi typowa jest obecność komórek plazmatycznych
jeśli konieczne jest potwierdzenie rozpoznania (np dziecko miało kontakt z ciężarną) => bad.serologiczne
=> obecne IgM lub czterokrotny wzrost IgG świadczy o świeżym zakażeniu
Różyczka leczenie
leczenie jest objawowe, w ciężkich przypadkach może być konieczna hospitalizacja
Różyczka powikłania
(głównie u młodzieży)
– odczynowe zapalenie stawów
– małopłytkowość
– zapalenie mózgu
Ospa wietrzna
– wywoływana przez wirus Varicella-Zoster
– zakażenie drog kropelkową i przezłożyskową
– inkubacja 11-21 dni
– wysoka zakaźność
– pacjent jest zakaźny do odpadnięcia wszystkich strupków
– wirus pozostaje latentny w zwojach nerwowych, reaktywacja zakażenia przebiega w postaci
półpaśca
Ospa wietrzna objawy:
– najpierw pojawia się gorączka i nieżyt dróg oddechowych
– potem bardzo charakterystyczna wysypka
• zlokalizowana na skórze, w tym skórze owłosionej głowy i śluzówkach
• czerwone plamki, pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, strupy
• wykwity pojawiają się rzutami
• zmiany na różnych stadiach rozwoju występują obok siebie
• towarzyszy świąd
u osób z niedoborami odporności treść pęcherzyków może być krwista
we krwi można stwierdzić leukocytozę
Ospa wietrzna leczenie
– objawowe: leki przeiwgorączkowe, miejscowe leki przeciwświądowe
– leki przeciwwirusowe (acyklowir) podaje się u dzieci z niedoborami odporności, leczonych GKS
lub z ciężkim przebiegiem choroby => można podać do 24h od pojawienia się wysypki (replikacja
wirusa kończy się 72h po pojawieniu się wykwitów)
Ospa wietrzna powikłania:
– zakażenia bakteryjne skóry (wskutek drapania)
– zapalenie krwotoczne płuc i mózgu (u dzieci z niedoborami odporności
Odra
– zakażenie drogą kropelkową
– bardzo wysoka zakaźność
– okres inkubacji 10-12 dni
– dziecko jest zakaźne od wystąpienia objawów prodromalnych do 5 dniu po zejściu wysypki
może wystąpić odra poszczepienna o zwykle łagodnym przebiegu
Odra objawy
– najpierw pojawia się niewielka gorączka i katar, a także bardziej charakterystyczne objawy:
• zapalenie spojówek
• suchy kaszel
• plamki Koplika => białe, z czerwoną obwódką, na śluzówce policzków na wysokości dolnych trzonowców
– później pojawia się zlewna, gruboplamista wysypka (najpierw za uszami, potem zstępuje w dół)
– wysypce towarzyszy narastanie gorączki (gorączka dwugarbna)
– kiedy pojawia się wysypka, znikają plamki Koplika (nie szukaj ich u dziecka z wysypką)
– wysypka ustępuje w kolejności pojawiania się, pozostawia obszary hiperpigmentacji i otrębowego
złuszczania się naskórka
– może występować światłowstręt
– przebieg jest zwykle ciężki
Odra leczenie
leczenie jest objawowe (leki przeciwgorączkowe, odpoczynek w zaciemnionym pokoju)
w ciężkich przypadkach może być konieczna hospitalizacja
Odra powikłania
– zapalenie ucha środkowego – zapalenie płuc – ostre zapalenie mózgu – podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE) => po kilku-kilkunastu latach, nieuleczalne – biegunka – zespół krupu
Świnka
– zakażenie drogą kropelkową
– okres wylęgania 14-21 dni
– dziecko jest zakaźne od 6 dni przed wystąpieniem obrzęku ślinianek przez 9 dni
Świnka objawy
– gorączka, złe samopoczucie, bóle mięśni
– następnie ból okolicy ucha występujący podczas żucia (zwłaszcza rzeczy kwaśnych) i połykania– następnie bolesny obrzęk ślinianek przyusznych (jedno- lub obustronny)
– czasami bywają zajęte inne ślinianki
– powiększona ślinianka bada się jako miękki, bolesny guz zlokalizowany przed uchem
– przy obserwacji gardła podczas badania ślinianek można zaobserwować wypływ śliny z przewodów
wyprowadzających
Świnka w badaniach
w morfologii krwi: leukopenia z limfocytozą
zwiększona aktywność amylazy w surowicy
obrzęk ślinianki można różnicować z ropniem i limfadenopatią za pomocą USG
Świnka leczenie
objawowe (leki przeciwgorączkowe, unikanie pokarmów zwiększających wydzielanie śliny)
Świnka powikłania
– ZOMR (najczęściej ze wszystkich chorób zakaźnych!)
