Otępienia Flashcards

1
Q

Otępienie: definicja

A

to zespół objawów będący następstwem choroby mózgu

- zaburzenie nabyte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Otępienie objawy: ogólnie i czas trwania

A

zaburzenia wyższych czynności korowych zwłaszcza PAMIĘCI oraz co najmniej 1 innej domeny poznawczej: MYŚLENIE, ORIENTACJA, ROZUMIENIE, LICZENIE, zdolność do , język i ocena
Czas trwania: 6 msc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zespoły otępienne, a świadomość;

A

Niezaburzona ! mogą się pojawić wtórnie do innych zaburzeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Otępienie: 2 podstawowe grupy objawów

A

I- zaburzenia funkcji poznawczych

II - zaburzenia:

  • percepcji (omamy),
  • treści myślenia (urojenia),
  • nastroju i zachowania,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Otępienie: rozpoznanie

A

Osłabienie pamięci + spadek zdolności poznawczych;

ponadto:

  • zachowana świadomość otoczenia
  • obniżona zdolność kontroli emocji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Otępienie, kryteria wykluczające:

A

1 - Objawy obecne wyłącznie w przebiegu majaczenia
2 - w fazie nasilonych objawów innego zaburzenia psychicznego np w depresji
3 - nie można rozpoznać w trakcie zaburzeń świadomości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Otępienie ICD

A

F00 - w ch. Alzheimera
F01 - naczyniowe
F02 - w innych chorobach sklasyfikowanych gdzieś indziej
F03 - otępienie bliżej nieokreślone
F04 - organiczny zespół amnestyczny niewywołany alko i innymi sub
F05 - majaczenie niewywołane alko i innymi sub

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Otępienie: Zmiany zwyrodnieniowe korowe w jakich otępieniach

A

Alzheimer

o. czołowo - skroniowe
o. z cialami Lewy’ego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Otępienie: zmiany zwyrodnieniowe korowo- podkorowe

A

O. naczyniopochodne

Ch. Creutzfeldta - jakoba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Otępienie: zmiany zwyrodnieniowe podkorowe;

A
  • Ch. Picka
  • Pląsawica Huntingtona
  • Ch. Wilsona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Najczęstsze powikłania psychiczne zakażenia HIV:

A

otępienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Otępienie: szukanie odwracalnych przyczyn

A
  • stan zapalny
  • zaburzenia metaboliczne / elektrolitowe
  • enzymy wątrobowe, glukoza, h. tarczycy, wit B12
  • kiła
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Otępienie: DEMENNTIA

A
Drugs
Electrolyte disturbances
Metabolic derangements 
Emotional
Nutritional deficiencies (B12)
Normal pressure hydrocephalus (wodogłowie normotensyjne)
Tumor, Trauma, Thyroid 
Infection
Alcoholism
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Otępienie: Ocena funkcji poznawczych:

A
MMSE
test rysowania zegara
ocena zaawansowana:
- GDS (global Deterioration Scale)
- CDR (Clinical Dementia Rating) 
- badanie neuropsychologiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Otępienie: czynniki ryzyka

A
1 - wiek 
2 - występowanie w rodzinie
3 - zespół downa w rodzinie 
4 - NT i hipercholesterolemia w średnim wieku
5 - nikotynizm
6 - urazy głowy 
7 - późna depresja po 65. roku życia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Otępienie: czynniki protekcyjne

A
  1. wyższe wykształcenie
  2. kontakty społeczne
  3. umiarkowane spożycie alkoholu
  4. aktywność intelektualna i fizyczna w późnym wieku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Otępienie: ch. alzheimera częstość spośród wszystkich otępień

A
30-70%,
a naczyniopochodne 15-30% 
z ciałami lewy'ego 7-34%
czołowo - skroniowe 1,5-2,5% 
mieszane (Alzheimer + naczyniowe) - 10-30%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Otępienie: choroba Alzheimare Genotyp

A

Apo E

  • posiada trzy izoformy: ApoE2, ApoE3 i ApoE4
  • ApoE4 zwiększa ryzyko zachorowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Choroba Alzheimera: czynniki ryzyka

