leki przeciwpadaczkowe Flashcards
leki hamujące kanały sodowe
FENYTOINA
KARBAMAZEPINA
LAMOTRYGINA
ZONISAMID
KW.WALPROINOWY
TOPIRAMAT FELBAMAT
leki hamujące dokomórkowy napływ kationów
- FENYTOINA i jej poch.FOSFENYTOINA (Na+)
- KARBAMAZEPINA, OKSKARBAZEPINA, ESLIKARBAZEPINA
- LAMOTRYGINA (Na+, Ca2+)
- ZONISAMID (Na+, Ca2+ T)
- ETOSUKSYMID (Ca2+ T)
- LAKOZAMID
\+leki o działaniu mieszanym: KWAS WALPROINOWY GABAPENTYNA LEWETYRACETAM FENOBARBITAL TOPIRAMAT FELBAMAT PREGABALINA BRIWARACETAM
mechanizmy działania leków przeciwpadaczkowych
- zahamowanie dokomórkowego napływu kationów przez
I. kanały sodowe
II. kanały wapniowe typu T
III. kanały wapniowe aktywowane wysokim napięciem
co ZMNIEJSZA DEPOLARYZACJĘ NEURONÓW - zwiększenie transmisji hamującym szlakiem GABA-ergicznym
- zmniejszenie transmiji stymulującym szlakiem glutaminergicznym
kanały sodowe -rodzaje
a) otwierane poprzez przyłączenie liganda do receptora połączonego z kanałem (KANAŁY SODOWE ZALEŻNE OD LIGANDA) np. rec.nikotynowe
b) otwierane potencjałem (NAPIĘCIOWOZALEŻNE)
kanały wapniowe
a) sterowane ligandem
b) sterowane potencjałem błonowym
-L (long-lasting)
-P/Q (w kom. Purkinjego móżdżku)
-N (neuronalne)
-R (resztkowe)
-T (przejściowe)
Wszystkie typy można spotkać w OUN
podział leków padaczkowych ze względu na wpływ na kanały wapniowe
- -> oddziałujące na kanały T
- -> pozostałe napięciowo zależne kanały wapniowe
ETOSUKSYMID
-hamuje napięciowo zależne kanały wapniowe typu T we wzgórzu
-lek pierwszego rzutu w napadach uogólnionych typu nieświadomości
Dział.niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, senność, ataksja
stan padaczkowy
przedłużające się, powtarzające serie napadów toniczno-klonicznych, wyst. w odstępach <1h
stan zagrażający życiu, 10% śmiertelność
mogą prowadzić do niewydolności oddechowej i niedotlenienia mózgu
Leczenie: szybkie i skuteczne
DIAZEPAM, LORAZEPAM -przerwanie napadu
FENYTOINA, Fenobarbital -ochrona przed powtórnymi drgawkami w okresie kilku godzin po przerwaniu ataku
Przy braku efektu znieczulenie ogólne (PROPOFOL, TIOPENTAL, MIDAZOLAM) i intubacja w celu ochrony przed niedotlenieniem mózgu
Leki w NAPADACH CZĘŚCIOWYCH oram UOGÓLNIONYCH TONICZNO-KLONICZNYCH 4
I rzutu: KARBAMAZEPINA lub FENYTOINA lub KWAS WALPROINOWY
II rzutu: FENOBARBITAL lub PRYMIDON
dodatkowo, w połączeniu z ww -LAMOTRYGINA lub TOPIRAMAT
Leki w NAPADACH NIEŚWIADOMOŚCI
u dzieci-ETOSUKSYMID
u dorosłych-KWAS WALPROINOWY
FENYTOINA
- hamuje napięciowo zależne kanały sodowe, przedłużając czas ich aktywacji
- stos. w napadach częściowych oraz uogólnionych toniczno-klonicznych
- nie powinna być podawana w napadach nieświadomości, gdyż może POGARSZAĆ ICH PRZEBIEG!!
LICZNE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
- hirsutyzm
- zaburza metabolizm kolagenu -przerost dziąseł
- zaburza metabolizm folianów (niedokrwistość megaloblast.)
- efekty teratogenne: wady serca, twarzoczaszki, mikrocefalia, opóźnienie rozwojowe
- indukuje e.cyt P450 -zmniejsza st. innych leków, w tym p/padaczkowych -utrudnia politerapię padaczki
- zwiększa metabolizm wit.K -konieczna suplementacja
- skomplikowany i różny osobniczo metabolizm -terapia monitorowana
FOSFENYTOINA
lepiej rozp. poch.FENYTOINY, może być podawana paraenteralnie i pozwala łatwiej uzyskać stabilne st.we krwi
KARBAMAZEPINA
- hamuje napięciowozal. kan.Na+
- często podawana w nap.częściowych i wtórnie uogólnionych
- NIE PODAWAĆ w napadach typu nieświadomości!!
- w niewielkim tylko stopniu wpływa na f.poznawcze, zdolność uczenia się, zachowanie
- oddziałuje korzystnie w neuralgii n.trójdzielnego (działanie analgetyczne)
- oraz w ch.afektywnej dwubiegunowej (wł.antydepresyjne)
- indukuje e.mikrosomalne,co może utrudniać politerapię padaczki
OSKARBAZEPINA
- prolek
- nie indukuje enzymów mikrosomalnych
- może wywołać hiponatremię
ESLIKARBAZEPINA
- prolek
- siostra OSKARBAZEPINY
- różnica: odmienna farmakokinetyka -szybsza
LAMOTRYGINA
-hamuje napięciowo zależne kanały Na+
-do stos.DODATKOWEGO (pozwala na obniżenie leku głównego)
-skuteczna w leczeniu napadów częściowych i uogólnionych: t-k, atonicznych i nieświadomości
Dział.niepożądane: ataksja, zab.widzenia, wysypki skórne, z. Stevensa-Johnsona.
