pathologie: oncologie Flashcards
wat is oncologie
kankergeneestkunde
wat is kanker
ongecontroleerde celdeling, abnormale toename van cellen
wat zijn andere namen voor tumor
neoplasma
gezwel
wat zijn kenmerken van benigne tumoren
- Niet levensbedreigend
- Langzame groei
- Geen metastasen (dus geen ingroei in omliggende weefsels, bloed, lymfe)
- Glad appervlak, goed afgrensbaar, symetrisch
- Kapsel
hoe worden benigne tumoren (meestal) verwijderd
chirurgische excisie
wat noemt men een tumor die boven de oppervlaktelaag uitsteekt
poliep
wat zijn kenmerken van een maligne tumor
- Levensbedreigend
- Snelle groei
- Metastasen (infiltratie kan: hematogeen, lymfogeen of cavitairr zijn)
- Onregelmatig oppervlak
- Geen kapsel (maakt excisie moeilijk)
- Recidief (kan terug opflakkeren)
wat wordt een kanker van het epitheel genoemd
carcinoom
wat wordt een kanker van het steunweefsel genoemd
sarcoom
wat zijn algemene symptomen van kanker
- Onverklaarbaar gewichtsverlies (kankercellen gebruiken extra voedingsstoffen)
- Koorts
- Vermoeidheid
- Pijn (botmetastasen)
- Pruritus (zenuwreceptoren worden gestimuleerd in huid/mucosa)
welke 4 genen beinvloeden de celdeling
(proto)oncogenen
tumorsuppresoren
zelfmoordgenen
DNA-reparatiegenen
wat zijn (proto)oncogenen en zijn deze actief bij kanker
o Stimuleren celdeling
o Actief bij kanker
wat zijn tumorsuppressorgenen en zijn deze actief bij kanker
o Remmen celdeling
o Inactief bij kanker
wat zijn zelfmoordgenen en zijn deze actief bij kanker
o Regulatie apoptosis
o Inactief bij kanker
wat zijn DNA-reparatiegenen en zijn deze actief bij kanker
o Herstel van DNA fouten
o Inactief bij kanker
wat zijn factoren voor kanker
- endogeen en exogeen
- onbekend of multifactorieel
wat zijn soorten manieren om kanker op te sporen
anamnese en lichaamelijk onderzoek
laboratoriumonderzoek
beeldvormend onderzoek
pathologisch onderzoek
bij welke beeldvormende onderzoeken gebruikt men soms een contrast(vloeistof)
CT
MRI
wat is een punctie
verwijdering van cellen/vocht
wat is een biopsie
verwijdering stukje weefsel
wat zijn voorbeelden van pathologische onderzoeken
uitstrijkje, biopsie, punctie
waarvoor staan de letters in het TNM(G)-systeem
tumor
nodus
metastasen
gradering
wat is gradering
- Gradering: agressiviteit = mate van differentiatie
wat zijn de soorten behandelingen
chirurgie
radiotherapie
chemotherapie
hormonale therapie
immunotherapie
wat doet chirurgie
- Verwijdering van tumor én omringend weefsel = recidief beperkend
- Eventueel ook excisie van regionale lymfeklieren
- Vnl curatief
wat doet radiotherapie
- Gebruik van hoogenergetische straling DNA-beschadiging van (kanker)cellen
- Extern = teletherapie
- Intern = brachytherapie (stralingsbron in lichaam)
- Bijwerkingen ifv dosis en locatie: oa vermoeidheid, haaruitval, huidklachten^
wat doet chemotherapie
- Systemische behandeling met chemotherapeutica = cytostatica
- effect op sneldelende cellen: kanker maar ook bloed, beenmerg, haarfollikels, maag/darmepitheel
o Bijwerkingen: moe, anemie, nausea, emesis, diarree tijdelijk, vaak behandelbaar
wat doet hormonale therapie
- Voor hormoongevoelige kankers vb mammacarcinoom, prostaatcarcinoom
- Competitieve inhibitoren
- Aanvullende chirurgie vb ovarectomie, orchidectomie
wat doet immunotherapie
- Versterking van afweersysteem: synthetische antistoffen gericht op specifieke tumorantigenen
- In onderzoeksfase
- Speciale vorm: targeted therapie: medicatie met afremmend effect op kankercellen