A
1 - wiek 
2 - z. downa
3 - obciążenie dziedziczne
4 - płeć żeńska
5 - liczne urazy głowy
6 - naczyniowe 
7 - depresja, samotność
8 - alkohol
9 - niskie wykształcenie 
10 - ekspozycja na glin 
11 - HSV-1
12 - zaburzenia pamięci związane z wiekiem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Choroba Alzheimera: czynniki ochronne

A
1 - wyższe wykształcenie
2 - izoforma Apo-e2
3 - NLPZ
4 - Statyny
5 - Witamina E
6 - aktywny styl życia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Choroba Alzheimera: etiologia

A

mutacje w genie na:

  • 21 chromosomie - prekursor amyloidu beta
  • 14 i 1 presenilinę 1 i 2 (PSEN 1 i 2)
22
Q

Choroba Alzheimera (AD): patogeneza

A
  1. “kaskada amyloidowa” - odkładanie nierozpuszczalnych form peptydu Abeta
  2. Koncepcja neuroprzekaźnikowa - dysfunkcja gł. układu cholinergicznego (objawy poznawcze i omamy) ale też serotoninowego, dopaminowego, glutaminergicznego, noradrenergicznego)
23
Q

Choroba Alzheimera (AD): obraz neuropatologiczny

A
  • zanik korowy: najpierw skroń, skroniowo- ciemieniowe, rejon hipokampa - charakterystyczny
  • blaszki amyloidowe (płytki starcze)
  • zwyrodnienie włókienkowe (NFT- neurofibrillary tangles)
  • dystroficzne neuryty (aksony)
24
Q

Choroba Alzheimera (AD): wczesna AD

A

pogorszenie funkcji poznawczych:

  • trudności z czytaniem
  • agnozja
  • trudności w prowadzeniu samochodu
25
Q

Choroba Alzheimera (AD): średniozaawansowana AD

A

zaburzenia uwagi
pacing
niedostosowanie społeczne
postępująca izolacja

26
Q

Choroba Alzheimera (AD): zaawansowana

A

mutyzm
omamy, urojenia
odruchy patologiczne
nietrzymanie moczu

27
Q

MCI - łagodne zaburzenia poznawcze: podział

A

MCI z amnezją - AD
MCI z deficytem językowym - otępienie czołowo-skroniowe
MCI z zaburzeniami wzrokowo - przestrzennymi - LBD/ch. Parkinsona

28
Q

Choroba Alzheimera (AD): obraz kliniczny (15)

A
  1. zaburzenia poznawczo behawioralne
  2. brak zaburzeń neurologicznych (zaburzenia chodu, nietrzymanie moczu)
  3. brak psychoz (zaawansowane - halucynacje)
  4. zaburzenia pamięci - krótkotrwałej, operacyjnej
  5. Afazja (trudność w nazywaniu przedmiotów)
  6. Apraksja - upośledzenie precyzyjnych, celowych ruchów
  7. agnozja - niezdolność do rozpoznawania znanych obiektów
  8. Trudności w prowadzeniu samochodu
  9. upośledzenie funkcji wykonawczych
  10. podatność na zaburzenia świadomości
  11. Anozognozja 9niezdolność zdania sobie sprawy z własnej choroby)
  12. zaburzenia behawioralne: - pacing - bezcelowe wędrowanie, agresja, apatia
  13. urojenia, omamy (różnicowanie ze schizofrenią)
  14. zaburzenia snu
  15. zaspoły depresyjne, lękowe
29
Q

Choroba Alzheimera (AD): przyczyny śmierci

A
  • infekcje (zapalenie płuc)
  • wyniszczene
  • zachłyśnięcie
  • upadki
  • wychłodzenie
  • odwodnienie

u osób z genotypem ApoE4 - przyczyną zgony jest zawał serca lub udar mózgu

30
Q

Choroba Alzheimera (AD): leczenie

A
Inhibitory cholinesterazy:
- donepezil
- riwastygmina
- galantamina 
to leki na zaburzenia poznawcze, zachowania, psychotyczne i niepokój, apatie, depresje i lęk 

częściowy antagonista NMDA: Memantyna
- AD o umiarkowanym i znacznym nasileniu

31
Q

Otępienie naczyniopochodne (VaD):