Częstość SU wzrasta,gdy lek stosowany razem z KARBAMAZEPINĄ lub KW.WALPROINOWYM
ZONISAMID
-hamuje napięciowozal.kan. Na+ i kan.Ca2+ typu T
-jako lek dodatkowy w napadach częściowych i uogólnionych t-k
-długi okres półtrwania, dlatego do wysikania zonisamidu trzeba być dobrze nawodnionym
Dział.niepożądane: senność, ataksja, zawroty,bóle głowy, zaburzenia pamięci, splątanie, zab.hematopoezy, kamica moczowa, wypryski skórne
LAKOZAMID
Hamuje napięciowo zależne kan. Na+, lecz w odmienny sposób niż inne leki: nasila tzw. wolną inaktywację -oddziałuje więc stosunkowo wybiórczo na ośrodki epileptogenne
- nie wywołuje pełnej refrakcji kanałów, a jedynie ZMNIEJSZA ICH WRAŻLIWOŚĆ na nadchodzące bodźce
- stosowany w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych jako LEK DODATKOWY oraz w NEUROPATII CUKRZYCOWEJ
- dobrze tolerowany
- dział.niepożądane: zawroty głowy, nudności, depresja
KWAS WALPROINOWY
->dostępny w postaci: wolnego kwasu, soli sodowej i mieszaniny 1:1 -DIWALPROEKS (wolniej wchłaniany i daje mniej działań niepożądanych ze str. OUN i PP)
WALPROMID-prolek uwalniający kw.walproinowy, stos.w ch.afektywnej dwubiegunowej
Mech.dział.:
1) zahamowanie kan.wapniowych typu T,
2) napięciowo zal.kan. Na+
3) zwiększenie działania dekarboksylazy kw.glutaminowego (synteza GABA)
4) zahamowanie aktywności enzymów rozkładających GABA
-najszersze spektrum działania: napady częściowe, uogólnione t-k i ich modyfikacjach, a także w napadach nieświadomości ->stos. w napadach złożonych lub gdy inne leki nie działają
Działania niepożądane: podrażnienie pp, pobudzenie apetytu i wzrost masy ciała, ataksja, drżenie mm, uszkodzenie wątroby! (konieczny monitoring markerów wątrobowych)
Nie podawać dzieciom <2.r.ż i kobietom w ciąży (rozszczep kręgosłupa płodu)
TOPIRAMAT
- > liczne mechanizmy działania:
- hamuje napięciowozal. kan. Na+
- blokuje 2 rodzaje rec.dla kw. glutaminowego: -AMPA i kw. kainowego
- nasila aktywację rec. GABA A przez GABA
- > skuteczny w monoterapii napadów częściowych oraz jako lek dodatkowy w leczeniu napadów uogólnionych t-k i częściowych (zwłaszcza u pacjentów opornych na inne leki)
- > Dział.niepożąd.: sedacja, spowolnienie psychomotoryczne, problemy z mową, uczucie zmęczenia. Jest inhibitorem anhydrazy węglanowej -kamica moczowa i parestezje
FELBAMAT
-blokuje miejsce wiążące Gly na rec. NMDA
-w napadach częściowych oraz uogólnionych t-k
-nie wykazuje dział.nasennego ani zmian w zachowaniu
Dział.niepożądane: anemia aplastyczna, ostra niewydolność wątroby -dlatego zarezerwowany do NAJCIĘŻSZYCH PRZYPADKÓW opornych na inne leczenie
ponadto fotouczulenie, zaburzenia chodu, zmiany skórne, zab.żołądk-jelitowe i zawroty głowy
GABAPENTYNA
Analog GABA
- nie oddziałuje na rec.GABA, ale zwiększa uwalnianie GABA z OUN oraz hamuje napięciowozależne kan. Ca2+
- w napadach częściowych (jako lek dodatkowy)
- w obw.neuropatii cukrzycowej, zespole niespokojnych nóg i profilaktyce migreny
- dz.niep.: ataksja, zawroty głowy, drżenia mm, oczopląs
PREGABALINA
Analog GABA
- hamuje napięciowozależne kan. Ca2+ w tym samym miejscu co GABAPENTYNA
- zwiększa ilość dostępnego GABA, stymulując DEKARBOKSYLAZĘ KW. GLUT.
- stos.u dorosłych w terapii napadów częściowych i wtórnie uogólnionych (lek dodatkowy) oraz w stanach lękowych i bólach neuropat.
Dział.niep.: zawroty głowy, splątanie, zab.widzenia,drżenia, ataksja
LEWETYRACETAM
Dokładny mechanizm nieznany.
Wiąże się z GP pęch.synapt. SV2A, hamuje napięciowozależne kan. Ca2+ oraz oddziałuje na układ GABA-ergiczny.
Hamuje powstawanie obserwowanych w padaczce serii pot.czynnościowych o dużej częstotliwości (>10 Hz, burst firing),a nie wpływa na zwykłe pot.czynnościowe.
Jako dodatkowy lek w napadach częściowych zwł.u dzieci.
D.N.: senność,zmęczenie,psychozy, zab.hematologiczne
