les 3. Pijn Flashcards
welke stimuli zorgen voor pijn in de tand?
alle stimuli die pulpavezels exciteren
geef de intradentale verdeling v vezels
C-vezels : 70-90%
Aδ-vezels : rest
welk deel is intradentaal het meest gevoelig?
pulpahoorn
wat gebeurt er bij ontsteking vd zenuw?
sprouting
(er ontstaan extra kleine vertakkingen vd zenuwvezels)
–> meer gevoeligheid
waar vinden we in het parodontium de Aδ-vezels?
voornamelijk tussen fulcrum en apex.
waar is het fulcrum?
daar waar de tand zou kantelen
functie zenuwvezels rond de tand: (2)
- signaleren van mechanische en nociceptieve impulsen
2. vrijzetten van neuropeptiden (rol bij ontstekingsreactie)
osseoperceptie=
het gevoelig zijn van zenuwuiteinden voor mechanische/thermische stimuli, zelfs na het verdwijnen v tand en PDL
doel pijnanamnese =
relevantie inforamtie verzamelen
over welke factoren wil je meer informatie bij een pijnanamnese? (6)
- plaats
- verloop
3 intensiteit - aard vd pijn
- factoren die pijn erger maken
- factoren die pijn verzachten
hoe meet je de intensiteit v pijngewaarwording
dmv pijnschalen
VAS=
Visueel Analogische Schaal (pijnschaal)
soorten pijnschalen (4) =
- VAS (streepje tussen 0-10)
- numeriek (0-10)
- verbaal (matig, gering, geen etc)
- gelaatsuitdrukkingen :( :)
pain rating scale=
combinatie v pijnschalen
allodynie =
pijn die veroorzaakt wordt door niet-toxische prikkels (die normaal geen pijn veroorzaken)
anesthesie=
opgeheven gevoel van tast- en pijnzin
analgesie=
opgeheven pijnzin bij noxische prikkels
dysesthesie=
onaangename, abnormale gewaarwording
hypesthesie =
verminderde gevoeligheid voor sensibele prikkels
hypoalgesie=
verminderde gevoeligheid voor noxische prikkels
hyperesthesie =
verhoogde gevoeligheid voor sensibele prikkels (verlaagde pijndrempel )
noxische prikkel =
pijnlijke prikkel (mechanisch, thermisch of chemisch)
paresthesie =
abnormale, niet onaangename, niet-pijnlijke gewaarwording
sensibiliteitstest vs vitaliteitstest
sensibiliteitstest: indruk over de gezondheid vd pulpa
vitaliteitstest: indruk over levendigheid vd pulpa
middelen waarmee men sensibiliteitstesten kan uitvoeren (4)
- thermische sensibiliteitstest
- elektrische sensibiliteitstest
- proefpreparatie
- anesthesie
waarom warmtetest niet metalen restauraties / langer dan 5 sec?
mogelijk pulpa irritatie door warmteontwikkeling–> pulpitis
sensibiliteitstest: geen reactie, situatie =
= de pulpa is necrotisch
tenzij er sprake is van een recent trauma, geoblitereerde pulpakamer, open apex, pijnmedicatie of gestoorde innervatie
sensibiliteitstest: licht tot gemiddelde reactie, pijn die afneemt 1/2 seconden na verwijderen prikkel =
= normale reactie
pulpa is gezond OF vitaal met ontsteking EN mogelijke enige necrose
sensibiliteitstest: sterk pijnlijke reactie die afneemt 1/2 seconden na verwijderen prikkel =
= reversibele pulpitis
sensibiliteitstest: gemiddelde tot sterke pijnreactie die 3 seconden of langer blijft zeuren na verwijderen van prikkel =
= irreversibele pulpitis
hoe komt het dat alleen A-vezels worden geëxciteerd door een elektrische pulpatester?
omdat a-vezels sneller afsterven dan C-vezels
waar hangt de drempelwaarde voor prikkeling van de tandzenuw vanaf? (elektrische sensibiliteitstest)
de plaatsing vd elektrode op het gebitselement
- -> daar waar glazuur het dunst is ; incis. rand
- -> of daar waar de grootste concentratie zenuwweefsel het dichtstbij is
temperatuur chloorethylsneeuw =
-20 graden C
temperatuur dichlorofluoromethaansneeuw =
- 30 graden C
temperatuur koolzuurgassneeuw =
-78 graden C
indicaties proefpreparatie als sensibiliteitstest =
= indien eerdere tests geen uitsluitsel geven
( als er geen zekerheid is over pulpuvitaliteit)
- vnl uitgevoerd bij kronen
doel v anesthesie=
pulpasensibliteit selectief uitschakelen
verschil anesthesie onderkaak - bovenkaak =
- bovenkaak = infiltratieanesthesie (mesiaal beginnen)
- onderkaak = intraligamentaire anesthesie
wat wil het zeggen als pijn verdwijnt na het geven van (mesiale) infiltratieanesthesie?
dit is een aanwijzing dat de oorzaak vd pijn in de pulpa van het desbetreffende element gelegen is