A

15-30% otępień, częściej u mężczyzn

-wymagane jest udokumentowane naczyniopochodnego uszkodzenia mózgu

32
Q

Otępienie naczyniopochodne (VaD): skala niedokrwienna Hachinskiego

A

otępienie naczyniopochodne > 7, a pierwotnie zwyrodnieniowym < 4:

Gwałtowny początek 2 pkt
Stopniowe pogorszenie 1 pkt
Zmienny przebieg 2 pkt 
Nocne zmącenia 1 pkt
Stosunkowe zachowanie osobowości 1 pkt
depresja 1 pkt
Skargi somatyczne 1 pkt
Nietrzymanie afektu 1 pkt
Dodatni wywiad w kierunku nasciśnienia 1 pkt
Dodatni wywiad w kierunku udaru 2 pkt
Obecna miażdżyca naczyń 1 pkt 
Ogniskowe objawy neurologiczne podmiotowe 2pkt i przedmiotowe 2 pkt

Nie służy do stawiania rozpoznania

33
Q

Otępienie naczyniopochodne (VaD): przyczyny

A
  1. udar mózgu
  2. mnogie zawały korowe/ podkorowe
  3. choroba małych naczyń
  4. krwotok śródczaszkowy
34
Q

Otępienie naczyniopochodne (VaD): objawy

A

demencja + objawy ogniskowe (dysfagia, dyzartia, zaburzenia chodu, hiperrefleksja)
przebeg skokowy lub powoli postępujący
- niewielkie deficyty pamięci
- pierwsze zaburzenia funkcji wykonawczych

35
Q

Otępienie naczyniopochodne (VaD): otępienie poudarowe

A

u ok. 16-30% do 3 msc od wystąpienia udaru:

  • korowe/ wielozawałowe
  • z udarami w obszarach strategicznych
  • z hipoperfuzji
  • pokrwotoczne
36
Q

Otępienie naczyniopochodne (VaD): otępienie poudarowe - korowe

A
  • objawy zależą od lokalizacji udaru

- często zespół czołowy (zaburzenia zachowania, charakterologiczne i afektu, utrata krytycyzmu, drażliwość)

37
Q

Otępienie naczyniopochodne (VaD): otępienie podkorowe

A

Najczęstsza postać VaD

  • powoli postępuje (do różnicowania z AD)
  • zaburzenia złożonych funkcji wykonawczych, zmiany zachowania
  • rzadko zaburzenia pamięci
  • często objawy piramidowe, zespół rzekomoopuszkowy, nietrzymanie moczu
  1. stan zatokowy: okluzja drobnych naczyń np w wyniku miażdżycy
  2. Choroba Binswangera (leukoencefalopatia podkorowa): wieloletnie NT, rozlane uszkodzenie istoty białej (leukoarajoza)
38
Q

Otępienie naczyniopochodne (VaD): leczenie

A

rozważyć ASA i statynę;
inh cholinesterazy i memantyna;
leczenie NT, cukrzycy i hiperlipidemii, dieta, zaprzestanie palenia papierosów

39
Q

Otępienie z ciałami Lewy’ego (DLB): objawy

A
  • parkinsonizm u 70% (symetryczny, z przewagą wzmożonego napięcia mięśniowego)
  • fluktuacje funkcji poznawczych (pamięc dobrze zachowana)
  • omamy wzrokowe
  • nadwrażliwość na neuroleptyki
  • upadki
  • omdlenia
  • zawroty głowy
  • usystematyzowane urojenia
  • depresja
  • zaburzenia snu

pomiędzy wystąpieniem parkinsonizmu, a otępieniem < 12 miesięcy

40
Q

Otępienie z ciałami Lewy’ego (DLB): ciała lewy’ego

A
  • powyżej 5 w korze nowej i limbicznej w 100x powiększeniu mikroskopowym
    głównym składnikiem jest alfa-synukleina
  • neuryty Lewy’ego
  • deficyt cholinergiczny (większy niż w AD)
41
Q

