F40-F48 Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną Flashcards
Zabrzenia nerwicowe: epidemiologia
30% populacji przynajmniej 1x w ciągu życia miało objawy zaburzeń lękowych - najczęściej zaburzenia lękowe 5-7% - OCD 1-3%, częściej kobiety - zaburzenia lękowe uogólnione: 1-3% - zaburzenia lękowe z napadami lęku: 3-4%, częściej kobiety - zaburzenia związane ze stresem: 1-3% - zaburzenia somatoformiczne: >hipochondryczne 1-5% > somatyzacyjne 0,2-2%
Zabrzenia nerwicowe: przebieg
przewlekłe z nawrotami szczególnie w syt stresowych
- nadużywanie alko, BDZ,
- może współtowarzyszyć dystymia i depresja
- rokowanie dużo gorsze jak z depresją -> ryzyko samobójstwa
Zabrzenia nerwicowe: etiologia
- czynniki genetyczne (zaburzenia paniczne i OCD)
- zaburzenia genów dla ukladów neuroprzekaźników - ukł GABA-ergiczny
- dysfunkcja OUN
- czynniki psychologiczne i społeczne
F40 Zaburzenia lękowe w postaci fobii: podstawowe objawy
- lęk w określonej sytuacji
- lęk antycypacyjny (przed wystąpieniem lękotwórczej sytuacji)
- unikanie tej sytuacji
F40 Zaburzenia lękowe w postaci fobii: częste objawy
- uczucie kołatania serca, lęk przed śmiercią
- lęk przed utratą kontroli nad postępowaniem lub przed chorobą psychiczną
F40 Zaburzenia lękowe w postaci fobii: agorafobia
silny lęk przed otwartą przestrzenią, tłumem ludzi, miejscami publicznymi lub sytuacjami, z których wydostanie się może być trudne
- prowadzi do niemożności opuszczanie domu bez bliskich
- może się przejawiać jako napad paniki
- mogą towarzyszyć objawy depresyjne
F40.1 Zaburzenia lękowe w postaci fobii: fobia społeczna
- lęk przed zbłaźnieniem się przed innymi
-może towarzyszyć:
> kołatanie serca, uczucie braku tchu
>uczucie gorąca, pocenie się, czerwienienie się
>drżenie rąk i mięśni, parcie na mocz, nudności
> ryzyko zachorowania w populacji 3-4%
> często współwystępują: depresja, uzależnienia od alko/BDZ, innych SPA
> duże ryzyko samobójstwa
F40 Zaburzenia lękowe w postaci fobii: fobia społeczna postać izolowana
- charakteryzuje się pojawieniem się lęku tylko w jednej sytuacji społecznej np lęk podczas jedzenia w towarzystwie
F40.2 Zaburzenia lękowe w postaci fobii: fobie specyficzne
wyłącznie w przypadkach ograniczonych do konkretnych sytuacji lub zjawisk algofobia - ból akrofobia - wysokość arachnofobia awiatofobia - podróżowanie samolotem hemofobia - krew +ukł. przywspółczulny -> omdlenie keraunofobia - pioruny nyktofobia - ciemność odontofobia - dentynsta tanatofobia - śmierć zoofobia - zwierzęta
F41.0 Zaburzenia lękowe z napadami lęku: charakterystyka
= lęk paniczny
- kołatanie, przyspieszenie akcji serca
- ból w klatce
- uczucie duszności
- uczucie dławienia
- nudności
- pocenie się, uderzenia gorąca
- drżenie/ dygotanie
- zawroty głowy
- derealizacja i depersonalizacja
- parestezje
- obawa śmierci, utrata kontroli
> nagły początek
trwa ok 10 min
bez związku ze znaną czy przewidywalną przyczyną
F41.0 Zaburzenia lękowe z napadami lęku: rozpoznanie
w ciągu 1 msc co najmniej kilka napadów lęku z objawami autonomicznymi
- napady prowadzą zwykle do powstania lęku antycypacyjnego
F41.0 Zaburzenia lękowe z napadami lęku: wykluczenie schorzeń somatycznych
- zaburzenia tarczycy
- zaburzenia nadnerczy
- z. wypadania zastawki mitralnej = z. Barlowa
- ostre zespoły bólowe
- intoksykacja (kofeina, marihuana)
F41.1- zaburzenia lękowe uogólnione: definicja
- przewlekłe zaburzenia lękowe
- u 1-3% populacji
- charakteryzuje się wolnopłynącymi, bezprzedmiotowymi stanami niepokoju i poczuciem zagrożenia niepowiązanym z sytuacją zewnętrzną
- może wyprzedzać lub współwystępować z zab depresyjnymi lub innymi zaburzeniami lękowymi (u 80%)
- rozpoznanie po 6 msc objawów
F41.1- zaburzenia lękowe uogólnione: objawy
- stałe uczucie zdenerwowania
- zamartwiania się
- napięcie i drżenie mięśniowe
- zaburzenia koncentracji i uwagi
- trudności ze snem
- zawroty głowy
- przyspieszone bicie serca
- dyskomfort z nadbrzuszu
F41.1- zaburzenia lękowe uogólnione: leczenie
> psychoterapia (gł. poznawczo-behawioralna)
BDZ o krótyki działaniu w doraźnej redukcji lęku np. Alprazolam, Lorazepam, Oksazepam
SSRI, wenlafaksyna - długoterminowa
Leki II rzutu:
- przeciwpadaczkowe (pregabalina)
- Hydroksyzyna (duża senność)
> beta-blokery -> zmniejszenie wegetatywnych objawów lęku np. kołatanie serca
w OCD dawki leków wyższe niż przy innych zab nerwicowych
F42 Zaburzenia obsesyjno - kompulsyjne OCD: epidemiologia
1-3% populacji
kobiety = mężczyźni
F42 Zaburzenia obsesyjno - kompulsyjne OCD: charakterystyka
- natrętne myśli i impulsy -> obsesja -> treść: zachowanie czystości, seks, religia, agresja
- przymusowe czynności -> kompulsja -> sprawdzania, zachowania czystości, liczenia
- przebieg przewlekły i nawracający
F42 Zaburzenia obsesyjno - kompulsyjne OCD: rozpoznanie
obsesje i/lub kompulsje przez większość dni w ciągu 2 tygodni, powodują cierpienie pacjenta i pogorszenie jego codziennego funkcjonowania
F42 Zaburzenia obsesyjno - kompulsyjne OCD: skala natręctw
skala natręctw Yale-Brown