HEMATOLOGIA DZIECIĘCA Flashcards
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci
– w miarę rozwoju dziecka zmianom ulega też hemopoeza
– fizjologiczne wartości krwi obwodowej są zupełnie różne u dzieci w różnym wieku (!)
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci życie płodowe
– za hematopoezę odpowiada głównie wątroba
– szpik przejmuje funkcję krwiotwórczą dopiero pod koniec życia płodowego
– płód znajduje się w warunkach względnej hipoksji, więc obecna jest u niego hemoglobina ze
szczególnie wysokim powinowactwem do tlenu (hemoglobina płodowa = HbF)
– większość krwinek w życiu płodowym stanowią retikulocyty
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci po urodzeniu:
– objętość krwi u donoszonego noworodka wynosi 85ml/kg
– na objętość krwi wpływa czas zaciśnięcia pępowiny (zbyt późne może spowodować hiperwolemię i
wzrost przeciążenia narządów, zbyt wczesne – anemię)
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci erytrocyty
– krwinki noworodka są większe (wskaźniki czerwonokomórkowe są wyższe)
– krwinki noworodka żyją krócej (są bardziej wrażliwe na czynniki egzo- i endogenne, mogą
występować anemie hemolityczne o cieżkim przebiegu)
– u noworodka poziom retikulocytów sięga 60%, po tygodniu ich poziom stabilizuje się (5-15%)– do czwartej doby życia we krwi mogą być obecne pojedyncze erytroblasty (poźniej są patologią)
– stopniowo spada poziom hemoglobiny płodowej, która jest zastępowana HbA
– po skończeniu 1rż hemoglobiny płodowej powinno być < 1%
– przetrwałe wytwarzanie HbF występuje m.in. w niektórych anemiach hemolitycznych
– poziom EPO spada po urodzeniu poniżej granicy wykrywalności, podnosi się stopniowo po 3 mż
=> fizjologiczna niedokrwistość pierwszego kwartału
– u wcześniaków rozwija się wcześniej, może być bardziej nasilona i trwać dłużej
– po 3 mż stopniowo zwiększa się wytwarzanie erytrocytów, istnieje bardzo duże zapotrzebowanie na
żelazo, które często przewyższa jego podaż, około 6mż zaczyna się wyczerpywać zapas żelaza od
matki => może rozwinąć się anemia z niedoboru żelaza
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci dolna granica Hb
- u noworodka 145 g/l
- w 2-3 mż 105 g/l
- po 1 rż 115 g/l
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci krwinki białe
– u noworodka przeważają neutrofile
– 4-7 dzień życia => pierwsze skrzyżowanie (zaczynają przeważać limfocyty)
– 4 rok życia => drugie skrzyżowanie (zaczynają znów przeważać neutrofile)
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci płytki krwi:
150 000 – 450 000 /ul (norma niezależna od wieku)
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci szpik kostny
– u noworodków bogatokomórkowy, dominuje linia czerwonokrwinkowa
– później zaczyna dominować linia białokrwinkowa
– niemowlęta nie mają “rezerwy szpikowej” – w stanach zapotrzebowania na wzmożoną hematopoezę
uruchamiają się u nich ogniska hematopoezy pozaszpikowej w wątrobie i śledzionie
– do 5rż atywny czerwony szpik wypełnia wszystkie kości długie
– po 5 rż pojawiają się ogniska szpiku żółtego
– ok 19 rż szpik czerwony jest obecny tylko w wybranych miejscach (kręgi, żebra, mostek, kości
czaszki, miednica, przynasady kości ramiennych i udowych)
– w razie zapotrzebowania na hematopoezę u dorosłyc szpik żółty może przekształcić się w czerwony
Odrębności układu krwiotwórczego u dzieci pobieranie
szpik u dzieci pobiera się z miednicy
Anemia z niedoboru żelaza
– najczęstsza choroba układu krwiotwórczego u dzieci
– najczęściej występuje w 6-24 mż i w okresie dojrzewania
Anemia z niedoboru żelaza przyczyny:
– wcześniactwo, ciąża mnoga, krwawienia okołoporodowe
– niedostateczna podaż w pożywieniu (np karmienie niemowlęcia mlekiem krowim!)
– zwiększone zapotrzebowanie (szybki wzrost niemowlęcia, pokwitanie, sinicze wws)
– upośledzone wchłanianie (celiakia, IBD, przewlekłe biegunki)
– utrata krwi (alergia na białka mleka krowiego, choroba wrzodowa, IBD, obfite miesiączki itp)
Anemia z niedoboru żelaza objawy:
– u niemowląt: zahamowanie przyrostu mc, wzrastania, utrata apetytu, drażliwość, apatia
– osłabienie, spadek tolerancji wysiłku
– bladość skóry, śluzówek i spojówek– uczucie kołatania serca, szmer skurczowy nad sercem
– bóle głowy, problemy z koncentracją, trudności w nauce
– kruchość i łamliwość włosów i paznokci
– zmiany troficzne nabłonków: zanikowe zapalenie języka, zajady
– spaczone łaknienie (pica)
Anemia z niedoboru żelaza badania dodatkowe:
– spadek Hb, Hct, RBC, MCH, MCHC, MCV (anemia mikrocytowa hipochromiczna)
– spadek stężenia Fe w surowicy
– zwiększone TIBC
– obniżenie ferrytyny
Anemia z niedoboru żelaza leczenie:
– zwiększenie ilości żelaza w diecie (warzywa, owoce, mięso)
– doustne preparaty żelaza (4-6mg/kg, max. 100 mg u noworodków, 200mg u dzieci starszych)
– mogą powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe
– w razie zespołów złego wchłaniania, konieczności szybkiego uzupełnienia niedoboru lub
nietolerancji preparatów doustnych => pozajelitowe preparaty żelaza (uwaga, istnieje ryzyko
ciężkiej reakcji nadwrażliwości)
– wspomagająco: wit.C, wit. B6
– o skuteczności leczenia świadczy wzrost ilości retikulocytów w 5-10 dniu leczenia, wzrost poziomu
Hb o 10-20 g/l w ciągu 10 dni, stężenie Hb normalizuje się po 8 tygodniach leczenia
– w bardzo ciężkich stanach: KKCz
Anemia z niedoboru żelaza profilaktyka:
– bezwzględne wskazania: wcześniaki, dzieci z ciąż mnogich, dzieci matek z anemią w czasie ciąży,
niemowlęta narażone na utratę krwi podczas porodu, bardzo szybki przyrost mc u niemowląt
– dzieci urodzone o czasie => od 4 mż
– wcześniaki => od 1 mż
– profilaktyka powinna trwać do ukończenia przez dziecko 1rż
– dzieci karmione piersią 1mg/kg (wcześniaki 2-4mg/kg), dzieci karmione sztucznie – mieszanki
wzbogacane żelazem