Otępienie z ciałami Lewy’ego (DLB): leczenie

A
  • Riwastygmina
  • lewodopa na objawy parkinsonowskie

*ostrożnie z neuroleptykami, metoklopramidem

42
Q

Zwyrodnienie czołowo - skroniowe: charakterystyka

A
  • powoli postępująca choroba, dzeidziczona AD
  • odpowiada za 20% otępień zwyrodnieniowych (kobiety i mężczyźni równie często)
  • pierwsze objawy między 35, a 75 rż
  • czas trwania choroby od 2 do 20 lat (najgorzej rokujący typ otępienia)
43
Q

Zwyrodnienie czołowo - skroniowe: podział

A
  1. Choroba PIcka (otępienie czołowo - skroniowe) - dominują zaburzenia zachowania - wariant czołowy
  2. Otępienie semantyczne: dominują zaburzenia językowe - wariant skroniowy
  3. Postępująca afazja bez płynności mowy

otępienie czołowo-skroniowe z zespołem parkinsonowskim sprzężone z chromosomem 17

44
Q

Zwyrodnienie czołowo - skroniowe: Choroba Picka objawy wczesne i późne

A

Zaburzenia zachowania: zaniedbywanie się, pogorszenie kontaktów społecznych
- niestosowne zachowania seksualne, dowcipkowanie
-niepokój, impulsywność, hiperoralność
- wzmożona przerzutność uwagi
Jako późniejsze objawy:
Zaburzenia językowe/ afazja: redukcja mowy, perseweracje, echolalie, neologizmy
Objawy neurologiczne:
- uszkodzenie kory czołowo-skroniowej, odruchy prymitywne (odruch dłoniowo- bródkowy)
- nietrzymanie moczu/stolca
-akinezje, drżenia

45
Q

Zwyrodnienie czołowo - skroniowe: otępienie semantyczne: objawy

A

zaburzenia pamięci semantycznej (nabytej) i utrata pamięci słownej:

  • mowa płynna z tendencją do wielomówności i jednoczesnym zubożeniem słownictwa “pusta mowa”
  • dominuje trudność z wyszukiwaniem nazw
  • zachowana struktura gramatyczna
  • zaburzenia zachowania podobnie jak w chorobie Picka
46
Q

Zwyrodnienie czołowo - skroniowe: postępująca afazja bez płynności mowy - objawy

A
  • u ok 50% stwierdza się współistniejącą chorobę Alzheimera
  • brak płynności mowy przy zachowanym dobrym zrozumieniu
  • nieprawidłowa struktura gramatyczna wypowiedzi
47
Q

Zespół Fahra:

A

rzadkie schorzenienie dziedziczone AD,

symetryczne zwapnienia jąder podstawy mózgu i jądra zębatego móżdzku

48
Q

Z. Fakra: 3 postaci

A
  1. wczesnodziecięca (zahamowanie rozwoju i duża śmiertelność)
  2. o wczesnym początku (ok. 30 rż)
  3. o późnym początku (ok. 50 rż)
    objawy pozapiramidowe, móżdżkowe, trudności z mówieniem, otępienie, zaburzenia afektu, psychozy
49
Q

Choroby Prionowe: charakterystyka

A

szybko postępujące, agresywne choroby wywołujące otępienie.
- spowodowane są przez białka prionu odkładające się w tkance mózgowej

Choroba Creutzfeldta- Jakoba:
- 85% przypadków ma charakter samoistny
-10% mutacje genetyczne
5% - mutacje jatrogenne

50
Q

Choroba Creutzfeldta- Jakoba:

A

objawy piramidowe, pozapiramidowe, móżdżkowe oraz afazja i uszkodzenie wzroku
typowym stanem terminalnym jest mutyzm akinetyczny
w EEG - okresowe fale wolne i ostre
- rozpoznanie można potwierdzić jedynie badaniem neuropatologicznym