Pancreatitus - Dietetiek/Pathologie Flashcards
Pancreatitus
Ontsteking van de alvleesklier. Hierbij gaan de spijsverteringsenzymen al in het pancreas aan het werk. Dit veroorzaakt schade aan het weefsel van het pancreas.
20% heeft een ernstige pancreatitis, waarvan 5-35% overlijdt.
Oorzaak:
- Acuut: Overmatig alcoholgebruik of galstenen (80%), virale infecties, hypercalciëmie, buiktrauma’s, medicatie, buikoperaties, ERCP, hypertriglyceridemie, verhoogde druk in sfincter Oddi, afsluiting van de ductus pancreaticus, idiopathisch (10%) en pancreas divisum
- Chronisch: Herhaaldelijk acute pancreatitis, overmatig alcoholgebruik of galstenen (80%), stofwisselingsziektes, medicatie, erfelijke aanleg, idiopathisch (10%), afsluiting van ductus pancreaticus
o De ductus pancreaticus is een kanaal wat functioneert als afvoerbuis voor de exocriene verteringssappen van de alvleesklier
Idiopathisch betekend: Zonder bekende oorzaak
Diagnose:
- Bij acute pancreatitis wordt er gekeken naar:
o Bovenbuikpijn
o Bloedserum amylase of lipase is meer dan 3x verhoogd o CT-scan of MRI - Bij chronische d.m.v. buikoverzichtsfoto, echogram, ERCP en MRCP
o ERCP = Endoscopisch Retrograde Cholangio en Pancreaticografie o MRCP = MRI-scan van de galwegen en de alvleesklier
Verkalkingen in de pancreasstreek bevestigen (chronische) pancreatitis.
Klachten/Symptomen:
- Acuut: Heftige (midden)buikpijn, misselijkheid, braken, koorts en versnelde ademhaling
o Klachten nemen na de maaltijd toe
o De pijn kan uitstralen naar de rug, linkerzij en linkerschouder - Chronisch: Pijn (Continue of in aanvallen), pijn gerelateerd met de maaltijden, weinig eetlust,
misselijkheid en braken
o Pijn in het midden van de bovenbuik en kan uitstralen naar de rug en zij
o De patiënt heeft de neiging om voorovergebogen te zitten, met de knieën tegen de
borst
Risicoprofiel:
Alcoholisten, erfelijk.
Complicaties
- Ontstoken weefsel
- Icterus (Geelzucht)
- Ileus (Plotselinge verstoring van de passage van voedsel door de darm)
- Orgaanuitval, pancreasverkalking
- Diabetes, chronische buikklachten (Lange termijn)
- Vorming pseudocyte (Onnatuurlijke holte in het lichaam door verweking van weefsel)
- Exo- en endocriene pancreasinsufficiëntie
- Chronische pancreatitis (Lange termijn)
Behandeling:
- Acuut:
o Intraveneuze toedienging van vocht, elektrolyten en glucose o Pijn medicatie
o Tijdelijk niet eten (Slokjes helder vloeibaar eten mag)
o Voedingssonde indien klachten niet overgaan
o ERCP indien er sprake is van galstenen
o Intensive care in geval van orgaanuitval 2. Chronisch:
o Pijnbestrijding
o Suppletie pancreasenzymen
o Bij exocriene pancreasinsufficiëntie o Leefstijl verandering
o Geen alcohol (Als dit de oorzaak is van de ontsteking), stoppen met roken, voldoende beweging
o Richtlijnen Goede Voeding
o Geen vetbeperking nodig wanneer er voldoende effect van de toegevoegde
pancreasenzymen is
o Bij deficiënties: suppletie vitamines B12, A, D, E en K, en andere
micronutriënten
o Insuline bij verhoogde bloedglucosewaarde
o Diabetes = Richtlijnen diabetes o E.v.t. chirurgie
Doel behandeling:
Handhaven/verbeteren voedingsinname en gewicht, verminderen klachten, normaliseren bloedglucosewaarde (4,5-8,0 mmol/L) en verbeteren voedingsgewoonten. Ook bijdrage wondgenezing en beperken verlies vetvrije massa.
Behandelingsduur:
20 kwartier, en bij chronisch kan er jaarlijks 1-3 consulten bijkomen.
Oorzaak Acute pancreatitis:
- Biliaire pancreatitis: Galstenen sluiten de afvoerbuizen af
- Alcohol pancreatitis: Oorzaak is onbekend
- Bacteriële of virale infectie
- Ischemie (Tekort aan zuurstof)
Oorzaak Chronische pancreatitis:
Alcohol