– zapalenie jąder (może prowadzić do bezpłodności)
Mononukleoza zakaźna
– wywoływana przez wirus EBV
– zakażenie poprzez ślinę (“choroba pocałunków”)
– częściej choruje młodzież
– najciężej przebiega u noworodków i małych dzieci
– okres wylęgania 30-50 dni
– zakaźność w ostrej fazie choroby, ale może przedłużyć się nawet do 6 miesięcy
Mononukleoza zakaźna
objawy:
– zmęczenie, gorączka – powiększenie węzłów chłonnych szyjnych – naloty na migdałkach podniebiennych – hepatosplenomegalia – można łatwo pomylić z anginą – po włączeniu leczenia amoksycyliną może wystąpić wysypka objawy utrzymują się 2-4 tygodnie w morfologii krwi obecne limfomonocyty
Mononukleoza zakaźna
leczenie
leczenie objawowe
w ciężkich przypadkach może być konieczna hospitalizacja
Mononukleoza zakaźna
powikłania:
– pęknięcie śledziony
– zespół Guillain-Barre
– anemia hemolityczna
– zapalenie wątroby o przebiegu żółtaczkowym
Płonica
(szkarlatyna)
– wywoływana przez paciorkowce beta-hemolizujące gr.A, produkujące toksyny erytrogenne
– źródłem zakażenia mogą być osoby chore i bezobjawowi nosiciele
– zakażenie drogą kropelkową lub przyranne
– wylęganie 1-7 dni
– zakaźność utrzymuje się do wyjałowienia gardła
Płonica objawy:
– objawy anginy paciorkowcowej
– język malinowy
– powiększenie węzłów chłonnych szyi
– wysypka drobnoplamista, nie blednąca po ucisku
– objaw Pastii (czerwone plamy, zlewające się w zgięciach kończyn)
– trójkąt Fiłatowa (część twarzy wolna od wysypki)
– 2-3 tygodnie po infekcji złuszczanie naskórka dłoni i stóp
Płonica leczenie
antybiotykoterapia (pencyliny)
przy ciężkim przebiegu – hospitalizacja
Płonica powikłania:
– ropień okołomigdałkowy – ropne zapalenie węzłów chłonnych szyi – zapalenie zatok – odmiedniczkowe zapalenie nerek – kłębuszkowe zapalenie nerek – gorączka reumatyczna
Krztusiec
– wywoływany pałeczką krztuśca (Bordetella pertussis)
– źródłem zakażenia może być osoba chora lub bezobjawowy nosiciel
– okres inkubacji 6-21 dni
– wysoka zakaźność (do czasu uzyskania ujemnych wymazów z dróg oddechowych)
Krztusiec przebieg fazowy:
1) okres wylęgania => bezobjawowy
2) faza kataralna => nieżyt GDO, początki kaszlu, gorączka
3) faza napadowa => pełen zakres objawów
4) faza zdrowienia
Krztusiec objawy
– suchy, napadowy kaszel
– salwy kaszlu są przerywane gwałtownym wdechem, któremu towarzyszy świst (pianie)
– napad kończy się odkrztuszeniem małej ilości gęstej wydzieliny lub wymiotami
– nad polami płucnymi osłuchowo rzężenia grubobańkowe
– wybroczyny na twarzy i spojówkach
– przygryzienie wędzidełka języka
– w badaniach laboratoryjnych wysoka leukocytoza z limfocytozą
– wyjątkowo ciężki przebieg u małych niemowląt, a także wcześniaków, dzieci z przewlekłymi
chorobami płuc i po zabiegach kardiochirurgicznych
Krztusiec leczenie
– antybiotykoterapia (makrolidy) – w pierwszym okresie choroby eliminuje bakterię, później nie, ale
za to zmniejsza ryzyko nadkażeń innymi bakteriami i zakażenia innych osób
– monitorowanie saturacji, w razie potrzeby tlenoterapia i wentylacja mechaniczna
– każde niemowlę z podejrzeniem krztuśca wymaga hospitalizacji
Krztusiec powikłania
(głównie w fazie napadowej)
– odma opłucnowa, sinica centralna bezdech
– encefalopatia (spowodowana toksynami krztuśca, nie niedotlenieniem)
– zapalenie płuc
Rumień zakaźny
– wywołany przez parwowirus B19
– zakażenie drogą kropelkową i przez łożysko
– czas wylęgania 7 dni
– zakaźność umiarkowana, dziecko jest zakaźne do momentu pojawienia się wysypki
– u osób z wrodzonymi anemiami hemolitycznymi wirus może wywołać przełom aplastyczny
Rumień zakaźny objawy
– wysypka o charakterze rumienia, najpierw obejmuje twarz, potem tułów i kończyny
– w części centralnej wykwity bledną (zmiany girlandowate)
– towarzyszy świąd
– zmiany utrzymują się kilka-kilkanaście dni
– gorączka nie jest częsta
– w morfologii krwi może wystąpić anemia i spadek poziomu retikulocytów
Rumień zakaźny leczenie
objawowe (leki przeciwgorączkowe, miejscowe leki przeciwświądowe)
powikłania są bardzo rzadkie (anemia, zapalenie płuc, zapalenie stawów)
Rumień zakaźny zakażenie wrodzone
przewlekająca się anemia, uogólniony obrzęk płodu
