Marx

Question 1

Essentie van de mens

Answer 1

Gaat ten onder door kapitalisme en de daaruit volgende vervreemding. Bestaat uit 2 dingen:
1. Creativiteit: de mens produceert op een bewuste manier a.d.h.v. bepaalde concepten. Dieren zijn niet bewust.
2. Socialiteit: je hebt anderen nodig om jezelf te zijn. We willen productieve en expressieve dingen samen doen.

Dus essentie = sociale creativiteit.

Question 2

Waarvoor is religie nodig?

Answer 2

Om pijn te stillen. Door kapitalisme vervreemding en armoede in plaats van sociale creativiteit. Geen creativiteit bij arbeid –> mensen lijden. God is een uiting/expressie van (een ideaalbeeld van) de mens.

Question 3

Waarom werkt de arbeider mee aan eigen onderdrukking?

Answer 3

Werk is de voorwaarde voor overleven in het kapitalistische systeem. Ze krijgen niet genoeg geld om zelf productiemiddelen aan te schaffen. Arbeider heeft geen realistische andere opties dan werken. De waardevermeerdering die door zijn arbeid tot stand komt houdt het systeem in stand.

Question 4

Bourgeoisie

Answer 4

De klasse van de moderne kapitalisten. Zijn de bezitters van de maatschappelijke productiemiddelen buiten loonarbeid uit.

Question 5

Proletariërs

Answer 5

De klasse van de moderne loonarbeiders, die, daar zij geen eigen productiemiddelen bezitten, erop aangewezen zijn hun arbeidskracht te verkopen om te kunnen overleven.

Question 6

Vervreemding

Answer 6

Twee zaken die bij elkaar horen, worden uit elkaar gehaald.

Question 7

Subjectieve vervreemding

Answer 7

Iets wat je ervaart, gevoel van ontwrichting.

Question 8

Objectieve vervreemding

Answer 8

Je bent losgemaakt van iets van je identiteit.

Question 9

Aspecten van vervreemding

Answer 9

1. Vervreemding van het arbeidsproduct.
2. Vervreemding van de arbeidsactiviteit.
3. Vervreemding van onze menselijke natuur.
4. Vervreemding van de medemens.

Question 10

Vervreemding van het arbeidsproduct

Answer 10

a. Dit product wordt van de arbeider afgenomen en in de plaats van het product krijgt de arbeider een laag salaris.

b. De arbeider, die meewerkts aan de vermeerdering van het kapitaal waardoor de bourgeoisie kan investeren in machines, komt tegenover de nieuwe machines te staan. Het werk van de arbeider wordt uiteindelijk overgenomen door de machines die hij zelf heeft geholpen te maken.

c. De arbeider heeft geen idee van wat hij aan het doen is. De arbeider begrijpt het product dat hij aan het maken is niet meer goed.

Question 11

Vervreemding van de arbeidsactiviteit

Answer 11

Technische arbeidsdeling zorgt ervoor dat elke vorm van vakmanschap verloren gaat.
Sociale arbeidsdeling: de een maakt stoelen, de ander een tafel.
Technische arbeidsdeling: de ene schroeft de ene schroef erin en de ander de andere schroef.

Question 12

Vervreemding van onze menselijke natuur

Answer 12

In kapitalisme geen ruimte meer voor creatieve uiting productieve aard in sociale aard. Je staat wel met meerdere mensen aan zo’n lopende band, maar er is sprake van concurrentie en niet van solidariteit, ieder denkt slechts aan zichzelf. Nadruk ligt op dat men vervreemdt van de eigen, sociale natuur.

Question 13

Vervreemding van de medemens

Answer 13

Men vervreemdt hierdoor ook van de ander, bourgeoisie zijn ook concurrenten, als ze niet genoeg geld verdienen zouden ze zelf arbeider kunnen worden. Arbeid wordt gereduceerd tot prijs, je wordt niet meer als mens gezien maar gereduceerd tot je rol in de markt.

Question 14

Klassenstrijd

Answer 14

Is van alle tijden. Specifiek bij kapitalisme is dualisme, scheiding tussen 2 klassen: de bezittende klasse en het proletariaat.
Kan enkel vermeden worden als ieder zo arm is dat ze moeten werken of het communisme wil. De klassen kunnen ook gezien worden als actoren die zich bewust zijn van de problemen.

Question 15

Verloop van geschiedenis

Answer 15

Verloopt volgens Marx via stadia. Bepalend van ene stadium naar andere is de ontwikkeling van de economie. Engels duidt verloop geschiedenis aan met historisch materialisme.

Question 16

!!Historisch materialisme!!

Answer 16

De loop van de geschiedenis wordt bepaald door productiekrachten. Heersende klasse heeft in de eerste plaats belang bij de ontwikkeling van de productiekrachten, maar door verdere ontwikkeling verliest die haar greep erop en ontstaat er een sociale revolutie (feodalisme –> kapitalisme –> communisme). Dan treden er wijzigingen op die bepalend zijn voor de bovenbouw.

3 stellingen:
1. De ontwikkelingsstelling = productiekrachten groeien.
2. De eerste voorrangsstelling = productiekrachten bepalen productieverhoudingen.
3. De tweede voorrangsstelling = productieverhoudingen bepalen de bovenbouw.

Question 17

Productiekrachten

Answer 17

Vakbekwaamheid, technologie en organisatie van de productie. Zijn altijd in ontwikkeling.

Question 18

Productieverhoudingen

Answer 18

Klassen- of eigendomsverhoudingen.

Question 19

Basis

Answer 19

Productieverhoudingen en productiekrachten.

Question 20

Bovenbouw

Answer 20

Juridisch, politiek, ideologie. Deze 3 staan in het teken van productiekapitaal.

Question 21

Ideologiekritiek: Wat bewijst de geschiedenis van de ideeën anders dan dat de geestelijke productie verandert met de materiële?

Answer 21

De heersende ideeën van een tijd waren altijd slechts de ideeën van de heersende klasse. Heersende klasse heeft belang bij het circuleren van bepaalde ideeën. Dit komt voort uit productiekrachten, omdat het feodalisme onderuit ging door nieuwe technologie van arbeidsdeling, want die leidde tot meer efficiëntie. De oude heersende klasse werd aan de kant gezet en de nieuwe heersende klasse heeft weer veel invloed op de bovenbouw.

Zo zijn in de geschiedenis de verschillende nieuwe systemen telkens op contradicties gestuit die uiteindelijk leiden tot nieuwe fases. Elke fases heeft ook de voorgaande fase nodig. Ze zijn gebaseerd op de eerder plaatsgevonden technologische veranderingen.

Question 22

Economie van het kapitalisme

Answer 22

Producten hebben een ruil- en gebruikswaarde. In schaarse producten zitten veel arbeidsuren, dus ze hebben een hoge ruilwaarde, ook al hebben ze een lage gebruikswaarde. Dit is volgens Marx verkeerd.

Question 23

Gebruikswaarde

Answer 23

Hoe goed je het product kan gebruiken.

Question 24

Ruilwaarde

Answer 24

De prijs van het product in de economie, bepalend hiervoor is hoeveel arbeid erin gestoken is.

Question 25

Typen economie

Answer 25

A-G-A: arbeid maakt producten die verkocht kunnen worden voor geld en van dat geld kan je weer een ander product kopen.

G-A-G’: kapitalistische economie: geld wordt geïnvesteerd in productiemiddelen (arbeid) en daar worden meer artikelen mee gemaakt en dus nog meer geld mee verdient.

G-G’: bankeneconomie: steeds meer geld zonder dat er meer artikelen gemaakt hoeven te worden. Geld maakt tot nog meer geld.

Question 26

Waar zit dan de welvaart in de kapitalistische economie?

Answer 26

Er is een product nodig die meer waarde creëert dan het kost. Dit is arbeid. Arbeider krijgt alleen het noodzakelijke loon om te kunnen blijven leven, dat is bv loon voor 4 uur werk en de overige tijd dat hij nog aan het werk is, surplus waarde voor de kapitalist.

Question 27

Waarom doet de arbeider hieraan mee?

Answer 27

Onderhandelingspositie is slecht door het niet zelf kunnen vergaren van productiemiddelen om concurrent te worden van de kapitalist, en door het industriële reserveleger aan werklozen.

Question 28

Kapitalisme en werkloosheid

Answer 28

Kapitalisme heeft werkloosheid nodig om geld op te kunnen leveren. Als er geen werkloosheid is, kan de kapitalist de arbeider niet bedreigen met ontslag. Dit haalt de onderhandelingspositie van de kapitalist onderuit en leidt tot hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden. De kapitalist zou gaan zoeken naar arbeidsbesparende machines, waardoor het hele systeem weer van voor af aan begint.

Question 29

Van kapitalisme naar communisme

Answer 29

Als alles geautomatiseerd wordt, zal de winst naar beneden gaan. Er ontstaat overproductie, maar die levert niet méér geld op. Kapitalisme wordt instabiel. Bourgeoisie en proletariaat krijgen het steeds moeilijker. Proletariaat gaat zich organiseren en een revolutie beginnen. Arbeiders nemen de macht over, zij zorgen voor het einde aan privé-eigendom. Staat als politiek instituut verdwijnt. Aard van arbeid verandert –> wordt bevredigend met sociale creativiteit. Er komt een hooggeorganiseerde en geplande economie.

Kapitalisme, automatisering en overvloed zijn noodzakelijk voordat communisme kan ontstaan.

Question 30

Communisme verbetert volgens Marx

Answer 30

1. Het wezen van de arbeid.
2. De economische organisatie.
3. De verdeling van materiële hulpbronnen.

Question 31

Verbetering van het wezen van de arbeid door:

Answer 31

Automatisering. Niet iedereen hoeft hetzelfde werk te doen. Iedereen kan zich meer ontplooien en men hoeft geen vervreemdend arbeid meer te doen. Men gaat leven om te werken, niet werken om te leven.

Question 32

Verbetering van de economische organisatie:

Answer 32

Er is geen economische verstarring meer, met een geplande economie kan iedereen zich in elke richting ontplooien die ze maar willen.

Question 33

Verbetering van de verdeling van materiële hulpbronnen

Answer 33

Ideale verdeling van hulpbronnen = Van ieder volgens zijn mogelijkheden, aan ieder volgens zijn behoeften.